Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học đạt hiệu quả

 lợi ích của học sinh.
- Đảm bảo tính kế thừa, khoa học, phù hợp với đặc điểm, tình hình của nhà trường và chương trình đang được áp dụng.
- Lựa chọn cách phân công hay phối hợp các cách phân công giáo viện chủ nhiệm phù hợp với điều kiện từng năm học có thể phân công theo lớp, hoặc chuyên sâu, phân công ưu tiên, đổi chéo hoặc phân công ngẫu nhiên... một cách linh hoạt phù hợp với đặc điểm tình hình của nhà trường
Bên cạnh việc phân công, lựa chọn đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp, người cán bộ quản lý cần phải chú ý lựa chọn giáo viên làm tổng phụ trách đội phải đảm bảo các điều kiện.
+ Có khả năng nghiệp vụ về công tác đội, tổ chức tốt các hoạt động giáo dục phù hợp với nhu cầu của trẻ, đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục của nhà trường hiện nay.
+ Biết cách thiết kế và tổ chức các hoạt động giáo dục cho học sinh đạt kết quả tốt.
+ Có khả năng vận động và phối hợp các tổ chức hoạt động ở trong và ngoài nhà trường.
Xây dựng cơ chế phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với tổng phụ trách đội trong các nội dung:
- Phối hợp xây dựng và thống nhất kế hoạch hoạt động giáo dục của lớp theo từng tuần, tháng, kỳ, năm học.
- Phối hợp các tác động giáo dục sư phạm đến học sinh.
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ tự quản.
- Xây dựng nề nếp học, hoạt động, tổ chức các phong trào như: Hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT, vui chơi giải trí...
*) Biện pháp 3: Cán bộ quản lý yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch chủ nhiệm theo mẫu và sử dụng thống nhất trong toàn trường.
Hướng dẫn giáo viên sử dụng mẫu phiếu điều tra, tổ chức bàn giao công tác chủ nhiệm giữa giáo viên lớp trước và lớp sau, giáo viên cũ và giáo viên mới (khi có sự thay đổi) để nắm vững tình hình của học sinh làm căn cứ để lập kế hoạch đầy đủ, phù hợp.
- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch chủ nhiệm phải bám sát với kế hoạch hoạt động trong tháng của nhà trường và yêu cầu giáo viên chủ nhiệm thường xuyên quan sát về sự phát triển nhân cách của học sinh, sự chuyên cần của học sinh để hàng tháng báo cáo với ban giám hiệu nhà trường, đề ra phương hướng hoạt động cụ thể cho tháng sau.
-Yêu cầu giáo viên nghiên cứu, nắm chắc thông tư về việc hướng dẫn đánh giá xếp loại học sinh hàng tuần, tháng làm căn cứ cho xếp loại cho từng học kỳ và cả năm.
- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm phối hợp với tổng phụ trách đội xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục theo từng tuần, tháng và theo chủ điểm.
- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng mạng lưới thông tin thường xuyên giữa giáo viên với gia đình học sinh, giữa gia đình học sinh với nhà trường và giữa lãnh đạo nhà trường với giáo viên chủ nhiệm.
- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dưng kế hoạch họp phụ huynh học sinh theo từng kỳ, tổ chức họp Hội cha mẹ học sinh theo định kỳ.
Sau khi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm thông qua tổ chuyên môn, xem xét, đóng góp ý kiến và trình hiệu trưởng ký duyệt đưa vào thực hiện.
*) Biện pháp 4: Việc bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và các kỹ năng chủ nhiệm lớp cho giáo viên là việc làm cần thiết cho nên người cán bộ quản lý cần lập kế hoạch bồi dưỡng ngay từ đầu năm học chú ý đến các loại kế hoạch dài hạn, kế hoạch ngắn hạn.
 Nội dung bồi dưỡng:
- Bồi dưỡng phẩm chất nghề nghiệp, tư tưởng chính trị cho đội ngũ giáo viên
- Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên chủ nhiệm các kỹ năng hoạt động tập thể, kỹ năng xây dựng tập thể tự quản, kỹ năng phát hiện và phát huy tiềm năng tích cực của học sinh.
