Sáng kiến kinh nghiệm - Đổi mới phương pháp và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn hóa học 8

Kộm
%
8A1
32
11
34,4
14
43,8
5
15,6
2
6,2
Với bài nguyờn tố: Tụi sử dụng bài tập sau:
	Nguyờn tố A cú nguyờn tử khối gấp 2 lần nguyờn tử khối của nguyờn tố oxi. Tỡm nguyờn tử khối của A và tờn A.
Kết quả thu được sau khi kiểm tra
Lớp 
TSHS kiểm tra
Giỏi
%
Khỏ
%
Trung bỡnh
%
Yếu+
Kộm
%
8A3
29
9
31
13
44,8
 5
 17,3
2
6,9
3/ Bài đơn chất- hợp chất:
Tụi sử dụng bài tập sau:
Chọn và đỏnh dấu x vào những chất sau là đơn chất hoặc hợp chất:
Tờn chất
Được cấu tạo từ nguyờn tố
Đơn chất
Hợp chất
Chất dẻo P.E
C, H
Axit axetic
C, H, O
Nhụm
Al
Đường ăn
C, H, O
Sắt
Fe
Than
C
Đỏ vụi
Ca, C, O
Khớ oxi
O
Khớ cacbonic
C, O
Kết qủa thu được sau khi kiểm tra như sau:
Lớp 
TSHS kiểm tra
Giỏi
%
Khỏ
%
Trung bỡnh
%
Yếu+
Kộm
%
8A1
32
13
40,6
15
46,9
5
15,7
CHƯƠNG III
GIảI PHáp
 Trong giảng dạy môn hoá học việc đổi mới phương pháp dạy học kết hợp sử dụng cụng nghệ thụng tin trong giảng dạy môn hoá học là hết sức cần thiết vấn đề đặt ra là giáo viân sử dụng phương pháp này như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất. 
 Giáo viên sử dụng triệt để và có hiệu quả các phương tiện, thiết bị dạy học. 
tăng cường trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp để giải quyết những khó khăn gặp phải khi giảng dạy. 
 	Phương pháp dạy học cũng cần đổi mới cụ thể là hình thức tổ chức dạy học như: cách quan sát thu thập thông tin thụng qua kờnh chữ và kờnh hỡnh, quan sát được từ đó biết rút ra kết luận đồng thời tạo không khí lớp học thoải mái, sôi nổi nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo làm chủ kiến thức, tìm tòi và vận dụng kiến thức vào cuộc sống .
Để cú phương phỏp dạy học phự hợp, hiệu quả, nõng cao chất lượng giỏo dục thỡ người giỏo viờn thường xuyờn phải:
- Đổi mới phương phỏp dạy học phự hợp với đối tượng học.
- Học hỏi để nõng cao trỡnh độ chuyờn mụn.
- Biết ỏp dụng cụng nghệ hiện đại vào giảng dạy như cụng nghệ thụng tin
Sau đõy là một số kinh nghiệm để hỡnh thành khỏi niệm về chất mà tụi đó sử dụng thành cụng
 Cỏc khỏi niệm về chất thể hiện ở cỏc bài nguyờn tử, nguyờn tố hoỏ học, đơn chất-hợp chất- phõn tử
a) Bài: NGUYấN TỬ:
Hoạt động của giỏo viờn
Hoạt động của học sinh
Đầu tiờn tụi sẽ cho học sinh biết thụng tin “1 mm sắt cú 4 triệu nguyờn tử sắt”. Theo em nguyờn tử cú kớch thước như thế nào?
Tụi núi với học sinh “ cỏc em hóy hỡnh dung nguyờn tử là một quả cầu cực bộ cú đường kớnh là . Sau đú mới hỡnh thành khỏi niệm nguyờn tử cho học sinh. 
Giỏo viờn chiếu cho học sinh quan sỏt mụ hỡnh nguyờn tử
Hs tỡm hiểu thụng tin thấy được kớch thước nguyờn tử nhỏ như thế nào.
	. 
	 Lớp electoron
-Nguyờn tử được cấu tạo bởi những phần nào?
