Xác định các chỉ số của chất béo : chỉ số axit, chỉ số xà phòng hoá

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC HểA HỌC 
CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG đ NGễ XUÂN QUỲNH 
Mọi thắc mắc về đề thi và các vấn đề liên quan tới bộ môn Hoá học xin vui lòng liên hệ với giáo viên theo số máy 
0979.817.885 (ngoài giờ hành chínH – GặP Mr.QUỳNH) hoặc địa chỉ E mail: HOAHOC.ORG@GMAIL.COM 
| 1 | 
Bài toán xác định các chỉ số của chất béo : chỉ số axit, chỉ số xà phòng hoá 
Để làm các bài tập dạng này, cần nắm vững cáckhái niệm sau: 

 Chỉ số axit : là số mg KOH cần để trung hoà axit béo tự do có trong 1 gam chất béo 
 Chỉ số xà phòng hoá : là số mg KOH cần để xà phòng hoá glixerit và trung hoà axit béo tự do có 
trong 1 gam chất béo 
Một số bài tập vận dụng 
Câu 1: Để xà phòng hoá 35 kg triolein cần 4,939 kg NaOH thu đ−ợc 36,207 kg xà phòng. Chỉ số axit 
của mẫu chất béo trên là 
A. 7 B. 8 C. 9 D. 10 
Câu 2: Một loại chất béo có chỉ số xà phòng hoá là 188,72 chứa axit stearic và tristearin. Để trung hoà 
axit tự do có trong 99,85 g mẫu chất béo trên thì cần bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,05M 
A. 100 ml B. 675 ml C. 200 ml D. 125 ml 
Câu 3: Trong chất bỏo luụn cú một lượng nhỏ axớt tự do. Số miligam KOH dựng ủể trung hoà luợng 
axớt tự do trong 1 gam chất bộo gội là chỉ số axớt của chất bộo. ðể trung hoà 2,8 gam chất bộo cần 3,0 
ml dung dịch KOH 0,1 M. Chỉ số axớt của mẫu chất bộo trờn là: 
A.4 B.6 C.12 D.24 
Câu 4: ðể trung hũa 14 gam 1 chất bộo cần 15ml dung dịch KOH 1M. Chỉ số axit của chất bộo ủú 
bằng 
A. 5 B. 6 C. 7 D. 8 
Câu 5: ðể xà phũng húa hoàn 1,51 gam một chất bộo cần dựng 45ml dung dịch KOH 0,1 M. Chỉ số 
xà phũng húa chất bộo là 
A. 151 B. 167 C. 126 D. 252 
Câu 6: ðể xà phũng húa 63mg chất bộo chất bộo (trung tớnh) cần 10,08mg NaOH .Tỡm chỉ số xà 
phũng húa 
A. 200mg, B. 224mg C. 220mg, D. 150mg 
Câu 7: Chỉ số xà phũng húa là: 
 A. chỉ số axit của chất bộo. 
 B. số mol NaOH cần dựng ủể xà phũng húa hoàn toàn 1 gam chất bộo. 
 C. số mol KOH cần dựng ủể xà phũng húa hoàn toàn 1 gam chất bộo. 
D. Tổng số mg KOH cần ủể trung hũa hết lượng axit bộo tự do và xà phũng húa hết lượng este 
trong 1 gam chất bộo. 
Cõu 8: Một chất béo X có chỉ số axit là 5,6. Khối l−ợng NaOH cần thiết để trung hoà 10g chất béo X 
là 
A. 0,04 gam B. 04 gam C. 4 gam D. 0,056 gam 
Cõu 9: Khi xà phòng hoá 1,5 gam chất béo cần 100 ml dung dịch KOH 0,1M . Chỉ số xà phòng hoá 
của chất béo đó bằng 
A. 373,3 B. 337,3 C. 333,7 D. 377,3 
Cõu 10: Để phản ứng với 100g lipit có chỉ số axit bằng 7 phải dùng 17,92g KOH. Tính khối l−ợng 
muối thu đ−ợc. 