- Bồi dưỡng cập nhật những kiến thức phổ thông, khoa học kỹ thuật, những kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ như những vấn đề mới về giáo dục được điều chỉnh trong nội dung chương trình sách giáo khoa.
Ví dụ: Hướng dẫn điều chỉnh việc dạy và học cho học sinh tiểu học – số 896/BGD&ĐT – GDTH bổ sung những kiến thức mang tính cập nhật.
- Bồi dưỡng những kiến thức, kỹ năng sử dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh.
- Bồi dưỡng kỹ năng làm và sử dụng đồ dùng dạy học, biết sử dụng các đồ dùng, thiết bị được cấp phát có hiệu quả.
- Bồi dưỡng kỹ năng khai thác nội dung các môn học một cách triệt để nhằm giáo dục học sinh đạt hiệu quả.
- Bồi dưỡng công tác Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh cho giáo viên chủ nhiệm.
- Bồi dưỡng các tri thức cơ bản về tâm lý học, giáo dục học và các kỹ năng sư phạm như kỹ năng tiếp cận đối tượng học sinh, kỹ năng nghiên cứu tâm lý lứa tuổi, kỹ năng đánh giá, kỹ năng lập kế hoạch chủ nhiệm lớp và khả năng nhạy cảm sư phạm để có dự đoán đúng, chính xác sự phát triển nhân cách của học sinh.
- Bồi dưỡng để mỗi giáo viên chủ nhiệm trở thành một tuyên truyền viên, một cố vấn tích cực hướng dẫn học sinh tham gia các phong trào phù hợp .
- Các hình thức và phương pháp bồi dưỡng
- Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ về chuyên môn nghiệp vụ theo chương trình của Bộ giáo dục – Đào tạo, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên vận dụng vào thực tế giang dạy, giáo dục.
- Bồi dưỡng tại trường thông qua các hình thức thăm lớp, dự giờ, sinh hoạt tổ chuyên môn theo định kỳ, tổ chức các hội thảo chuyên đề trong nội dung công tác chủ nhiệm như:
+ Chuyên đề tổ chức các hoạt động Đội, Sao.
+ Chuyên đề tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
+ Chuyên đề cập nhật kiến thức về giáo dục dân số, giáo dục môi trường...
+ Các kiến thức về nhà học đường cho giáo viên và học sinh.
- Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ, chuẩn hóa đội ngũ thông qua các hình thức kèm cặp, giúp đỡ theo nhóm, tổ chuyên môn hoặc tổ chủ nhiệm.
- Tổ chức hội thi hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi hằng năm, chú trọng công tác viết sáng kiến kinh nghiệm về đề tài chủ nhiệm lớp.
- Tổ chức cuộc thi ứng xử sư phạm trong tập thể giáo viên bằng nhiều hình thức, tạo điều kiện cho giáo viên nâng cao năng lực sư phạm và khă năng giao tiếp với học sinh.
- Bố trí thời gian cho giáo viên chủ nhiệm có điều kiện đến thư viện tự nghiên cứu nâng cao chuyên môn nghiệp vụ.
- Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan các trường trọng điểm, các trường bạn để học hỏi đúc rút kinh nghiệm.
 Đối với những giáo viên lâu năm cần có những biện pháp động viên khuyến khích tham gia các hoạt động giáo dục một cách tích cực làm cho họ thấy được ngoài công tác giảng dạy thì công tác chủ nhiệm không kém phần quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Bên cạnh đó cũng cần có những biện pháp hành chính thích hợp để bắt buộc họ phải tham gia và các hoạt động giáo dục trong nhà trường nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
+ Để tổ chức bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm có hiệu quả và chất lượng cần nâng cao khả năng tự học, tự bồi dưỡng trong giáo viên. Đề ra các chuyên đề bồi dưỡng để giáo viên lưa chọn hoặc cho giáo viên đăng ký những chuyên đề mà họ thấy cần thiết, tập hợp và lập kế hoạch bồi dưỡng.
 Cần căn cứ vào kết quả kiểm tra, đánh giá công tác chủ nhiệm của từng giáo viên từng năm để phân loại, lựa chon nội dung bồi dưỡng, tổ chức các chuyên đề và bố trí giáo viên tham gia các đợt bồi dưỡng theo chuyên đề phù hợp.