 +Về phần hạt nhõn:
Gv cho học sinh quan sỏt mụ hỡnh nguyờn tử nitơ.
+Nguyờn tử được cấu tạo từ: hạt nhõn và lớp electoron.
Học sinh quan sỏt sẽ thấy ngay
Hs quan sỏt mụ hỡnh nguyờn tử nitơ
Mụ hỡnh cấu tạo nguyờn tử nitơ
Notron
Proton
-Hạt nhõn cú cấu tạo như thế nào?
Từ đõy giỏo viờn dựng mụ hỡnh để núi lờn cấu tạo nguyờn tử một cỏch dễ dàng. Rồi từ đõy hỡnh thành khỏi niệm nguyờn tử cựng loại dễ dàng hơn.
Giỏo viờn chiếu cho học sinh quan sỏt tiếp mụ hỡnh nguyờn tử hiđro
+Hạt nhõn được cấu tạo gồm 2 loại hạt: Proton và notron.
Electron
(-)
Proton
(+)
Mụ hỡnh cấu tạo nguyờn tử hidro
Em nhỡn mụ hỡnh cấu tạo nguyờn tử 
- Nguyờn tử được cấu tạo từ những loại hạt nào? Cú đặc điểm gỡ? 
-Em hóy đếm số hạt electron và số hạt Proton trong nguyờn tử và trả lời cõu hỏi: Vỡ sao nguyờn tử lại trung hũa về điện?
 + Phần lớp electron:
Giỏo viờn cho học sinh xem đoạn phim flash về nguyờn tử flo.
-Qua mụ hỡnh em thấy hạt electron cú đặc điểm gỡ?
Sau khi học sinh trả lời, giỏo viờn chỳ ý cho học sinh: Cỏc hạt electron chuyển động xung quanh hạt nhõn với vận tốc rất lớn, nhưng nú sắp thành từng lớp khỏc nhau.
Sau đú giú viờn lấy vớ dụ về sự phõn lớp của electron của một nguyờn tử nào đú.	
+Nguyờn tử được cấu tạo từ 3 loại hạt: P, N, E. Hạt P: mang điện tớch dương, hạt E: mang điện tớch õm, hạt N khụng mang điện.
+Học sinh sẽ trả lời được ngay, từ đú cho học sinh thấy: trong nguyờn tử số P = số E.
+ Mang điện tớch õm, chuyển động xung quanh
Vớ dụ: nguyờn tử nitơ cú 7 proton, 7 electron. Lớp trong cựng gần hạt nhõn cú 2 e, lớp ngoài cú 5 e
Vớ dụ: về sự chuyển động electron quanh hạt nhõn
Gv hướng dẫn học sinh cỏch sắp xếp electron ở cỏc lớp trong chương trỡnh học sinh cú thể biết.
Cuối bài cú thể củng cố bằng nhiều cỏch. Vớ dụ như cho biết số hạt trong cấu tạo một số nguyờn tử yờu cầu học sinh vẽ sơ đồ cấu tạo nguyờn tử.
Tụi xin giới thiệu một giỏo ỏn điện tử tụi đó sử dụng để dạy bài này.
b) Bài: NGUYấN TỐ:
 - Phần định nghĩa:
 Giỏo viờn cho học sinh thụng tin: “ Trong 1 gam nước cú tới hơn 3 vạn tỉ tỉ nguyờn tử O và 6 vạn tỉ tỉ nguyờn tử hidro”.
- Chỉ trong một gam nước số nguyờn tử mỗi loại nguyờn tử cú nhiều khụng?
-Trong một hộp sữa số lượng nguyờn tử canxi cú đếm được khụng?
Đỏng lẽ người ta núi trong sữa cú bổ sung rất nhiều nguyờn tử Ca thỡ người ta núi ngắn gọn: bổ sung nguyờn tố canxi
Giỏo viờn nhấn mạnh: Đỏng lẽ núi những nguyờn tử loại này, nguyờn tử loại kia thỡ ta núi nguyờn tố này, nguyờn tố kia. 
