Giáo án Đại số 9 tuần 11 Trường THCS xã Hiệp Tùng

Tuần: 11
Tiết : 21
	Ngày soạn: 24 / 10/ 2013
Ngày dạy: / 11 / 2013
§2. HÀM SỐ BẬC NHẤT.
I. Mục tiêu : Sau khi học xong bài này học sinh khả năng :	
 - Kiến thức : Nêu được : Hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b trong đó a 0, hàm số bậc nhất luôn xác định với mọi giá trị của biến x R, tính chất của hàm số bậc nhất .
- Kỹ năng : Thực hiện được việc chứng minh hàm số y = - 3x +1 nghịch biến trên R và hàm số y = 3x+1 đồng biến trên R . 
- Thái độ : Hình thành tính cẩn thận, chính xác, thái độ yêu thích môn học.
II. Chuẩn bị của GV và HS :
1.GV: GA,SGK,bảng phụ, thước thẳng.
2.HS: SGK,vở ghi, học bài cũ.
III.Phương pháp : Vấn đáp gợi mở, giải quyết vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, …
IV. TiÕn tr×nh giờ dạy- Giáo dục : 
Ổn định lớp: ( 1p)
Kiểm tra bài cũ: (4p)
Giáo viên
Học sinh
Yêu cầu HS nêu định nghĩa hàm số đồng biến, nghịch biến . 
GV nhận xét, ghi điểm .
HS nêu như SGK - trang 44 .
 3.Giảng bài mới: ( 31p)
ĐVĐ : Tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm và tính chất của một loại hàm số cụ thể .
Hoạt động của thầy - trò 
Nội dung 
Hoạt động 1: Khái niệm về hàm số bậc nhất. (15’)
GV gọi 1 HS đọc đề bài toán.
HS giải ?1.
GV yêu câu HS làm ?2.
HS làm ?2
GV cho HS lần lượt điền các giá trị S tương ứng với giá trị t = 1, 2, 3, 4, ...
HS trả lời vì sao s là hàm số của t.
GV cho HS biết đây làm một hàm số bậc nhất
HS định nghĩa hàm số bậc nhất 
GV hoàn chỉnh lại như SGK.
HS theo dõi ghi bài
GV cho HS cho vài ví dụ về hàm số bậc nhất. Xác định hệ số a, b.
1.Khái niệm về hàm số bậc nhất.
Bài toán:
?1
50 km.
50.t km
50.t + 8 km
?2
................
s là hàm số của t vì s phụ thuộc vào t và mỗi giá trị của t chỉ xác định duy nhất một giá trị của s.
* Định nghĩa : SGK - 47.
+ Đặc biệt: Khi b = 0 hàm số y = ax + b có dạng y = ax.
* Ví dụ : y = 3x + 1 là hàm số bậc nhất. 
Trong đó: a = 3; b = 1
 y = -3x +1 là các hàm số bậc nhất. 
Trong đó: a = -3; b = 1
Hoạt động 2: Tính chất.(16’)
GV: Nêu ví dụ, hướng dẫn HS xét tính biến thiên của hàm số.
GV: nêu bài tập ?3 sgk. Cho HS thực hành theo cặp (3 ph) giải tương tự ví dụ.
GV: Qua 2 bài tập trên, cho biết tính chất của hàm số bậc nhất ?
HS đọc tổng quát sgk.
GV yêu cầu HS làm bài tập ?4/sgk.
HS thực hiện bài tập ?4/sgk theo cá nhân sau đó đứng tại chỗ phát biểu.
2. Tính chất.
* Ví dụ: SGK
?3
Với hai giá trị x1; x2 sao cho x1 < x2 khi đó: x1 - x2 < 0.
Ta có: 
f(x1) – f ( x2) = (3x1 + 1) - (3x2 + 1) 
= 3 ( x1 - x2 ) < 0 vì x1 - x2 
Hay : f(x1) < f ( x2) 
Vậy hàm số đã cho đồng biến trên R.
* Tổng quát: SGK - 47.
?4
HS lấy ví dụ.
4. Củng cố: (8’)
GV yêu cầu Hs nhắc lại tính chất của hàm số bậc nhất.
HS nhắc lại.
GV yêu cầu HS thực hiện bài tập 9 SGK – 48.
Tổ 1, 2 làm câu a.
Tổ 3, 4 làm câu b.
Sau 3 phút gọi 2 HS lên bảng trình bày.
GV hướng dẫn HS nhận xét; GV chốt lại.
Bài tập 9 SGK – 48:
Hàm số y = (m – 2)x + 3 đồng biến khi: m – 2 > 0 m > 2.
Hàm số y = (m – 2)x + 3 nghịch biến khi: m – 2 < 0 m < 2.
5. Hướng dẫn HS : (1p)
-GV hướng dẫn HS học lý thuyết.
-Làm các bài tập 8,10/sgk.
-Chuẩn bị tiết sau luyện tập.
V. Rót kinh nghiÖm :
Tuần: 11
Tiết : 22
Ngày soạn: 24 / 10/ 2013
Ngày dạy: / 1 / 2013
LUYỆN TẬP
I.Môc tiêu: Sau khi học xong bài này học sinh khả năng :	
-Kiến thức : Xác định được hàm số bậc nhất, hệ số a, b; tập xác định, công thức, hàm số đồng biến, nghịch biến.Vận dụng được kiến thức vào giải bài tập.
