Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi ở môn Toán Khối 1,2,3 nhằm giúp học sinh phát triển năng lực
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi ở môn Toán Khối 1,2,3 nhằm giúp học sinh phát triển năng lực, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TT Nội dung Trang 1 PHẦN I. MỞ ĐẦU 2 2 I. Bối cảnh của đề tài 2 3 II. Lý do chọn đề tài 2-3 4 III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu: 3 5 1. Phạm vi nghiên cứu 4 6 2. Đối tượng nghiên cứu 4 7 IV. Mục đích nghiên cứu: 4 8 V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu: 4 9 PHẦN II: NỘI DUNG 4 10 I. Cơ sở lí luận 4-6 11 II. Thực trạng vấn đê 6-7 12 III. Các trò chơi đã tiến hành thực hiện 7 13 1. Tác dụng của trò chơi Toán học 8 14 2. Một số trò chơi ở môn toán khối 1,2,3 8 15 2.1/Tôt chức một số trò chơi ở môn toán 8-9 16 2.2/Giới thiệu một số trò chơi toán lớp 1 9-13 17 2.3/Giới thiệu một số trò chơi toán lớp 2 13-17 18 2.4/Giới thiệu một số trò chơi toán lớp 3 18-21 19 IV. Hiệu quả mang lại của sáng kiến 21-22 20 V. Khả năng ứng dụng và triển khai 22 21 VI. Ý nghĩa của sáng kiến 22 22 PHẦN III. LẾT LUẬN 23 23 1. Những bài học kinh nghiệm 23 24 2. Kết luận, kiến nghị 23-24 2 PHÀN I. MỞ ĐẦU I. Bối cảnh của đề tài: Trong chương trình giáo dục tiểu học hiện nay nói chung và Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 nói riêng thì môn Toán cùng với các môn học khác trong nhà trường đều có những vai trò quan trọng, trang bị cho các em học sinh những kiến thức, kỹ năng cơ bản để các em áp dụng vào học tập và cuộc sống hàng ngày. Toán học là môn học khoa học tự nhiên có tính logic và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các môn khoa học khác. Trong giai đoạn hiện nay ngành giáo dục đang thực hiện Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nhằm tạo sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin. Điều đó đã đòi hỏi những nhà nghiên cứu giáo dục luôn có sự điều chỉnh về nội dung, phương pháp dạy học phù hợp với nhận thức của từng học sinh nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện góp phần đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, đất nước ngày càng phát triển. Đối với môn Toán của tiểu học nói chung và Chương trình giáo dục Phổ thông 2018 nói riêng, mỗi người giáo viên không chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong SGK, sách hướng dẫn, thiết kế bài dạy, tài liệu tham khảo, học liệu điện tử một cách rập khuôn sẽ làm cho các em học sinh học tập một các thụ động. Từ đó làm cho các em học một cách đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập không cao. II. Lý do chọn đề tài: Như chúng ta biết từ năm học 2020-2021 đến nay Bộ GD&ĐT đang triển khai thực hiện dạy học theo Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 cho học sinh từ khối 1,2,3 nhằm giúp cho các em phát triển phẩm chất, năng lực một cách toàn diện. Chính vì vậy, môn Toán ở tiểu học có vị trí rất quan trọng trong việc hình thành, phát triển nhân cách học sinh. Môn Toán ở bậc tiểu học bước đầu hình thành, phát triển năng lực trừu tượng hóa, khái quát hóa, kích thích trí tưởng tượng, khả năng suy luận và biết diễn đạt một cách đúng đắn được thể hiện qua lời nói, nhằm góp phần rèn luyện phương pháp học tập và làm việc một khoa học và sáng tạo. Bên cạnh đó, giáo viên phải nắm chuẩn kiến thức, kĩ năng của môn Toán, đảm bảo phù hợp tâm lí lứa tuổi và khả năng học tâp của từng em học sinh. Đối với học sinh khối 1,2,3, chơi cũng là một nhu cầu không thể thiếu được trong thời gian học ở trường. Trò chơi học tập trong 3 môn Toán là hoạt động được tổ chức có tính vui chơi, giải trí nhưng phải có nội dung gắn với bài học hay hoạt động học tập của học sinh. Trò chơi trong học tập có tác dụng giúp các em