Giáo án Đại số giải tích 11 cơ bản - Chương V - Bài 1: Định nghĩa và ý nghĩa của đạo hàm

Tuần 25-26 CHƯƠNG V: 	 Ngày soạn: 13/12/07
Tiết: 63 - 64 	 ĐẠO HÀM 	 Ngày dạy: 
§1: ĐỊNH NGHĨA VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐẠO HÀM
----&----
I/ Mục tiêu bài dạy :
1) Kiến thức :
- Biết được định nghĩa đạo hàm ( tại một điểm, trên một khoảng )
- Biết ý nghĩa vật lí và hình học của đạo hàm.
2) Kỹ năng :
	- Tính được đạo hàm của hàm lũy thừa, hàm đa thức bằng định nghĩa.
 - Viết được phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại một điểm thuộc đồ thị.
 - Tìm được vận tốc tức thời tại một thời điểm của một chuyển động có phương trình
3) Tư duy : 
- Hiểu và vận dụng thành thạo:
+ Cách tính đạo hàm bằng định nghĩa.
+ Viết được phương trình tiếp tuyến tại.
4) Thái độ : 
- Cẩn thận chính xác trong tính toán , lập luận và trong vẽ đồ thị.
I/ Phương tiện dạy học :
- Giáo án , SGK, phấn màu, thước kẽ.
- Bảng phụ
- Phiếu trả lời câu hỏi
III/ Phương pháp dạy học :
- Thuyết trình và Đàm thoại gợi mở.
- Nhóm nhỏ , nêu VĐ và PHVĐ
IV/ Tiến trình bài học và các hoạt động :
Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
-Phát bài kiểm tra
- Giải quyết mọi thắt mắt của HS
- HS không đồng ý ở câu nào thì lên tiếng.
-Chỉnh sửa hoàn thiện.
Hoaït ñoäng 2 : Đạo hàm tại một điểm.
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
-HĐ 1: sgk ? 
-Đọc HĐ 1 sgk.
-Suy nghĩ , trả lời
-Nhận xét, ghi nhận 
-Chỉnh sửa hoàn thiện
1. Các bài toán dẫn đến khái niệm đạo hàm: sgk.
HÑGV
HÑHS
NOÄI DUNG
-Thông qua định nghĩa sgk. 
-Xem sgk 
-Nghe, suy nghĩ
-Ghi nhận kiến thức
2. Định nghĩa đạo hàm tại một điểm:
Định nghĩa:
Chú ý:
HÑGV
HÑHS
NOÄI DUNG
-HĐ 2: sgk
-Để tính đạo hàm của hàm số này bằng định nghĩa, ta tính như thế nào?
+Tính 
+ Tính 
-Qua HĐ 2 , để tính đạo hàm của hàm số bằng định nghĩa, ta thực hiện mấy bước?
-VD1: sgk. 
+Vì sao 
+Vì sao 
+Vì sao 
-Xem sgk, suy nghĩ, trả lời
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
-Đọc VD1 sgk, ghi nhận 
+Quy đồng mẫu
+Nghịch đảo
+Khi thì 
3. Cách tính đạo hàm bằng định nghĩa:
Quy tắc: sgk.
HÑGV
HÑHS
NOÄI DUNG
- Thông qua định lí 1sgk.
-Xem sgk, nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
4. Quan hệ giữa sự tồn tại của đạo hàm và tính liên tục của hàm số: 
Định lí 1: sgk.
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
-HĐ 3: sgk
+Gọi 3 HS lên bảng trình bày.
-HĐ 4: sgk.
-HĐ 5: sgk.
-VD2:sgk.
-Xem sgk, suy nghĩ, trả lời
-Lên bảng trình bày
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
-Xem sgk, suy nghĩ, trả lời
-Trình bày bảng
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
-Xem sgk, suy nghĩ, trả lời
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
5. Ý nghĩa hình học của đạo hàm:
Định lí 2: sgk.
Ñònh lí 3: sgk.
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
- Thông qua ý nghĩa sgk.
-Xem sgk, trả lời
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
6. Ý nghĩa vật lí của đạo hàm: sgk.
Hoạt động 3 : Đạo hàm trên một khoảng:
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
-HĐ 6: sgk.
-VD3: sgk.
-Xem sgk, suy nghĩ, trả lời
-Trình bày bảng
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức 
-Xem sgk, trả lời
-Nhận xét
-Ghi nhận kiến thức
Định nghĩa: sgk.
Cuûng coá :
- Trình bày cách tính đạo hàm bằng định nghĩa.
- Trình bày cách viết phương trình tiếp tuyến của hàm số tại cho trước.
- Trình bày ý nghĩa hình học và ý nghĩa vật lí của đạo hàm. 
Dặn dò : 
- Học kỹ bài và làm bài sau bài học.
- Trả lời các câu sau:
1/ Tính đạo hàm bằng định nghĩa hàm số tại .
2/ Viết phương trình tiếp tuyến của hàm số tại A(-1;3).
