Qui luật chung về sự hòa tan trong nước của các muối và hidroxit thường gặp
Các qui luật thực nghiệm vềsựhòa tan này giúp biết được muối hay bazơ(baz, base) nào có
thểhòa tan trong nước tạo dung dịch, muối hay bazơnào không tan (kết tủa, trầm hiện, coi
nhưkhông tạo dung dịch). Điều này đểchúng ta biết phản ứng trao đổi hay phản ứng trong
dung dịch có thểxảy ra hay không (nhưmuối với muối, muối với bazơ, kim loại với dung
dịch muối, ).
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Qui luật chung về sự hòa tan trong nước của các muối và hidroxit thường gặp, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
50C. Tính ñoä ñieän ly cuûa HClO trong dung dòch 0,1M vaø 0,5M ôû 250C. Keát luaän. Tính pH của mỗi dung dịch theo độ điện ly α và theo nồng độ C. Tính lại pH của mỗi dung dịch trên theo nồng độ C và hằng số phân ly ion Ka. ÑS: 0,055% ; 0,0245% ; pH = 4,26 ; 3,91 Baøi taäp 21 NH3 coù haèng soá phaân ly Kb = 1,8.10- 5 ôû 250C. Tính ñoä ñieän ly cuûa NH3 trong dung dòch NH3 0,1M vaø dung dòch NH3 0,2M ôû 250C. Keát luaän. Soá ion trong 1 lít dung dòch naøo nhieàu hôn? Tính pH của mỗi dung dịch NH3 trên theo hai cách (như hướng dẫn ở bài 20’). ÑS: 1,34%; 0,95% ; dd NH3 0,2M chứa số ion nhiều hơn; pH = 11,13; 11,28 Baøi taäp 21’ Metylamin (CH3-NH2) coù haèng soá Kb = 4,4.10- 4. Tính ñoä ñieän ly cuûa CH3-NH2 trong dung dòch CH3NH2 0,1M vaø dung dòch CH3NH2 1M. Keát luaän. Maät ñoä ion trong dung dòch naøo cao hôn? Tính pH của mỗi dung dịch. ÑS: 6,6% ; 2,1% VI. CAÙC CHAÁT DEÃ BÒ PHAÂN TÍCH TAÏO CHAÁT KHÍ H2CO3 CO2 + H2O Axit cacbonic Anhiñrit cacbonic Nöôùc Khí cacbonic, Cacbon ñioxit (Khí khoâng maøu, khoâng muøi) H2SO3 SO2 + H2O Axit sunfurô Anhiñrit sunfurô Khí sunfurô, Löu huyønh ñioxit (Khí coù muøi haéc cuûa dieâm queït chaùy) NH4OH NH3 + H2O Amoni hiñroxit Khí amoniac Hiñro nitrua (Khí coù muøi khai) Khí HCl (Khí hiñro clorua) Khí H2S (Khí hiñro sunfua) (Khí coù muøi tröùng ung, tröùng thoái) Löu yù L.1. H2CO3 , H2SO3 , NH4OH chæ hieän dieän trong caùc dung dòch raát loaõng. Khoâng coù caùc chaát naøy ôû daïng nguyeân chaát. Khí ñun noùng dung dòch chöùa caùc chaát naøy thì deã daøng coù söï phaân tích taïo chaát khí töông öùng vaø nöôùc. Cuõng nhö neáu coù phaûn öùng naøo taïo ra caùc chaát naøy thì thöïc teá laø thu ñöôïc chaát khí töông öùng vaø nöôùc. H2CO3 t0 CO2 + H2O H2SO3 t0 SO2 + H2O NH4OH t0 NH3 + H2O Na2CO3 + 2HCl H2CO3 + 2NaCl CO2 + H2O K2SO3 + 2H2SO4 H2SO3 + 2KHSO4 SO2 + H2O NH4Cl + NaOH NH4OH + NaCl NH3 + H2O L.2. HCl, H2S laø hai hôïp chaát coäng hoùa trò, chuùng hieän dieän