Bài giảng Tiết 40: Thực hành: Tính chất, điều chế kim loại, sự ăn mòn kim loại

c).
 2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng giải thích, viết PTHH minh họa các hiện tượng xảy ra trong các thí nghiệm trên.
- Vận dụng kiến thức để giải thích các vấn đề về dãy điện hóa của kim loại, sự ăn mòn kim loại và biện pháp chống ăn mòn kim loại.
 3. Thái độ:
- Tích cực, chủ động trong học tập hóa học, tinh thần hoạt động nhóm đạt hiệu quả cao. Từ đó HS có ý thức và hành động cụ thể để bảo vệ kim loại khỏi ăn mòn cũng như bảo vệ môi trường sống xung quanh, tuyên truyền vận động mọi người cùng thực hiện nhiệm vụ này. 
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:
Thực hành kiểm chứng, hoạt động nhóm.
C. CHUẨN BỊ CỦA GV-HS:
 1. Giáo viên: 
- Giáo án, máy chiếu. dụng cụ thí nghiệm: ống nghiệm, giá để ống nghiệm, đèn cồn, kéo, giấp ráp, dụng cụ điện phân CuSO4; hóa chất: các kim loại Na, Mg, Fe, dd HCl, H2SO4, CuSO4 (6 bộ dụng cụ và hóa chất đủ cho 6 nhóm HS thực nhóm). 
 2. Học sinh: 
- Ôn tập tính chất hóa học của kim loại, phương pháp điều chế kim loại, sự ăn mòn kim loại. Chuẩn bị báo cáo thí nghiệm (theo mẩu) theo yêu cầu của GVBM.
D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, tác phong HS
Lớp
12B3
12B4
Vắng
2. Kiểm tra bài cũ: Lồng vào bài
3. Bài mới:
 a. Đặt vấn đề: (1 phút)
 Để củng cố những kiến thức cơ bản về điều chế kim loại và sự ăn mòn kim loại, đồng thời vận dụng các kiến thức đó vào giải thích các hiện tượng trên cơ sở lý thuyết và hiện tượng thực tế. Hôm nay các em sẽ thực hành:
“TÍNH CHẤT, ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI, SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI”
b. Triển khai bài:
BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 3
Tính chaát, ñieàu cheá kim loaïi, söï aên moøn kim loaïi
HÌNH VEÕ 
CAÙCH TIEÁN HAØNH
Thí nghieäm 1: Daõy ñieän hoùa cuûa kim loaïi 
Coù theå ñaët caùc oáng nghieäm treân giaù.
Cho vaøo 3 oáng nghieäm, moãi oáng 3 ml dung dòch HCl loaõng.
Cho 3 kim loaïi laø Al, Fe, Cu coù kích thöôùc töông ñöông vaøo 3 oáng.
Quan saùt, so saùnh löôïng boït khí thoaùt ra ôû töøng oáng nghieäm.
Ruùt ra keát luaän veà möùc ñoä hoaït ñoäng hoùa hoïc cuûa töøng kim loaïi.
 Thí nghieäm 2: Ñieàu cheá kim loaïi baèng caùch duøng kim loaïi maïnh khöû ion cuûa kim loaïi yeáu trong dung dòch.
Boû moät ñinh saùt ñaõ caïo saïch gæ vaøo dung dòch CuSO4.
Ñôïi sau khoaûng 10 phuùt, quan saùt maøu treân ñinh saét vaø maøu cuûa dung dòch.
Ruùt ra keát luaän vaø vieát phöông trình hoùa hoïc.
Thí nghieäm 3: AÊn moøn điện hoùa hoïc
- Roùt vaøo 2 oáng nghieäm , moãi oáng 3 ml dung dòch H2SO4 loaõng vaø cho vaøo moãi oáng moät vieân keõm.
- Quan saùt boït khí thoùa ra ôû 2 oáng.
- Nhoû theâm 2 -3 gioït dung dòch CuSO4 vaøo oáng 1.