A. 108,265 B. 150,256 C. 120,265 D. 103,256 
Cõu 11: Khi trung hoà 2,8g chất bộo cần 3ml dung dịch KOH 0,1M . Chỉ số axit của chất bộo ủú là 
A. 6 B. 5 C. 5,5 D. 6,5 
Cõu 12: ðể trung hoà axit dư cú trong 5,6g lipit cần 6 ml dung dịch NaOH 0,1M. Chỉ số axit của chất 
bộo ủú là 
A. 6 B. 2,4 C. 4,28 D. 4,8 
Cõu 13: ðể xà phũng hoỏ hoàn toàn 2,52g một lipit cần dựng 90ml dung dịch NaOH 0,1M. Tớnh chỉ 
số xà phũng hoỏ của lipit 
A. 200 B. 100 C. 142,8 D. 400 
TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – LUYỆN THI ðẠI HỌC 
CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG đ NGễ XUÂN QUỲNH 
Mọi thắc mắc về đề thi và các vấn đề liên quan tới bộ môn Hoá học xin vui lòng liên hệ với giáo viên theo số máy 
0979.817.885 (ngoài giờ hành chínH – GặP Mr.QUỳNH) hoặc địa chỉ E mail: HOAHOC.ORG@GMAIL.COM 
| 2 | 
Cõu 14: Một chất béo Y có chỉ số axit là 7. Khối l−ợng KOH cần thiết để trung hoà 4g chất béo Y là 
A. 0,028 gam B. 0,28 gam C. 2,8 gam D. 28 gam 
Cõu 15: Xà phũng húa 1 kg chất bộo cú chỉ số axit bằng 7, chỉ số xà phũng húa 200. Khối lượng 
glixerol thu ủc là: 
A.352.43g B. 105.59g C. 320.52g D. 193 g 
Cõu 16: ðể xà phũng húa 10 kg chất bộo cú chỉ số axit bằng7 ng ta ủun chất bộo với dung dịch chứa 
1.42 kg NaOH. Sau phẩn ứng hoàn toàn muốn trung hũa hỗn hợp cần 50ml dd HCl 1M. Tớnh khối 
lượng của glixerol và khối lượng xà phũng nguyờn chất ủó tạo ra 
A. 1048.8g và 10346.7g B. 1200g và 11230.3g 
C. 1345g và 14301.7g D. 1452g và 10525.2g 
Cõu 17: Xà phũng húa 2.52 g chất bộo cần 90ml dd KOH 0.1M.Mặt khỏc xà phũng húa hoàn toàn 
5.04g chất bộo A thu ủc 0.53 g glixerol. Tỡm chỉ số xà phũng húa và chỉ số axit của chất bộo A: 
A. 200 và 8 B. 198 và 7 C. 211 và 6 D. 196 và 5 
Cõu 18: Khi xà phũng hoỏ hoàn toàn 2,52 gam chất bộo trung tớnh cần 90 ml dung dịch KOH 0,1M. 
Tớnh chỉ số xà phũng của chất bộo trờn? 
A. 200 B. 192 C. 190 D. 198 
Cõu 19: khi xà phũng hoỏ hoàn toàn 2,52 gam chất bộo trung tớnh thu ủược 0,265gam glixerol. Tớnh 
chỉ số xà phũng của chất bộo? 
A. 18 B. 80 C. 180 D. 8 
Cõu 20: ðể xà phũng hoỏ hoàn toàn 100gam chất bộo cú chỉ số axit bằng 7 người ta dựng hết 0,32 
mol KOH. Khối lượng glixerol thu ủược là bao nhiờu gam? 
A. 9,4 gam B. 9,3gam C. 8,487 gam D. 9,43 gam 
Cõu 21: Tớnh khối lượng KOH cần dựng ủể trung hoà 4 gam chất bộo cú chỉ số axit là 7? 
A. 28mg B. 14mg C. 82mg D. ðỏp ỏn khỏc. 
Cõu 22: Tớnh khối lượng NaOH cần dựng ủể trung hoà axit tự do cú trong 5 gam bộo với chỉ số axit 
bằng 7? 
A. 0,025mg B. 0,025g C. 0,25mg D. 0,25g 
Cõu 23: Xà phũng hoỏ 1kg lipit cú chỉ số axit là 2,8 người ta cần dựng 350 ml KOH 1M. Khối lượng 
glixerol thu ủược là bao nhiờu? 
A. 9,2gam B. 18,4 gam C. 32,2 gam D. 16,1 gam 
Cõu 24: Một loại mỡ chứa 40% triolein, 20% tripanmitin, 40% tristearin. Xà phũng hoỏ hoàn toàn m 
gam mỡ trờn bằng NaOH thu ủược 138 gam glixerol. Giỏ trị của m là? 
A. 1209 B. 1304,27 C. 1326 D. 1335 
Cõu 25: Một loại mỡ chứa 70% triolein và 30% tristearin về khối lượng. Tớnh khối lượng xà phũng 
thu ủược khi xà phũng hoỏ hoàn toàn 100kg chất mỡ ủú bằng NaOH? 
