Bài giảng Tiết 61 - Bài 36: Sơ lược về niken, kẽm, chì, thiếc

TiÕt 61. Bµi 36
s¬ l­îc vÒ niken, kÏm, ch×, thiÕc
Ngµy so¹n: ...... / ...... / 20 ......
Gi¶ng ë c¸c líp:
Líp
Ngµy d¹y
Häc sinh v¾ng mÆt
Ghi chó
12A
12C2
I. Môc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc: HS Biết được :
- Vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron hoá trị của niken, kẽm, chì và thiếc.
- Tính chất vật lí (màu sắc, khối lượng riêng).
- Tính chất hoá học (tính khử : tác dụng với phi kim, dung dịch axit), ứng dụng quan trọng của chúng.
2. Kü n¨ng:
- Viết các PTHH minh hoạ tính chất của mỗi kim loại cụ thể.
- Sử dụng và bảo quản hợp lí đồ dùng làm bằng các kim loại niken, kẽm, chì và thiếc.
- Tính thành phần % về khối lượng kim loại trong hỗn hợp phản ứng.
 → Trọng tâm 
- Đặc điểm cấu tạo nguyên tử niken, kẽm, chì và thiếc.
- Tính chất hoá học cơ bản của niken, kẽm, chì và thiếc.
3. T­ t­ëng:
II. Ph­¬ng ph¸p:
§µm tho¹i kÕt hîp khÐo lÐo víi thuyÕt tr×nh.
III. §å dïng d¹y häc:
Caùc maãu kim loaïi: Ni, Zn, Pb, Sn.	
Dung dòch HCl hoaëc H2SO4 loaõng.	
Baûng HTTH nguyeân toá hoaù hoïc
IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
1. æn ®Þnh tæ chøc líp: (1')
2. KiÓm tra bµi cò: Trong giê häc.
3. Gi¶ng bµi míi:
Thêi gian
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña Häc sinh
Néi dung
10'
* Hoaït ñoäng 1
- GV duøng baûng tuaàn hoaøn vaø cho HS xaùc ñònh vò trí cuûa Ni trong baûng tuaàn hoaøn.
 - Cho HS quan saùt maãu Ni vaø nghieân cöùu theâm caùc tính chaát vaät lí khaùc ôû SGK.
- OÂ soá 28, nhoùm VIIIB, chu kì 4.
- HS vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng Ni taùc duïng vôùi O2 vaø Cl2.
- HS nghieân cöùu öùng duïng cuûa Ni trong SGK.
I – NIKEN
1. Vò trí trong baûng tuaàn hoaøn
OÂ soá 28, nhoùm VIIIB, chu kì 4.
2. Tính chaát vaø öùng duïng
v Tính chaát vaät lí: Laø kim loaïi maøu traéng baïc, raát cöùng, khoái löôïng rieâng lôùn (d = 8,9g/cm3).
v Tính chaát hoaù hoïc: Coù tính khöû yeáu hôn Fe, taùc duïng ñöôïc vôùi nhieàu ñôn chaát vaø hôïp chaát, khoâng taùc duïng vôùi H2.
v Beàn vôùi khoâng khí vaø nöôùc ôû nhieät ñoä thöôøng.
v ÖÙng duïng: 
 - Duøng trong ngaønh luyeän kim. Theùp chöùa Ni coù ñoä beàn cao veà maët cô hoïc vaø hoaù hoïc.
 - Maï leân saét ñeå choáng gæ cho saét. Trong coâng nghieäp hoaù chaát, Ni ñöôïc duøng laøm chaát xuùc taùc.
10'
* Ho¹t ®éng 2:
- GV duøng baûng tuaàn hoaøn vaø cho HS xaùc ñònh vò trí cuûa Zn trong baûng tuaàn hoaøn.
- Cho HS quan saùt maãu Zn vaø nghieân cöùu theâm caùc tính chaát vaät lí khaùc ôû SGK.
- OÂ soá 30, nhoùm IIB, chu kì 4.
- HS vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng Zn taùc duïng vôùi O2 vaø S.
- HS nghieân cöùu öùng duïng cuûa Zn trong SGK.
II – KEÕM
1. Vò trí trong baûng tuaàn hoaøn
OÂ soá 30, nhoùm IIB, chu kì 4.