- Quan saùt löôïng boït khí thoaùt ra ôû oáng 1 vaø oáng 2.
- Ruùt ra keát luaän vaø giaûi thích.
Bài tập
Câu 1: Các kim loại thuộc dãy nào sau đây đều phản ứng với dung dịch CuCl2?
A. Na, Mg, Ag B. Fe, Na, Mg C. Ba, Mg, Hg D. Na, Ba, Ag
Câu 2: Hãy lựa chọn từ,cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn mô tả cách tiến hành thí nghiệm: “Điều chế kim loại bằng cách dùng kim loại mạnh khử muối của kim loại yếu trong dung dịch” và điền theo số thứ tự 1,2,3.......... ở khoảng trống dưới đây:
 Thả một chiếc đinh sắt đã (1) ................vào dung dịch CuSO4. Sau khoảng 10 phút, đinh sắt từ màu (2)..............chuyển sang màu (3).................. do có một lớp (4)............ bám trên (5)...................Dung dịch muối ban đầu có màu (6).................. đã chuyển sang màu (7)................
(1).. (2).. (3).. (4).. (5).. (6).. (7).. 
Câu 3: Ở thí nghiệm 2, để giúp ta quan sát rõ lớp kim loại bị đẩy ra bám lên thanh kim loại ban đầu thì:
	A. Sau thí nghiệm ta cần gạn bỏ dung dịch muối trong ống nghiệm
 B. Dùng thanh kim loại dài và chỉ nhúng một phần kim loại vào trong dung dịch
 C. Nhúng cả thanh kim loại vào trong dung dịch	
	D. A và B đều đúng
Caâu 4: TN1:Nhuùng laù Zn vaøo dung dòch axit H2SO4 loaõng 
 TN2: Nhuùng laù Zn vaøo dung dòch axit H2SO4 loaõng có thêm vài giọt CuSO4. 
Quan sát 2 thí nghiệm thấy 
Khí thoát ra ở 2 thí nghiệm như nhau
Khí thoát ra ở TN 1 nhiều hơn TN2
Khí thoát ra ở TN 2 nhiều hơn TN1
TN1 có khí thoát ra thí nghiệm 2 không có khí thoát ra
 BAØI THÖÏC HAØNH SỐ 4
 Tính chaát cuûa natri, magie, nhoâm vaø hôïp chaát cuûa chuùng
HÌNH VEÕ 
CAÙCH TIEÁN HAØNH
Thí nghieäm1: So saùnh khaû naêng phaûn öùng cuûa Na. Mg, Al vôùi nöôùc
- Roùt vaøo oáng nghieäm 1 cao ñeán ¾ oáng nöôùc, cho theâm vaøi gioït dung dòch phenolphtalein, ñaët oáng nghieäm vaøo giaù vaø boû vaøo oáng nghieäm maåu natri baèng haït gaïo.
- OÁng nghieäm thöù 2 roùt vaøo 5 ml nöôùc, theâm vaøi gioït dung dòch phenolphtalein, ñaët oáng nghieäm vaøo giaù vaø boû vaø oáng maåu kim loaïi magie. Quan saùt hieän töôïng.
- OÁng nghieäm thöù 2 roùt vaøo 5 ml nöôùc, theâm vaøi gioït dung dòch phenolphtalein, ñaët oáng nghieäm vaøo giaù vaø boû vaø oáng maåu kim loaïi nhoâm caïo saïch lôùp oxit treân beà maët. Quan saùt hieän töôïng.
- Ñun noùng caû oáng 2 vaø 3 quan saùt.
- So saùnh möùc ñoä phaûn öùng ôû caû 3 oáng. Vieát caùc PTHH ñaõ xaûy ra.
Thí nghieäm 2: Nhoâm taùc duïng vôùi dung dòch kieàm 
- Roùt 2 -3 ml dung dòch NaOH loaõng vaøo oáng nghieäm vaø boû vaøo ñoù moät maåu nhoâm.
