Đề thi học sinh giỏi huyện môn Địa lý Lớp 9 - Trường THCS Thanh Bình (Có đáp án)

UBND HUYỆN THANH HÀ
TRƯỜNG THCS THANH BÍNH
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
MÔN: ĐỊA LÍ
Thời gian làm bài: 150 phút
( Đề này gồm 05 câu, 02 trang)
Số phách
(Do Trưởng phòng
GD&ĐT ghi)
Người ra đề
(Ký và ghi rõ họ tên)
Xác nhận của Ban giám hiệu
(Ký tên, đóng dấu)
Phần phách.
Số phách
(Do Trưởng phòng
GD&ĐT ghi)
 ĐỀ BÀI
Câu 1. (1,0 điểm).
Một máy bay xuất phát từ Hà Nội lúc 18 giờ ngày 31/1/2013. Máy bay đó bay theo hướng Đông, sau 12 giờ thì hạ cánh xuống New York. Sau 2 giờ đón khách máy bay đó tiếp tục hành trình cũ trở về Hà Nội. Hỏi thời gian bay đến New York và về Hà Nội là bao nhiêu? Biết rằng Hà Nội ở múi giờ số 7, New York ở múi giờ số 19. 
Câu 2. (2,0 điểm).
Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy:
a/ Trình bày đặc điểm chính của khí hậu miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ?
b/ Giải thích vì sao tính chất nhiệt đới của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ lại bị giảm sút mạnh mẽ?
Câu 3. (2,0 điểm).
a/ Trình bày thực trạng về nguồn lao động và sử dụng lao động ở nước ta?
b/ Tại sao giải quyết việc làm đang là vấn đề xã hội gay gắt ở nước ta hiện nay?
Câu 4: (2 điểm)
	Dựa vào Átlát địa lý Việt Nam và kiến thức đã học, hãy:
	a/ Trình bày tình hình phát triển công nghiệp của vùng Đồng bằng sông Hồng.
	b/ Nêu ý nghĩa của việc đưa vụ đông trở thành vụ sản xuất chính ở vùng Đồng bằng sông Hồng.
Câu 5. (3,0 điểm).
Cho bảng số liệu sau đây: 
Cơ cấu GDP của nước ta thời kỳ 1991-2002 (100%)
Năm
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2002
Tổng số
100
100
100
100
100
100
100
Nông, lâm, ngư nghiệp
40.5
29.9
27.2
25.8
25.4
23.3
23.0
Công nghiệp-xây dựng
23.8
28.9
28.8
32.1
34.5
38.1
38.5
Dịch vụ
35.7
41.2
44.0
42.1
40.1
38.6
38.5
a/ Hãy vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu GDP thời kỳ 1991-2002
b/ Nhận xét và giải thích về hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành của nước ta?
Ghi chú: Học sinh được sử dụng Átlat địa lý Việt Nam để làm bài.
................Hết...............
UBND HUYỆN THANH HÀ
TRƯỜNG THCS THANH BÍNH
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9
MÔN: ĐỊA LÍ
Thời gian làm bài: 150 phút.
( Hướng dẫn chấm này gồm 05 câu, 03 trang)
Số phách
(Do Trưởng phòng
GD&ĐT ghi)
Người ra đề
(Ký và ghi rõ họ tên)
Xác nhận của Ban giám hiệu
(Ký tên, đóng dấu)
Phần phách.....................................
Câu
Nội dung cơ bản
Điểm
1
- Máy bay xuất phát tại Hà Nội lúc 18 giờ ngày 31/1/2013 thì giờ gốc sẽ là 18 – 7 = 11 giờ ngày 31/1/2013.
- New York ở múi giờ 19 -> thì giờ New York lúc đó là: 11 – 5 = 6 giờ ngày 31/1/2013.
- Vì máy bay từ Hà Nội đến New York hết 12 giờ mới hạ cánh, nên giờ của New York lúc đó sẽ là: 6 + 12 = 18 giờ ngày 31/1/2013.
- Do máy bay nghỉ 2 giờ để đón khách nên máy bay tiếp tục hành trình từ New York trở về Hà Nội lúc: 18 + 2 = 20 giờ ngày 31/1/2013. Lúc đó tại giờ gốc sẽ là: 20 + 5 = 25 giờ => 25 – 24 = 1 giờ ngày 1/2/2013 và giờ ở Hà Nội là 1 + 7 = 8 giờ ngày 1/2/2013.
- Vì máy bay phải bay mất 12 giờ từ New York về đến Hà Nội nên khi về đến Hà Nội thì thời gian lúc đó là 12 + 8 = 20 giờ ngày 1/2/2013.
0,25
0,25
0,25
0,25
2
a. Đặc điểm khí hậu miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ.
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có mùa đông lạnh nhất cả nước: nhiệt độ thấp, có mưa phùn.
