Giáo án Đại số 7 - Tuần 15 - Trường THCS Trương Vĩnh Ký

cụ thể.
- Tìm được giá trị tương ứng của hàm số khi biết giá trị của biến số.
II. chuÈn bÞ.
- GV: B¶ng phơ ghi c©u hái vµ bµi tËp. Bĩt d¹, phÊn mµu, th­íc th¼ng
- HS: B¶ng nhãm, bĩt d¹, th­íc th¼ng
III. tiÕn tr×nh d¹y häc.
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra bµi cị.
Nêu định nghĩa và cho ví dụ về đại lượng tỷ lệ thuận?
3. Bµi míi.
H§ cđa gi¸o viªn
H§ cđa häc sinh
Ghi b¶ng
Hoạt động 1: Một số ví dụ về hàm số:
Trong một ngày nhiệt độT 0C thường thay đổi theo thời điểm t (h).
Gv treo bảng ghi nhiệt độ trong ngày ở những thời điểm khác nhau.
Theo bảng trên, nhiệt độ cao nhất trong ngày là vào lúc nào? Nhiệt độ thấp nhất là vào lúc nào?
Gv nêu ví dụ 2.
Khối lượng riêng của vật là 7,8 (g/cm3).
Thể tích vật là V(cm3)
Viết công thức thể hiện quan hệ giữa m và V?
Tính giá trị tương ứng của m khi V = 1; 2;3; 4?
Gv nêu ví dụ 3.
Yêu cầu Hs viết công thức thể hiện quan hệ giữa hai đại lượng v và t ?
Lập bảng giá trị tương ứng của t khi biết v = 5;10;15;20?
Nhìn vào bảng 1 ta có nhận xét gì?
Tương tự xét các bảng 2 và 3?
Gv tổng kết các ý kiến và cho Hs ghi phần nhận xét.
Hoạt động 2: Khái niệm hàm số:
Qua các ví dụ trên hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào?
Gv giới thiệu khái niệm hàm số.
Gv giới thiệu phần chú ý.
Hs đọc bảng và cho biết:
Nhiệt độ cao nhất trong ngày là lúc 12 h trưa.
Nhiệt độ thấp nhất trong ngày là lúc 4h sáng.
Hs viết công thức:
M = V.7,8
V	1	2	3	4
m	7,8	15,6	23,4	31,2
Hs lập bảng giá trị:
V(km/h)	5	10	15	20
t(h)	10	5	2	1
Nhiệt độ phụ thuộc vào thời điểm, với mỗi giá trị của thời điểm t ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của nhiệt độ T.
Khối lượng của vật phụ thuộc vào thể tích của vật.
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x.
I/ Một số ví dụ về hàm số:
1/ Nhiệt độ T(0C) tại các thời điểm t(h) trong cùng một ngày
t(h)	0	4	12	20
T(0C)	20	18	26	21
2/ Khối lượng m của một thanh kim loại đồng chất tỷ lệ thuận với thể tích V của vật.
3/ Thời gian t của một vật chuyển động đều tỷ lệ nghịch với vận tốc v của nó.
Nhận xét: Ta thấy:
+Nhiệt độ T phụ thuộc vào thời gian t và với mỗi t chỉ xác định được một giá trị tương ứng của x.
Ta nói T là hàm số của t.
+khối lượng của vật phụ thuộc vào thể tích vật.
Ta nói m là hàmsố của V.
II/ Khái niệm hàm số:
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào sự thay đổi của đại lượng x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn tìm được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x và x gọi là biến số.
Chú ý:
1/ Khi x thay đổi mà y chỉ nhận được một giá trị duy nhất thì y được gọi là hàm hằng.
2/ Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc bằng công thức
3/ Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x), y = g(x)
4. LuyƯn tËp, cđng cè.
-Yªu cÇu HS lµm miƯng BT 16/60 SGK: a)cã tØ lƯ nghÞch; b)kh«ng tØ lĐ nghÞch.