- Ñun noùng nheï ñeå phaûn öùng xaûy ra nhanh hôn.
- Quan saùt boït khí thoaùt ra.
- Vieát PTHH caûu caùc phaûn öùng.
Thí nghieäm 3: Tính chaát löôõng tính cuûa Al(OH)3
Coù theå ñaët caùc oáng nghieäm treân giaù
- Roùt vaøo 2 oáng nghieäm (1 vaø 2) , moãi oáng 3 ml dung dòch AlCl3 roài nhoû ñeán dö dung dòch NH3 ñeå thu ñöôïc keát tuûa Al(OH)3 ( 1’ vaø 2’).
 - Nhoû dung dòch H2SO4 loaõng vaøo oáng 1’, laéc nheï (1’’)ï. Quan saùt hieän töôïng.
- Nhoû dung dòch NaOH vaøo oáng 2’, laéc nheï (2’’). Quan saùt hieän töôïng.
- Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng vaø giaûi thích hieän töôïng.
Bài tập
Caâu 1: Phöông phaùp naøo thöôøng duøng ñeà ñieàu cheá Al(OH)3?
Cho boät nhoâm vaøo nöôùc.
Ñieän phaân dung dòch muoái nhoâm clorua.
Cho dung dòch muoái nhoâm taùc duïng vôùi dung dòch amoniac.
Cho dung dòch HCl dö vaøo dung dòch NaAlO2.
Câu 2: Cho nhôm vào dung dịch natri hiđroxit dư sẽ xảy ra hiện tượng:
A. Nhôm tan, có khí thoát ra, xuất hiện kết tủa và kết tủa tan. 
B. Nhôm không tan. 
C. Nhôm tan, có khí thoát ra, xuất hiện kết tủa. 
D.Nhôm tan, có khí thoát ra.
Câu 3: Al(OH)3 tan được trong ...
A. Dung dịch natri hidroxit B. Dung dịch amoniac 
C. Dung dịch axit clohidric D. A và C.
Câu 4: Hãy lựa chọn từ, cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn mô tả cách tiến hành thí nghiệm “Điều chế và thử tính chất lưỡng tính của Nhôm Hiđroxit” và điền theo số thứ tự 1, 2, 3........” ở khoảng trống dưới đây:
 Rót vào ống nghiệm 5ml dung dịch AlCl3, thêm từ từ từng giọt dung dịch (1). Vào ống nghiệm thu được kết tủa keo màu (2)...của (3) Chia kết tủa thành hai phần vào hai ống nghiệm.
 Ống 1: Cho thêm từ từ từng giọt dung dịch (4).., lắc nhẹ. Kết tủa sẽ (5)....
 Ống 2: Cho thêm từ từ từng giọt dung dịch (6).., lắc nhẹ. Kết tủa sẽ (7).. .
(1).. (2).. (3).. (4).. (5).. (6).. (7).. 
Câu 5: Nhôm kim loại nguyên chất không tan trong nước là do
A. Al tác dụng với nước tạo ra Al(OH)3 không tan trên bề mặt, ngăn cản phản ứng.
B. Al tác dụng với nước tạo ra Al2O3 không tan trên bề mặt, ngăn cản phản ứng.
C. Trên bề mặt nhôm có lớp oxit bền vững bảo vệ.
D. Nhôm không có khả năng phản ứng với nước.
BAØI THÖÏC HAØNH SỐ 5
Tính chaát hoaù hoïc cuûa saét, ñoàng vaø nhöõng hôïp chaát cuûa saét, crom
 Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá FeCl2
- Cho ñinh saét saïch vaøo oáng nghieäm. Roùt theâm vaøo 3 -4 ml dung dòch HCl. Ñun noùng nheï ñeå thaáy boït khí suûi leân.
- Nhaän xeùt maøu cuûa dung dòch taïo thaønh khi phaûn öùng gaàn keát thuùc ( khi boït suûi chaäm).