học sinh: Thay đổi động hình, chống mệt mỏi, tăng cường khả năng thực hành và vận dụng vào cuộc sống. Cùng với xu thế phát triển của đất nước ta đang ở giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế nên đòi hỏi một nguồn nhân lực cao với những lao động sáng tạo trên tất cả các lãnh vực kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế, xã hội,... Để đáp ứng những yêu cầu đó thì Ngành giáo dục đã có những đổi mới theo hướng tích cực các phương pháp giáo dục học sinh. Nhiều phương pháp mới đã được áp dụng cùng với các phương pháp truyền thống nhằm tạo ra một nền giáo dục phát triển toàn diện. Sự đổi mới trước hết phải thể hiện ở bậc học tiểu học, nhất là các em học sinh khối 1,2,3. Học sinh tiểu học tạo ra những cơ sở ban đầu rất cơ bản và bền vững cho các em tiếp tục học lên các cấp học khác. Nội dung và mục tiêu trong giảng dạy học sinh tiểu học luôn gắn với thực tiễn, phục vụ thiết thực cho cuộc sống, không chỉ có thế mà mỗi môn học ở tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho các em học sinh. Các kiến thức, kĩ năng của môn Toán có nhiều ứng dụng trong cuộc sống thường ngày, giúp học sinh nhận biết được mối quan hệ về số lượng. Hơn nữa môn Toán là môn học trừu tượng mà tư duy của các em học sinh tiểu học lại mang tính cụ thể vì thế cần phải lựa chọn các phương pháp dạy học sao cho phù hợp với đặc trưng môn học và đặc điểm tâm sinh lí của các em học sinh khối 1,2,3. Trong các tiết học toán, giáo viện thường sử dụng các phương pháp dạy học khác nhau như: Phương pháp giảng giải, phương pháp trực quan, phương pháp luyện tập thực hành,... Để các em học sinh tiểu học học tốt hơn môn Toán thì mỗi người giáo viên không những chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong học liệu điện tử, trong các tài liệu hướng dẫn khác và thiết kế bài giảng một cách rập khuôn, máy móc làm cho học học tập thụ động. Nếu chỉ dạy học một cách đơn thuần như vậy thì việc học tập của các em học sinh diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Chính vì lí do trên nên tôi chọn đề tài “Tổ chức trò chơi ở môn Toán khối 1,2,3 nhằm giúp học sinh phát triển năng lực”. III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu: 1. Phạm vi nghiên cứu: 4 “Tổ chức trò chơi ở môn Toán khối 1,2,3 nhằm giúp học sinh phát triển năng lực”. Năm học 2020-2021; 2021-2022 và 2022-2023. 2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 1,2,3 thực hiện theo Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. IV. Mục đích nghiên cứu: Nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy học ở môn Toán theo Chương trình giáo dục Phổ thông 2018 theo phương hướng phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động phối hợp với học tập. Hình thành và rèn kỹ luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Tạo hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được coi là khô khan và khó khăn, thì việc đưa trò chơi Toán học vào các tiết học nhằm giúp các em chơi mà học, học mà chơi. Trò chơi trong môn Toán khong chỉ giúp các em lĩnh hội được những tri thức mà còn giúp các em cũng cố, khắc sâu những kiến thức cơ bản vừa được học. Tôi chọn đề tài để nghiên cứu nhằm giúp các em nắm vững kiến thức môn Toán ngày càng vững chắc hơn, hăng say trong giờ học toán, nâng cao chất lượng giảng dạy và làm nền tảng vững chắc. V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu: Điểm mới trong kết quả nghiên cứu đề tài này là sự lựa chọn các trò chơi trong dạy học môn Toán phù hợp với đối tượng học sinh của từng khối lớp 1,2,3 qua từng dạng bài theo Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. PHẦN II. NỘI DUNG I. Cơ sở lí luận: Bậc tiểu học là bậc học góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Môn toán ở trường tiều học là