daïng khí ôû ñieàu kieän thöôøng. Chæ khi naøo hoøa tan caùc khí naøy trong nöôùc taïo dung dòch thì môùi coù söï phaân ly taïo ion vaø thu ñöôïc caùc dung dòch axit töông öùng. Khí hiñro clorua (HCl) H2O Dung dòch HCl (axit clohiñric) H+ + Cl- (Axit maïnh, phaân ly hoaøn toaøn thaønh ion trong dung dòch) Khí hiñro sunfua (H2S) H2O Dung dòch H2S (Axit sunfuahiric) H+ + HS- (Coù muøi tröùng ung) (Axit yeáu, chæ phaân ly moät phaàn thaønh ion trong dung dòch) HS- dung dòch H+ + S2- VII. CAÙC PHAÛN ÖÙNG TAÏO MUOÁI THÖÔØNG GAËP Caùc chaát voâ cô phaûn öùng vôùi nhau taïo thaønh caùc saûn phaåm khaùc nhau, nhöng trong ñoù thöôøng gaëp nhaát laø saûn phaåm muoái. Do ñoù, neáu ta bieát ñöôïc caùc phaûn öùng taïo muoái, töùc laø bieát ñöôïc phaàn lôùn caùc phaûn öùng voâ cô. Phaûn öùng taïo muoái coù theå laø phaûn öùng oxi hoùa khöû hoaëc laø phaûn öùng trao ñoåi. Phaûn öùng oxi hoùa khöû xaûy ra trong dung dòch theo höôùng giöõa moät chaát khöû maïnh vôùi moät oxi hoùa maïnh ñeå taïo chaát oxi hoùa vaø chaát khöû töông öùng yeáu hôn. Coøn phaûn öùng trao ñoåi xaûy ra trong dung dòch theo höôùng laøm giaûm noàng cuûa ion trong dung dòch, nghóa laø theo höôùng caùc ion traùi daáu keát hôïp vôùi nhau ñeå taïo ra chaát khoâng tan (keát tuûa), chaát khí thoaùt ra, chaát khoâng ñieän ly hay chaát ñieän ly yeáu hôn. Thí duï: 0 +2 +2 0 Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu Chaát khöû Chaát oxi hoùa Chaát oxi hoùa Chaát khöû Phaûn öùng treân xaûy ra ñöôïc laø do: Tính khöû: Zn > Cu Tính oxi hoùa: Cu2+ > Zn2+ BaCl2(dd) + K2SO4(dd) BaSO4 + 2KCl Ba2+ + SO42- BaSO4 (Phaûn öùng xaûy ra ñöôïc laø do coù taïo ra chaát khoâng tan) Na2CO3 + 2HCl CO2 + H2O + 2NaCl CO32- + 2H+ CO2 + H2O (Phaûn öùng xaûy ra ñöôïc laø do coù taïo chaát khí thoaùt ra) HCl + NaOH NaCl + H2O H+ + OH- H2O ( Phaûn öùng xaûy ra laø do coù taïo chaát khoâng ñieän ly H2O) 2CH3COONa + H2SO4 2CH3COOH + Na2SO4 CH3COO- + H+ CH3COOH (Phaûn öùng xaûy ra ñöôïc laø do coù taïo ra chaát ñieän ly yeáu CH3COOH) Nguyeân nhaân cuûa phaûn öùng xaûy ra trao ñoåi ion trong dung dòch laø theo nguyeân lyù chuyeån dòch caân baèng Le Chaâtelier. Khi caùc ion traùi daáu keát hôïp taïo keát tuûa, chaát khí thoaùt ra, chaát khoâng ñieän ly hay chaát ñieän ly yeáu hôn, khieán cho noàng ñoä caùc ion naøy trong dung dòch giaûm, neân caùc chaát ñieän ly cuûa taùc chaát tieáp tuïc phaân ly taïo ion naøy (nhaèm choáng laïi söï giaûm noàng ñoä ion trong dung dòch). Caùc ion taïo ra laïi keát hôïp taïo saûn phaåm, nhö theá phaûn öùng tieáp tuïc xaûy ra theo höôùng taïo