- Vieát PTHH caûu phaûn öùng.
Thí nghieäm 2: Ñieàu cheá Fe(OH)2
Ñun soâi 4 -5 ml dung dòch NaOH trong oáng nghieäm ñeå ñaåy heát khí oxi hoùa tan trong dung dòch, roùt nhanh 2 -3 ml dung dòch FeCl2 (vöøa ñieàu cheá ñöôïc ôû thí nghieäm 1) vaøo dung dòch NaOH.
Quan saùt maøu keát tuûa thu ñöôïc. Giöõ keát tuûa naøy ñeán cuoái buoåi thí nghieäm ñeå quan saùt tieáp. Vieát PTHH cuûa phaûn öùng.
Coù theå ñaët caùc oáng nghieäm treân giaù vaø duøng keïp oáng nghieäm
Thí nghieäm 3: Thöû tính oxi hoùa cuûa K2Cr2O7 .
- Ñieàu cheá FeSO4 baèng caùch duøng ñinh saét ñaõ caïo saïch gæ vaøo oáng nghieäm chöùa 4 -5 ml dung dòch H2SO4 loaõng.
- Nhoû daàn töøng gioït dung dòch K2Cr2O7 vaøo dung dòch FeSO4 vöøa ñieàu cheá ñöôïc, laéc oáng nghieäm.
- Quan saùt hieän töôïng xaûy ra.
Thí nghieäm 4: Phaûn öùng cuûa ñoàng vôùi dung dòch H2SO4 ñaëc, noùng.
 - Cho 1-2 mieáng ñoàng vaøo oáng nghieäm chöùa 2 -3 ml dung dòch H2SO4 ñaëc roài ñun 
 noùng.
 - Quan saùt hieän töôïng xaûy ra vaø vieát PTHH cuûa phaûn öùng.
 - Nhoû vaøi gioït dung dòch NaOH vaøo dung dòch vöøa thu ñöôïc. 
 - Tieáp tuïc quan saùt hieän töôïng vaø vieát PTHH cuûa phaûn öùng.
Bài tập
Caâu 1: Khi ñieàu cheá FeCl2 baèng caùch cho Fe taùc duïng vôùi dung dòch HCl. Ñeå baûo quaûn dung dòch FeCl2 thu ñöôïc khoâng bò chuyeån hóa thaønh hôïp chaát saét (III), ngöôøi ta coù theå:
A. Cho theâm vaøo dung dòch một đinh saét .
B. Cho theâm vaøo dung dòch 1 lượng keõm dö.
C. Cho theâm vaøo dung dòch 1 lượng HCl dö.
D. Cho theâm vaøo dung dòch 1 lượng HNO3 dö.
Câu 2: Hãy lựa chọn từ, cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn mô tả cách tiến hành thí nghiệm “Điều chế sắt (II) Hiđroxit” và điền theo số thứ tự 1, 2, 3.. ở khoảng trống dưới đây:
 	Lấy dung dịch FeCl2 vừa điều chế được cho tác dụng với dung dịch NaOH theo trình tự sau: Lấy 4 đến 5ml dung dịch (1)..đun sôi để đuổi hết khí (2).Rót nhanh 2 đến 3 ml dung dịch (3).. vào dung dịch NaOH. Ta thấy có kết tủa màu (4). của (5).. Kết tủa này dần dần chuyển thành màu nâu đỏ do (6) bị (7) tạo thành (8) .
Câu 3: Hãy lựa chọn từ, cụm từ thích hợp điền vào chổ trống trong đoạn mô tả cách tiến hành thí nghiệm “Tính oxh của K2Cr2O7” và điền theo số thứ tự 1, 2, 3,.....ở khoảng trống dưới đây:
 	Điều chế FeSO4 bằng cách cho đinh Fe đã (1)...... vào ống nghiệm chứa 4 đến 5ml dung dịch (2).....
Nhỏ dần dần từng giọt dung dịch K2Cr2O7 vào dung dịch (3)...