Chuyên đề Hỗn hợp gồm nhiều hidrocacbon thuộc cùng một dãy đồng đẳng

A= nH2O  ­ nCO2 =0,1­­­> n =(0,5 – 0,1.2): 0,1 =2­­­>CTPT của A là:C2H6
VD 5:Khi đốt cháy 0,2 mol hh gồm: C2H2 và 1 hydrocacbon A,thu được:
số mol CO2 =số mol H2O =0,5 mol.CTPT của hydrocacbon A là ?
Giải:nH2O = nCO2 ­­­> A là ankan ­­> nC2H2 =n A= 0,1­­­> số nguyên tử cacbon trong Alà:
(0,5 –0,1.2): 0,1 =3 ­­­> ctpt của A là: C3H8
V­ MỘT SỐ DẠNG BIỆN LUẬN KHI BIẾT MỘT SỐ TÍNH CHẤT
PHƯƠNG PHÁP: 
+ Ban đầu đưa về dạng phân tử
+ Sau đó đưa về dạng tổng quát (có nhóm chức, nếu có)
+ Dựa vào điều kiện để biện luận.
VD1: Biện luận xác định CTPT của (C2H5)n ⇒  CT có dạng: C2nH5n
Ta có điều kiện: + Số nguyên tử H ≤ 2 số nguyên tử C +2
⇒ 5n ≤ 2.2n+2 ⇒ n ≤ 2
+ Số nguyên tử H là số chẳn ⇒ n=2 ⇒CTPT: C4H10
VD2: Biện luận xác định CTPT (CH2Cl)n ⇒  CT có dạng: CnH2nCln
Ta có ĐK:  + Số nguyên tử H ≤ 2 số nguyên tử C + 2 ­ số nhóm chức
⇒ 2n ≤ 2.2n+2­n ⇒ n ≤ 2.
+ 2n+n là số chẳn ⇒ n chẳn ⇒ n=2 ⇒CTPT là: C2H4Cl2.
VD3: Biện luận xác định CTPT (C4H5)n, biết nó không làm mất màu nước brom.
CT có dạng: C4nH5n, nó không làm mất màu nước brom ⇒ nó là ankan loại vì 5n<2.4n+2 hoặc aren.
ĐK aren: Số nguyên tử H =2số C ­6 ⇒ 5n =2.4n­6 ⇒ n=2. Vậy CTPT của aren là C8H10.
 Chú ý các qui tắc:
+ Thế halogen vào ankan: ưu tiên thế vào H ở C bậc cao.
+ Cộng theo Maccôpnhicôp vào anken
+ Cộng H2, Br2, HX theo tỷ lệ 1:1 vào ankađien.
+ Phản ứng thế Ag2O/NH3 vào ankin.
+ Quy luật thế vào vòng benzen
+ Phản ứng tách HX tuân theo quy tắc Zaixep.
C. NHÓM CHỨC
I­ RƯỢU: 
1) Khi đốt cháy rượu:  22 COOH nn > ⇒ rượu này no, mạch hở.
Blogsite:                                                                                               E­mail:loc.plsoft@gmail.com
OH
+ NaOH 
ONa
+ 
 H2O
CH2OH
+ NaOH 
 khoâng phaûn öùng
SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO TIỀN GIANG                                                                                                              GV:Trương Châu Thành
2) Khi tách nước rượu tạo ra olefin ⇒ rượu này no đơn chức, hở.
3) Khi tách nước rượu A đơn chức tạo ra chất B.
­  1d A/B < ⇒B là hydrocacbon chưa no (nếu là rượu no thì B là anken).
­  1d A/B > ⇒B là ete.
4)  ­ Oxi hóa rượu bậc 1 tạo ra andehit hoặc axit mạch hở.