2. Tính chaát vaø öùng duïng
v Tính chaát vaät lí: Laø kim loaïi coù maøu lam nhaït. Trong khoâng khí aåm, keõm bò phuû moät lôùp oxit moûng neân coù maøu xaùm. Khoái löôïng rieâng lôùn (d = 7,13g/cm3), tnc = 419,50C.
v ÔÛ traïng thaùi raén vaø caùc hôïp chaát cuûa Zn khoâng ñoäc. Rieâng hôi cuûa ZnO thì raát ñoäc.
v Tính chaát hoaù hoïc: Laø kim loaïi hoaït ñoäng, coù tính khöû maïnh hôn Fe.
v ÖÙng duïng: Duøng ñeå maï (hoaëc traùng) leân saét ñeå baûo veä saét khoûi bò gæ. Duøng ñeå cheá taïo hôïp kim nhö hôïp kim vôùi Cu. Duøng ñeå saûn xuaát pin khoâ. 
Moät soá hôïp chaát cuûa keõm duøng trong y hoïc nhö ZnO duøng laøm thuoác giaûm ñau daây thaàn kinh, chöõa beänh eczema, beänh ngöùa,
10'
* Hoaït ñoäng 3
- GV duøng baûng tuaàn hoaøn vaø cho HS xaùc ñònh vò trí cuûa Pb trong baûng tuaàn hoaøn.
- Cho HS quan saùt maãu Zn vaø nghieân cöùu theâm caùc tính chaát vaät lí khaùc ôû SGK.
- OÂ soá 82, nhoùm IVA, chu kì 6.
- HS vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng Pb taùc duïng vôùi O2 vaø S.
- HS nghieân cöùu öùng duïng cuûa Pb trong SGK.
III – CHÌ
1. Vò trí trong baûng tuaàn hoaøn
OÂ soá 82, nhoùm IVA, chu kì 6.
2. Tính chaát vaø öùng duïng
v Tính chaát vaät lí: Laø kim loaïi maøu traéng hôi xanh, khoái löôïng rieâng lôùn (d = 11,34g/cm3), tnc = 327,40C, meàm.
v Tính chaát hoaù hoïc: 
v ÖÙng duïng: 
 - Chì vaø caùc hôïp chaát cuûa chì ñeàu raát ñoäc.
 - Cheá taïo caùc baûn cöïc aêcquy, voû daây caùp, ñaàu ñaïn vaø duøng ñeå cheá taïo thieát bò baûo veä khoûi tia phoùng xaï.
10'
* Hoaït ñoäng 4
- GV duøng baûng tuaàn hoaøn vaø cho HS xaùc ñònh vò trí cuûa Sn trong baûng tuaàn hoaøn.
- Cho HS quan saùt maãu Sn vaø nghieân cöùu theâm caùc tính chaát vaät lí khaùc ôû SGK.
- OÂ soá 50, nhoùm IVA, chu kì 5.
- HS vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng Sn taùc duïng vôùi HCl vaø O2.
- HS nghieân cöùu öùng duïng cuûa Sn trong SGK.
IV – THIEÁC
1. Vò trí trong baûng tuaàn hoaøn
OÂ soá 50, nhoùm IVA, chu kì 5.
2. Tính chaát vaø öùng duïng
v Tính chaát vaät lí: 
 - Laø kim loaïi maøu traéng baïc, khoái löôïng rieâng lôùn (d = 7,92g/cm3), meàm, deã daùt moûng, tnc = 2320C.
 - Toàn taïi döôùi 2 daïng thuø hình laø thieác traéng vaø thieác xaùm. 
v Tính chaát hoaù hoïc: 
Sn + 2HCl → SnCl2 + H2­
v ÖÙng duïng: Phuû leân beà maët cuûa saét ñeå choáng gæ (saét taây) duøng trong coâng nghieäp thöïc phaåm. Laù thieác moûng (giaáy thieác) duøng trong tuï ñieän. Hôïp kim Sn – Pb (tnc = 1800C) duøng ñeå haøn. SnO2 ñöôïc duøng laøm men trong coâng nghieäp goám söù vaø laøm thuyû tinh môø
4. Cñng cè bµi gi¶ng: (3')
1. Daøy kim loaïi naøo sau ñaây saép xeáp caùc kim loaïi ñuùng theo thöù töï tính khöû taêng daàn?
A. Pb, Ni, Sn, Zn	B. Pb, Sn, Ni, ZnP	C. Ni, Sn, Zn, Pb	D. Ni, Zn, Pb, Sn
 2. Saét taây laø saét ñöôïc phuû leân beà maët bôûi kim loaïi naøo sau ñaây ?
A. Zn	B. Ni	C. SnP	D. Cr
5. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi tËp vÒ nhµ: (1')
BT trong S¸ch gi¸o khoa.
V. Tù rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng:
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ...... / ...... / 20 ......