Đề cương ôn tập học kỳ II môn Sinh học Lớp 9 - Năm học 2009-2010

heo muøa, theo naêm, phuï thuoäc vaøo nguoàn thöùc aên, nôi ôû vaø caùc ñieàu kieän soáng cuûa moâi tröôøng
Câu 16: Aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng tôùi quaàn theå sinh vaät?
Caùc ñieàu kieän soáng cuûa moâi tröôøng nhö khí haäu, thoå nhöôõng, nguoàn thöùc aên. . .aûnh höôûng ñeán soá löôïng caù theå cuûa quaàn theå. Khi maät ñoä caù theå taêng quaù cao daãn tôùi thieáu thöùc aên,choã ôû, phaùt sinh nhieàu beänh taät, nhieàu caù theå bò cheát. Khi ñoù, maät ñoä quaàn theå laïi ñöôïc ñieàu chænh trôû veà möùc caân baèng.
Câu 17: Söï khaùc nhau giöõa quaàn theå ngöôøi vôùi caùc quaàn theå sinh vaät khaùc?
Ngoaøi nhöõng ñaëc ñieåm chung cuûa moät quaàn theå sinh vaät, quaàn theå ngöôøi coøn coù nhöõng ñaëc tröng maø caùc quaàn theå sinh vaät khaùc khoâng coù. Ñoù laø nhöõng ñaëc tröng veà kinh teá – xaõ hoäi nhö phaùp luaät, hoân nhaân, giaùo duïc, vaên hoùaSöï khaùc nhau ñoù laø do con ngöôøi coù lao ñoäng vaø coù tö duy
Câu 18: YÙ nghóa cuûa söï taêng daân soá vaø phaùt trieån xaõ hoäi?
Nhöõng ñaëc tröng veà tæ leä giôùi tính, thaønh phaàn nhoùm tuoåi, söï taêng, giaûm daân soá coù aûnh höôûng raát lôùn tôùi chaát löôïng cuoäc soáng cuûa con ngöôøi vaø caùc chính saùch kinh teá- xaõ hoäi cuûa moãi quoác gia.
Ñeå coù söï phaùt trieån beàn vöõng, moãi quoác gia caàn phaûi phaùt trieån daân soá hôïp lí. Khoâng ñeå daân soá taêng quaù nhanh daãn tôùi thieáu nôi ôû, nguoàn thöùc aên, nöôùc uoáng, oâ nhieãm moâi tröôøng, taøn phaù röøng vaø caùc taøi nguyeân khaùc.
Hieän nay, Vieät Nam ñang thöïc hieän Phaùp leänh daân soá nhaèm muïc ñích ñaûm baûo chaát löôïng cuoäc soáng cuûa moãi caù nhaân, gia ñình vaø toaøn xaõ hoäi. Soá con sinh ra phaûi phuø hôïp vôùi khaû naêng nuoâi döôõng, chaêm soùc cuûa moãi gia ñình vaø haøi hoaø vôùi söï phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi, taøi nguyeân, moâi tröôøng cuûa ñaát nöôùc.
Câu 19: Theá naøo laø quaàn xaõ sinh vaät?
Quaàn xaõ sinh vaät laø taäp hôïp nhieàu quaàn theå sinh vaät thuoäc caùc loaøi khaùc nhau, cuøng soáng trong moät khoâng gian xaùc ñònh vaø chuùng coù moái quan heä maät thieát, gaén boù vôùi nhau.
Ví duï: Quaàn xaõ ao hoà, quaàn xaõ röøng möa nhieät ñôùi
Câu 20: Quan heä giöõa ngoaïi caûnh vaø quaàn xaõ?
Caùc nhaân toá sinh thaùi voâ sinh, höõu sinh luoân aûnh höôûng tôùi quaàn xaõ, taïo neân söï thay ñoåi.