một môn độc lập, chiếm thời lượng lớn trong chương trình học của học sinh. Đây là bộ môn khoa học nghiên cứu có hệ thống, phù hợp với hoạt động nhận thức tự nhiên của con người. Môn toán tính giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận lôgíc, thao tác tư duy cần thiết để con người phát triển toàn diện, hình thành cho con người lao động trong thời đại mới. Do đó, để học sinh tiểu học học tốt được môn Toán thì người giáo viên không phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu có sẵn trong Sách giáo khoa, học liệu điện tử, một cách rập khuôn, máy móc làm cho học sinh 5 học tập một cách nhàm chán. Nếu chỉ dạy học một cách như vậy thì việc học tập của các em học sinh sẽ diễn ra đơn điệu, tẻ nhạt dẫn đến kết học tập của accs em sẽ không cao. Đó cũng chính là những nguyên nhân cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo thích ứng với những điểm đổi mới diễn ra trong cuộc sống thường ngày. Đối với học sinh khối 1,2,3 thì việc “Học mà chơi, chơi mà học” là một quan điểm rất đúng đắn trong quá trình hướng dẫn cho các em. Hiệu quả của trò chơi trong môn Toán phù thuộc vào khả năng của người giáo viên khi hướng dẫn, tổ chức, không nên dừng lại ở mức giải trí đơn thuần. Giáo viên phải tìm ra trò chơi thực sự là phương tiện hiệu quả, dễ tiếp thu, góp phần tích cực trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục của Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. Học sinh tiểu học có trí thông minh khá nhạy cảm, sắc sảo, trí tưởng tượng nhanh và phong phú. Là tiền đề tốt cho việc phát triển tư duy toán học nhưng rất dễ bị phân tán, rối trí nếu khi bị áp đặt, căng thẳng, quá tải. Đặc biệt đối với học sinh tiểu học nói chung và các em học sinh lớp 1,2,3 đang thực hiện Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. Vì ở lứa tuổi mầm non, các em thường được học theo cách vui chơi là chủ yếu còn yêu cầu về kỷ luật học tập và kết quả học tập không nghiêm ngặt đối với mỗi em. Lên đến lớp 1,2,3 thì yêu cầu đó là thường xuyên đối với các em ở tất cả các môn học. Như vậy nói về cách học, về yêu cầu học thì học sinh lớp 1 gặp phải một sự thay đổi đột ngột mà đến cuối năm lớp 1 chuẩn bị sang lớp 2 hay lớp 2 chuẩn bị sang lớp 3,... các em mới quen dần với cách học đó. Do đó giờ học sẽ trở nên nặng nề, không duy trì được khả năng chú ý của các em nếu các em chỉ có nghe và làm theo. Để giờ học có hiệu quả hơn thì đầu tiên đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học tức là “Lấy học sinh làm trung tâm”. Người giáo viên là người định hướng, tổ chức những tình huống học tập, kích thích óc tò mò và tư duy độc lập. Muốn các em học được thì trước hết giáo viên phải nắm vững nội dung của mỗi bài học cần lựa chọn, vận dụng các phương pháp dạy học sao cho phù hợp ở từng bài, bài nào có thể sử dụng phương pháp trực quan, thuyết trình, trò chơi, ...hoặc bài nào thì sử dụng phương pháp giảng giải, kiểm tra, thí nghiệm, ...nhưng phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh Tiểu học. Học sinh tiểu học chưa thể ngồi quá lâu trong giờ học cũng như làm một việc gì đó nhiều thời gian vì thề giáo viên có thể thay đổi hoạt động học cho các em trong tiết 6 học, cho các em thảo luận theo cặp, nhóm, làm bài tập hoặc thông qua trò chơi. Có như vậy mới gây được hứng thú học tập và khắc sâu được nội dung của bài học. II. Thực trạng của vấn đề: Trong quá trình thực hiện nội dung và Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018, song việc hình thành phương pháp giảng dạy phù hợp với nội dung chương trình Sách giáo khoa, phù hợp với các đối tượng học sinh nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, học sinh còn thụ động. Trong thực tế, ở các giờ học toán, số học sinh tiếp thu còn thụ động khá nhiều, nhất là