R­CH2OH  → ]O[ R­CH=O hoặc R­COOH
­ Oxi hóa rượu bậc 2 thì tạo ra xeton:
R­CHOH­R'  → ]O[ R­CO­R'
­ Rượu bậc ba không phản ứng (do không có H)
5) Tách nước từ rượu no đơn chức tạo ra anken tuân theo quy tắc zaixep: Tách ­OH và H ở C có bậc cao hơn
6)  ­ Rượu no đa chức có nhóm ­OH nằm ở cacbon kế cận mới có phản ứng với Cu(OH)2 tạo ra dd màu xanh 
lam.
­ 2,3 nhóm ­OH liên kết trên cùng một C sẽkhông bền, dễ dàng tách nước tạo ra anđehit, xeton hoặc axit  
cacboxylic.
­ Nhóm ­OH liên kết trên cacbon mang nối đôi sẽ không bền, nó đồng phân hóa tạo thành anđehit hoặc 
xeton.
CH2=CHOH  →CH3­CHO
CH2=COH­CH3  →CH3­CO­CH3.
CHÚ Ý KHI GIẢI TOÁN 
 Rượu no
a. Khi đốt cháy rượu : no laø röôïu naøy röôïunn 22 COOH ⇒〉           
röôïu
CO
 öùng phaûnröôïuCOOH n
n
caùcbontöû nguyeân soánnn 222 =⇒=−
      Nếu là hổn hợp rượu cùng dãy đồng đẳng thì số nguyên tử Cacbon trung bình.
VD : n = 1,6  ⇒ n1<n=1,6   ⇒ phải có 1 rượu là CH3OH
b. 
2
x
=
röôïu
H
n
n 2   ⇒  x  là số nhóm chức rượu ( tương tự với axít)
c. rượu đơn chức no (A) tách nước tạo chất (B) (xúc tác : H2SO4 đđ)
. dB/A  < 1   ⇒  B là olêfin
. dB/A  > 1  ⇒  A là ete
d. + oxi hóa rượu bậc 1 tạo anđehit : R­CHO  
 →
0,tCu  R­ CH= O
+ oxi hóa rượu bậc 2 tạo xeton : R­ CH – R’   [O]      R – C – R’
                                                                 OH                        O
      + rượu bậc 3 không bị oxi hóa. 
II. PHENOL:
­ Nhóm OH liên kết trực tiếp trên nhân benzen, nên liên kết giữa O và H phân cực mạch vì vậy hợp chất của 
chúng thể hiện tính axit (phản ứng được với dd bazơ)
­  Nhóm ­OH liên kết trên nhánh (không liên kết trực tiếp trên nhân 
benzen)  không thể hiện tính axit. 
CHÚ Ý KHI GIẢI TOÁN 
a/ Hợp chất HC: A + Na → H2     =
A
H
n
n 2
2
x
⇒ x là số nguyên tử H linh động trong – OH hoặc         ­COOH.
Blogsite:                                                                                               E­mail:loc.plsoft@gmail.com
SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO TIỀN GIANG                                                                                                              GV:Trương Châu Thành
b/ Hợp chất HC: A + Na → muối + H2O  ⇒  y=
A
NaOH
n
 öùng phaûnn
 ⇒ y là số nhóm chức phản ứng với NaOH là – OH 
liên kết trên nhân hoặc – COOH và cũng  là số nguyên tử H linh động phản ứng với NaOH.
VD : .   1
n
n
A
H2
= ⇒ A có 2 nguyên tử H linh động phản ứng Natri
         .  1=
A
NaOH
n
n
 ⇒ A có 1 nguyên tử H linh động phản ứng NaOH
         . nếu A có 2 nguyên tử Oxi 
⇒ A có 2 nhóm OH ( 2H linh động phản ứng Na) trong đó có 1 nhóm –OH nằm trên nhân thơm ( H linh động phản ứng 
NaOH) và 1 nhóm OH liên kết trên nhánh như 
HO­C6H4­CH2­OH
III. AMIN:
­ Nhóm  hút e làm giảm tính bazơ của amin.
