Giáo án Địa lý 11 tiết 7: Một số vấn đề của châu lục và khu vực (Tiết 3) Một số vấn đề của khu vực Tây nam á và khu vực Trung á

Giỏo ỏn Địa lý 11 Lờ Văn Đỉnh THPT Đụng sơn I 
Ngày soạn 20 tháng 10 năm 2007 
Chương trình chuẩn
Tiết 7 Bài 5 Một số vấn đề của châu lục và khu vực (Tiết 3)
 Một số vấn đề của khu vực Tây nam á và khu vực Trung á
I. Mục tiêu
 Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức
 - Biết được tiềm năng phát triển kinh tế của khu vực Tây Nam á và khu vực Trung á.
 - Hiểu được các vấn đề chính của khu vực đều liên quan đến vai trò cung cấp dầu mỏ và các vấn đề dẫn tới xung đột sắc tộc, xung đột tôn giáo, nạn khủng bố.
2. Kĩ năng
 - Sử dụng bản đồ Các nước trên thế giới để phân tích ý nghĩa vị trí đị lí của khu vực Tây Nam á và khu vực Trung á.
 - Đọc trên lược đồ Tây Nam á, Trung á để thấy vị trí các nước trong khu vực.
 - Phân tích bảng số liệu thống kê để rút ra nhận định.
 - Đọc và phân tích các thông tin địa lí từ các nguồn thông tin về chính trị, thời sự quốc tế.
II. Thiết bị dạy học
 - Bản đồ Các nước trên thế giới
 - Bản đồ địa lí tự nhiên Châu á.
 - Phóng to hình 5.8 trong SGK.
III. Hoạt động dạy học
 - Kiểm tra bài cũ: Câu 1, 3 SGK.
 - Mở bài: Trong loạt bài về một số vấn đề của châu lục, chúng ta đã biết đến vấn đề của Châu Phi, Châu Mĩ La Tinh, hôm nay chúng ta sẽ cùng xem xét các vấn đề của một khu vực trong nhiều năm nay thường xuyên xuất hiện trên các bản tin thời sự quốc tế, đó là các khu vực Tây Nam á và Trung á.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
HĐ 1: Nhóm
Bước 1:
- Nhóm 1: Qua sát hình 5.5 và bản đồ tự nhiên Châu á, hãy điền các thông tin vào phiếu học tập.
- Nhóm 2: Qua sát hình 5.7 và bản đồ tự nhiên Châu á, hãy điền các thông tin vào phiếu học tập.
Bước 2: HS các nhóm làm việc.
Bước 3: Đại diện các nhóm lên trình bày (GV cần kẻ sẵn bảng). Các nhóm khác bổ sung. GV đặt câu hỏi củng cố và mở rộng:
- Hãy cho biết giữa 2 khu vực có điểm gì giống nhau?
Chuyển ý: Chúng ta đã tìm được những điểm chung của 2 khu vực, chúng ta sẽ nghiên cứu tiếp để xem những điểm chung này có mối liên hệ gì với các sự kiện diễn ra tiếp theo hay không? 
.....................................................................
HĐ 2: Cá nhân/ cặp
Bước 1: HS nghiên cứu hình 5.8, trả lời các câu hỏi sau:
- Khu vực nào khai thác được lượng dầu thô nhiều nhất, ít nhất.
- Khu vực nào có lượng dầu thô tiêu dùng nhiều nhất, ít nhất.
- Khu vực nào có khả năng vừa thoả mãn nhu cầu dầu thô của mình, vừa có thể cung cấp dầu thô cho thế giới, tại sao?
Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức.
......................................................................
HĐ 3: Cả lớp
Bước 1: Dựa vào thông tin trong bài học và hiểu biết của bản thân, hãy cho biết:
- Cả 2 khu vực Tây Nam á và Trung á vừa qua đang nổi lên những sự kiện chính trị gì đáng chú ý?
- Những sự kiện nào của khu vực Tây Nam á được cho là diễn ra một cách dai dẳng nhất, cho đến nay vẫn chưa chấm dứt?
- Giải thích như thế nào về nguyên nhân của các sự kiện đã xảy ra ở cả 2 khu vực?
- Theo em, các sự kiện đó ảnh hưởng như thế nào đến đời sống người dân, đến sự phát triển kinh tế – xẫ hội của mỗi quốc gia và trong khu vực?
- Em có đề xuất gì trong việc xây dựng các giải pháp nhằm chấm dứt việc xung đột sắc tộc, xung đột tôn giáo và nạn khủng bố?
Bước 2: HS hoàn thành câu hỏi.
Bước 3: HS trả lời câu hỏi. GV tổng kết theo nội dung ở cột bên.
