Bài giảng Tuần 1 - Tiết 1: Bài tập : Este

Bài tâp : este
I. Mục đich yêu cầu
- củng cố tính chất hoá học của este
- xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên este.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên : giáo án, hệ thống câu hỏi và bài tập
2. Học sinh : học bài, làm bài tập ở nhà
III. Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Củng cố lý thuyết
- công thức chung của este no đơn chức, mạch hở là gì?
- tên của este được gọi như thế nào?
- tính chất hoá học của este là gì?
- điều chế este như thế nào?
- CnH2nO2 ( n 2 )
- tên của este RCOOR’ gồm tên gốc R’ + tên gốc axit RCOO ( đuôI ‘at’)
- tham gia phản ứng thuỷ phân trong môI trường axit và môI trường bazơ.
- dùng phản ứng este hoá giữa ancol và axit cacboxylic, một số este còn có phương pháp điều chế riêng
Hoạt động 2: Bài tập
Bài 1: Thuỷ phân este X có công thức phân tử C4H8O2 trong dung dịch NaOH thu được hõn hợp 2 chất hữu cơ Y và Z trong đó Z có tỉ khối hơI so với H2 bằng 23. Tên của X là gì?
MROH = MR + 17 = 46 => MR = 46 -17 = 29
R là C2H5 
Vậy Y là CH3COONa
=> X là CH3COOCH2CH3 : etyl axetat
Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn 7,4 gam este X đơn chức thu được 6,72 lít khí CO2 (đktc) và 5,4 gam H2O.
a) xác định công thức phân tử của X
b) đun 7,4 gam X trong dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn thu được 3,2 gam ancol Y và một lượng muối Z. Viết công thưc scấu tạo của X và tính khối lượng của Z.
Giáo viên nhận xét, sửa chữa, ghi điểm
a) 
Ta thấy => X là este no đơn chức mạch hở có công thức chung CnH2nO2 ( n 2 )
mX = => n = 3
công thức phân tử là C3H6O2 
b) 
nX = 7,4/74 = 0,1 (mol)
RCOOR’ + NaOH RCOONa + R’OH
 (Z) (Y)
=> nY = nX = 0,1 (mol) => MY = 3,2/0,1 = 32
Y là CH3OH
CTCT của X : CH3COOCH3 : metyl axetat
Z: CH3COONa có nZ = nX = 0,1 (mol)
MZ = 0,1.82 = 8,2 (g)
Bài 3: Hai este X và Y là đồng phân cấu tạo của nhau. Tỉ khối hơI của X so với H2 bằng 44.
a) Tìm công thức phân tử của X và Y
b) Cho 4,4 gam hỗn hợp X và Y tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 4,45 gam chất rắn khan và hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Xác định công thức cấu tạo của X và Y và gọi tên chúng.
Công thức chung của X và Y là: CxHyO2 
MX = 12x + y + 32 = 88 => 12x + y = 56
=> x = 4; y = 8
CT của X, Y : C4H8O2 
b) đặt công thức chung của 2 este là 
neste = 4,4/88 = 0,05 (mol)
=> nmuỗi = neste = 0,05 mol 
=> hai muối tương ứng là CH3COONa và C2H5COONa
CTCT của X , Y là : 
- CH3COOCH2CH3 : etyl axetat
- C2H5COOCH3 : metyl propionat
Hoạt động 3 : củng cố
Gv tổng kết toàn bài
Hs lắng nghe
IV. Rút kinh nghiệm - bổ sung
Bài tập 
1. Để xà phòng hoá hoàn toàn 2,22 gam hỗn hợp 2 este đồng phân A, B cần dùng 30ml dung dịch NaOH 1M. Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 este đó thì thu được khí CO2 và hơI nước với tỉ lệ thể tích . Hãy xác định công thức cấu tạo và gọi tên A, B. A là HCOOC2H5 và B là CH3COOCH3 
2. Este X có công thức đơn giản nhất là C2H4O. Đun sôI 4,4 gam X với 200 gam dung dịch NaOH 3% đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Từ dung dịch sau phản ứng thu được 8,1 gam chất rắn khan. Tìm công thức cấu tạo của X. X là CH3COOC2H5 
3. Este đơn chức X có phần trăm khối lượng các nguyên tố C, H, O lần lượt là 48,65%; 8,11% và 43,24%.
a) Tìm công thức phân tử, viếta các công thức cấu tạo có thể có và gọi tên cảu X X là C3H6O2
b) Đun nóng 3,7 gam X với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Từ dung dịch sau phản ứng thu được 4,1 gam muối khan. Xác định công thức cấu tạo của X. CTCT của X : CH3COOCH3 
4. Hỗn hợp X gồm axit axetic và ancol etylic. Chia X thành 3 phần bằng nhau. Phần 1 cho tác dụng với Na dư thu được 3,36 lít khí H2 (đktc). Phần 2 phản ứng vừa đủ với 200ml dung dịch NaOH 1M. Thêm vào phần 3 một lượng H2SO4 làm xúc tác rồi thực hiện phản ứng este hoá , hiệu suất đạt 60%.
a) Viết phương trình hoá học của các phản ứng xáy ra .
b) Tính khối lượng của hốn hợp X đã dùng và khối lượng este thu được. mX = 3.16,6 =49,8 g; meste = 5,28 g