3/ Viết phương trình tiếp tuyến của hàm số tại điểm có hoành độ bằng -2.
4/ Viết phương trình tiếp tuyến của hàm số , biết hệ số góc tiếp tuyến bằng -6.
Tuần 26 CHƯƠNG V: 	 Ngày soạn: 13/12/07
Tiết: 65 	 	 ĐẠO HÀM 	 Ngày dạy: 
§1: BÀI TẬP ĐỊNH NGHĨA VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐẠO HÀM
----&----
I/ Mục tiêu bài dạy :
1) Kiến thức :
- Nắm chắc định nghĩa đạo hàm ( tại một điểm, trên một khoảng )
- Biết được ý nghĩa vật lí và hình học của đạo hàm.
2) Kỹ năng :
	- Tính được đạo hàm của hàm lũy thừa, hàm đa thức bằng định nghĩa.
 - Viết được phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại một điểm thuộc đồ thị.
 - Tìm được vận tốc tức thời tại một thời điểm của một chuyển động có phương trình 
3) Tư duy : 
- Hiểu và vận dụng thành thạo:
+ Cách tính đạo hàm bằng định nghĩa.
+ Viết được phương trình tiếp tuyến tại.
4) Thái độ : 
- Cẩn thận chính xác trong tính toán , lập luận và trong vẽ đồ thị.
I/ Phương tiện dạy học :
- Giáo án , SGK, thước kẽ, phấn màu.
- Bảng phụ
- Phiếu trả lời câu hỏi
III/ Phương pháp dạy học :
- Thuyết trình và Đàm thoại gợi mở.
- Nhóm nhỏ , nêu VĐ và PHVĐ
IV/ Tiến trình bài học và các hoạt động :
Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
-Trình bày cách tính đạo hàm bằng định nghĩa.
+Tính đạo hàm bằng định nghĩa của hàm số tại.
-Trình bày định lí về tiếp tuyến của hàm số tại một điểm cho trước.
+Viết phương trình tiếp tuyến của hàm số tại điểm có hoành độ .
-HS trình baøy baûng
-Taát caû HS coøn laïi laøm vaøo nhaùp
-Nhaän xeùt
-Chænh söûa hoaøn thieän.
-HS trình baøy baûng
-Taát caû HS coøn laïi laøm vaøo nhaùp
-Nhaän xeùt
-Chænh söûa hoaøn thieän.
Hoaït ñoäng 2 : Bài 3.
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
a/ tại .
b/ tại 
c/ tại 
-HS suy nghó , traû lôøi
-Trình baøy baûng
-Nhaän xeùt, ghi nhaän 
-Chænh söûa hoaøn thieän
-HS suy nghó , traû lôøi
-Trình baøy baûng
-Nhaän xeùt, ghi nhaän 
-Chænh söûa hoaøn thieän
-HS suy nghó , traû lôøi
-Trình baøy baûng
-Nhaän xeùt, ghi nhaän 
-Chænh söûa hoaøn thieän
3/156: Tính ( baèng ñònh nghóa ) ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá :
Hoaït ñoäng 3 : Bài 5.
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
a/ Tại điểm (-1; -1). 
b/ Tại điểm có hoành độ bằng 2.
c/ Biết hệ số góc tiếp tuyến bằng 3.
-HS suy nghĩ, trả lời
-Trình bày bảng 
-Nhận xét
-Chỉnh sửa hoàn thiện.
-HS suy nghĩ, trả lời
-Trình bày bảng 
-Nhận xét
-Chỉnh sửa hoàn thiện.
-HS suy nghĩ, trả lời
-Trình bày bảng 
-Nhận xét
-Chỉnh sửa hoàn thiện.
5/ 156: Viết phương trình tiếp tuyến của đường cong .
Phương trình tiếp tuyến của hàm số tại (-1; -1) có dạng:
Ta có 
Phương trình tiếp tuyến của hàm số tại có dạng:
Ta có 
_ Phương trình tiếp tuyến của hàm số tại (-1;-1) có dạng:
Cuûng coá :
- Trình bày cách tính đạo hàm bằng định nghĩa.
- Trình bày cách viết phương trình tiếp tuyến của hàm số :
 + Tại cho trước.
 + Tại điểm có hoành độ cho trước.
 + Biết hệ số góc cho trước.
Dặn dò : 
- Xem kỹ các dạng bài tập đã giải.
- Trả lời các câu sau:
1/ Tính đạo hàm của hàm số bằng định nghĩa.
2/ So sánh đạo hàm của hàm số trên với hàm số .
3/ Từ hai câu trên ta suy ra được điều gì?.
4/ Từ câu 3 tính đạo hàm của hàm số .
5/ Tính đạo hàm của hàm số y = 5 và y = x.
6/ Tính đạo hàm của hàm số và y = x.
7/ Tính đạo hàm của hàm số 
8/ Từ câu 6 và câu 7 ta suy ra được điều gì ?
9/ Tính đạo hàm của hàm số .
10/ Từ câu 9 ta suy ra được điều gì ?