-Yªu cÇu lµm miƯng BT 17/ 61 SGK: ®iỊn x = 2; -4; 6. y = 16; -2.
5. H­íng dÉn, dỈn dß.
- Häc lai c¸ch gi¶i bµi to¸n vỊ tØ lƯ nghÞch. BiÕt chuyĨn tõ to¸n chia tØ lƯ thuËn thµnh to¸n chia tØ lƯ nghÞch.
	-BTVN: 19, 20, 21/61 SGK; 25 Þ 27/46 SBT.
VI. Rĩt kinh nghiƯm:
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngµy so¹n: 21/11/2013 TuÇn 15 TiÕt 30
LUYỆN TẬP
I. mơc tiªu.
- Củng cố khái niệm hàm số.
- Rèn luyện kỹ năng nhận biết đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không dựa trên bảng giá trị, công thức
- Tìm được giá trị tương ứng của hàm số theo biến số và ngược lại.
II. chuÈn bÞ.
- GV: B¶ng phơ ghi c©u hái vµ bµi tËp
 Bĩt d¹, phÊn mµu, th­íc th¼ng.
- HS: B¶ng nhãm, bĩt d¹, th­íc th¼ng.
III. tiÕn tr×nh d¹y häc.
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra bµi cị.
1/ Khi nào thì đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng x?
Cho hàm số y = -2.x.
Lập bảng các giá trị tương ứng của y khi x = -4; -3; -2; -1; 2; 3
2/ Sửa bài tập 27?
3. Bµi míi.
H§ cđa gi¸o viªn
H§ cđa häc sinh
Ghi b¶ng
H§ 1:Ch÷a bµi tËp.
Bài 1:(bài 28)
Gv treo bảng phụ có ghi đề bài trên bảng.
Yêu cầu Hs tính f(5) ? 
f(-3) ?
Yêu cầu Hs điền các giá trị tương ứng vào bảng .
Gv kiểm tra kết quả.
H§ 2: LuyƯn tËp.
Bài 2: ( bài 29)
Gv nêu đề bài.
Yêu cầu đọc đề.
Tính f(2); f(1)  như thế nào?
Gọi Hs lên bảng thay và tính giá trị tương ứng của y.
Bài 3: ( bài 30)
Gv treo bảng phụ có ghi đề bài 30 trên bảng.
Để trả lời bài tập này, ta phải làm ntn ?
Yêu cầu Hs tính và kiểm tra.
Bài 4: ( bài 31)
Gv treo bảng phụ có ghi đề bài trên bảng.
Biết x, tính y như thế nào?
Hoạt động 3: Củng cố
Nhắc lại khái niệm hàm số.
Cách tính các giá trị tương ứng khi biết các giá trị của x hoặc y .
Hs thực hiện việc tính f(5); 
f(-3) bằng cách thay x vào công thức đã cho.
Hs điền vào bảng các giá trị tương ứng:
Khi x = -6 thì y = 
Khi x = 2 thì y =  
Hs đọc đề.
Để tính f(2); f(1); f(0); f(-1)  
Ta thay các giá trị của x vào hàm số y = x2 – 2 .
Hs lên bảng thay và ghi kết quả .
Ta phải tính f(-1); ; f(3).
Rồi đối chiếu với các giá trị cho ở đề bài.
Hs tiến hành kiểm tra kết quả và nêu khẳng định nào là đúng.
Thay giá trị của x vào công thức y = 
Từ y = => x = 
Bài 1:
Cho hàm số y = f(x) = .
a/ Tính f(5); f(-3) ?
Ta có: f(5) = .
 f(-3) = 
b/ Điền vào bảng sau:	
x
-6
-4
2
12
y
-2
-3
6
1
Bài 2:
Cho hàm số : y = f(x) = x2 – 2.
