Bài giảng Phản ứng oxi hoá khử (tiết 5)

TIẾT 
CHỦ ĐỀ: PHẢN ỨNG OXI HOÁ KHỬ
I. Mục tiêu:
- Sự oxi hoá, sự khử, chất khử, chất oxi hoá và phản ứng oxi hoá khử là gì?
	- Các bước cân bằng phản ứng oxi hoá - khử theo phương pháp thăng bằng electron
 - Biết cách xác định loại phản ứng, trên cơ sở đó có thể viết và cân bằng phương trình phản ứng và giải thích hiện tượng thực tế 
II. Nội dung: 
1. Định nghĩa:
	Chất khử (chất bị oxi hóa) là chất nhường electron.
	Chất oxi hóa (chất bị khử) là chất thu electron.
	Quá trình oxi hóa (sự oxi hóa) là quá trình nhường electron.
	Quá trình khử (sự khử) là quá trình thu electron
Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học, trong đó có sự chuyển electron giữa các chất phản ứng, hay phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố
2. Lập phương trình hoá học của phản ứng oxi hoá - khử : 
* Nguyên tắc : “ tổng số electron chất khử nhường bằng tổng số electron chất oxi hoá nhận 
* Phương pháp thăng bằng electron : 4 bước:
	Bước 1: 
	Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phản ứng để tìm chất oxi hóa và chất khử:
	Bước 2: 
	Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình
	Bước 3:
Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron do chất khử nhường bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.
	Bước 4:
Đặt các hệ số của chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số của các chất khác có mặt trong phương trình hóa học. Kiểm tra cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố và cân bằng điện tích hai vế để hoàn tất việc lập phương trình hóa học của phản ứng.
III. Bài tập:
Trong c¸c c©u sau, C©u nµo sai ?
a) Lu­ huúnh chØ thÓ hiÖn tÝnh khö.	b) S2- trong hi®ro sunfua chØ thÓ hiÖn tÝnh khö.
c) SO2 võa thÓ hiÖn tÝnh khö, võa thÓ hiÖn tÝnh oxi ho¸.	d) H2SO4 chØ thÓ hiÖn tÝnh oxi ho¸.
Sè oxi ho¸ cña nguyªn tè clo trong c¸c hîp chÊt cña d·y nµo d­íi ®©y ®­îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng dÇn 
A. HClO4, HClO3, HClO2, HClO B. HClO2, HCl, HClO3, HClO, HClO4
C. HCl, HClO3, HClO, HCl D. HClO, HClO2, HClO3, HClO4
D·y chÊt xÕp theo chiÒu tÝnh oxi ho¸ gi¶m dÇn : 
A. HIO, HBrO2 , HClO3 B. HBrO2 , HClO3 , HIO 
 C. HBrO3 , HIO, HClO2 D. HClO, HBrO, HIO 
Cho mét ®inh s¾t vµo dung dÞch ®ång(II) sunfat, x¶y ra ph¶n øng : 
A. trao ®æi, oxi ho¸ - khö B. ph©n huû, oxi ho¸ - khö
C. thÕ, oxi ho¸ - khö D. ho¸ hîp, oxi ho¸ - khö
Cho ph­¬ng tr×nh ph¶n øng :
 Fe + H2SO4 (®Æc, nãng) ® X + Y + Z
X, Y, Z lÇn l­ît lµ :
A. Fe(SO4)3 ; H2O ; H2 B. Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O 
C. FeSO4 ; H2O ; SO2 D. FeSO4 ; H2O ; H2
Ph¶n øng gi÷a Cu víi axit sunfuric ®Æc nãng thuéc lo¹i ph¶n øng :
A. ph©n huû. B. hãa hîp. C. thÕ. D. oxi hãa – khö.
 Cho c¸c ph¶n øng :
2Fe + 3Cl2 2FeCl3	
2Al(OH)3 ® Al2O3 + 3H2O	 	
CaSO3 + H2SO4 ® CaSO4 + H2O + SO2↑ 	
Cu +2AgNO3 ® 2Ag¯ + Cu(NO3)2	
SO3 + H2O ® H2SO4	 	
	Ph¶n øng oxi ho¸ - khö lµ ph¶n øng :
 A. (1) vµ (4) ; B. (2) vµ (4) ; C. (4) vµ (5) ; D. (1) vµ (3)
Trong ph¶n øng nµo d­íi ®©y HCl ®ãng vai trß lµ chÊt khö ?