Soá löôïng caù theå cuûa moãi quaàn theå trong quaàn xaõ luoân luoân ñöôïc khoáng cheá ôû möùc ñoä phuø hôïp 
vôùi khaûnaêng cuûa moâi tröôøng, taïo neân söï caân baèng sinh hoïc trong quaàn xaõ.
Câu 21: Theá naøo laø moät heä sinh thaùi? 
Heä sinh thaùi bao goàm quaàn xaõ sinh vaät vaø moâi tröôøng soáng cuûa quaàn xaõ (sinh caûnh). Trong heä sinh thaùi caùc sinh vaät luoân taùc ñoäng laãn nhau vaø taùc ñoäng qua laïi vôùi caùc nhaân toá voâ sinh cuûa moâi tröôøng taïo thaønh moät heä thoáng hoaøn chænh vaø töông ñoái oån ñònh.
* Moät heä sinh thaùi hoaøn chænh coù caùc thaønh phaàn chuû yeáu sau:
+ Caùc thaønh phaàn voâ sinh: ñaát, nöôùc, thaûm muïc. . . 
+ Sinh vaät saûn xuaát laø thöïc vaät 
 	+ Sinh vaät tieâu thuï goàm: ñoäng vaät aên thöïc vaät vaø ñoäng vaät aên thòt.
 + Sinh vaät phaân giaûi nhö vi khuaån, naám.
Câu 22: Chuoãi thöùc aên, löôùi thöùc aên?
	* Chuoãi thöùc aên: laø moät daõy caùc loaøi sinh vaät coù quan heä veà dinh döôõng. Trong ñoù moãi loaøi sinh vaät laø moät maét xích, noù vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích phía sau vöøa laø sinh vaät bò maét xích phía tröôùc tieâu thuï.
* Löôùi thöùc aên: Trong töï nhieân moät loaøi sinh vaät khoâng phaûi chæ tham gia vaøo moät chuoãi thöùc aên maø tham gia nhieàu chuoãi thöùc aên. Caùc chuoãi coù maét xích chung taïo thaønh löôùi thöùc aên.
	Moät löôùi thöùc aên hoaøn chænh bao goàm 3 thaønh phaàn chuû yeáu laø sinh vaät saûn xuaát, sinh vaät tieâu thuï( goàm sinh vaät tieâu thuï baäc 1, baäc 2 vaø baäc 3) vaø sinh vaät phaân giaûi
Câu 23: Veõ sô ñoà löôùi thöùc aên (Moái quan heä veà dinh döôõng) cuûa caùc sinh vaät sau trong moät heä sinh thaùi?
thöïc vaät, eách, raén, saâu, chaâu chaáu, gaø, deâ, ñaïi baøng, hoå, caùo, thoû, sinh vaät phaân giaûi
Thöïc vaät 
chaâuchaáu 
eách
Raén
Saâu
Deâ
Thoû
Gaø
Hoå
Caùo
SVPG
Ñaïi baøng
Câu 24: Bieän phaùp baûo veä heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi?
- Nghieâm caám chaët phaù röøng böøa baõi 
- Nghieâm caám saên baén ñoäng vaät ñaëc bieät laø loaøi quí 
- Baûo veä nhöõng loaøi thöïc vaät vaø ñoäng vaät coù löôïng ít 
- Tuyeân truyeàn yù thöùc baûo veä röøng ñeán töøng ngöôøi daân 
Câu 25: Taùc ñoäng cuûa con ngöôøi tôùi moâi tröôøng qua caùc thôøi kì phaùt trieån cuûa xaõ hoäi?
Thôøi kì nguyeân thuyû: Ñoát röøng, ñaøo hoá saên baét thuù döõ laøm giaûm dieän tích röøng 
Xaõ hoäi noâng nghieäp:
Troàng troït, chaên nuoâi 
Phaù röøng laøm khu daân cö , khu saûn xuaát laøm thay ñoåi ñaát vaø taàng nöôùc maët 
Xaõ hoäi coâng nghieäp: 
Khai thaùc taøi nguyeân böøa baõi, xaây döïng nhieàu khu coâng nghieäp laøm ñaát ñai caøng thu heïp 
Löôïng raùc thaûi raát lôùn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng
Câu 26: Taùc ñoäng cuûa con ngöôøi laøm suy thoaùi töï nhieân?