*) Biện pháp 5: Để đảm bảo tính khách quan, công bằng, vô tư trong công tác kiểm tra, đánh giá công tác chủ nhiệm thì ngay từ đầu năm học người cán bộ quản lí cần xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm tra, đánh giá cụ thể dựa trên các văn bản luật và dưới luật do Bộ GD & ĐT ban hành.
Áp dụng linh hoạt các hình thức kiểm tra, tổ chức kiểm tra định kì hoặc đột xuất để đánh giá đúng thực trạng của công tác chủ nhiệm kịp thời có hướng điều chỉnh hoặc xử lí khi phát hiện sai lệch.
Xây dựng chuẩn để đánh giá giáo viên chủ nhiệm giỏi và cho đăng ký giáo viên chủ nhiệm giỏi để làm căn cứ đánh giá cuối năm.
Ví dụ: Ngoài các tiêu chuẩn về giảng dạy ngoài giờ công, ngày công để đạt được danh hiệu giáo viên chủ nhiệm giỏi thì lớp chủ nhiệm phải đạt danh hiệu lớp tiên tiến, giáo viên chủ nhiệm xuất sắc thì lớp do giáo viên phụ trách phải đạt lớp xuất sắc.
Trong kiểm tra đánh giá cần đảm bảo tính khách quan, công bằng và dân chủ.
Khi kiểm tra phát hiện những vấn đề cần điều chỉnh trong công tác chủ nhiệm của giáo viên thì phải góp ý chân thành tránh mặc cảm, định kiến, đặc biệt tôn trọng và cần giữ uy tín cho giáo viên. Khi gặp những tình huống cụ thể có thể giúp đỡ giáo viên một cách trực tiếp hoặc thông qua tập thể tạo cơ hội cho phát huy những mặt mạnh của mỗi giáo viên, hạn chế mặt yếu kém. Đặc biệt trong xã hội hiện nay, cần lưu ý để phát hiện, ngăn ngừa những biểu hiện tiêu cực trong công tác chủ nhiệm. Sự phân biệt đối xử không công bằng của giáo viên chủ nhiệm với học sinh, hành động nâng đỡ thiên vị những học sinh được gia đình nhờ giúp đỡ... Đánh giá giáo viên chủ nhiệm phải xem xét công sức của họ bỏ ra để bồi dưỡng một tập thể lớp từ yếu, trung bình lên khá, tốt, giảm học sinh yếu hay học học sinh chưa thực hiện đầy đủ năm nhiệm vụ của người học sinh. 
*) Biện pháp 6: Cần phối hợp các lực lượng để giáo dục học sinh
 Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường.
Đảm bảo thông tin hai chiều giữa giáo viên chủ nhiệm và Ban giám hiệu. Chỉ đạo giáo viên khi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm cần đề ra biện pháp giáo dục học sinh một cách cụ thể đối với từng đối tượng học sinh, thường xuyên báo cáo tình hình lớp, kết quả giáo dục, ý chí nguyện vọng của học sinh với Ban giám hiệu. Đề xuất, xin ý kiến về biện pháp giáo dục và đề nghị với Ban giám hiệu cùng phối hợp thống nhất tác động sư phạm đối với từng học sinh khi được giáo viên báo cáo, Ban giám hiệu nhà trường phải nhanh chóng hội ý, cùng tìm biện pháp giải quyết.
 - Phối hợp với tổ chức Đoàn, Đội cùng thực hiện mục tiêu giáo dục.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò làm người cố vấn, giúp đỡ, tổ chức, điều khiển, quản lí các hoạt động còn tổng phụ trách đội đóng vai trò là người bao quát chỉ đạo phối hợp chung các hoạt động trong nhà trường.
 - Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm chủ động đề xuất kế hoạch hoạt động phối hợp với các lực lượng khác như thư viện, văn thư hành chính, bảo vệ để giáo dục và cùng với các lực lượng này thống nhất các biện pháp giáo dục học sinh khi cần thiết.
 - Phối hợp với tổ chức Công đoàn cùng quan tâm, chăm lo đời sống cho giáo viên chủ nhiệm cả về vật chất lẫn tinh thần.
*) Biện pháp