	(1) MnO2 + 4HCl ® MnCl2 + Cl2 + 2H2O
	(2) Mg + 2HCl ® MgCl2 + H2
	(3) CuO + 2HCl ® CuCl2 + H2O
	A. (1) 	B. (2)	C.(3)	 D. (1) vµ (2)	 
H·y chän ®¸p ¸n ®óng cho c¸c c©u sau :
 	Th¶ mét ®inh s¾t vµo dung dÞch ®ång(II) clorua. §©y lµ ph¶n øng 
	A. trao ®æi. B. ph©n huû. C. thÕ. D. ho¸ hîp.
 Cho natri oxit ph¶n øng víi khÝ cacbonic. §©y lµ ph¶n øng
 A. trao ®æi. B. ho¸ hîp. C. ph©n huû. D. thÕ.
 Cho 26g Zn t¸c dông võa dñ víi dd HNO3 thu ®­îc 8,96 lÝt hçn hîp khÝ NO vµ NO2 (®ktc). Sè mol HNO3 cã trong dd lµ:
	A – 0,4 mol	B – 0,8mol	C – 1,2mol	D – 0,6mol
Tổng hệ số cân bằng của phản ứng 
	FeS2 + O2 ® Fe2O3 + SO2 là:
25	B. 30	C. 32	D. 35
Phương trình nào sau đây đã hoàn thành (đã cân bằng):
Cu + 4HNO3 ® Cu(NO3)2 + 2NO + 2H2O
Mg + 2H2SO4 ® MgSO4 + S + 2H2O
2FeCl3 + 2H2S ® S + 2HCl + 2FeCl2
5Mg+12HNO3 ® N2 + 5Mg(NO3)2 + 6H2O
Tỷ lệ mol của các chất trong phản ứng:KMnO4 + HCl ® KCl + MnCl2 + Cl2 + H2Otheo thứ tự là:
1 : 8 : 1 : 1 : 2,5 : 4	B. 2 : 16 : 2 : 2 : 2,5 : 8
2 : 16 : 2 : 2 : 5 : 4	D. 1 : 16 : 1 : 1 : 5 : 8
Trong các phản ứng sau, phản ứng nào là phản ứng oxi hóa - khử:
CaCO3 ® CaO + CO2
2KClO3 ® 2KCl + 3O2
2NaHSO3 ® Na2SO3 + H2O + SO2
2Fe(OH)3 ® Fe2O3 + 3H2O
Trong các phản ứng sau, phản ứng nào là phản ứng oxi hóa - khử:
SO3 + H2O ® H2SO4
4Al + 3O2 ® 2Al2O3
CaO + CO2 ® CaCO3
Na2O + H2O ® 2NaOH
Trong các phản ứng sau, phản ứng nào không phải là phản ứng oxi hóa khử:
Fe + 2HCl ® FeCl2 + H2
Zn + CuSO4 ® ZnSO4 + Cu
CH4 + Cl2 ® CH3Cl + HCl
BaCl2 + H2SO4 ® BaSO4¯ + 2HCl
Trong các phản ứng sau phản ứng nào là phản ứng oxi hóa - khử:
NaOH + HCl ® NaCl + H2O
2Fe(OH)3 + 3H2SO4 ® Fe2(SO4)3 + 6H2O
CaCO3 + 2HCl ® CaCl2 + H2O + CO2
2CH3COOH + Mg ® (CH3COO)2Mg + H2