I. Đặc điểm của khu vực Tây Nam á và khu vực trung á.
1. Khu vực Tây Nam á
2. Khu vực Trung á
3. Hai khu vực có cùng điểm chung:
- Cùng có vị trí địa lí – chính trị rất chiến lược.
- Cùng có nhiều dầu mỏ và các tài nguyên khác.
- Tỉ lệ dân cư theo đạo Hồi cao.
- Cùng đang tồn tại những mâu thuẫn dẫn tới các xung đột sắc tộc, tôn giáo và nạn khủng bố.
...........................................................
II. Một số vấn đề của khu vực Tây Nam á và khu vực Trung á.
1. Vai trò cung cấp dầu mỏ
Giữ vai trò quan trọng trong việc cung cấp dầu mỏ cho thế giới.
...........................................................
2. Xung đột sắc tộc, xung đột tôn giáo và nạn khủng bố.
a. Hiện tượng
- Luôn xảy ra các cuộc chiến tranh, xung đột giữa các quốc gia, giữa các dân tộc, giữa các tôn giáo, giữa các giáo phái trong Hồi giáo, nạn khủng bố.
- Hình thành các phong trào li khai, tệ nạn khủng bố ở nhiều quốc gia.
b. Nguyên nhân:
- Do tranh chấp quyền lợi: Đất đai, tài nguyên, môi trường sống.
- Do khác biệt về tư tưởng, định kiến về tôn giáo, dân tộc có nguồn gốc từ lịch sử.
- Do các thế lực bên ngoài can thiệp nhằm vụ lợi.
c. Hậu quả:
- Gây mất ổn định ở mỗi quốc gia, trong khu vực và làm ảnh hưởng tới các khu vực khác.
- Đời sống nhân dân bị đe doạ và không được cải thiện, kinh tế bị huỷ hoại và chậm phát triển.
- ảnh hưởng tới giá dầu và phát triển kinh tế của thế giới.
IV. Đánh giá
1. Đánh mũi tên nối các ô sao cho hợp lí:
KHu vực tây nam á và khu vực trung á
Sự can thiệp vụ lợi của
các thế lực bên ngoài
Định kiến về dân tộc, 
tôn giáo, văn hoá và các
vấn đề thuộc lịch sử
Mâu thuẫn về quyền lợi: Đất đai, nguồn nước, 
dầu mỏ, tài nguyên, môi trường sống
Tệ nạn khủng bố
Xung đột tôn giáo
Xung đột quốc gia,
sắc tộc
ảnh hưởng tới hoà bình, ổn định của khu vực, biến động của giá dầu làm ảnh hưởng tới kinh tế thế giới
Môi trường 
bị ảnh hưởng, suy thoái
Đời sống nhân dân
bị đe doạ
Kinh tế quốc gia 
bị giảm sút, làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế
2. Nêu đề xuất giải pháp cho các vấn đề của khu vực Tây Nam á và khu vực Trung á, giải pháp của em sẽ tác động vào tầng nào của sơ đồ trên, tại sao?
V. Hoạt động nối tiếp
 Làm bài tập 1 SGK.
VI. Phụ lục
 Phiếu học tập và thông tin phản hồi:
 Khu vực
Đặc điểm
Khu vực Tây Nam á
Khu vực Trung á
Vị trí địa lí
Tây Nam châu á
Nằm ở trung tâm lục địa á - Âu, không tiếp giáp với đại dương.
Diện tích lãnh thổ
Khoảng 7 triệu km2
5,6 triệu km2
Số quốc gia
20
6 (5 quốc gia thuộc LB Xô Viết cũ và Mông Cổ)
Dân số
Gần 323 triệu
Hơn 80 triệu
ý nghĩa của vị trí địa lí
Tiếp giáp giữa 3 châu lục, án ngữ kênh đào Xuy-ê, có vị trí địa lí chính trị rất quan trọng
Có vị trí chiến lược quan trọng: Tiếp giáp với các cường quốc lớn: Nga, Trung Quốc, ấn Độ và khu vực Tây Nam á đầy biến động.
Nét đặc trưng về điều kiện tự nhiên
Khí hậu khô, nóng, nhiều núi cao, cao nguyên và hoang mạc
Khí hậu cận nhiệt đới và ôn đới lục địa, nhiều thảo nguyên và hoang mạc
Tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản
Khu vực giàu dầu mỏ, chiếm 50% trữ lượng dầu mỏ thế giới
Nhiều loại khoáng sản, có trữ lượng dầu mỏ khá lớn
Đặc điểm xã hội nổi bật
- Là cái nôi của nền văn minh nhân loại
- Phần lớn dân cư theo đạo Hồi
- Chịu nhiều ảnh hưởng của LB Xô Viết.
- Là nơi có con dường tơ lụa đi qua.
- Phần lớn dân cư theo đạo Hồi.