saûn phaåm. Sô ñoà caùch nhôù döôùi ñaây giuùp bieát caùc phaûn öùng taïo muoái. Caùc chaát ñöôïc noái vôùi nhau baèng ñoaïn thaúng trong sô ñoà laø caùc chaát coù theå taùc duïng taïo muoái. Kim loaïi Phi kim (Khoâng kim loaïi) Oxit bazô Oxit axit Bazô Axit Muoái Muoái Ghi chuù L.1. Ña soá caùc nguyeân toá trong baûng phaân loaïi tuaàn hoaøn laø kim loaïi, chæ coù moät soá ít laø phi kim. Sau ñaây laø 11 phi kim thöôøng gaëp: H C N O F Si P S Cl Br I Daïng toàn taïi ñôn chaát cuûa caùc phi kim naøy laø: F2 , Cl2 , Br2 , I2 ; O2 , S ; N2 , P ; C , Si; H2. Thí duï: Na, Mg, Ba, Th, K, Cu, Zn, Po, Ti, Fe, Pb, Ag, Cr, Ni, Li, Sr, U, Al, Sn, Hg, Bi, Pt... laø caùc kim loaïi. L.2. Oxit cuûa kim loaïi haàu heát laø oxit bazô. Tuy nhieân coù moät soá oxit kim loaïi laø oxit löôõng tính (nhö Al2O3 , Cr2O3 , ZnO , BeO , SnO , PbO, SnO2, PbO2). Vaø ñaëc bieät, oxit öùng vôùi hoùa trò cao nhaát cuûa kim loaïi coù nhieàu hoùa trò laïi laø oxit axit (goàm Mn2O7 , CrO3). Thí duï: Na2O, MgO, Fe2O3 , HgO, CuO, Ag2O, BaO, NiO, Fe3O4 laø caùc oxit bazô. L.3. Oxit cuûa phi kim haàu heát laø oxit axit. Tuy nhieân coù moät soá oxit phi kim khoâng phaûi laø oxit axit maø ñöôïc goïi laø oxit khoâng taïo muoái, hay oxit trô, ñoù laø CO, N2O vaø NO. (Coù taøi lieäu cuõng cho H2O thuoäc loaïi oxit naøy, töùc laø oxit khoâng taïo muoái. Coù taøi lieäu cho H2O laø moät oxit löôõng tính, hay chaát löôõng tính). Thí duï: CO2 , SO2 , P2O5 , SiO2 , N2O3 , Cl2O5, SO3, NO2 laø caùc oxit axit. Baøi taäp 22 Haõy cho bieát caùc oxit sau ñaây thuoäc loaïi oxit naøo (oxit bazô, oxit axit, oxit löôõng tính hay oxit khoâng taïo muoái?): MgO, Cu2O, Fe2O3 , Cr2O3 , CrO3 , NiO, NO, HgO, BaO, P2O5 , SO3 , BeO, SnO, Mn2O7 , CrO, Na2O, CO, P2O3 , Al2O3 , CaO, N2O5 , Cl2O3 , Fe3O4 , SrO, SnO2 , Br2O5 , Rb2O, PbO, N2O3 , SiO2 , K2O, NO2, ZnO, CuO, I2O5, Li2O, FeO, PbO2, N2O, PtO, PtO2, TiO2. Baøi taäp 22’ Phaân loaïi caùc oxit sau ñaây (oxit bazô, oxit axit, oxit löôõng tính, oxit trô): K2O, CO, CO2, P2O3 , P2O5 , N2O, PbO, CuO, ZnO, Fe3O4 , NO2 , Li2O, Mn2O7 , SnO, CaO, Al2O3, Rb2O, Cr2O3 , CrO, CrO3 , BeO, BaO, Br2O5 , MgO, I2O5 , Ag2O, Cl2O3 , NO, PbO2, HgO, N2O5, Cs2O, SO2, SrO, Cu2O, SiO2, Fe2O3, SO3, Th2O3, Au2O, Au2O3. Sau ñaây laø 10 loaïi phaûn öùng taïo muoái thöôøng gaëp: 1. Kim loaïi + Phi kim Muoái (Tröø O2) Thí duï: 2Fe + 3Cl2 2FeCl3 [ Saét (III) clorua ] Fe + S t0 FeS [ Saét (II) sunfua ] Zn + Br2 ZnBr2 [ Keõm bromua] Cu + S t0 CuS [ Ñoàng (II) sunfua] Hg + S HgS [ Thuûy ngaân (II) sunfua ] 2Ag + S t0 Ag2S [ Baïc sunfua ] 2K + S K2S (Kali