Nhieàu hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi taùc ñoäng vaøo moâi tröôøng ñaõ gaây ra haäu quaû raát xaáu 
Maát caân baèng sinh thaùi 
Xoùi moøn ñaát gaây luõ luït dieän roäng, haïn haùn keùo daøi aûnh höôûng maïch nöôùc ngaàm 
Nhieàu loaøi sinh vaät bò maát ñaëc bieät nhieàu loaøi ñoäng vaät quí hieám coù nguy cô bò tuyeät chuûng.
Câu 27: Vai troø cuûa con ngöôøi trong vieäc baûo veä vaø caûi taïo moâi tröôøng töï nhieân?
Haïn cheá söï gia taêng daân soá 
Söû duïng coù hieäu quaû nguoàn taøi nguyeân 
Phaùp leänh baûo veä sinh vaät 
Phuïc hoài troàng röøng 
Xöû lí raùc thaûi 
Lai taïo gioáng coù naêng suaát vaø phaåm chaát toát 
Câu 28: OÂ nhieãm moâi tröôøng laø gì? Nguyeân nhaân laøm cho moâi tröôøng bò oâ nhieãm?
OÂ nhieãm moâi tröôøng laø hieän töôïng moâi tröøông töï nhieân bò nhieãm baån ñoàng thôøi caùc tính chaát vaät lí hoaù hoïc, sinh hoïc cuûa moâi tröôøng bò thay ñoåi gaây taùc haïi tôùi ñôøi soáng cuûa con ngöôøi vaø caùc sinh vaät khaùc.
OÂ nhieãm moâi tröôøng do :
Hoaït ñoäng cuûa con ngöøôi 
Hoaït ñoäng cuûa töï nhieân: nuùi löûa, sinh vaät 
Câu 29: Caùc taùc nhaân chuû yeáu gaây oâ nhieãm moâi tröôøng?
* OÂ nhieãm do caùc chaát khí thaûi ra töø hoaït ñoäng coâng nghieäp vaø sinh hoaït 
Caùc chaát thaûi töø nhaø maùy,phöông tieän giao thoâng, ñun naáu sinh hoaït laø CO2, SO2 gaây oâ nhieãm khoâng khí.
* OÂ nhieãm do hoaù chaát baûo veä thöïc vaät vaø chaát ñoäc hoaù hoïc : Caùc chaát ñoäc haïi phaùt taùn vaø tích tuï 
Hoaù chaát (daïng hôi) theo nöôùc möa ñaát , tích tuï , gaây oâ nhieãm maïch nöôùc ngaàm 
Hoaù chaát ( daïng hôi) theo nöôùc möa ra ao hoà , soâng, bieån tích tuï 
Hoaù chaát coøn baùm vaø ngaám vaøo cô theå sinh vaät 
* OÂ nhieãm do caùc chaát phoùng xaï 
Gaây ñoät bieán ôû ngöôøi vaø sinh vaät 
Gaây moät soá beänh di truyeàn vaø ung thö 
* OÂ nhieãm do caùc chaát thaûi raén: Caùc chaát thaûi raén gaây oâ nhieãm goàm: ñoà nhöïa, giaáy vuïn, maûnh cao su, boâng kim tieâm y teá, voâi gaïch vuïn 
* OÂ nhieãm do sinh vaät gaây beänh 
+ Sinh vaät gaây beänh coù nguoàn goác töø chaát thaûi khoâng ñöôïc xöû lí (Phaân, nöôùc thaûi sinh hoaït, xaùc ñoäng vaät)
Sinh vaät gaây beänh vaøo cô theå gaây beänh cho ngöôøi do moät soá thoùi quen sinh hoaït nhö: aên goûi, aên taùi, nguû khoâng maøn
Câu 30: Bieän phaùp haïïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng?