-Kỹ năng: Vận dụng được các kiến thức đã học để giải bài tập về xác định hàm số bậc nhất , hệ số a, b, tính đồng biến, nghịch biến của hàm số ; biểu diễn các điểm trên mặt phẳng tọa độ; tÝnh gi¸ trÞ cña hµm sè t¹i mét gi¸ trÞ cña biÕn sè và ngược lại.
-Thái độ: Hình thành thái độ làm việc cẩn thận, chính xác, tư duy linh hoạt.
II.ChuÈn bÞ của GV và HS :
1.GV: GA, SGK, bµi tËp luyÖn tËp, th­íc th¼ng, …
2.HS : Lµm bµi tËp ë nhµ, th­íc th¼ng, SGK, vở ghi.
III. Phương pháp: Vấn dáp gợi mở , giải quyết vấn đề, thuyết trình,.. .
IV. TiÕn tr×nh giờ dạy- Giáo dục :
 1. Ổn định lớp: (1 p)
 2. KiÓm tra bài cũ: (7 p)
Giáo viên
Học sinh
GV: Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất. Giải bài tập 8/sgk. 
GV nhận xét, ghi điểm.
HS nêu định nghĩa như SGK – 47.
Bài tập 8 SGK – 48
a) a = - 5; b = 1 HS nghịch biến.
b) a = - 0,5; b = 0 HS nghịch biến.
c) a = ; b = HS đồng biến.
3.Giảng bài mới (36 p)
ĐVĐ: Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, tính đồng biến, nghịch biến của hàm số, tiết này chúng ta sẽ vận dụng kiến thức để làm một số bài tập. 
Hoạt động của thầy - trò 
Nội dung 
Hoạt động 1 (15p)
Bài 11/sgk
GV cho HS giải bài 11 trên phiếu học tập có ghi đề và vẽ sẵn hệ trục tọa độ.
Gọi 1 HS lên giải trên bảng có sẵn hệ trục tọa độ như phiếu học tập.
GV chấm một số phiếu sau đó cho lớp nhận xét.
GV hoàn chỉnh lại.
Bài 12sgk
GV gọi 1 HS nêu hướng giải.
HS nêu hướng giải
HS khác nhận xét
GV nhận xét.
Gọi 1 HS lên bảng trình bày bài giải.
HS lên bảng thực hiện.HS khác nhận xét.
GV hoàn chỉnh lại.
Bài 11 SGK- 48
Bài 12 SGK- 48. Giải:
 Thay x = 1 và y = 2,5 vào y = ax + 3 
 ta được 2,5 = a.1 + 3
 a = 2,5 - 3 = -0,5
 Vậy a = -0,5.
Hoạt động 2 (21p)
Bài 13/sgk
GV gọi 1 HS nêu hướng giải bài 13a.
Gợi ý: HS định nghĩa hàm số bậc nhất.
H: Hàm số đã cho có dạng y = ax + b chưa?
H: Hãy biến đổi hàm số đã cho có dạng y=ax + b
H: Hàm số đã cho có dạng y = ax + b chưa?
H: Hãy biến đổi hàm số đã cho có dạng y=ax + b, a = ?
HS lần lượt trả lời các câu hỏi gợi ý của GV
HS giải. lớp nhận xét 2 câu a, b. GV hoàn chỉnh câu a, b.
Bài 14/sgk
GV gọi 1 HS nêu hướng giải câu 14.
Gợi mở: 
H: Hàm số có dạng gì ? a = ?, a là số gì ? Vì sao?
Vậy hàm số đồng biến hay nghịch biến trên R 
b)H: Bài tập yêu cầu làm gì ? Tính gì ? Biết gì ?
HS lần lượt trả lời các câu hỏi gợi ý của GV
GV gọi 1 HS lên bảng giải. HS cả lớp làm bài vào vở.
Lớp nhận xét bài làm của bạn.
GV hoàn chỉnh.
c. Giải tương tự câu b, biết y tìm x.
Bài 13 SGK- 48. Giải:
a. y = 
 y = 
Hàm số y = là hàm số bậc nhất 0.
 5 - m > 0 m < 5
Vậy khi m < 5 thì hàm số y = là hàm bậc nhất.
b. Hàm số là hàm số bậc nhất 
 0 m - 1 0 và m + 1 0.
 m 1 và m -1.
Vậy với m 1 và m -1 thì hàm số là hàm số bậc nhất.
Bài 14 SGK- 48. Giải:
a. Ta có: 1 < 5 
 Hàm số y = là hàm số bậc nhất có a < 0 nên là hàm số nghịch biến trên R.
b. Thay x = vào y = ta được y =
Vậy khi x = thì y = -5.
c. Thay y = vào y = ta được 
 = 
 +1=
 x = 
 Vậy x = 
4. Củng cố: GV củng cố từng phần.
5. Hướng dẫn HS: (1p)
- HS nghiên cứu trước bài 3. Giải ?1, ?2, nắm tính chất đồ thị hàm số y=ax + b. 
- Chuẩn bị tiết sau học bài đồ thị hàm số y = ax + b.
V. Rót kinh nghiÖm :
Hiệp Tùng, ngày....tháng...năm 2013
Tổ trưởng
Đỗ Ngọc Hải