Chuyên Đề 3: Giải Thích Các Hiện Tượng Hóa Học Và Mục Đích Thí Nghiệm

 chøng minh.
HD:
N­íc v«i ban ®Çu ®ôc v× :
 CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O
 r¾n, tr¾ng
 tiÕp tôc thæi th× l­îng CO2 t¨ng lªn vµ d­ nªn x¶y ra PTHH
 CO2 + H2O + CaCO3 -> Ca(HCO3)2 tan
vµ t¨ng CO2 nªn ph¶n øng song song x¶y ra 
 2CO2 + Ca(OH)2 -> Ca(HCO3)2
Câu 8 :
§èt ch¸y mét d¶i magiª råi ®­a vµo ®¸y mét b×nh ®ùng khÝ l­u huúnh ®ioxit. Ph¶n øng t¹o ra mét chÊt bét A mµu tr¾ng vµ mét chÊt bét mµu vµng B. ChÊt A ph¶n øng víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra chÊt C vµ n­íc. ChÊt B kh«ng t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng, nh­ng B ch¸y ®­îc trong kh«ng khÝ t¹o ra chÊt khÝ cã trong b×nh lóc ban ®Çu.
	a) H·y x¸c ®Þnh tªn c¸c chÊt A, B, C
	b) ViÕt c¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng sau:
	- Magiª vµ khÝ l­u huúnh ®ioxit vµ cho biÕt ph¶n øng nµy thuéc lo¹i ph¶n øng nµo? Vai trß cña Magiª vµ l­u huúnh ®ioxit trong ph¶n øng
	- ChÊt A t¸c dông víi H2SO4 lo·ng
	- ChÊt B ch¸y trong kh«ng khÝ.
HD:
a) Magiª ch¸y trong kh«ng khÝ, nã t¸c dông víi oxi ë dùng tù do. Magiª cßn cã thÓ ch¸y trong khÝ SO2, CO2  nã t¸c dông víi «xi ë d¹ng hîp chÊt t¹o ra oxit.
	- ChÊt bét A mµu tr¾ng lµ Magiª oxÝt	
	- ChÊt bét B mµu vµng, kh«ng t¸c dông víi H2SO4 lo·ng lµ l­u huúnh. L­u huúnh ch¸y trong kh«ng khÝ t¹o ra l­u huúnh ®ioxit.	
	- ChÊt C lµ s¶n phÈm cña MgO víi dông dÞch H2SO4 lo·ng. VËy C lµ Magiª Sunfat MgSO4.	
t0
	b) Ph¶n øng cña Magiª ch¸y trong SO2	2Mg + O2 -> 2MgO	
	+ Ph¶n øng trªn thuéc lo¹i ph¶n øng «xi ho¸ _ khö	
	+ Mg lµ chÊt khö (chÊt bÞ oxi hãa)	
	+ SO2 lµ chÊt «xi hãa (cßn gäi lµ chÊt bÞ khö)	
	- Ph¶n øng cña A víi H2SO4 lo·ng:
	MgO + H2SO4 -> MgSO4 + H2O	
t0
	- Ph¶n øng cña B ch¸y trong kh«ng khÝ:
	S + O2 -> SO2	
Câu 9 :
Nêu hiện tượng, viết phương trình phán ứng cho các thí nghiệm sau :
a/ Nhúng đinh sắt đã cạo sạch gỉ vào dung dịch đồng sunfat
b/ Sục khí SO2 vào dung dịch Ca(HCO3)2 
c/ Dẫn khí Etylen qua dung dịch nước Brôm
d/ Cho đồng vào dung dịch H2SO4 đặc nóng
HD:
a/ Maøu xanh cuûa dung dòch CuSO4 nhaït daàn, coù keát tuûa ñoû xuaát hieän 
b/ 	SO2 + Ca(HCO3)2 → CaSO3 + 2CO2 + H2O 
coù keát tuûa vaø coù khí thoùat ra 
c/ Broâm maát maøu naâu 
phöông trình hoùa hoïc : CH2 = CH2 + Br2 → CH2Br – CH2Br
d/ Coù khí thoùat ra muøi haéc 
 	Cu + 2H2SO4 ñaëc noùng → CuSO4 + SO2 + 2H2O 
Câu 10: §èt cacbon trong kh«ng khÝ ë nhiÖt ®é cao ®­îc hçn hîp A1. Cho A1 t¸c dông víi CuO nung nãng ®­îc khÝ A2 vµ hçn hîp A3. Cho A2 t¸c dông víi dung dÞch Ca(OH)2 th× thu ®­îc kÕt tña A4 vµ dung dÞch A5. Cho A5 t¸c dông víi Ca(OH)2 l¹i thu ®­îc A4. Cho A3 t¸c dông víi H2SO4 ®Æc nãng thu ®­îc khÝ B1 vµ dung dÞch B2. Cho B2 t¸c dông víi dung dÞch NaOH d­ ®­îc kÕt tña B3. Nung B3 ®Õn khèi l­îng kh«ng ®æi ®­îc chÊt r¾n B4.