những học sinh ngại phát biểu xây dựng bài, tiếp thu bài còn chậm, cuối tiết học các em học sinh thường uể oải, ít tập trung chú ý vào bài học vì tâm lí và đặc điểm của học sinh tiểu học là dễ nhớ và mau quên. Ở lứa tuổi học sinh tiểu học đang trong thời kỳ phát triển hay nói cụ thể là các hệ cơ quan chưa hoàn thiện vì thế sức dẻo dai của cơ thể còn thấp nên trẻ không thể làm lâu một cử động đơn điệu, dễ mệt nhất là khi hoạt động quá mạnh, quá nhiều thời gian và ở môi trường thiếu dưỡng khí. Học sinh tiểu học nghe giảng rất dễ hiểu nhưng cũng sẽ dễ quên ngay khi các em chưa tập trung cao độ. Vì vậy người giáo viên phải tạo ra được một hứng thú trong học tập. Học sinh Tiểu học rất dễ xúc động và thích tiếp xúc với một sự vật, hiện tượng nào đó nhất là những hình ảnh gây nên cảm xúc mạnh. Học sinh tiểu học rất hiếu động, ham hiểu biết cái mới nên dễ gây cảm xúc. Do vậy trong dạy học giáo viên phải sử dụng nhiều đồ dùng dạy học, học liệu điện tử, cho học sinh đi tham quan, đi thực tế, tăng cường thực hành, tổ chức các trò chơi phù hợp để tạo không khí học tập các em. Qua tìm hiểu thực tế ở một số đồng nghiệp ở trường, tìm hiểu ở học sinh, tài liệu tham khảo của Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. Tôi nhận thấy một số giáo viên chưa vận dụng nhiều trong việc đưa các trò chơi học toán vào giảng dạy hoặc có đưa trò chơi vào học toán thì cũng chỉ đưa và trong những tiết thao giảng hay chuyên đề. Lí do dẫn đến tình trạng trên là do giáo viên chưa nắm được tác dụng của trò chơi trong giờ học toán. Vì vậy mà mỗi giờ học toán còn khô khan, học sinh còn thụ động trong tiết học, một số em học sinh yếu còn ngại học toán, đến giờ học toán các em không hứng thú học tập dẫn đến kết quả học tập chưa đạt theo yêu cầu. Tuy đã được tham gia chuyên đề, tập huấn Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 do Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT tổ chức. Song để tổ chức trò chơi trong giờ dạy 7 học môn toán sao cho hiệu quả như mong muốn của giáo viên là một điều không đơn giản. Để tổ chức một trò chơi trong dạy học thì cần nhiều thời gian để đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, chuẩn bị mặt khác tổ chức trò chơi làm sao cho học sinh tiếp xúc cảm thấy hấp dẫn, dễ chơi và thích thú thì phụ thuộc hoàn toàn vào công tác chuẩn bị của người giáo viên. Đặc điểm về tư duy của học sinh tiểu học là tư duy trực quan, vật thật hoặc thông qua hành động cụ thể để hình thành khái niệm, kiến thức, kỹ năng. Năm học 2021-2022 tôi trực tiếp dạy học lớp 2, tổng số học sinh 25 em; trong đó có 12 học sinh nữ và 13 học sinh nam. Đây là năm học đầu tiêncủa lớp 2 thực hiện Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. Đây là năm học dịch Covid 19 bùng phát trên diện rộng làm ảnh hưởng đến công tác học tập, chương trình dạy học phải tích hợp, lồng ghép. Ngay đầu năm tôi đã trực tiếp khảo sát chất lượng, tìm hiểu học sinh, cuối mỗi học kỳ, cuối năm tôi đều tổng kết, đánh giá học tập của các em. Kết quả cuối năm học 2021-2022 như sau: Kết quả từng Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành SHS thời điểm SL TL SL TL SL TL Đầu năm 25 5 20 15 60 5 20 Cuối HKI 25 7 28 14 56 4 16 Cuối HK II 25 10 40 13 52 2 8 Qua kết quả trên, tôi nhận thấy. Sau một năm học, kết quả học tập của các em có tăng lên sau mỗi học kỳ, tuy nhiên số lượng học sinh Hoàn thành Tốt ( Xuất sắc) còn quá ít, chưa đạt chỉ tiêu đăng ký đầu năm học, tỷ lệ học sinh Chưa hoàn thành môn học còn khá nhiều. Từ những thực trạng trên, để chất lượng giáo dục đạt hiệu quả hơn, giúp các em hứng thú trong học tập, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Năm học 2022-2023 tôi mạnh dạn cải tiến nội dung, phương pháp trong giảng dạy, đưa những kiến thức được xem