Đề giao lưu Olympic môn Sinh học Lớp 8 - Trường THCS Nam Sách (Có đáp án)

PHÒNG GD&ĐT NAM SÁCH
TRƯỜNG THCS
ĐỀ GIAO LƯU OLYMPIC LỚP 8
MÔN: SINH HỌC
Thời gian làm bài: 120 phút
(không kể thời gian giao đề)
Câu 1 (1,0 điểm). Chức năng cơ bản của nơron là gì? Khi ta chạm tay vào vật nóng ta rụt tay lại. Để có được phản xạ đó đã có sự tham gia của những loại nơron nào? Cung phản xạ là gì? Một cung phản xạ gồm những yếu tố nào?
Câu 2 (1,5 điểm). Xương lớn lên về bề ngang và xương dài ra là do đâu? Thành phần hóa học của xương? Tại sao xương người già lại dễ gãy và khi gãy thì chậm phục hồi?
Câu 3 (1,5 điểm). 
- Tại sao tim hoạt động liên tục và suốt đời mà không mệt mỏi?
- Một người đàn ông nặng 65kg đi tham gia hiến máu nhân đạo. Theo quy định về hiến máu nhân đạo thì lượng máu cho không quá 1/10 lượng máu của cơ thể.
a. Lượng máu trong cơ thể người đàn ông này là bao nhiêu lít?
b. Lượng máu tối đa người đàn ông này có thể cho theo quy định hiến máu nhân đạo là bao nhiêu ml?
c. Số lượng hồng cầu của người đàn ông này là bao nhiêu? Hồng cầu có màu đỏ là nhờ có chứa chất nào? 
Biết rằng ở nam giới có 80ml máu/kg cơ thể và mỗi ml máu có 4,5 triệu hồng cầu.
Câu 4 (2.5 điểm).
a. Nêu đặc điểm cấu tạo phù hợp với chức năng của phổi.
b. Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hô hấp thay đổi như thế nào ? Giải thích 
c. Ruột non có cấu tạo như thế nào để phù hợp với chức năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn.
Câu 5 (2,0 điểm). Mùa hè đến, thời tiết nắng nóng cộng thêm việc lao động nặng nhọc dẫn đến chúng ta cảm thấy rất khát nước.
a. Khi lao động nặng như vậy, cơ thể có những phương thức tỏa nhiệt nào? Lượng nước tiểu ở người ngày lao động nặng đó tăng hay giảm? Vì sao khi trời nóng ta nhanh khát nước hơn?
b. Tuy nhiên, vào ngày thời tiết mát mẻ nhưng nếu ta ăn mặn hơn thường ngày thì ngày hôm đó ta vẫn khát nước nhanh hơn? Tại sao? Lượng nước tiểu ở người ngày hôm đó tăng hay giảm?
Câu 6 (1.5 điểm)
a. Khi nghiên cứu về chức năng của tủy sống trên một con ếch tủy, một bạn học sinh vô tình đã làm đứt một số rễ tủy, bằng cách nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào bị đứt. Hãy giải thích.
b. Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha?
-------------------Hết--------------
PHÒNG GD&ĐT NAM SÁCH
TRƯỜNG THCS
HƯỚNG DẪN CHẤM 
ĐỀ GIAO LƯU OLYMPIC LỚP 8
MÔN: SINH HỌC
Câu
Đáp án
Điểm
1
(1 điểm)
- Chức năng cơ bản của nơron: cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh
- 3 loại: nơron hướng tâm, nơron trung gian, nơron li tâm. 
- Là con đường dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng 
- Một cung phản xạ gồm 5 thành phần : Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tâm, nơron trung gian, nơron li tâm, cơ quan phản ứng
0.25
0.25
0.25
0.25
2
(1.5 điểm)
- Xương lớn lên về bề ngang là nhờ sự phân chia của các tế bào màng xương. 
- Xương dài ra nhờ sự phân chia của các tế bào lớp sụn tăng trưởng.
- Thành phần hóa học của xương gồm: Chất vô cơ và Chất hữu cơ (cốt giao)
* Người già dễ bị gãy xương và chậm phục hồi là do:
- Tỉ lệ chất hữu cơ và chất vô cơ trong xương thay đổi theo lứa tuổi
- Ở người già, tỉ lệ chất hữu cơ giảm nên xương giảm tính mềm dẻo và đàn hồi, trở nên xốp, giòn nên dễ bị gãy khi có va chạm mạnh.
- Ở người già, sự phân hủy cao và quá trình tạo xương chậm( Ở mạng xương và sụn tăng trưởng)nên khi xương bị gãy, rất chậm phục hồi và không chắc chắn.