	ViÕt c¸c PTHH x¶y ra vµ chØ râ : A1 , A2 , A3 , A4 , A5 , B1 , B2 , B3 , B4 lµ chÊt g×? 
HD
§èt cacbon trong kh«ng khÝ thu ®­îc hçn hîp khÝ A1 
t0
	PTHH : 	2C + O2 ® 2CO	(1) 
t0
	2CO + O2 ® 2CO2	(2)
	Hçn hîp khÝ A1 gåm CO vµ CO2
	- Cho A1 t¸c dông víi CuO
t0
	PTHH : 	CO + CuO ® Cu + CO2	(3) 
	KhÝ A2 lµ CO2
	Hçn hîp A3 lµ Cu vµ cã thÓ cã CuO d­. 
	- Cho A2 t¸c dông víi dd Ca(OH)2
	CO2 + Ca(OH)2 ® Ca CO3 + H2O 	(4)
	CO2 + CaCO3 + H2O ® Ca(HCO3)2	(5)
	KÕt tña A4 lµ CaCO3dung dÞch A5 lµ Ca(HCO3)2 
	- Cho A5 t¸c dông víi Ca(OH)2 thu ®­îc A4
	Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 ® 2CaCO3 + 2H2O 	(6) 
	- Cho A3 t¸c dông víi H2SO4 (®, nãng) ®­îc khÝ B1 vµ dung dÞch B2.
	Cu + 2H2SO4 CuSO4 + 2H2O + SO2	(7) 
	CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O 	(8)
	KhÝ B1 lµ SO2, dung dÞch B2 lµ CuSO4 
	- Cho B2 t¸c dông víi NaOH d­ thu ®­îc kÕt tña B3 
	CuSO4 + 2NaOH ® Cu(OH)2 + Na2SO4	(9)
	- KÕt tña B3 lµ Cu(OH)2 ;Nung B3 ®Õn khèi l­îng kh«ng ®æi ®­îc B4. 
	Cu(OH)2 CuO + H2O	; B4 lµ CuO	(10)
	Theo ph¶n øng 1 ® 10 ta cã : A1 : CO; CO2	B1 : SO2
	 A: CO2	B2 : CuSO4
	 A3 : Cu; CuO (d­)	B3 : Cu(OH)2
	A4 : CaCO3	B4 : CuO A5 : Ca(HCO3)2
BÀI TẬP VỀ NHÀ 
Câu 1:Hçn hîp A gåm Fe3O4, Al, Al2O3, Fe.
 Cho A tan trong dung dÞch NaOH d­, thu ®­îc chÊt r¾n B, dung dÞch C vµ khÝ D. Cho khÝ D d­ t¸c dông víi A nung nãng ®­îc chÊt r¾n A1. Dung dÞch C cho t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng d­ ®­îc dung dÞch C1. ChÊt r¾n A1 t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng (võa ®ñ) thu ®­îc dung dÞch E vµ khÝ F. Cho E t¸c dông víi bét Fe d­ ®­îc dung dÞch H. ViÕt c¸c PTHH x¶y ra.
Câu 2: §èt ch¸y cacbon trong oxi ë nhiÖt ®é cao ®­îc hçn hîp khÝ A. Cho A t¸c dông víi FeO nung nãng ®­îc khÝ B vµ hçn hîp chÊt r¾n C. Cho B t¸c dông víi dung dÞch n­íc v«i trong thu ®­îc kÕt tña K vµ dung dÞch D, ®un s«i D l¹i thu ®­îc kÕt tña K. Cho C tan trong dung dÞch HCl, thu ®­îc khÝ vµ dung dÞch E. Cho E t¸c dông víi dung dÞch NaOH d­ ®­îc kÕt tña hi®roxit F. Nung F trong kh«ng khÝ tíi khèi l­îng kh«ng ®æi thu ®­îc chÊt r¾n G. X¸c ®Þnh c¸c chÊt A, B, C, D, K, E, F. ViÕt c¸c PTHH x¶y ra.