Tính:
f(2) = 22 – 2 = 2
f(1) = 12 – 2 = -1
f(0) = 02 – 2 = - 2
f(-1) = (-1)2 – 2 = - 1
f(-2) = (-2)2 – 2 = 2
Bài 3:
Cho hàm số 
y = f(x) = 1 – 8.x
Khẳng định b là đúng vì :
Khẳng định a là đúng vì:
f(-1) = 1 – 8.(-1) = 9.
Khẳng định c là sai vì:
F(3) = 1 – 8.3 = 25 # 23.
Bài 4:
Cho hàm số y = .Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
x
-0,5
-3
0
4,5
y
-2
0
3
4. H­íng dÉn, dỈn dß.
Làm bài tập 36; 37; 41/ SBT.
Bài tập về nhà giải tương tự các bài tập trên.
VI, Rĩt kinh nghiƯm:
 Ngµy so¹n: 21/11/2013 TuÇn 15 TiÕt 31
Bài 6: MẶT PHẲNG TOẠ ĐỘ.
I. mơc tiªu.
- Biết vẽ hệ trục toạ độ Oxy, biết xác định vị trí của một điểm trên hệ trục toạ độ khi biết toạ độ của chúng.
- Biết xác định toạ độ của một điểm trên mặt phẳng.
- Thấy được sự liên hệ giữa toán học và thực tế.
II. chuÈn bÞ.
- GV: B¶ng phơ ghi c©u hái vµ bµi tËp
 Bĩt d¹, phÊn mµu, th­íc th¼ng
- HS: B¶ng nhãm, bĩt d¹, th­íc th¼ng
III. tiÕn tr×nh d¹y häc.
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra bµi cị.
3. Bµi míi.
H§ cđa gi¸o viªn
H§ cđa häc sinh
Ghi b¶ng
Ho¹t ®éng 1: §Ỉt vÊn ®Ị 
-Yªu cÇu ®äc vÝ dơ 1 SGK
-§­a b¶n ®å ViƯt nam lªn b¶ng vµ giíi thiƯu nh­ SGK:
Täa ®é ®Þa lý mịi Cµ Mau lµ 104o 40’ § (kinh ®é)
 8o 30’ B (vÜ ®é)
-Gäi HS lªn b¶ng quan s¸t b¶n ®å ®äc to¹ ®é ®Þa lý mịi cµ mau, Hµ Néi.
-Cho HS quan s¸t vÐ xem phim h×nh 15 SGK.
-Hái: Sè ghÕ H1 cho biÕt g×?
-CỈp gåm mét sè vµ mét ch÷ nh­ vËy x¸c ®Þnh vÞ trÝ chç ngåi trong r¹p.
-Trong to¸n häc: §Ĩ x¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa mét ®iĨm trªn mỈt ph¼ng ng­êi ta dïng hai sè. Lµm thÕ nµo ®Ĩ cã cỈp sè ®ã?
-§äc vÝ dơ 1 SGK vµ nghe GV giíi thiƯu vỊ vÝ dơ ®ã.
-HS lªn b¶ng quan s¸t b¶n ®å ®äc to¹ ®é ®Þa lý mịi cµ mau.
-HS ®äc to¹ ®é ®Þa ®iĨm Hµ Néi.
-Quan s¸t hai chiÕc vÐ xem phim h×nh 15.
-Tr¶ lêi: Ch÷ H chØ sè thø tù cđa d·y ghÕ. Sè 1 chØ sè thø tù cđa ghÕ trong d·y.
-HS cã thĨ lÊy thªm vÝ dơ t­¬ng tù nh­ vÏ xem bãng ®¸, vÐ xem xiÕc ....