­ Nhóm  đẩy e làm tăng tính bazơ của amin.
VD: C6H5­NH2 <NH3<CH3­NH2<C2H5NH2<(CH3)2NH2 (tính bazơ tăng dần)
CHÚ Ý KHI GIẢI TOÁN 
 •    x=
+
amin
H
n
n
 ⇒ x là số nhóm chức amin
VD: nH+ : namin = 1 :1 ⇒ amin này đơn chức 
•    CT của amin no đơn chức là CnH2n+3N   (n ≥  1)
         . Khi đốt cháy nH2O > nCO2 ⇒ nH2O – nCO2 = 1,5 namin
             . 
=
amin
CO
n
n 2
 số nguyên tử cacbon
• Bậc của amin : ­NH2 bậc 1 ; ­NH­  bậc 2  ;  ­N ­ bậc 3
IV. ANĐEHIT :
1. Phản ứng tráng gương và với Cu(OH)2 (to)
R­CH=O +Ag2O 
 →
ot,ddNH3 R­COOH + 2Ag↓
R­CH=O + 2Cu(OH)2 
→
ot R­COOH + Cu2O↓ +2H2O
 Nếu R là Hydro, Ag2O dư, Cu(OH)2 dư:
H­CHO + 2Ag2O
 →
ot,ddNH3  H2O + CO2 + 4Ag↓
H­CH=O + 4Cu(OH)2 
→
ot 5H2O + CO2 + 2Cu2O↓
 Các chất: H­COOH, muối của axit fomic, este của axit fomic cũng cho được phản ứng tráng gương.
HCOOH + Ag2O
 →
ot,ddNH3  H2O + CO2+2Ag ↓
HCOONa + Ag2O 
 →
ot,ddNH3 NaHCO3 + 2Ag ↓
H­COOR + Ag2O 
 →
ot,ddNH3 ROH + CO2 + 2Ag ↓
 Anđehit vừa đóng vai trò chất khử, vừa đóng vai trò chất oxi hóa:
+ Chất khử: Khi phản ứng với O2, Ag2O/NH3, Cu(OH)2(to)
+ Chất oxi hóa khi tác dụng với H2 (Ni, to)
CHÚ Ý KHI GIẢI TOÁN 
       a.  andehyt. chöùc nhoùm soálaø x n
n
anñehyt
Ag
⇒= x2
           + Trường hợp đặc biệt : H­CH = O phản ứng Ag2O tạo 4mol Ag nhưng %O = 53,33%
     + 1 nhóm andehyt ( ­ CH = O ) có 1 liên kết đôi C = O ⇒ andehyt no đơn chức chỉ có 1 liên kết Π nên khi đốt cháy 
22 COOH nn = ( và ngược lại)
Blogsite:                                                                                               E­mail:loc.plsoft@gmail.com
SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO TIỀN GIANG                                                                                                              GV:Trương Châu Thành
           + andehyt A có 2 liên kết Π có 2 khả năng : andehyt no 2 chức ( 2Π ở C = O) hoặc andehyt không no có 1 liên kết 
đôi ( 1Π trong C = O, 1 Π trong C = C).
b. +  andehyt chöùc nhoùm soálaø n
n
andehyt
OCu2 xx ⇒=
      +  andehyt chöùc nhoùm soálaø n
 öùng phaûnn
andehyt
Cu(OH)2 xx ⇒= 2
      +  C) C )ñoâi( keát lieân soá andehyt chöùc nhoùm soá (laø xn
 öùng phaûnn 2H
=∏+⇒= x
andehyt
V. AXIT CACBOXYLIC:
+ Khi cân bằng phản ứng cháy nhớ tính cacbon trong nhóm chức.
VD: CnH2n+1COOH +  )2
1n3( + O2 → (n+1)CO2 + (n+1)H2O
+ Riêng axit fomic tráng gương, phản ứng với Cu(OH)2 tạo ↓ đỏ gạch.