là khô khan của môn toán vào những trò chơi nhằm giúp các em “Học mà chơi, chơi mà học”. Trò chơi trong dạy học môn toán không chỉ giúp các em học sinh lĩnh hội được tri thức mà còn giúp các em cũng có khắc sâu kiến thức. Chín vì vậy, tôi nhận thấy việc trưa các trò chơi vào toán tiểu học là rất cần thiết, nhất là các khối 1,2,3 đang thực hiện Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 8 1. Tác dụng của trò chơi toán học: Đối với học sinh tiểu học, vui chơi vẫn là nhân tố quan trọng nhất trong các hoạt động của học sinh. Học sinh thêm hứng thú học tập và tiếp thu bài có hiệu quả hơn. Trò chơi sẽ làm thay đổi không khí học tập của làm cho không khí trở nên thoải mái hơn. Học sinh sẽ thấy vui hơn, khỏe hơn sau một thời gian tập trung về việc tiếp nhận các kiến thức mới. Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh tiểu học, có thể nói rằng trò chơi trong dạy học môn Toán nó rất quan trọng trong đời sống các em. Khi được chơi các trò chơi trong học toán các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động khi tham gia chơi. Trong quá trình tổ chức chơi các em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng khi thấy các thành viên trong nhóm hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi chưa làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì vậy khi tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thông minh và sự sáng tạo của mình để đạt được kết quả. Trò chơi học tập đã làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp các em học sinh rèn luyện củng cố kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi. Trò chơi học tập nhằm rèn luyện và cũng cố kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử dụng Trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn và có hiệu quả cao hơn. Như vậy, trò chơi nói chung và trò chơi môn Toán nói riêng giúp cho học sinh phát triển toàn diện Đức-trí-thể-mĩ. 2. Một số trò chơi ở môn toán khối 1,2,3. 2.1/ Tổ chức một số trò chơi ở môn toán: Để trò chơi trong dạy học toán góp phần mang lại hiệu quả thì khi tổ chức và thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau: a. Thiết kế một số trò chơi toán học trong môn toán Tiểu học: + Tổ chức trò chơi học tập môn toán tiểu học nói chung và Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 nói riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung các bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể để tổ chức các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức trò chơi trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi người giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị một cách chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ, đầy đủ và đảm bảo các yêu cầu sau: 9 + Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục, khắc sâu kiến thức của bài học, củng cố nội dung bài. + Trò chơi phù hợp với tâm sinh lý của học sinh từng khối lớp phù hợp với khả năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường hiện có. + Cách thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú, phù hợp với đối tượng học sinh theo từng khối lớp. + Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ nội dung, phù hợp với đối tượng học sinh. + Trò chơi nhằm gây được sự hứng thú của học sinh. *Cấu trúc của Trò chơi trong dạy học ở môn Toán Tiểu học: + Tên trò chơi. + Mục đích của trò chơi là để ôn luyện lại những kiến thức, kỹ năng đã học. + Đồ dùng để tổ chức trò chơi: Mô tả đồ dùng được sử dụng trong Trò chơi học tập. + Nêu tên luật chơi và nêu rõ qui tắc của hành động chơi quy định đối với người chơi, quy định thắng thua của trò chơi. + Số người tham gia chơi cần cụ thể. + Nêu cách chơi. b. Cách tổ chức trò chơi: Thời gian tổ chức trò chơi khoảng từ 2 - 3 phút cho mỗi trò chơi. - Đầu tiên là giới thiệu trò chơi: + Nêu tên trò chơi. + Hướng dẫn cách chơi và nêu rõ luật chơi. - Chơi thử. - Chơi thật. - Nhận xét về thái độ của ngươi tham gia chơi, giáo viên có thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh. - Thưởng-phạt: Đây là hình thức để khen thưởng, động viên kịp thời nhằm tạo cho người chơi tự giác tham gia trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. 