0.25
0.25
0.25
0.25
0.25
0.25
3
(1.5 điểm)
* Một chu kì hoạt động của tim 0.8s:
- pha nhĩ co : 0.1s nghỉ 0.7 s
- Thất co : 0.3s nghỉ 0.5s
- Dãn chung : 0.4 s
- thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn thời gian làm việc nên tim hoạt động suốt đời không mệt mỏi
* Lượng máu trong cơ thể = 65 x 80 = 5200 (ml) = 5,2 lít.
* Lượng máu tối đa có thể hiến máu = 5200 x 1/10 = 520 (ml)
* Số lượng hồng cầu = 5200 x 4.500.000 = 23.400.000.000 = 234 x 108
* Hồng cầu có chứa chất hêmôglôbin (huyết sắc tố)
0.25
0.25
4
( 2.5 điểm)
* Đặc điểm cấu tạo phù hợp với chức năng của phổi.
- Bao ngoài hai lá phổi có hai lớp màng, lớp màng ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịch giúp cho phổi phồng lên, xẹp xuống khi hít vào và thở ra.
- Đơn vị cấu tạo của phổi là phế nang tập hợp thành từng cụm và được bao bởi màng mao mạch dày đặc tạo điều kiện cho sự trao đổi khí giữa phế nang và máu đến phổi được dễ dàng.
- Số lượng phế nang lớn có tới 700 – 800 triệu phế nang làm tăng bề mặt trao đổi khí của phổi.
* Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hô hấp thay đổi như thế nào ? Giải thích ?
- Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hô hấp tăng.
- Giái thích: 
Khi con người hoạt động mạnh cơ thể cần nhiều năng lượng -à Hô hấp tế bào tăng à Tế bào cần nhiều oxi và thải ra nhiều khí cacbonic à Nông dộ cacbonic trong máu tăng đã kích thích trung khu hô hấp ở hành tủy điều khiển làm tăng nhịp hô hấp.
* Cấu tạo của ruột non 
Ruột non rất dài ở người trưởng thành từ 2,8 – 3m à Tổng diện tích bề mặt rất lớn (400 – 500 m2). Ruột non có cấu tạo gồm 4 lớp (lớp màng bọc ngoài, lớp cơ, lớp dưới niêm mạc và lớp niêm mạc).
- Ruột non có tuyến ruột tiết ra nhiều enzim giúp cho tiêu hóa các loại thức ăn thành các chất đơn giản glucozơ, axit amin, glyxerin và axit béo được hấp thụ qua thành ruột vào máu để đến các tế bào.
- Lớp niêm mạc có các nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong rất lớn (gấp 600 lần so với diện tích mặt ngoài)
- Có hệ thống mao mạch máu và mạch bạch huyết dày đặc phân bố tới từng lông ruột.
0.25
0.25
0.25
0.25
0.5
0.25
0.25
0.25
0.25
5
(2.0 điểm)
+ Hô hấp tăng.
+ Tiết mồ hôi.
+ Lượng nước tiểu giảm .
+ Cơ thể chống nóng bằng bài tiết mồ hôi, thoát hơi nước qua hô hấp để thoát nhiệt nên cơ thể mất nhiều nước vì vậy chóng khát
+ Ăn mặn làm cho lượng muối trong cơ thể tăng dần dẫn đến nhu cầu uống nước nhiều đề loại bớt muối ra khỏi cơ thể.
+ Lượng nước tiểu sẽ tăng
0.25
0.25
0.25
0.5
0.5
0.25
6
(1.5 điểm)
* Kích thích rất mạnh lần lượt các chi (bằng dd HCl 3% )
+ Nếu chi đó không co, các chi còn lại co chứng tỏ rễ trước bên đó bị đứt, rễ trước bên còn lại và rễ sau còn.
+ Nếu chi đó co các chi còn lại không co chứng tỏ rễ trước các bên còn lại bị đứt.
+ Nếu không chi nào co cả chứng tỏ rễ sau bên đó bị đứt.
* Giải thích:
-Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ tủy sống đi tới cơ quan phản ứng (cơ chi).Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các cơ quan thụ cảm về tủy sống
2- Tại sao nói dây thần tủy là dây pha.
- Dây thần kinh tủy gồm :
+ nhóm sợi thần kinh cảm giác nối với tủy sống qua rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ cơ quan thụ cảm đến tủy sống
+ Nhóm sợi thần kinh vận động nối với tủy sống qua rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ tủy sống tới cơ quan vận động.
- Dây thần kinh có cấu tạo và dẫn truyền xung thần kinh theo 2 chiều như vậy được gọi là dây pha
0.25
0.25
0.25
0.25
0.25
0.25