Giáo án Đại số 9 - Tiết 14, 15, 16 - Nguyễn Thị Kim Nhung

ý t×m §KX§ cña c¨n thøc, cña biÓu thøc.
- Sö dông kÕt qu¶ rót gän ®Ó chøng minh ®¼ng thøc, so s¸nh gi¸ trÞ cña biÓu thøc víi mét h»ng sè, t×m x... vµ c¸c bµi to¸n liªn quan.
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
GV: 	- B¶ng phô ghi c©u hái, bµi tËp.
	HS:	- ¤n tËp c¸c lý thuyÕt tiÕt 12, b¶ng phô nhãm.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: kiÓm trabµi cò (8 phót)
HS 1 : Chöõa baøi 58 ( c ) 
HS 2 : Chöõa baøi 58 ( d ) 
HS 3 : Chöõa baøi 62 ( c ) 
? H·y nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n
GV nhËn xÐt bæ sung
Ba HS leân baûng 
KQ : 58 ( c ) = 12 
 58 ( d ) = 3,4 
 62 ( c ) = 21
HS nhaän xeùt baøi laøm 
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (35 phót)
Bài tập 61b-tr.33-SGK
C/minh đẳng thức :
 (x>0)
? H·y nêu thứ tự thực hiện phép tính ở vế trái ?
? Dùng phép biến đổi nào để thực hiện phép tính trong ngoặc ?
? Trình bày bước thực hành ?
? Thu gọn các căn đồng dạng.
? Thực hiện phép chia ?
HS: Trong ngoặc trước.
 Khử mẫu của BT lấy căn, làm xuất hiện căn đồng dạng.
 Đưa x vào trong dấu căn thứ nhất, nhân tử và mẫu của căn thứ 2 với 3.
Biến đổi vế trái :
Vế trái bằng vế phải, vậy đẳng thức đã được chứng minh.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
36
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Bài tập 62( a,b) - tr.33- SGK
GV gợi ý :
- Đưa thừa số ra ngoài dấu căn, khử mẫu của BT lấy căn (nếu có)
- Thu gọn các căn đồng dạng.
- Câu b: Khai triển tích, đưa thừa số ra ngoài dấu căn, thu gọn căn đồng dạng.
Bài tập 65- tr. 34- SGK
? Nêu thứ tự thực hiện phép tính ?
? Quy đồng mẫu BT trong ngoặc ?
? Thực hiện phép tính trong ngoặc ?
? Rút gọn tử ?
? H·y thực hiện phép chia ?
? Thu gọn kết quả 
GV: Viết M dưới dạng khác, xét dấu của suy ra giá trị của M so với 1
Bài tập 63a - tr. 33 – SGK
Cho HS trao đổi trong nhóm và gọi HS lên bảng trình bày.
Lưu ý cho HS có thể biến đổi căn thứ 3 như sau 
Bài tập 65- tr. 34- SGK
Rút gọn rồi so sánh giá trị của M với 1 (cho a > 0 và a ¹1)
Bài tập 63a - tr. 33 – SGK
Cho a > 0; b > 0
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
- Làm các bài tập còn lại trong SGK và các bài 80; 81 – tr.15- SBT.
HS khá giỏi làm thêm các bài 85; 86 – tr. 16 – SBT.
Xem bài : Căn bậc ba và ôn lại công thức tính thể tích của hình lập phương.
Đem theo MTBT ở tiết sau.
Hướng dẫn bài 86 : Thực hiện phép tính trong từng dấu ngoặc sau đó thực hiện phép chia. 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
37
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Ngày so¹n: 10 th¸ng 10 n¨m 2009
 Ngµy d¹y :12 th¸ng 10 n¨m 2009
TiÕt 15
§9. c¨n bËc ba
I. Môc tiªu:
- HS n¾m ®­îc ®Þnh nghÜa c¨n bËc ba vµ kiÓm tra ®­îc mét sè lµ c¨n bËc ba cña sè kh¸c hay không.
- BiÕt ®­îc mét sè tÝnh chÊt cña c¨n bËc ba.
- HS ®­îc giíi thiÖu c¸ch t×m c¨n bËc ba nhê b¶ng sè vµ m¸y tÝnh bá tói
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
GV: 	- B¶ng phô ghi bµi tËp, ®Þnh nghÜa vµ b¶ng sè Bra®ix¬. M¸y tÝnh bá tói
	HS:	- ¤n tËp c¸c phÐp biÕn ®æi c¨n thøc bËc hai. PhiÕu häc tËp
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: kiÓm trabµi cò (5 phót)
? Nªu ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai cña mét sè a kh«ng ©m.
? Víi a > 0, a = 0 mçi sè cã mÊy c¨n bËc hai?
Ch÷a bµi tËp 84(a) SBT
GV nhËn xÐt, cho ®iÓm.