2.2/ Giới thiệu một số trò chơi toán học lớp 1: Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu được áp dụng trong việc dạy học môn Toán cho học sinh lớp 1. 10 Trò chơi 1: “Tô hình đúng, màu đẹp” (Áp dụng cho tiết Hình vuông, hình tròn, hình chữ nhật; SGK trang 8) a. Mục đích: Củng cố khả năng nhận dạng hình tam giác, hình vuông, hình tròn, rèn luyện sự khéo tay. b.Chuẩn bị: + GV chuẩn bị sẵn lên giấy khổ lớn 3 nhóm hình như sau: Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 c. Cách chơi: Chia lớp thành 3 đội, mỗi đội cử 3 bạn đại diện lên chơi. GV phát cho mỗi đội 3 bút màu (xanh lá cây, vàng, tím). Khi GV hô: ‘Tô màu tím vào hình tam giác, tô màu vàng vào hình vuông và tô màu xanh lá cây vào hình tròn”. Thời gian khoảng 3 phút đội nào tô đúng, tô đẹp và không bị nhoè màu ra ngoài hình, không to màu nọ chồng lên màu kia do nhầm thì đội đó thắng cuộc. Ví dụ các nhóm tô đúng màu và đúng hình như sau là thắng cuộc. 11 Trò chơi 2: “ Tiếp sức” (Trò chơi này áp dụng cho tiết luyện tập; SGK trang 72) a. Mục đích: Củng cố kỹ năng làm các phép tính cộng, trừ trong phạm vi 10. b. Chuẩn bị: Không phải chuẩn bị đồ dùng. c. Cách chơi: Cả lớp cùng chơi. Giáo viên hỏi, chẳng hạn” 7 + 2 = ?”( hoặc 6 - 1 = ? hoặc “4 + ? = 6 ” .) rồi chỉ một bạn khác bất kì trả lời. Bạn này trả lời xong, lại hỏi các bạ khác (tương tự như trên) rồi chỉ một bạn khác trả lời. *Lưu ý: + Trò chơi này không phải chuẩn bị đồ dùng, giáo cụ để tổ chức. + Trò chơi này có thể áp dụng vào được tiết học (VD: Luyện tập các bảng Cộng, trừ) có thể đổi hình thức tổ chức “ Tiếp sức” VD: 1 em hô 3 + 4 và chỉ vào bạn khác để truyền, bạn này chỉ nêu kết quả bằng 7 hay 5 - 3 chỉ vào bạn khác để truyền, + Trò chơi này không cầu kỳ những vẫn gây được không khí vui vẻ, sôi nổi, hào hứng trong giờ học. Trò chơi 3: “Xếp đúng thứ tự” ( Áp dụng cho Ôn tập các số trong phạm vi 10; SGK trang 159) a. Mục đích: Củng cố các số trong phạm vi 10. b. Chuẩn bị: Học sinh chuẩn bị 4 tấm bìa, trên mỗi tấm bìa có ghi các số khác nhau như sau: 3; 9; 6; 7 (dạng quân bài). Mỗi tấm bìa có màu sắc khác nhau. 3 9 6 7 12 c. Cách chơi: Hình thức chơi: Mỗi học sinh để sẵn các tấm bìa trên bàn. Giáo viên ra hiệu lệnh “Hãy! sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn (hoặc từ lớn đến bé)”. Các bạn xếp lại quân bài theo hiệu lệnh của giáo viên. Bạn nào xong trước và đúng thì sẽ thắng cuộc. Theo thứ tự từ bé đến lớn. 3 6 7 9 Theo thứ tự từ lớn đến bé. 9 7 6 3 Trò chơi 4: “Xếp đúng thứ tự” (Áp dụng cho Ôn tập các số trong phạm vi 100; SGK trang 163) a. Mục đích: Củng cố các số trong phạm vi 100. b. Chuẩn bị: Học sinh chuẩn bị 4 hình ông mặt cười, trên mỗi hình ông mặt cười có ghi các số khác nhau như sau: 67; 49; 85; 38. 67 49 85 38 c. Cách chơi: Chơi theo cá nhân. Mỗi học sinh để sẵn hình ông mặt cười trên bàn. Giáo viên ra hiệu lệnh “ Hãy! sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn (hoặc từ lớn đến bé)”. Các bạn xếp lại theo hiệu lệnh của giáo viên. Ai làm xong trước và đúng sẽ thắng cuộc. 13 Theo thứ tự từ bé đến lớn. 85 38 49 67 Theo thứ tự từ lớn đến bé. 85 67 49 38 2.3/ Giới thiệu một số trò chơi toán học lớp 2: Trò chơi 1: “Xếp đúng thứ tự” (Áp dụng cho tiết: Tia số. Số liền trước- Số liền sau; SGK trang 11) a. Mục đích: Củng cố về Tia sô. Số liền trước- Số liền sau. b. Chuẩn bị: Mỗi học sinh chuẩn bị 4 hình ông mặt trời, trên mỗi hình ông mặt trời có ghi các số khác nhau như sau: 23; 47; 30; 69. 