- Mùa đông đến sớm và kết thúc muộn, kéo dài nhất nước ta.
- Mùa hạ: nóng ẩm và mưa nhiều.
b. Giải thích:
- Miền Bắc và Đông Bắc Bộ chịu ảnh hưởng trực tiếp của nhiều đợt gió mùa đông bắc lạnh từ phía Bắc và trung tâm châu á tràn xuống (mỗi năm có trên 20 đợt gió mùa đông bắc tràn về)
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ nằm ở vị trí tiếp giáp với vùng ngoại chí tuyến, á nhiệt đới Hoa Nam.
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ không có địa hình che chắn. Các dạy núi hình cánh cung mở rộng về phía Bắc, tạo điều kiện cho các luồng gió mùa đông bắc dễ dàng xâm nhập và ảnh hưởng mạnh đến thời tiết khí hậu của miền.
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
3
Thực trạng nguồn lao động nước ta.
- Có nguồn lao động dồi dào, mỗi năm tăng thêm hơn 1 triệu lao động.
- Chất lượng lao động: Lao động cần cù, chịu khó, có kinh nghiệm trong nông, lâm, ngư nghiệp, có khả năng tiếp thu khoa học kĩ thuật, chất lượng nguồn lao động ngày càng tăng.
- Lao động phân bố không đều, chủ yếu là ở nông thôn (chiếm 75.8%), lao động có chuyên môn kĩ thuật tập trung chủ yếu ở đồng bằng, các thành phố.
- Trình độ lao động còn thấp, số lao đông qua đào tạo mới đạt 21.2%, lao động còn hạn chế về thể lực, trình độ chuyên môn, tính kỉ luật, thiếu tác phong công nghiệp..
* Việc sử dụng lao động.
- Số lượng lao động trong các ngành kinh tế ngày càng tăng (Dẫn chứng)
- Cơ cấu sử dụng lao động trong các ngành kinh tế có sự thay đổi theo hướng tích cực. (Dẫn chứng)
- Lao động theo thành phần kinh tế thay đổi từ khu vực nhà nước sang các thành phần kinh tế khác (Dẫn chứng)
b. Giải quyết việc làm đang là vấn đề xã hội gay gắt ở nước ta vì: 
- Số lao động đông, kinh tế chưa phát triển nên số lượng việc làm ít.
+ Khu vực nông thôn thiếu việc làm: 28,2%; 
+ Thành thị có tỉ lệ thất nghiệp cao 6,8%.
- Số lao động tăng nhanh. Mỗi năm tăng thêm 1,1 triệu lao động 
(Số liệu năm 1998).
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
4
a, Công nghiệp của đồng bằng sông Hồng:
- Hình thành sớm nhất, phát triển mạnh trong thời kì công nghiệp hoá.
- Giá trị sản xuất công nghiệp tăng mạnh ( 1995- 2002: tỉ trong tăng 9,4%, giá trị sản lượng tăng 3 lần).
- Cơ cấu ngành khá đa dạng (VD).
- Một số ngành CN trong điểm: Chế biến lương thực, thực phẩm, sản xuất hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng, cơ khí. Sản phẩm phong phú (kể tên)
- Phân bố: rộng khắp đồng bằng, tập trung chủ yếu ở Hà Nội, Hải Phòng.
b/ Ý nghĩa của vụ đông:
- Tận dụng tài nguyên đất, khí hậu vào sản xuất nông nghiệp, giúp đa dạng hoá sản phẩm nông nghiệp, cung cấp cho công nghiệp chế biến.
- Giải quyết lao động nhàn dỗi trong NN của vùng, tăng thu nhập cho người dân.
0,25
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
5
a. Vẽ biểu đồ miền.
- Vẽ đúng theo yêu cầu, chính xác, rõ ràng. (Lưu ý: Khoảng cách các năm phải chính xác)
- Có đầy đủ tên biểu đồ, bảng chú giải.
b/ Nhận xét.
- Tỉ trọng ngành nông - lâm - ngư nghiệp giảm xuống: Năm 1991 là 40.5% đến năm 2002 giảm còn 23.0%
- Tỉ trong ngành công nghiệp xây dựng tăng: Năm 1991 chiếm 23.8% đến năm 2002 chiếm 38.5%.
- Tỉ trọng ngành dịch vụ chiếm tỉ trong cao nhưng còn nhiều biến động. Năm 1991 là 35.7%, năm 1995 là 44%, năm 2002 là 38.5% 
Giải thích: Hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành của nước ta là tăng khu vực công nghiệp xây dựng, giảm khu vực nông lâm ngư nghiệp. Nó phản ánh rõ quá trình công nghiệp hoá hiện đại hóa, cơ bản đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020
1,5
0,25
0,25
0,5
0,5