HS traû lôøi vaø chöõa baøi taäp 
Caên baäc hai cuûa moät soá a khoâng aâm lµ soá x sao cho x2 = a 
- Vôùi a > 0 coù ñuùng hai caên baäc hai laø vaø - 
- Vôùi a = 0 coù moät caên baäc hai laø chính soá 0 
Bài tập 80a – tr.15 -SBT
Ho¹t ®éng 2: Kh¸i niÖm c¨n bËc ba (18 phót)
Gäi HS ®äc Bµi to¸n SGK vµ tãm t¾t ®Ò bµi.
? ThÓ tÝch h×nh lËp ph­¬ng tÝnh theo c«ng thøc nµo?
? Gọi x là cạnh của hình lập phương viết BT liên hệ giữa x và V 
? H·y tính x ? 
GV giới thiệu : Ta gọi 4 là CBB của 64 vì 43 = 64
GV:H­íng dÉn HS lËp vµ gi¶i ph­¬ng tr×nh
Goïi caïnh cuûa hình laäp phöông laø x (dm ) Ñ K: x > 0 thì theå tích cuûa hình laäp phöông tính theo coâng thöùc : V = x3 
Theo ñeà baøi ta coù : 
x 3 = 64 Þ x = 4 ( vì 43 = 64 ) 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
38
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? VËy c¨n bËc ba cña mét sè a lµ mét sè x nh­ thÕ nµo?
? H·y t×m c¨n bËc ba cña 8, cña 0, cña – 1, cña –125, gi¶i thÝch?
? Víi a > 0, a = 0, a < 0, mçi sè a cã bao nhiªu c¨n bËc ba? Lµ c¸c sè nh­ thÕ nµo?
GV nhaán maïnh söï khaùc nhau giöõa caên baäc hai vaø caên baäc ba 
GV : Số không âm mới có CBH nhưng mọi số đều có CBB.
GV : Caên baäc ba cuûa moät soá a kyù hieäu laø soá 3 goïi laø chæ soá cuûa caên 
Pheùp tìm caên baäc ba cuûa moät soá goïi laø pheùp khai caên baäc ba 
Vaäy 
Cho HS làm ? 1
? Tìm mối liên hệ giữa dấu của số dưới dấu căn và CBB của số đó ?
? CBH và CBB khác nhau ?
HS : Caên baäc ba cuûa moät soá a laø moät soá x sao cho x3 = a 
HS : Caên baäc ba cuûa 8 laø 2 vì 23 = 8 
Caên baäc ba cuûa -125 laø -5 vì (-5)3 = - 125
Caên baäc ba cuûa 0 laø 0 vì 03 = 0
Caên baäc ba cuûa -1 laø -1 vì (-1)3 = -1
HS: Moãi soá a ñeàu coù duy nhaát moät caên baäc ba 
Caên baäc ba cuûa soá döông laø soá döông 
Caên baäc ba cuûa soá 0 laø soá 0 
Caên baäc ba cuûa soá aâm laø soá aâm 
Moät HS leân baûng trình baøy 
; 
 = 
HS: Cùng dấu.
 Số âm không có CBH
Ho¹t ®éng 3: TÝnh chÊt (12 phót)
GV nªu bµi tËp (B¶ng phô)
§iÒn vµo dÊu chÊm (...) ®Ó hoµn thµnh c¸c c«ng thøc sau.
Víi a, b ³ 0
a .... b Û 
Víi a ³ 0, b > 0
Töông töï caên baäc ba coù moät soâ tính chaát sau ( GV ñöa tính chaát leân baûng phuï ) 
? 2 là CBB của số nào ?
? Vậy để so sánh 2 và CBB của 7 ta so sánh CBB của 8 và CBB của 7 ?
? Tính theo đ/n ?(Khai phương 8a3)
? H·y rút gọn ?
Mét HS lªn b¶ng ®iÒn
Víi a, b ³ 0
a < b Û 
Víi a ³ 0, b > 0
a ) a < b moïi a , b Î R 
b ) ( vôùi moïi a ; b Î R ) 
HS : 2 là CBB của 8
 CBB của 8 lớn hơn CBB của 7
 = 2a - 5a = - 3a
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
39
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Cho HS làm ? 2
C1: Khai phương từng số rồi thực hiện phép chia.
GV hướng dẫn HS sử dụng MTBT casio fx 500MS
C2: Áp dụng t/c 3
? 2: Tính:
Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp (8 phót)
- Làm bài tập 68 , 69 – tr.36 – SGK
Cho HS sử dụng MTBT các bài 68 và 69.
Bài 68 : a) Kết quả : 3 – (- 2) – 5 = 0 
Bài 69 : a) 5 = . 
Mà > nên 5 > 
 b) 5 ; 6 Vậy 5 6
Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ ( 2 phót)
Ôn tập lý thuyết của chương theo 5 câu hỏi trong SGK –tr . 39.
Làm các bài tập ôn tập chương từ 70 đến 73 – tr . 40 – SGK.
Tiết sau ôn tập chương.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
40
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Ngày so¹n:14 th¸ng 10 n¨m 2009
 Ngµy d¹y :16 th¸ng 10 n¨m 2009
TiÕt 16
«n tËp ch­¬ng I (TiÕt 1)
I. Môc tiªu:
- HS n¾m ®­îc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¨n bËc hai mét c¸ch cã hÖ thèng.
