Bài giảng Tiết 45: Bài 27: Nhôm và hợp chất của nhôm

Tiết 45: Bài 27: NHÔM VÀ HỢP CHẤT CỦA NHÔM
I/ Mục tiêu của tiết:
1. Kiến thức:
	+ HS biết: Vị trí, cấu tạo nguyên tử, tính chất của nhôm. 
	 Tính chất và ứng dụng của một số hợp chất của nhôm.
	 Phương pháp sản xuất nhôm.
	+ HS hiểu: nguyên nhân tính khử mạnh của nhôm và vì sao nhôm chỉ có số oxi hoá +3 trong hợp chất.
2. Kỹ năng:
	- Tiến hành một số thí nghiệm đơn giản.
	- Giải các bài tập về nhôm. 
3. Trọng tâm: 
	Tính chất hoá học của nhôm.
II/ Chuẩn bị:
	-GV : chuẩn bị dụng cụ làm thí nghiệm biểu diễn, câu hỏi và bài tập củng cố.
	- HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà.
III/ Phương pháp:
	Sử dụng phương pháp gợi mở kết hợp nêu vấn đề.
IV/ Tổ chức các hoạt động:
	1. Ổn định tổ chức lớp:
	2. Kiểm tra bài cũ:
	3. Giảng bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1: 
GV treo bảng tuần hoàn cho HS quan sát .
HS lên bảng viết cấu hình electron của nhôm và xác định vị trí của nhôm trong bảng tuần hoàn.
Dựa vào cấu hình electron của nhôm HS xác định được nhôm dễ nhường 3 electron nên có số oxi hoá là +3 trong các hợp chất.
Hãy cho biết tính chất vật lí của nhôm?
HS nghiên cứu sgk nêu tính chất vật lí của nhôm.
Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất hoá học
GV đặt vấn đề: dựa vào cấu tạo của nguyên tử nhôm hãy cho biết tính chất hoá học đặc trưng của nhôm?
HS nêu được khuynh hướng của nhôm là nhường electron do đó thể hiện tính khử. 
 Nhôm thể hiện tính khử khi tham gia phản ứng với những chất nào?
HS nêu các phản ứng mà nhôm tham gia.
 GV gọi HS lên bảng viết các phương trình phản ứng của nhôm với clo.
HS viết phương trình.
GV tiến hành phản đốt nhôm trong không khí.
HS lên bảng viết phương trình phản ứng.
GV biểu diễn thí nghiệm hiện tượng nhôm mọc lông tơ cho HS quan sát.
GV giải thích nhôm bền trong không khí là do lớp màng oxit bảo vệ.
 GV biểu diễn thí nghiệm của nhôm với HCl, HNO3 loãng, HNO3đặc, nguội, HNO3 đặc, nóng và H2SO4.
HS quan sát và viết phương trình phản ứng.
HS nhận xét Al không tác dụng với HNO3 và H2SO4 đặc, nguội.
GV liên hệ đến ứng dụng của trường hợp này.
Hoạt động 3:
GV nêu vấn đề: ở nhiệt độ cao nhôm khử được oxit của nhiều kim loại.
HS viết phương trình phản ứng.
GV liên hệ đến ứng dụng của phản ứng nhiệt nhôm để hàn đường ray.
GV biểu diễn thí nghiệm của nhôm với nước, dùng mẫu nhôm đã làm thí nghiệm ở trên cho vào nước nóng.
HS quan sát thí nghiệm nêu hiện tượng và viết phương trình phản ứng.
GV lưu ý nhôm không tác dụng với nước dù ở nhiệt độ cao vì bề mặt của nhôm có lớp màng oxit bảo vệ.
GV biểu diễn thí nghiệm của nhôm tác dụng với dung dịch NaOH.
HS quat sát hiện tượng và viết các phương trình phản ứng xảy ra.
Al2O3 + 2NaOH 2NaAlO2 + H2O
2Al + 6H2O 2Al(OH)3 + 3H2 
Al(OH)3 + NaOH NaAlO2 + 2H2O 
GV lưu ý Al2O3 là một oxit lưỡng tính nên sẽ tác dụng với NaOH, do đó nhôm không còn được bảo vệ sẽ tác dụng với nước.
A. NHÔM:
I. Vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử:
 Al (Z=13): 1s22s22p63s23p1
 Thuộc chu kì 3, nhóm IIIA.
II. Tính chất vật lí:
 (sgk)
III/Tính chất hoá học:
 Al Al3+ + 3e
=> có tính khử mạnh.
1. Tác dụng với phi kim:
a. Tác dụng với halogen:
 2Al + 3Cl2 2AlCl3
b. Tác dụng với oxi:
 4Al + 3O2 2Al2O3
2. Tác dụng với axit:
2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
2Al + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2
2Al + 6H2SO4 đặc Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
Al + 6HNO3 đặc Al(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O
3. Tác dụng với oxit kim loại:
2Al + 3CuO Al2O3 + 3Cu
4. Tác dụng với nước:
 2Al + 6H2O 2Al(OH)3 + 3H2 
5. Tác dụng với dung dịch kiềm:
2Al + 2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2
4. Củng cố: Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:
 a. Al + Br2 b. Al + O2 c. Al + H2SO4đ,nóng d. Al + HNO3loãng 
5. Dặn dò: HS học bài và chuẩn bị phần còn lại của bài.