Giáo án Hình học 9 chương 4 Trường THCS Hải Vân

1,13
484,37
1,006
Bài 34(125 – sgk)
Diện tích mặt khinh khí cầu đó là :
S = pd2 = 3,14 .112 = 379,94(m2)
4) Hướng dẫn về nhà :
Nắm vững các khái niệm về hình cầu , công thức tính diện tích mặt cầu 
BTVN 33, 32 (124 – 125 sgk).Đọc và tìm hiểu trước phần thể tích hình cầu .
-------------------------------------------------------
Ngày soạn: 18/4/08 
Ngày giảng: 
Tiết 63: Hình cầu – diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu
I – Mục tiêu:
- Củng cố các khái niệm hình cầu, công thức tính diện tích mặt cầu .
- Hiểu cách hình thành công thức tính thể tích hình cầu . Nắm vững công thức và biết áp dụng vào làm bài tập .
- Thấy được ứng dụng thực tế của hình cầu.
II – Chuẩn bị: GV Thiết bị thực hành H106 sgk, bảng phụ , thước, com pa
 HS Thước com pa bảng nhóm.
III – Tiến trình bài dạy:
ổn định: Lớp 9A2: …………… Lớp 9A3: ……………Lớp 9A4: ……………….
Kiểm tra:
 ? Khi cắt hình cầu bởi 1 mp ta được mặt cắt là hình gì ?
 Bài tập: Trong các hình sau đây hình nào có diện tích lớn nhất 
Hình tròn có bán kính 2cm SA = 4p
Hình vuông có độ dài cạnh 3,5cm SB = 12,25 
Tam giác với độ dài 3 cạnh là 3cm; 4cm ; 5cm SC = 6 
Nửa mặt cầu bán kính 4cm SD = 32p
 Chọn D
Bài mới:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1: Thể tích hình cầu.
GV giới thiệu dụng cụ thực hành (h106)
GV hướng dẫn HS tiến hành như sgk
? Có nhận xét gì về độ cao của cột nước còn lại trong bình so với chiều cao của bình ?
? Thể tích của hình cầu so với thể tích hình trụ như thế nào ?
? Vtr = ? suy ra Vcầu
GV giới thiệu công thức tính V hình cầu.
? áp dụng tính V hình cầu có bán kính 2cm ?
GV yêu cầu HS đọc VD sgk 
? Trong ví dụ muốn tính xem cần bao nhiêu lít nướcđổ vào liễn nuôi cá ta làm như thế nào ?
? Lượng nước đổ vào liễn bằng bao nhiêu thể tích hình cầu ? 
GV giới thiệu công thức tính thể tích hình công theo đường kính :
V = 
Lưu ý HS nếu biết dường kính hình cầu sử dụng công thức trên để tính.
HS nghe trình bày
HS thực hiện các thao tác 
HS bằng chiều cao của bình 
HS thể tích h/cầu bằng thể tích h. trụ
HS nêu công thức 
HS thực hiện tính 
HS tìm hiểu VD sgk 
HS tính thể tích hình cầu.
HS bằng 
HS nghe hiểu 
* Công thức 
* VD : sgk/124
- Thể tích hình cầu 
V = 
( d là đường kính )
22cm = 2,2dm
- Lượng nước cần có :
 = 3,71(dm3) = 3,71 (l)
Hoạt động 2 : Củng cố – luyện tập
GV yêu HS làm bài tập 31 với 3 dòng còn lại : tính V hình cầu 
(GV kẻ sẵn trên bảng phụ)
? Để chọn kết quả đúng ta làm ntn ?
GV yêu cầu HS thảo luận bàn 
GV nhấn mạnh: từ công thức tính V ta suy ra công thức suy luận của nó 
GV đưa đề bài trên bảng phụ 
GV phát phiếu học tập
GV yêu cầu HS nhận xét trên phiếu học tập và trên bảng 
GV đưa đề bài trên bảng phụ 
GV chốt lại các công thức của nội dung bài học 
HS thựchiện điền vào bảng 
HS đọc đề bài
HS thảo luận trả lời và giải thích 
HS đọc yêu cầu của bài 
1HS lên bảng làm
HS khác còn lại làm vào phiếu học tập 
HS thực hiện điền
HS ghi nhớ công thức
Bài 31(124/sgk)
R
0,3mm
6,21dm
100km
V
0,113
1002,64
4186666
Bài 30(124/sgk)
Chọn B ; 3cm
Bài 33 (125/sgk)
Loại bóng
B gôn
Ten nít
ĐK
42,7mm
6,5cm
V
40,74cm3
143,72cm3
Bài tập : Điền vào chỗ (…) 
a) Công thức tính diện tích hình tròn (0;R) , S =…
b) Công thức tính diệntích mặt cầu (0;R), S =…
c) Công thức tính thể tích hình cầu (0;R), V= …
Hướng dẫn về nhà:
Nắm vững công thức tính S , V hình cầu ,mặt cầu theo bán kính và đường kính .