Haäu quaû cuaû oâ nhieãm moâi tröôøng: laøm aûnh höôûng tôùi söùc khoûe vaø gaây ra nhieàu beänh cho con ngöôøi vaø sinh vaät.
Con ngöôøi hoaøn toaøn coù theå haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng: coù nhieàu bieän phaùp phoøng choáng oâ nhieãm moâi tröôøng nhö: Xöû lí chaát thaûi coâng nghieäp vaø chaát thaûi sinh hoaït, caûi tieán coâng ngheä ñeå coù theå saûn xuaát ít gaây oâ nhieãm, xöû duïng nhieàu loaïi naêng löôïng khoâng gaây oâ nhieãm nhö naêng löïông gioù, naêng löôïng maët trôøi xaây döïng nhieåu khu coâng vieân, troàng caây xanh d8eå haïn cheá buïi vaø ñieàu hoøa khí haäu Cnaà taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn vaø giaùo duïc ñeå naâng cao yù thöùc ,hieåu bieát cuûa con ngöôøi veà phoøng choáng oâ nhieãm moâi tröôøng.
Traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi laø phaûi haønh ñoäng ñeå phoøng choáng oâ nhieãm moâi tröôøng, goùp phaàn baûo veä moâi tröôøng soáng cuûa chính mình vaø cho caùc theá heä mai sau.
Câu 31: Taøi nguyeân thieân nhieân laø gì? Laáy ví duï? 
Taøi nguyeân thieân nhieân laø nguoàn vaät chaát sô khai ñöôïc hình thaønh vaø toàn taïi trong töï nhieân maø con ngöôøi coù theå söû duïng cho cuoäc soáng.
	Ví duï: Taøi nguyeân: Ñaát, nöôùc, gioù, thuûy trieàu, daàu moû, naêng löôïng aùnh saùng maët trôøi 
Câu 32: Caùc daïng taøi nguyeân thieân nhieân chuû yeáu?
Taøi nguyeân thieân nhieân goàm 3 daïng chuû yeáu sau:
Taøi nguyeân khoâng taùi sinh (than ñaù, daàu löûa ) laø daïng taøi nguyeân sau moät thôøi gian söû duïng seõ bò caïn kieät.
Taøi nguyeân taøi sinh: (Taøi nguyeân sinh vaät, ñaát, nöôùc) laø daïng taøi nguyeân khi söû duïng hôïp lí seõ coù ñieàu kieän phaùt trieån.
Taøi nguyeân naêng löôïng vónh cöûu (naêng löôïng maët trôøi, gioù, soùng, thuûy trieàu..)ñöôïc nghieân cöùu söû duïng ngaøy moät nhieàu, thay theá daàn caùc daïng naêng löôïng bò caïn kieät vaø haïn cheá ñöôïc tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng.
Câu 33: Söû duïng hôïp lí nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân?
Taøi nguyeân thieân nhieân khoâng phaûi laø voâ taän chuùng ta caàn phaûi söû duïng moät caùch tieát kieäm vaø hôïp lí, vöøa ñaùp öùng nhu caàu söû duïng taøi nguyeân cuûa xaõ hoäi hieän taïi vöøa baûo ñaûm duy trì nguoàn taøi nguyeân cho theá heä mai sau.
Baûo veä röøng caây xanh treân maët ñaát coù vai troø quan troïng trong vieäc baûo veä ñaát, nöôùc vaø caùc taøi nguyeân sinh vaät khaùc
Câu 34: Nêu những điểm khác nhau cơ bản giữa quần thể sinh vật và quần xã sinh vật?
Quần thể
Quần xã
- Tập hợp các cá thể cùng loài sống trong một sinh cảnh .
- Tập hợp các quần thể khác loài cùng sống trong một sinh cảnh .
- Đơn vị cấu trúc là cá thể , được hình thành trong một thời gian tương