  Chú ý axit phản ứng với Cu(OH)2 tạo ra dd màu xanh do có ion Cu2+
+ Cộng HX của axit acrylic, axit metacrylic, andehit acrylic nó trái với quy tắc cộng Maccopnhicop:
VD: CH2=CH­COOH + HCl  →  ClCH2­CH2­COOH
+ Khi giải toán về muối của axit cacboxylic khi đốt cháy trong O2 cho ra CO2, H2O và Na2CO3
VD : CxHyOzNat +            O2  → )2
tx( + CO2 +  2
y
H2O +  2
t
Na2CO3
CHÚ Ý KHI GIẢI TOÁN 
      •     COOH) - (axít chöùc nhoùm soálaø x n
 öùng phaûnn
axít
OH- ⇒= x
• Chí có axít fomic ( H­COOH) tham gia phản ứng tráng gương
• Đốt axít : 
        Ta có :  22nnCOOH OHC:CT laïi) ngöôïcvaø ( chöùc. ñôn no treâaxít nn 2 ⇒⇒= 2  
•        loaïi) kim öùng phaûn(axít chöùc nhoùm soálaø xn
n
axít
H2 ⇒=
2
sinh xra
         Lưu ý khi giải toán :
+ Số mol Na (trong muối hữu cơ) = số mol Na (trong Na2CO3) (bảo toàn nguyên tố Na)
+ Số mol C (trong Muối hữu cơ) = số mol C (trong CO2) + Số mol C (trong Na2CO3) (bảo toàn nguyên tố C)
 So sánh tính axit : Gốc hút e làm tăng tính axit, gốc đẩy e làm giảm tính acit của axit cacboxylic.
VI. ESTE :
   cách viết CT của một este bất kì :
Este do axit x chức và rưỡu y chức :   Ry(COO)x.yR’x .
 Nhân chéo x cho gốc hidrocacbon của rượu và y cho gốc hdrocacbon của axit.
 x.y là số nhóm chức este.
VD :  ­ Axit đơn chức + rượu 3 chức : (RCOO)3R’
­ Axit 3 chức + rượu đơn chức : R(COO­R’)3
1. ESTE ĐƠN CHỨC :
    Este + NaOH 
→
ot Muối + rượu
MEste + NaOH  → 1 muối + 1 anđehit ⇒ este này khi phản ứng với dd NaOH tạo ra rượu có nhóm ­OH 
liên kết trên cacbon mang nối đôi bậc 1, không bền đồng phân hóa tạo ra anđehit.
VD: R­COOCH=CH2 + NaOH 
→
ot R­COONa + CH2=CH­OH
=Este + NaOH  → 1 muối + 1 xeton   ⇒ este này khi phản ứng tạo rượu có nhóm ­­OH liên kết trên 
cacbon mang nối đôi bậc 2 không bền đồng phân hóa tạo xeton. 
+ NaOH 
→
ot R­COONa + CH2=CHOH­CH3
Blogsite:                                                                                               E­mail:loc.plsoft@gmail.com
x y
CH3-
CH=O
Đp hóa
RCOOC=CH2
CH3 CH3-CO-CH3Đp hóa
SỞ GD VÀ ĐÀO TẠO TIỀN GIANG                                                                                                              GV:Trương Châu Thành
hEste + NaOH  → 2muối +H2O ⇒Este này có gốc rượu là đồng đđẳng của phenol hoặc phenol..
VD : 
 + 2NaOH 
→
ot RCOONa + C6H5ONa + H2O
        (  do phenol có tính axit nên phản ứng tiếp với NaOH tạo ra muối và H2O)
    Este + NaOH  → 1 sản phẩm duy nhất ⇒Este đơn chức 1 vòng
+NaOH 
→
ot
t CÁCH XÁC ĐỊNH SỐ NHÓM CHỨC ESTE :
  α=
Este
 öùng)Na