Mà nguyờn tử cựng loại học sinh đó học rồi, từ đú học sinh hỡnh thành nờn khỏi niệm nguyờn tố.
-Yếu tố nào đặc trưng cho một nguyờn tố húa học?
 Học sinh nghiờn cứu thụng tin
+Học sinh sẽ thấy số lượng nguyờn tử trong một lượng chất nhỏ cũng đó rất nhiều.
+Rất nhiều. Khụng đếm được
Học sinh hỡnh thành khỏi niệm nguyờn tố
-Đặc trưng cho nguyờn tố húa học là số proton.
 Khỏi niệm hơi khú trong bài này là: Nguyờn tử khối
Hoạt động của giỏo viờn
Hoạt động của học sinh
Nguyờn tử cú kớch thước như thế nào?Theo em nguyờn tử cú khối lượng như thế nào?
1 nguyờn tử cú khối lượng bằng gam là bao nhiờu?
Trong khoa học người ta dựng 1 đơn vị khỏc để biểu thị nguyờn tử, đú là đơn vị cacbon
- Rất nhỏ bộ
- Học sinh nghĩ ngay: khối lượng rất nhỏ bộ
- Học sinh tỡm hiểu thụng tin sỏch giỏo khoa cho biết 1 nguyờn tử cú khối lượng tớnh bằng gam là 1,9926.10-23gam
Giỏo viờn giảng giải để hỡnh thành nờn khỏi niệm nguyờn tử khối:
Giả sử nguyờn tử cacbon cú thể chia thành 12 phần bằng nhau:
	1 nguyờn tử cacbon
1	 cú khối lượng bằng bao nhiờu nguyờn tử cacbon? 
Học sinh trả lời ngay 	=nguyờn tử cacbon	
Giỏo viờn: 1	=nguyờn tử cacbon = 1 đơn vị cacbon	viết tắt 1 đvC
Sau đú người ta đem cỏc nguyờn tử đi cõn. Vớ dụ nguyờn tử hiđro, ta thấy:
	 Cõn thăng bằng
( Bài này sử dụng giỏo ỏn điện tử rất tiện vớ cú một số đoạn phim flash cõn nguyờn tử mà khú thể hiện trờn Word)
-1 nguyờn tử hidro cú khối lượng bằng bao nhiờu đơnvị cacbon?
Tương tự người ta cõn cỏc nguyờn tử khỏc: 
1 nguyờn tử O cú khối lượng bằng 16 = 16 đvC
Giới thiệu cho học sinh khối lượng cỏc nguyờn tử đó được cõn và thể hiện trong trang 42 SGK. Yờu cầu học sinh xem. 
Giỏo viờn hỏi khối lượng tớnh bằng đvc của một số nguyờn tố để học sinh tỡm như: Mg. Al, Fe, N
Ta núi nguyờn tử khối của N là 14 đvC. Vậy nguyờn tử khối là gỡ?
Nhấn mạnh cho hs: từ tờn nguyờn tố thỡ tỡm ra khối lượng, từ khối lượng thỡ tỡm ra tờn nguyờn tố. Vớ dụ sắt cú nguyờn tử khối = 56 và ngược lại
+ 1 H= 1 dvC
Hs theo dừi
Hs xem bảng sgk trang 42
Mg=24, Al = 27, Fe = 56
Hỡnh thành khỏi niệm nguyờn tử khối.
Giỏo viờn sẽ cho học sinh củng cố bằng bài tập sau:
1 nguyờn tử X cú khối lượng gấp 2 lần khối lượng nguyờn tử Oxi. Tỡm khối lượng nguyờn tử X, kớ hiệu húa học của nguyờn tố.
Cỏc cỏch viết sau cú ý nghĩa gỡ ?
	2Ca, 7N, 3O, 4H
3) Dựng chữ số và kớ hiệu biểu diễn cỏc ý sau: 
	Bốn nguyờn tử hidro
	Ba nguyờn tử nhụm
	Năm nguyờn tử sắt
	Bảy nguyờn tử cacbon
Học sinh phải thảo luận nhúm để hoàn thành.
c) Bài: ĐƠN CHẤT- HỢP CHẤT – PHÂN TỬ
- Khỏi niệm về đơn chất - hợp chất:
Trong sỏch giỏo khoa tỏch riờng khỏi niệm đơn chất, hợp chất cũn tụi thường gộp vào 1 phần.