A. 90,8kg B. 68kg C. 103,16kg D. 110,5kg 
Cõu 26: Xà phũng hoỏ hoàn toàn 0,1 mol chất hữu cơ X ( chứa C, H, O) cần vừa ủủ 300 ml dung dịch 
NaOH 1M. Cụ cạn dung dịch sau phản ứng thu ủược 24,6 gam muối khan. Xỏc ủịnh CTPT của X? 
A. (HCOO)3C3H5 B. (CH3COO)3C3H5 C. C3H5(COOCH3)3 D. (CH3COO)2C2H4 
Cõu 27: Tớnh chỉ số este của một loại chất bộo chứa 89% tristearin? 
A. 168 B. 84 C. 56 D. ðỏp ỏn khỏc 
Cõu 28: ðun 20 gam lipit với dung dịch chứa 10 gam NaOH. Sau khi kết thỳc phản ứng ủể trung hoà 
1/10 dung dịch thu ủược cần dựng 90 ml dung dịch HCl 0,2 M. Tớnh chỉ số xà phũng hoỏ và phõn tử 
khối trung bỡnh của axit bộo trong lipit? 
A. 140 và 273 B. 120 và 273 C. 130 và 273 D. ðỏp ỏn khỏc 
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC HểA HỌC 
CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG đ NGễ XUÂN QUỲNH 
Mọi thắc mắc về đề thi và các vấn đề liên quan tới bộ môn Hoá học xin vui lòng liên hệ với giáo viên theo số máy 
0979.817.885 (ngoài giờ hành chínH – GặP Mr.QUỳNH) hoặc địa chỉ E mail: HOAHOC.ORG@GMAIL.COM 
| 3 | 
Cõu 29: Cho 0,25 mol NaOH vào 20 gam bộo trung tớnh rồi ủun núng lờn, khi phản ứng xẩy ra hoàn 
toàn người ta thu ủược dung dịch cú tớnh bazơ, ủể trung hoà dung dịch này phải dựng hết 0,18 mol 
HCl. Tớnh khối lượng NaOH cần ủể xà phũng hoỏ 1 tấn chất bộo trờn? 
A. 0,14 tấn B. 1,41 tấn C. 0,41 tấn D. ðỏp ỏn khỏc 
Cõu 30: Tớnh khối lượng NaOH cần dựng ủể trung hoà cỏc axit bộo tự do cú trong 200 gam chất bộo, 
biết chất bộo cú chỉ số axit bằng 7? 
A. 5g B. 9g C. 1g D. 15g 
Cõu 31: Cho 0,25 mol NaOH vào 20 gam bộo trung tớnh rồi ủun núng lờn, khi phản ứng xẩy ra hoàn 
toàn người ta thu ủược dung dịch cú tớnh bazơ, ủể trung hoà dung dịch này phải dựng hết 0,18 mol 
HCl. Tớnh khối lượng NaOH cần ủể xà phũng hoỏ 1 tấn chất bộo trờn? 
A. 0,14 tấn B. 1,41 tấn C. 0,41 tấn D. ðỏp ỏn khỏc 
Cõu 32: Khi cho 178kg chất bộo trung tớnh phản ứng vừa ủủ với 120kg dung dịch NaOH 20%, giả sử 
hiệu suất phản ứng là 100%. Tớnh khối lượng xà phũng thu ủược? 
A. 61,2 kg B. 183,6 kg C. 122,4 kg D. ðỏp ỏn khỏc 
Cõu 33: ðể xà phũng hoỏ hoàn toàn 50 gam chất bộo cú chỉ số axit là 7 cần 0,16 mol NaOH. Tớnh 
khối lượng glixerol thu ủược? 
A. 9,43gam B. 14,145gam C. 4,715gam D. 16,7 gam 
(RCOO)3C3H5 (Chất bộo) + 3KOH → 3RCOOK + C3H5(OH)3 (1) 
RCOOH (tự do) + KOH → RCOOK + H2O (2) 
Bộo + KOH → muối (xà phũng) + C3H5(OH)3 + H2O (3) 
Cần nắm rừ cỏc khỏi niệm 
1. Chỉ số axit: là số mg KOH (2) cần ủể trung hoà hết axit tự do cú trong 1 gam chất bộo 
2. Chỉ số este: là số mg KOH (1) cần ủể thuỷ phõn hết este bộo cú trong 1 gam chất bộo 
3. Chỉ số xà phũng = chỉ số axit + chỉ số este 
4. Khối lượng xà phũng thu ủược khi xà phũng húa. 
Áp dụng ủịnh luật bảo toàn khối lượng cho phương trỡnh số (3) 
mbộo + mKOH = mxà phũng + mnước + mglixerol 
→ mxà phũng = mbộo + mKOH - mnước - mglixerol