Câu 3: 
Hçn hîp A gåm BaO, FeO, Al2O3. Hoµ tan A trong l­îng n­íc d­ ®­îc dd D vµ phÇn kh«ng tan B. Sôc khÝ CO2 d­ vµo D, ph¶n øng t¹o kÕt tña. Cho khÝ CO d­ ®i qua B nung nãng ®­îc chÊt r¾n E. Cho E t¸c dông víi dd NaOH d­, thÊy tan mét phÇn vµ cßn l¹i chÊt r¾n G. Hoµ tan hÕt G trong l­îng d­ H2SO4 lo·ng råi cho dd thu ®­îc t¸c dông víi dd NaOH d­, läc kÕt tña nung ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l­îng kh«ng ®æi thu ®­îc chÊt r¾n Z.
 Gi¶i thÝch thÝ nghiÖm trªn b»ng c¸c ph­¬ng tr×nh ho¸ häc.
Câu 4: Cã c¸c ph¶n øng sau:
MnO2 + HCl® KhÝ A
Na2SO3 + H2SO4 ( l ) KhÝ B
FeS + HCl KhÝ C
NH4HCO3 + NaOHd­ KhÝ D
Na2CO3 + H2SO4 ( l ) KhÝ E
X¸c ®Þnh c¸c khÝ A, B, C, D, E.
Cho A t¸c dông C , B t¸c dông víi dung dÞch A, B t¸c dung víi C, A t¸c dung dÞch NaOH ë ®iÒu kiÖn th­êng, E t¸c dông dung dÞch NaOH. ViÕt c¸c PTHH x¶y ra.
Cã 3 b×nh khÝ A, B, E mÊt nh·n. B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y ph©n biÖt c¸c khÝ.
Câu 5: Mét hçn hîp X gåm c¸c chÊt: Na2O, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2 cã sè mol mçi chÊt b»ng nhau. Hoµ tan hçn hîp X vµo n­íc, råi ®un nhÑ thu ®­îc khÝ Y, dung dÞch Z vµ kÕt tña M. X¸c ®Þnh c¸c chÊt trong Y, Z, M vµ viÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹.
Ngµy so¹n: 26/02/2012 
Ngµy gi¶ng: 28/02/2012
 Tiết: 19 + 20 + 21 
CHUYÊN ĐỀ 3
GIẢI THÍCH CÁC HIỆN TƯỢNG HÓA HỌC 
VÀ MỤC ĐÍCH THÍ NGHIỆM
MỤC TIÊU
1)Kiến thức: : HS biết được
- Giải thích được các hiện tượng thí nghiệm và mục đích thí nghiệm.
2)Kĩ năng:
-Dựa vào tính chất hóa học của các chất , dấu hiệu phản ứng đặc trưng của các chất làm các bài tập liên quan.
II.CHUẨN BỊ: 
- Giáo án + SGK + Tài liệu tham khảo.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1)Ổn định.
2)Vào bài mới
Câu 1: Nêu hiện tượng và viết PTHH xảy ra khi cho Na lần lượt vào các dung dịch sau đây:
a) dung dịch CuSO4	; b) dung dịch Al2(SO4)3 	; c) dung dịch Ca(OH)2
d) dung dịch Ca(HCO3)2	; e) dung dịch NaHSO4	; g) dung dịch NH4Cl
Hướng dẫn: 
a) có sủi bọt khí và xuất hiện kết tủa xanh lơ.
	Na + H2O ® NaOH + ½ H2 ­ 
	CuSO4 + 2NaOH® Cu(OH)2 ¯ + Na2SO4 
b) đầu tiên có sủi bọt khí, xuất hiện kết tủa, sau đó kết tủa tan ra ( nếu NaOH có dư ).
	 Ba + 2H2O ® Ba(OH)2 + H2 ­ 
	6NaOH + Al2(SO4)3 ® 2Al(OH)3 ¯ + 3Na2SO4 
	Al(OH)3 + NaOH ® NaAlO2 + 2H2O
c) Natri tan ra, dung dịch sủi bọt:	 Na + H2O ® NaOH + ½ H2 ­ 
d) Natri tan ra, dung dịch sủi bọt khí, xuất hiện kết tủa.
	2NaOH + Ca(HCO3)2 ® CaCO3 ¯ + Na2CO3 + 2H2O
e) Natri tan ra, dung dịch sủi bọt khí , nổ vì pư rất mãnh liệt.
	NaHSO4 + Na ® Na2SO4 + ½ H2 ­ 
g) ban đầu xuất hiện khí không mùi, sau đó có khí mùi khai.