Hoạt động của giỏo viờn
Hoạt động của học sinh
Cụ cú một số chất được cấu tạo từ cỏc nguyờn tố như sau:
- Khớ hidro được cấu tạo từ 1 nguyờn tố H
- Khớ oxi được cấu tạo từ 1 nguyờn tố O
- Nước được cấu tạo từ 2 nguyờn tố H, O
- Muối ăn được cấu tạo từ 2 nguyờn tố Na, Cl
- Sắt được cấu tạo từ 1 nguyờn tố Fe
- Đỏ vụi được cấu tạo từ 3 nguyờn tố Ca, C, O
Yờu cầu học sinh thảo luận nhúm trả lời cõu hỏi:
? Dựa vào thành phần cấu tạo của cỏc chất trờn. Em chia thành mấy nhúm? Vỡ sao?
?Những chất cú ở nhúm 1 gọi là đơn chất, nhúm 2 gọi là hợp chất. Theo em thế nào là đơn chất, hợp chất?
? Đơn chất sắt được cấu tạo từ nguyờn tố nào?
? Đơn chất oxi được cấu tạo từ nguyờn tố nào?
? Em cú nhận xột gỡ về tờn chất và tờn nguyờn tố?
Gv giới thiệu một số đơn chất:
Than, sắt, nhụm, oxi.
? Dựa vào tớnh chất vật lý em sẽ chia cỏc chất trờn thành mấy nhúm? Vỡ sao?
GV nhận xột
Những chất nhúm 1 được gọi là kim loại
Những chất nhúm 2 được gọi là phi kim
? Vậy đơn chất được chia làm mấy loại?
Yờu cầu học sinh cho vớ dụ về đơn chất kim loại, phi kim.
Gv cho vớ dụ về một số hợp chất:
Muối ăn được cấu tạo từ 2 nguyờn tố: Na, Cl
Khớ mờtan được cấu tạo từ 2 nguyờn tố: C,H
Đường ăn được cấu tạo từ 3 nguyờn tố: C, H, O
Axit Sunfuric được cấu tạo từ 3 nguyờn tố: H, S, O
Tinh bột được cấu tạo từ 3 nguyờn tố: C, H, O
? Em sẽ chia cỏc hợp chất trờn thành mấy nhúm? Vỡ sao?
Nhúm 1: Ta gọi là hợp chất vụ cơ
Nhúm 2: Ta gọi là hợp chất hữu cơ
? Vậy hợp chất hữu cơ được chia thành mấy loại?
GV chỳ ý cho học sinh: hợp chất hữu cơ ta sẽ học kỹ hơn ở lớp 9
Học sinh theo dừi thụng tin giỏo viờn đưa.
Thảo luận nhúm theo yờu cầu của giỏo viờn.
Đỏp ỏn: Phõn thành 2 nhúm:
Nhúm 1: Khớ hidro, oxi, sắt
Nhúm 2: Nước, muối ăn, đỏ vụi
Nhúm 1: Vỡ cỏc chất trờn chỉ được cấu tạo từ 1 nguyờn tố
Nhúm 2: Cỏc chất được cấu tạo từ 2 nguyờn tố trở lờn.
-Học sinh rỳt ra khỏi niệm đơn chất, hợp chất
Fe
O
-Tờn của đơn chất thường trựng với tờn nguyờn tố
Hs thảo luận nhúm nhỏ trả lời cõu hỏi:
-Chia thành 2 nhúm:
N1: Than, oxi: Khụng dẫn điện, nhiệt, khụng cú ỏnh kim
N2: Sắt, nhụm: đẫn điện, dẫn nhiệt, cú ỏnh kim
- 2 loại là: Kim loại và phi kim
Hs theo dừi cỏc vớ dụ giỏo viờn đưa ra. Thảo luận nhúm nhỏ tr