23 47 30 69 c. Cách chơi: Chơi theo cá nhân. Mỗi học sinh để sẵn hình ông mặt trời trên bàn. Giáo viên ra hiệu lệnh “ Hãy sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn (hoặc từ lớn đến bé)”. Các bạn xếp lại theo hiệu lệnh của giáo viên. Ai làm xong trước và đúng sẽ thắng cuộc. 14 Theo thứ tự từ bé đến lớn. 23 30 47 69 Theo thứ tự từ lớn đến bé. 69 47 30 23 Trò chơi 2: Tìm số bí ẩn (Áp dụng vào các bảng trừ trong phạm vi 20; SGK trang 36 ) a. Mục đích: + Củng cố kỹ năng thực hiện phép trừ trong phạm vi 20. + Rèn tính tập thể. b. Chuẩn bị: + Chuẩn bị 02 tấm bìa, mỗi tấm bìa vẽ hình 6 khối trụ, mỗi hình khối trụ có màu sắc khác nhau, trên mỗi hình ghi các số, mặt sau gắn nam châm. 5 4 7 9 6 8 5 4 7 9 6 8 15 + 12 chú ếch trên mình ghi các phép tính, mặt sau có gắn nam châm. 18 - 9 13 - 7 12 - 8 16 - 8 14 - 9 11 - 4 18 - 9 13 - 7 12 - 8 16 - 8 14 - 9 11 - 4 c. Cách chơi: + GV chia lớp thành 2 đội, mỗi đội 6 em. + Giáo viên chia bảng làm 2 phần, gắn mỗi phần một tấm bìa có 6 hình trụ và 6 chú ếch, ở bên dưới không theo trật tự. Luật chơi: Có 2 tấm bìa, trên mỗi tấm bìa có các hình lỗ giếng là kết quả của mỗi phép tính, còn những chú ếch thì chở các phép tính đi tìm kết quả của mình. Nhưng các chú ếch không biết phải tìm như thế nào, các chú muốn nhờ các con tìm giúp, các con có giúp chú ếch được không ? - Giáo viên xếp học sinh thành 2 hàng. Khi nghe hiệu lệnh “Bắt đầu” thì lần lượt từng bạn lên nối các phép tính với số thích hợp. Bạn thứ nhất nối xong phép tính đầu tiên và trao phấn cho bạn thứ 2 lên nối, cứ như vậy cho đến khi nối hết các phép tính. 16 *Lưu ý: Sau khi kết thúc trò chơi, giáo viên chấm và hỏi thêm một số câu hỏi sau để khắc sâu nội dung của bài học. + Muốn chú ếch này tìm được đường về nhà thì phải thay đổi số trên hình lỗ giếng như thế nào ? Trò chơi 3: Truyền điện (Áp dụng tiết Luyện tập về phép trừ (có nhớ) trong phạm vi 100; SGK trang 70) a. Mục đích: Luyện tập và củng cố kỹ năng làm các phép tính trừ có nhớ trong phạm vi 100. Luyện phản xạ nhanh ở các em. b. Cách chơi: Các em ngồi tại chỗ. Giáo viên gọi 1 học sinh xung phong. Ví dụ HS A hô to 1 số trong phạm vi 100 chẳng hạn “91” và chỉ nhanh vào em B bất kỳ để “truyền điện”. Lúc này HS B phải nói tiếp, ví dụ “trừ 84” rồi lại chỉ nhanh vào em C bất kỳ. Thế là HS C phải nói tiếp “bằng 7”. Cứ làm như thế nếu bạn nào nói sai (chẳng hạn A nói “91” truyền cho B, mà B nói trừ “84”, tức là sai dạng tính) thì phải nhảy lò cò một vòng từ chỗ của mình lên bảng. Kết thúc trò chơi có khen và thưởng bằng một tràng vỗ tay cho những bạn trả lời đúng và nhanh. Phạm vi áp dụng: Trò chơi có thể áp dụng cho nhiều dạng: Tiết ôn tập, luyện tập, luyện tập chung hoặc củng cố kiến thức của phép tính cộng, trừ. *Lưu ý: + Trò chơi này có thể áp dụng được vào nhiều bài (Ví dụ: Luyện tập các bảng cộng trừ, nhân, chia) và có thể thay đổi hình thức “truyền”. Ví dụ : 1 em hô to “7 + 6” và chỉ vào em tiếp theo để truyền thì em này chỉ việc nói kết quả “bằng 13”. Hay “2 x 8 ” truyền vào bạn tiếp theo nói “bằng 16”. Trò chơi 4: Ngôi nhà của chú ong (Áp dụng cho Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 100; Trang 74) a. Mục đích: Giúp học sinh nắm vững cách thực hiện phép tính cộng, phép trừ trong phạm vi 100. - Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, thông minh sáng tạo. b. Chuẩn bị: Chuẩn bị 4 con ong; trên mình mỗi con ong ghi các phép tính công, trừ. Vẽ hình 4 ngôi nhà, trên mỗi ngôi nhà có 1 lá cờ đỏ sao vàng và ghi kết quả của một phép tính. 17 53 52 51 54 25+6+20 100-40-6 68+5-20 27+27-2 c. Cách chơi: Chọn 4 đội, mỗi đội 4 em (phát cho mỗi em bút dạ màu) Hướng dẫn: Trên mình