sunfua) 2Na + H2 t0 2NaH (Natri hiñrua) Ca + H2 t0 CaH2 (Canxi hiñrua) 3Mg + N2 t0 Mg3N2 (Magie nitrua) 3Na + P t0 Na3P (Natri photphua) Ca + 2C t0 CaC2 (Canxi cacbua) 3Fe + C t0 Fe3C (Xementit) 2Al + N2 t0 2AlN (Nhoâm nitrua) 4Al + 3C t0 Al4C3 (Nhoâm cacbua) 3Zn + 2P(traéng) t0 Zn3P2 (Keõm photphua, Thuoác chuoät) 3Mg + 2P(traéng) t0 Mg3P2 (Magie photphua) 2Ca + Si t0 Ca2Si (Canxi silixua) 2Mg + Si t0 Mg2Si (Magie silixua) 2Zn + Si t0 Zn2Si (Keõm silixua) 6Li + N2 t0 2Li3N (Liti nitrua) 2Cu + I2 t0 2CuI [ Ñoàng (II) ioñua ] Löu yù L.1. Kim loaïi taùc duïng O2 taïo oxit, chöù khoâng taïo muoái. L.2. Caùc phi kim: F2, Cl2, Br2, I2, O2, S laø caùc phi kim maïnh, chuùng taùc duïng haàu heát vôùi kim loaïi, khoâng ôû nhieät ñoä thöôøng thì ôû nhieät ñoä cao ñeå taïo muoái hay oxit; Coøn caùc phi kim: N2, P, C, Si, H2 laø caùc phi kim yeáu, chuùng thöôøng chæ taùc duïng ñöôïc vôùi caùc kim loaïi raát maïnh (kim loaïi kieàm, kieàm thoå), kim loaïi maïnh (nhö Mg, Al, Zn) ôû nhieät ñoä cao ñeå taïo muoái. Thí duï: 2Na + H2 t0 2NaH (Natri hiñrua) Fe + H2 t0 Cu + H2 t0 Ca + H2 t0 CaH2 (Canxi hiñrua) 2. Kim loaïi + Axit thoâng thöôøng Muoái + H2 (Ñöùng tröôùc H ( H+ ) trong DHÑKL) K Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Pt Au Thí duï: Al + 3HCl AlCl3 + 2 3 H2 Nhoâm Axit Clohiñric Nhoâm Clorua Khí hiñro Al + 3H+ + 3Cl- Al3+ + 3Cl- + 3/2 H2 0 +1 +3 0 Al + 3H+ Al3+ + 3/2 H2 Chaát khöû Chaát oxi hoùa Chaát oxi hoùa Chaát khöû Phaûn öùng treân xaûy ra ñöôïc laø do: Tính khöû: Al > H2 Tính oxi hoùa: H+ > Al3+ Fe + H2SO4(l) FeSO4 + H2 Cu + H2SO4(l) Mg + 2CH3COOH Mg(CH3COO)2 + H2 Magie Axit axetic Magie axetat Hiñro 3Na + H3PO4 Na3PO4 + 2 3 H2 Natri Axit photphoric Natri photphat Hiñro Zn + 2HBr ZnBr2 + H2 Keõm Axit bromhiñric Keõm bromua Hiñro Ag + HCl Baïc Au + H3PO4 Vaøng Löu yù L.1. Axit thoâng thöôøng laø axit maø taùc nhaân oxi hoùa laø ion H+. Haàu heát axit thuoäc loaïi axit thoâng thöôøng, nhö: HCl, HBr, HI, HF, H2SO4(l), H3PO4, CH3COOH, HCOOH, H2CO3, H2SO3, H2S,.... L.2. Axit thoâng thöôøng khoâng taùc duïng ñöôïc caùc kim loaïi Cu, Ag, nhöng khi suïc khí oxi (O2) vaøo thì axit thoâng thöôøng coù theå hoøa tan ñöôïc caùc kim loaïi naøy. Thí duï: Cu + H2SO4(l) Cu + H2SO4(l) + 1/2O2 CuSO4 + H2O Cu + HCl Cu + 2HCl + 1/2O2 CuCl2 + H2O L.3. Axit coù tính oxi hoùa maïnh laø axit maø taùc nhaân oxi hoùa laø ion aâm goác axit (chöù khoâng phaûi ion H+). Hai axit coù tính oxi hoùa maïnh thöôøng gaëp laø HNO3 (axit nitric, keå caû ñaäm ñaëc laãn loaõng ) vaø H2SO4 (ñ,
File đính kèm:
pp giai toan nhanh OTDH.pdf