1.§Ỉt vÊn ®Ị:
VÝ dơ 1: SGK
Täa ®é ®Þa lý mịi Cµ Mau:
 104o 40’ § (kinh ®é)
 8o 30’ B (vÜ ®é)
VÝ dơ 2: Sè ghÕ : H1
 D·y H
 GhÕ sè 1
Ho¹t ®éng 2: MỈt ph¼ng to¹ ®é 
-Giíi thiƯu vỊ mỈt ph¼ng täa ®é nh­ SGK.
-H­íng dÉn HS vÏ hƯ trơc täa ®é Oxy.
-Giíi thiƯu c¸c kh¸i niƯm
-Yªu cÇu ®äc chĩ ý SGK
-VÏ hƯ trơc täa ®é theo h­íng dÉn cđa gi¸o viªn
-L¾ng nghe vµ ghi chÐp ý cÇn nhí.
-§äc chĩ ý trang 66 SGK.
2.MỈt ph¼ng to¹ ®é:
 y
 3 
 II 2 I
 1
 -3 -2 -1 O 1 2 3x
 -1
 III -2 IV
 -3
-HƯ trơc täa ®é: hai trơc sè Ox, Oy vu«ng gãc
 Ox: Trơc hoµnh
 Oy: Trơc tung
 O: Gèc täa ®é
-MỈt ph¼ng täa ®é Oxy:
Ho¹t ®éng 3: Täa ®é cđa mét ®iĨm
-Yªu cÇu HS vÏ hƯ trơc to¹ ®é Oxy
-LÊy mét ®iĨm P t­¬ng tù h×nh 17 SGK P(1,5 ; 3) vµ giíi thiƯu nh­ SGK
-L­u ý: hoµnh ®é viÕt tr­íc, tung ®é viÕt sau.
-Yªu cÇu lµm BT 32.
-Yªu cÇu lµm ?1.
-Yªu cÇu tr¶ lêi ?2.
-GV nhÊn m¹nh: trªn mỈt ph¼ng täa ®é, mçi ®iĨm x¸c ®Þnh mét cỈp sè vµ ng­ỵc l¹i mçi cỈp sè x¸c ®Þnh mét ®iĨm.
-Yªu cÇu xem h×nh 18 vµ nhËn xÐt kÌm theo trang 67.
-H×nh 18 cho biÕt ®iỊu g×?
 Ho¹t ®éng 4: LuyƯn tËp, cđng cè.
-Yªu cÇu HS lµm BT 33/67 SGK.
-VÏ hƯ trơc täa ®é Oxy
-1 HS lªn b¶ng vÏ.
-Theo dâi GV giíi thiƯu c¸ch x¸c ®Þnh to¹ ®é cđa ®iĨm P.
-Lµm BT 32/67 SGK.
-1 HS lªn b¶ng x¸c ®Þnh ®iĨm P(2 ; 3) ; Q( 3 ; 2)
-1 HS lªn b¶ng lµm ?1.
-1 HS tr¶ lêi ?2.
-H×nh 18 cho biÕt ®iĨm M trªn mỈt ph¼ng täa ®é Oxy
cã hoµnh ®é lµ xo; cã tung ®é lµ yo.
3.Täa ®é cđa mét ®iĨm:
-VÝ dơ: P(1,5 ; 3)
CỈp sè (1,5 ; 3) : täa ®é cđa ®iĨm P.
Sè 1,5: hoµnh ®é ®iĨm P.
Sè 3 : tung ®é ®iĨm P.
-BT 32/67 SGK:
a)M(-3 ; 2) ; N(2 ; -3) ; 
 P(0 ; -2) ; Q(-2 ; 0).
b)NhËn xÐt: hoµnh ®é ®iĨm nµy b»ng tung ®é ®iĨm kia.
?1:
?2: Täa ®é cđa gèc O 
lµ (0 ; 0)
Ninh Hßa, ngµy..//2013
DuyƯt cđa tỉ tr­ëng 
.
T« Minh §Çy 
5. H­íng dÉn, dỈn dß.
-häc bµi n¾m v÷ng c¸c kh¸i niƯm vµ qui