 BTVN 35; 36; 37 (126/sgk) 30; 32 (129-130/sbt)
----------------------------------------------
Ngày soạn: 23/4/08
Ngày giảng: 
Tiết 64 : Luyện tập
I – Mục tiêu :
- HS được rèn luyện kỹ năng phân tích đề bài, vận dụng thành thạo công thức tính diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu .
- Thấy được công thức trên được ứng dụng trong thực tế.
II – Chuẩn bị : GV : Thước, com pa, máy tính bỏ túi, bảng phụ.
 HS : Đồ dùng học tập.
III – Tiến trình bài dạy:
ổn định: Lớp 9A2: …………… Lớp 9A3: ……………Lớp 9A4: ………………. 
Kiểm tra: Lồng trong bài mới
Bài luyện tập:
Hoạt động của GV
HĐ của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra – Chữa bài tập.
GV đưa bài tập trên bảng phụ
Gv bổ xung sửa sai và chốt kiến thức.
HS 1 làm bài 1 
HS 2 làm bài 2 
HS nhận xét
Bài tập 1: Hãy chọn công thức đúng trong các công thức sau:
a)Công thức tính diện tích mặt cầu bán kínhR:
A. S = pR2 B. S = 2pR2 
C. S = 3pR2 D. S = 4pR2 
b) Công thức tính thể tích hình cầu bán kính R 
A. V = pR3 B. V = pR3
C. V = pR3 D. V = pR 3 
Bài 2: Tính diện tích mặt cầu của quả bóng bàn biết đường kính của nó bằng 4cm .
Giải
S = 4p R2 hay S = pd2 = p 42 = 16p (cm2)
 ằ 50,24(cm2)
Hoạt động 2: Luyện tập
? Bài toán cho biết gì ? tìm gì ?
? Muốn tính thể tích bồn nước ta tính như thế nào ?
GV phân tích bài toán và yêu cầu HS trình bày cách tính .
GV nhấn mạnh tính V cả hình xem hình đó tạo bởi những hình nào.
GV đưa đề bài và hình vẽ trên bảng phụ 
GV yêu cầu HS thảo luận 
? Bài toán yêu cầu gì ?
GV hướng dẫn HS 
? Gọi bán kính hình cầu là R thì cạnh hình lập phương là bao nhiêu ?
? Tính Stp của hình lập phương ?
? S mc = ? Lập tỷ số = ? 
Smc : 7p (cm2) ị Stp hình lập phương = ?
? Nếu R = 4 cm thể tích phần trống tính ntn ?
GV yêu cầu HS thực hiện tính.
GV nhấn mạnh cách tính V trong 1 số hình ..
HS đọc đề bài
HS trả lời 
HS tính Vh/tru
V2hình cầu
HS thực hiện
HS cả lớp cùng làm và nhận xét 
HS nghe hiểu 
HS đọc đề bài nêu yêu cầu của bài 
HS hoạt động nhóm trình bày và giải thích 
HS đọc đề bài 
HS trả lời 
HS a = 2R 
HS nêu cách tính 
HS trả lời 
HS trả lời 
HS tính Vhh ; V hc 
V ptr
HS thực hiện tính HS nhận xét 
 Bài tập 35( 126 – sgk)
H.cầu d = 1,8m suy ra R = 0,9m 
H. trụ R = 0,9m ; h = 3,62 m 
Tính V bồn nước =?
Giải
Thể tích 2 bán cầu bằng thể tích hình cầu 
Vcầu = = p1,83 ằ 3,05(m3)
V trụ = pR2h = p.0,92.3,62 ằ 9,21(m3)
ị V bồn nước = 3,05 + 9,21 = 12,26(m3)
Bài tập 32(130 – sbt)
Chọn B Vì Vcầu = (px3) : 2 = px3 (cm3)
Vnón = px2.x = px3(cm3)
Vhình = px3 + px3 = px3 (cm3)
Bài tập 33 (130 – sbt)
a) Gọi bán kính h. cầu R ị cạnh hình lập phương: a = 2R 
STP của hình lập phương là:
 6a2 = 6.(2R)2 = 24R2 
Smặt cầu là : 4pR2 
đ tỷ số : 
b) 
ị Slập phương = = 42 (cm2)
c) a = 2R = 2.4 = 8 (cm) 
Vhh là : a3 = 83 = 512(cm3) 
Vhc là : pR3 = p.43 ằ 268(cm3)
Vptr = 512 - 268 = 244(cm3)
Hướng dẫn về nhà ::
? Các dạng bài tập đã chữa , kiến thức vận dụng cho từng dạng bài?
GV khái quát toàn bài yêu cầu HS ghi nhớ các công thức 
Làm bài tập 36(126 – sgk ) 34( 130 – sbt) 
Ôn tập toàn bộ chương IV làm các câu hỏi ôn tập chương .
------------------------------------------------------
Ngày soạn: 25/4/08
Ngày giảng:
Tiết65 : ôn tập chương iv
I – Mục tiêu :
- Hệ thông hoá các khái niệm về hình trụ, hình nón, hình cầu (đáy, chiều cao, đường sinh…)
- Hệ thống hoá các công thức tính chu vi, diện tích, thể tích… theo bảng.