- BiÕt tæng hîp c¸c kÜ n¨ng ®· cã vÒ tÝnh to¸n, biÕn ®æi biÓu thøc sè, ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö, gi¶i ph­¬ng tr×nh.
- ¤n lý thuyÕt 3 c©u ®Çu vµ c¸c c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc.
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
GV: 	- B¶ng phô ghi bµi tËp, bµi gi¶i mÉu. M¸y tÝnh bá tói.
	HS:	- ChuÈn bÞ c©u hái «n tËp ch­¬ng I vµphiÕu häc tËp.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: «n tËp lý thuyÕt (12 phót)
? Nêu Đ/k để x là CBHSH của số a không âm?
? Biểu thức A phải thỏa mãn đ/k gì để xác định ?
? Phát biểu định lý về liên hệ giữa phép nhân và phép khai phương ?
 ? Phát biểu định lý về liên hệ giữa phép chia và phép khai phương ?
* Chọn câu trả lời đúng nhất :
1/ Biểu thức có nghĩa khi:
A/ x > 0 B/ x < 0 C/ x ¹ 0 D/ x ³ 0
2/ = 16 khi giá trị của x là
A/ x = 4 hay x = - 4 B/ x = 16 
C/ x = 16 hay x = - 16 D/ x = 4
3/ Giá trị của BT là :
A/ 4 - B/ - C/ D/ - 4 
4/ Kết quả phép tính là
HS: x ³ 0 và x2 = a
HS: A ³ 0
HS ®øng t¹i chỗ trả lời.
1/ Câu đúng : B
2/ Câu đúng : C
3/ Câu đúng : C
4/ Câu đúng : B
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
41
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
A/ 0 B/ 1 C/ 2 D/ - 1 
5/ Khẳng định nào sau đây là sai ?
6/ Với điều kiện nào thì = - a 
A/ a = 0 B/ a ³ 0 C/ a £ 0 
D/ Đẳng thức không thể xảy ra.
5/ Câu đúng : A
6/ Câu đúng : C
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (31 phót)
Bài tập 70 ( c,d) – tr.40 – SGK
c ) 
d ) 
? Muốn áp dụng quy tắc khai phương cần viết số đã cho dưới dạng A2. B
Xét xem : 640.34,4 =
Lµm bµi 71 (a, c) – tr 40 SGK
Ruùt goïn caùc bieåu thöùc sau : 
a ) ( 
? Ta nªn thùc hiÖn phÐp tÝnh theo thø tù nµo?
c ) 
? Bieåu thöùc naøy neân thöïc hieän theo thöù töï naøo ? 
GV goïi hai HS leân baûng trình baøy 
Baøi 72 Tr 40 SGK 
Phaân tích thaønh nhaân töû 
( Vôùi x ; y ; a ; b ³ 0 vaø a ³ b )
Nöûa lôùp laøm caâu a vaø caâu c 
Nöûa lôùp laøm caâu b vaø d 
Bài tập 70
Hai HS lªn b¶ng lµm
c) 
 b ) 
= 
= = 36.9.4 = 1296
Lµm bµi 71 (a, c)
HS : Thöïc hieän nhaân phaân phoái , ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên roài ruùt goïn 
HS : Ta neân khöû maãu cuûa bieåu thöùc laáy caên , ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên , thu goïn trong ngoaëc roài thöïc hieän bieán chia thaønh nhaân . 
a ) = 
c ) 
HS hoaït ñoäng nhoùm 
Keát quaû : 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
42
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Baøi 74 Tr 40 SGK Tìm x bieát : 
a ) = 3
 GV höôùng daãn HS caùch laøm : Khai phöông veá traùi : = 3 
b ) 
GV yeâu caàu HS neâu caùch laøm 
Choát laïi : Tìm ñieàu kieän cuûa x 
Chuyeån caùc haïng töû chöùa x sang moät veá , haïng töû töï do veà veá kia 
Baøi 98 (a ) tr 18 SBT 
Chöùng minh ñaúng thöùc 
? Hai veá cuûa ñaúng thöùc coù giaù trò nhö theá naøo ?
? Ñeå chöùng minh ñaúng thöùc ta coù theå laøm theá naøo ? 
? Haõy thöïc hieän .
Baøi 74 Tr 40
1/ 2x - 1 = 3 Û x = 2
2/ 2x – 1 = - 3 Û x = - 1
15x = 62 Û x = 2,4 (TM§K)
Baøi 98 (a )
HS : Hai veá cuûa ñaúng thöùc ñeàu coù giaù trò döông . 
HS : Ñeå chöùng minh ñaúng thöùc ta coù theå chöùng minh bình phöông cuûa hai veá baèng nhau 
Xeùt bình phöông veá traùi : 
Vaäy ñaúng thöùc ñöôïc chøng minh
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
- Lý thuyÕt «n tiÕp 4, 5 vµ c¸c c«ng thøc