Bài giảng Tiết 38 - Bài 30: Silic. Công nghiệp silicat (tiết 3)

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 38.Bài 30
Silic. Công nghiệp silicat
I/ Mục tiêu
Kiến thức:
 - HS biết được: Silic là phi kim hoạt động hoá học yếu. Silic là chất bán dẫn; Silicđioxit là chất có nhiều trong thiên nhiên ở dưới dạng đất sét, cao lanh, thạch anh...
 - Silic đioxit là một oxitaxit; 
 - Từ các vật liệu chính là đất sét, cát kết hợp với các vật liệu khác và với kĩ thuật khác nhau, công nghiệp silicat đã sản xuất ra các sản phẩm có nhiều ứng dụng như: Đồ gốm, sứ, xi măng, thuỷ tinh...
Kỹ năng:
 - HS có kĩ năng: Đọc để thu thập những thông tin về silic, silicđioxit và công nghiệp silicat; 
 - Biết sử dụng những kiến thức thực tế để xây dựng kiến thức mới; biết mô tả quá trình sản xuất từ sơ đồ lò quay sản xuất clanhke
Thái độ:
 - yêu môn học
II/ Chuẩn bị
GV: Các mẫu vật, tranh ảnh về: Đồ gốm, sứ, thuỷ tinh, xi măng; Sản xuất các loại đồ vật đó
HS: đọc trước bài ở nhà
III/ Phương pháp
 Trực quan, vấn đáp
IV/ Tiến trình bài dạy
Ổn định lớp( 1phút)
 - Kiểm tra sĩ số
Kiểm tra bài cũ (15 phút)
 1) Nêu các t/c hoá học của muối cacbonat
 2) Gọi 2 HS lên bảng chữa bài 3,4 SGK-90
 Bài 3: Viết các PTHH
 C + O2 to CO2 
 CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O
 CaCO3 + 2HCl -> CaCl2 + H2O + CO2
 Bài 4 Những cặp chất t/d được với nhau là:
 a) H2SO4 + 2KHCO3 -> K2SO4 + 2H2O + 2H2O
 c) MgCO3 + 2HCl -> MgCl2 + H2O + CO2
 d) CaCl2 + Na2CO3 -> CaCO3 + 2NaCl
 e)Ba(OH)2 + K2CO3 ->BaCO3 + 2KOH
Vì: Các cặp chất trên đều có p/ư với nhau , sau p/ư có sinh ra chất khí (hoặc chất rắn tách ra khỏi d/d
Bài mới ( 25phút)
Giới thiệu bài
Phát triển bài
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài
Hoạt động 1. Silic: 5p
HS các nhóm đọc SGK, thảo luận nhóm nêu trạng thái tự nhiên, t/c của silic (viết vào vở hoặc bảng nhóm) 
GV tổng kết lại
GV giới thiệu nội dung, học sinh ghi bài
I. Silic: 
1) Trạng thái thiên nhiên:
- Silic là nguyên tố phổ biến thứ hai sau oxi
- Silic chiếm ẳ khối lượng vỏ trái đất
- Trong thiên nhiên, silic ko tồn tại ở dạng đơn chất mà chỉ ở dạng hợp chất
- Các hợp chất của silic tồn tại nhiều là cát trắng, đất sét (cao lanh)
2) Tính chất:
Silic là chất rắn màu trắng, khó nóng chảy
Có vẻ sáng của kim loại
Dẫn điện kém
Tinh thể silic tinh khiết là chất bán dẫn
Là phi kim hoạt động yếu hơn cacbon, clo.
Tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao
 Si + O2 to SiO2
 r k r
Silic được dùng làm vật liệu bán dẫn trong kĩ thuật điện tử và dùng để chế tạo pin mặt trời.
Hoạt động 2. Silic đioxit (SiO2) 5p
GV đặt vấn đề: SiO2 thuộc loại hợp chất nào? Vì sao? Tính chất hoá học của nó?
HS thảo luận nhóm ghi ý kiến vào bảng nhóm
GV dán bảng của 1 -> 2 nhóm lên bảng rồi gọi HS các nhóm n/x 
GV tổng kết
II. Silic đioxit (SiO2) 
Tính chất hoá học:
- Tác dụng với kiềm (ở nhiệt độ cao)
 SiO2 + 2NaOH to Na2SiO3 + H2O
 Natrisilicat
- Tác dụng với oxit bazơ (ở nhiệt độ cao)
 SiO2 + CaO to CaSiO3
 Canxisilicat
SiO2 ko phản ứng với nước tạo axit
Hoạt động 3. Sơ lược về công nghiệp silicat: 15 
GV kể tên các sản phẩm của nghành công nghiệp sản xuất đồ gốm, sứ
HS thảo luận nhóm ghi lại nội dung thảo luận vào phiếu học tập
Nguyên liệu sản xuất
Các công đoạn chính
Kể tên các cơ sở sản xuất đồ gốm, sứ ở Việt Nam 
HS đọc SGK, thảo luận nhóm theo các nội dung:
Thành phần chính của xi măng
Nguyên liệu chính
Các công đoạn chính
Cơ sở s/x xi măng ở nước ta
HS đọc SGK nêu các nội dung sau:
Thành phần của thuỷ tinh
Nguyên liệu chính
Các cơ sở sản xuất
GV gọi HS phát biểu lần lượt từng phần
III. Sơ lược về công nghiệp silicat: 
1) Sản xuất đồ gốm, sứ 
a) Nguyên liệu chính:
 Đất sét, thạch anh, fenpat
b) Các công đoạn chính:
- Nhào đất sét, thạch anh và fenpat với nước để tạo thành bột dẻo rồi tạo hình, sấy khô thành các đồ vật
- Nung các đồ vật ở nhiệt độ cao thóch hợp
c) Cơ sở sản xuất:
- Sử bát tràng (Hà Nội )
- Công ty sứ Hải Dương, Đồng Nai, Sông Bé...
2) Sản xuất xi măng:
a) Nguyên liệu chính: 
- Đất sét (có SiO2)
- Đá vôi (CaCO3); cát,
b) Các công đoạn chính: SGK
c) Các cơ sở sản xuất ở nước ta
- Nhà máy xi măng Hải Dương, Hải Phòng, Hà Nam, Hà Tiên...
3) Sản xuất thuỷ tinh:
a) Nguyên liệu chính:
Cát, thạch anh(cát trắng)
Đá vôi
Sô đa (Na2CO3)
b) Các công đoạn chính : 
- Trộn hỗn hợp: cát, đá voi, sô đa theo tỉ lệ thích hợp
- Nung trong lò nung ở khoảng 9000C thành thuỷ tinh dạng nhão.
- Làm nguội từ từ, sau đó ép, thổi thuỷ tinh dẻo thành các đồ vật.
Phương trình PƯ:
 CaCO3 to CaO + CO2
CaO + SiO2 to CaSiO3
Na2CO3 + SiO2 to Na2SiO3 + CO2
c) Các cơ sở sản xuất:
Các cơ sở ở Hải phòng, Hà Nội, Bắc Ninh, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh
Củng cố ( 3 phút)	
Bằng phương pháp hóa học nhận biết 3 dung dịch dựng trong những lọ mất nhãn riêng biệt: Na2SO4 , NaCl , Na2SiO3
 5. Hướng dẫn về nhà (1 phút)
 - Học bài, làm bài tập 1,2,3,4/SGK/95
 - Chuẩn bài 31. Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
V/ Rút kinh nghiệm 
.....................................................................................................................................
...