- Rèn luyện kỹ năng áp dụng công htức vào việc giải toán.
II – Chuẩn bị : GV bảng phụ, thước, com pa, máy tính bỏ túi.
 HS ôn tập chương IV , đồ dùng học tập .
III – Tiến trình bài giảng:
ổn định : Lớp 9A2: …………… Lớp 9A3: ……………Lớp 9A4: ……………….
Kiểm tra: Lồng trong bài mới
Bài ôn tập chương :
Hoạt động của GV
HĐ của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Hệ thống hoá kiến thức chương IV
GV ghi bài tập 
HS thực hiện nối ghép
GV chốt lại các hình đã học cách tạo và các yếu tố của nó
GV đưa bảng tóm tắt kiến thức cần nhớ (chưa ghi công thức)
? Nhìn hình vẽ điền các công thức và chỉ rõ trên hình giải thích các đại lượng ? 
Bài 1: Hãy nối mỗi ô ở cột trái với 1 ô ở cột phải để được khẳng định đúng:
1. Khi quay hcn 1 vòng quanh 1 cạnh cố định 
5. Ta được hình cầu
2. Khi quay 1 tam giác 1 vòng quanh 1 cạnh góc vuông cố định
6. Ta được hình nón cụt 
3. Khi quay 1 nửa hình tròn 1 vòng quanh đường kính cố định 
6. Ta được 1 hình nón
7. Ta được 1 hình trụ
* Bảng tóm tắt các kiến thức cần nhớ
Sgk/128
Hoạt động 2: Luyện tập
GV bảng phụ hình vẽ 114 sgk 
? Chi tiết này gồm những hình gì ? 
? Thể tích của chi tiết máy được tính ntn ? 
? Hãy xác định bán kính đáy, chiều cao của mỗi hình trụ rồi tính thể tích của hình trụ đó ? 
? Làm bài tập trên ta đã vận dụng kiến thức nào ? 
? Bài toán cho biết gì ? yêu cầu gì ? 
GV vẽ hình trên bảng phụ 
? Biết diện tích hình chữ nhật là 2a2; chu vi là 6a tính độ dài các cạnh của h.c.n ntn ? 
? Muốn tính Sxq của hình trụ cần biết những yếu tố nào ?
? Tìm R và h ntn ? 
? Hãy tính AB và AD ? 
GV nhận xét bổ xung 
? Hãy tính Sxq; V của hình trụ theo a ? 
? Giải bài tập trên vận dụng kiến thức nào ? 
HS đọc đề bài 
HS quan sát hình vẽ
HS 2 hình trụ khác nhau
HS tổng thể tích của 2 hình trụ 
HS thực hiện tính 
HS trả lời 
HS đọc đề bài 
HS trả lời 
HS quan sát hình vẽ 
HS nêu cách tính 
HS R vàh 
HS tính AD và AB 
HS thực hiện tính 
HS cả lớp cùng làm và nhận xét 
HS trả lời tại chỗ 
HS giải bài toán bằng cách lập PT, công thức tính Sxq; V của hình trụ 
Bài tập 38: Sgk/129
Hình trụ thứ nhất có 
r1 = 5,5 cm; h1 = 2 cm 
ị V1 = pr12. h1 = p (5,5)2. 2 
= 60,5p (cm3) 
Hình trụ thứ hai có 
r2 = 3 cm; h2 = 7 cm 
ị V2 = pr22. h2 = p32.7 
= 63p (cm3)
Thể tích của chi tiết máy là 
V = 60,5p + 63p = 123,5p (cm3)
Bài tập 39: sgk/129
Gọi độ dài cạng AB là x 
Nửa chu vi hình chữ nhật là 3a
ị độ dài AD là 3a – x 
Diện tích h.c.n 2a2 ta có PT 
x(3a – x) = 2a2 
Û 3ax - x2 + 2a2 = 0
Û x2 - ax - 2ax - 2a2 = 0
Û x(x – a) – 2a (x – a) =0 
Û (x – a) (x – 2a) = 0 
Û x – a = 0 hoặc x – 2a = 0
Û x = a hoặc x = 2a 
Mà AB > AD ị AB = 2a; AD = a 
* Sxq của hình trụ là 
Sxq = 2p R.h = 2p.a.2a = 4a2p 
* Thể tích của hình trụ là 
V = pR2.h = p.a2. 2a = 2a3 p 
4) Hướng dẫn về nhà:
 Ghi nhớ các công thức tính diện tích xung quanh, thể tích các hình. 
Làm bài tập 40; 41; 42 sgk/ 129.
Ngày soạn: 27/4/08
Ngày giảng:
Tiết66 : ôn tập chương iv
I – Mục tiêu :
- Tiếp tục củng cố các công thức tính diện tích xung quanh, thể tích của hình trụ, hình nón, hình cầu, liên hệ với công thức tính Sxq, V hình lăng trụ và hình chóp đều. 
- Rèn luyện kỹ năng áp dụng công thức vào v