	NH4Cl + NaOH ® NaCl + NH3 ­ + H2O ( do NH4OH không bền )
Câu 2: Nêu hiện tượng xảy ra và viết PTHH cho các thí nghiệm sau:
a) Cho từ từ Na2CO3 vào dung dịch HCl.
b) Cho từ từ dd HCl vào Na2CO3 .
c) Cho AlCl3 vào dung dịch NaOH dư.
d) Cho dung dịch NaOH vào dd AlCl3 dư.
e) Cho Zn vào dung dịch Fe2(SO4)3 dư.
g) Sục từ từ CO2 vào dung dịch Ca(OH)2 đến khi kết thúc rồi đun nóng dung dịch thu được.
Hướng dẫn :
* Câu a,b: 	kết quả ở 2 TN là khác nhau:
- Nếu cho Na2CO3 vào HCl thì ban đầu HCl dư ® có khí thoát ra ngay:
	Na2CO3 + 2HCl ® 2NaCl + H2O + CO2 ­ ( HCl không hấp thụ được CO2)
 Khi Na2CO3 có dư thì trong dung dịch không có chất nào pư với nó.
- Nếu cho HCl vào Na2CO3 thì ban đầu Na2CO3 dư ® nên không có khí thoát ra:
	Na2CO3 + HCl ® NaCl + NaHCO3 ( Na2CO3 hấp thụ được CO2 ® NaHCO3)
Khi HCl cớ dư thì mới có CO2 thoát ra :
	NaHCO3 + HCl ® NaCl + H2O + CO2 ­ 
* Câu c,d: 	kết quả ở 2 TN là khác nhau:
- Nếu cho AlCl3 vào NaOH : đầu tiên NaOH dư, nên kết tủa tạo ra bị tan ngay ( dư AlCl3 sẽ có KT)
AlCl3 + NaOH ® NaCl + NaAlO2 + H2O ( Al(OH)3 chuyển thành NaAlO2 + H2O )
- Nếu cho NaOH vào AlCl3 thì đầu tiên AlCl3 dư nên kết tủa tạo ra liên tục đến cực đại.
	AlCl3 + 3NaOH ® 3NaCl + Al(OH)3 ¯ ( Al(OH)3 không tan trong AlCl3 dư ).
Khi NaOH dư thì kết tủa bắt đầu tan đến hết:
	Al(OH)3 + NaOH ® NaAlO2 + 2H2O 
Câu 3: Cho a (mol) Mg vào dung dịch chứa đồng thời b (mol) CuCl2 và c (mol) FeCl2.
a) Hãy viết các phương trình phản ứng xảy ra theo trình tự.
b) Hãy thiết lập mối liên hệ giữa a,b,c để sau khi kết thúc thí nghiệm thu được một dung dịch có chứa: ba muối, hai muối ; một muối .
Hướng dẫn: Vì độ hoạt động của các kim loại là : Mg > Fe > Cu nên thứ tự các phản ứng xảy ra:
	Mg + CuCl2 ® MgCl2 + Cu ¯ 	(1)
	 b	 b (mol)
	Mg + FeCl2 ® MgCl2 + Fe ¯ 	(2)
	 c	 c (mol)
-Nếu sau pư thu được 3 muối : MgCl2, CuCl2, FeCl2 Þ sau pư (1) còn dư CuCl2 : a < b.
-Nếu sau pư thu được 2 muối: MgCl2, FeCl2 Þ sau pư (2) còn dư FeCl2 : b £ a < b + c .
-Nếu sau pư thu được 1 muối : MgCl2 Þ CuCl2 và FeCl2 pư hết: a ³ b + c.
Câu 4: 
 TN1: Khi cho dung dịch Na2CO3 vào dung dịch FeCl3 thấy có kết tủa nâu đỏ và bay ra một khí làm đục nước vôi. Nhiệt phân kết tủa này thì tạo ra một chất rắn màu đỏ nâu và không sinh ra khí nói trên. 
TN2: Cho Ba(HCO3)2 vào dung dịch ZnCl2 thì thu được kết tủa, khí thoát ra cũng làm đục nước vôi trong. 
Hãy giải thích các thí nghiệm bằng các phương trình phản ứng.
Hướng dẫn : 
	* TN1: Fe2(CO3)3 bị nước phân tích ( coi như phân hủy ra axit và bazơ ) nên ta có pư:
	2FeCl3 + 3Na2CO3 + 3H2O ® 6NaCl + 2Fe(OH)3 ¯ + 3CO2 ­ 
	2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O
* TN2: trong dung dịch thì Ba(HCO3)2 có tính kiềm Û Ba(OH)2 . 2CO2