mỗi con ong mang tên cho mình 1 số nhà của. Vì 4 chú ong mải đi lấy mật nên bị lạc đường về nhà. Em hãy chỉ đường cho mỗi chú ong về đúng nhà của mình kẻo trời sắp tối. Biết rằng muốn về được nhà phải giải đúng bài toán ghi trên lưng mỗi chú ong. Trong quá trình chơi, nếu đội nào tìm đúng chủ nhân của ngôi nhà theo số đã ghi trên tấm bìa thì đội đó thắng cuộc. 53 52 51 54 25+6+20 100-40-6 68+5-20 27+27-2 18 2.4/ Giới thiệu một số trò chơi toán học lớp 3: Trò chơi 1 : Bác đưa thư (Áp dụng dạy các bảng nhân, bảng chia; trang 26) a. Mục đích: Giúp học sinh thuộc lòng bảng nhân 8. b. Chuẩn bị: Trên mỗi thẻ có ghi các số 8, 16, 24, 32, 40, 48,...80 là kết quả của các phép nhân để làm số nhà. Phong bì có ghi bảng nhân 8. Một bảng nhã phù hiệu đeo ở ngực ghi "Nhân viên bưu điện". c. Cách chơi : + Gọi 1 số em lên bảng chơi, giáo viên phát cho mỗi em 1 thẻ để làm số nhà. Một em đóng vai "Bác đưa thư" có đeo bảng phù hiệu "Nhân viên bưu điện" tay cầm tập phong bì. Một số em đứng trên bục giảng, lần lượt từng em nói: Bác đưa thư ơi ! Cháu có thư không ? Đưa giúp cháu với Số nhà ....... 32 Khi đọc đến câu cuối cùng "số nhà .... 32" thì đồng thời em đó giơ số nhà 32 của mình lên cho cả lớp xem. Nhiệm vụ của "Bác đưa thư" phải tính nhanh để chọn đúng lá thư có ghi phép tính có kết quả là số tương ứng giao cho chủ nhà (ở trường hợp này phải chọn phong bì "8 x 4" hoặc "4 x 8" giao cho chủ nhà. Chủ nhà nhận thư và nói"cảm ơn". Trò chơi 2: “Ong đi tìm nhụy” (Áp dụng cho Bảng chia 3 - Tập 1; SGK trang 39) a. Mục đích: + Củng cố kỹ năng tìm thương của bảng chia 3. b. Chuẩn bị: + 2 bông hoa, mỗi bông gồm có 5 cánh, mỗi bông một màu, trên mỗi cánh và nhụy hoa ghi các số theo yêu cầu, mặt sau gắn nam châm. 19 3kg 3kg 5l 5l 4kg 4kg 10kg 10kg 9cm 9cm 7cm 7cm + 6 chú Ong, mỗi chú có ghi trên mình một phép tính, mặt sau có gắn nam châm. 30kg : 3 27cm : 3 21cm : 3 12kg : 3 9kg : 3 15l : 3 c. Cách chơi : + Chọn 2 đội, mỗi đội 6 em + Giáo viên chia bảng làm 2, gắn mỗi bên bảng mộ bông hoa và 6 chú Ong, không theo thứ tự. - Có 2 bông hoa trên mỗi cánh hoa là các kết quả của phép tính, còn các chú Ong thì chở các phép tính đi tìm kết quả của mình. Nhưng các chú Ong không biết phải tìm như thế nào, các chú muốn nhờ các con giúp, các con có giúp được các chú Ong không ? - 2 đội xếp thành hàng. Khi nghe hiệu lệnh "bắt đầu" thì lần lượt từng bạn gắn các phép tính với các cánh hoa thích hợp. Bạn thứ nhất ghép phép tính đầu tiên, trao phấn cho bạn thứ 2 lên ghép tiếp thep, cứ như vậy cho đến khi nối hết các phép tính. Trong vòng 1 phút, đội nào gắn đúng và nhanh hơn là đội chiến thắng. Trò chơi 3: Tìm lá cho hoa (Áp dụng cho Tiết luyện tập bảng chia; SGK trang 56.) a. Mục đích: Củng cố về bảng chia. 20 Rèn kỹ năng thực hiện pháp chia. b. Chuẩn bị: - 2 bông hoa, mỗi bông hoa có 5 cánh, mỗi bông một màu, trên mỗi cánh ghi các số và mặt sau gắn nam châm. 9 6 5 2 6 3 8 8 7 7 + 10 chiếc lá xanh, có gắn nam châm mặt sau: 30: 6 18 : 3 27 : 3 56 : 8 32 : 4 26 72 : 9 14 : 7 42 : 6 24 : 8 48 : 8 c. Cách chơi: + Chọn 2 đội chơi, mỗi đội 5 em. + Gắn 2 bông hoa và những chiếc lá lên bảng rồi giới thiệu. Có 2 bông hoa, trên mỗi cánh hoa có kết quả của 1 phép ứng với phép tính trên chiếc lá màu xanh và gắn vào cành hoa của đội mình để tạo thành bông hoa. + 2 đội xếp hàng, mỗi đội xếp 1 hàng, khi nghe hiệu lệnh cả 2 đội bắt đầu chơi. Trò chơi 4: “ Xây Nhà ” ( Áp dục cho tiết Luyện tập; SGK trang 63 - Tập 2) a. Mục đích: Củng cố nhân với số có một chữ số ( có nhớ) b. Chuẩn bị: Hình cắt các viên gạch và mái nhà có gắn nam châm. Có 6 viên gạch màu đỏ ghi các phép tính nhân và 6 ngôi nhà có ghi kết quả phép tính.
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_to_chuc_tro_choi_o_mon_toan_khoi_123_n.pdf
