Phương Pháp Giải Toán Hóa Học - Trương Châu Thành- THPT Chuyên- Tiền Giang

ới X là nhóm chức hóa học : -OH, -CHO, -COOH, -NH2
à Giả thiết cho CT dạng phân tử và một số tính chất của hợp chất hữu cơ.
à Phương pháp :- Đưa CTPT về dạng CTCT có nhóm chức của nó.
- Đặt điều kiện theo công thức chung :
+ Nếu no : k=0 thì ta luôn có số nguyên tử H = 2 số nguyên tử C + 2 – số nhóm chức.
+ Nếu không cho no thì ta có : số nguyên tử H 2 số nguyên tử C + 2 – số nhóm chức.
VD1 : Một rượu no có công thức là (C2H5O)n. Biện luận để xác định CTPTcủa rượu đó.
+ Đưa CT trên về dạng cấu tạo : (C2H5O)n C2nH4n(OH)n
+ Đặt ĐK : số nguyên tử H = 2 số nguyên tử C + 2 – số nhóm chức
4n=2.2n+2-n n=2 Ct rượu là C4H8(OH)2
VD2 : Một axit hữu cơ có CTPT là (C4H3O2)n, biết rằng axit hữu cơ này không làm mất màu dd nước brom. Xác định CTCT của axit ?
+ Đưa về dạng cấu tạo : (C4H3O2)n C4nH3nO2n C3nH2n(COOH)n
+ Do axit hữu cơ này không làm mất màu nước brom nên có 2 trường hợp :
œ Axit này no : (k=0) loại vì theo ĐK : H=2C+2-số nhóm chức 2n=6n+2-n n<0.
œ Axit này thơm : k=4 (do 3 lk tạo 3 lk đôi C=C và một lk tạo vòng benzen)
ĐK : H=2C+2-2k-số nhóm chức 2n=6n+2-8-n n=2. Vậy Ct của axit là C6H4(COOH)2 (vẽ CTCT : có 3 CT).
phßng gi¸o dôc thä xu©n §Ò thi häc sinh giái líp 9-THCS
 	 ®Ò dù thi cÊp huyÖn 
 M«n thi : Ho¸ häc líp 9 
 Thêi gian lµm bµi :150phót, kh«ng kÓ thêi gian ph¸t ®Ò 
 (§Ò nµy cã 01 trang)
	C©uI (2®iÓm) 
 1. Khö 3,84g mét oxÝt cña kim lo¹i M cÇn dïng 1,344 lÝt khÝ H2 (®ktc). Toµn bé l­îng kim lo¹i M thu ®­îc cho t¸c dông víi dung dÞch HCl d­ thu ®­îc 1,008 lÝt H2(®ktc). M cã c«ng thøc ph©n tö lµ:
	A- CuO B- Al2O3 C- Fe2O3 D- FeO 
	2. Qua ph¶n øng cña Cl2 vµ S víi Fe ta cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ tÝnh chÊt phi kim cña Cl2 vµ S? KÕt luËn nµy cã phï hîp víi vÞ trÝ cña nguyªn tè Cl2 vµ S trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn kh«ng? NÕu cho Cl2 t¸c dông víi H2S th× cã x¶y ra ph¶n øng kh«ng?
	C©u II (3®iÓm)
	1. ViÕt PTP¦ cña c¸c ph¶n øng ®iÒu chÕ:
	a, Cu tõ Cu(OH)2 vµ CO.
	b, CaOCl2 tõ CaCO3, NaCl vµ H2O.
 	2. X¸c ®Þnh c¸c chÊt vµ hoµn thµnh c¸c ph¶n øng sau:
	 B + A ® C + H2
	 C + Cl2 ® D 
	 B + NaOH ® E ¯ + F
	E ® Fe2O3 + H2O
	3. B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y ph©n biÖt 3 dung dÞch muèi sau:
	Fe2(SO4)3 , FeSO4 , FeCl3.
	C©u III (2®iÓm) Cho 4g Fe vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng lÊy d­ thu ®­îc 2,24 lÝt khÝ H2 (®ktc). NÕu cho 1,2g kim lo¹i ho¸ trÞ II nãi trªn ph¶n øng víi 0,7 lÝt khÝ O2(®ktc) th× l­îng Oxi cßn d­ sau ph¶n øng.
	a, X¸c ®Þnh kim lo¹i hãa trÞ II.
	b, TÝnh % khèi l­îng tõng kim lo¹i trong hçn hîp.
	C©u IV (3®iÓm) Cho hçn hîp A gåm C2H4 vµ C2H2. LÊy 2,96g hçn hîp A ®em ®èt ch¸y hoµn toµn thu ®­îc m1g CO2 vµ m2g H2O. LÊy 0,616 lÝt A(®ktc) cho ph¶n øng víi l­îng d­ n­íc Br«m thÊy cã 6,8g Br2 tham gia ph¶n øng( ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn).
	a, ViÕt PTP¦.
	b, TÝnh % theo khèi l­îng vµ theo thÓ tÝch cña mçi hi®rocacbon trong A.
	c, TÝnh m1 vµ m2.
 ---------HÕt---------
phßng gi¸o dôc thä xu©n §¸p ¸n §Ò thi häc sinh giái líp 9
 	 	 ®Ò dù thi cÊp huyÖn 
 M«n thi :ho¸ häc líp 9 
 ( §¸p ¸n nµy cã 05 trang)
	C©u I (2 ®iÓm)
	1. D ®óng (1 ®iÓm)
	PTP¦: MxOY + yH2 ® xM + yH2O
	nH2 = 
	Þ mM trong 3,48 g MxOy = 3,48- ( 0,06.16) = 2,52 (g)
	2M + 2n HCl ® 2MCln + nH2
	2Mg n mol
	2,52g 
	Þ M = 28n
 n 1 2 3
 m 28 56 84
	Chän n =2, M =56 ® C«ng thøc cña oxÝt kim lo¹i lµ FeO
	2.(1 ®iÓm)
	 PTP¦: 2Fe + 3Cl2 ® 2FeCl3 (0,25 ®iÓm)
 	 Fe + S ® FeS (0,25 ®iÓm)
	- Cl2 cã tÝnh phi kim m¹nh h¬n S nªn ph¶n øng dÔ dµng víi s¾t vµ oxi hãa Fe lªn ho¸ trÞ cao nhÊt cña Fe. KÕt luËn nµy phï hîp víi vÞ trÝ cña nguyªn tè S vµ Cl trong b¶ng HTTH v× tõ S ® Cl tÝnh phi kim t¨ng dÇn. (0,25 ®iÓm)
	- Mét phi kim m¹nh t¸c dông víi hi®r« m¹nh h¬n nªn Cl t¸c dông ®­îc víi H2S.
 	 Cl2 + H2S ® HCl + S ¯ (0,25 ®iÓm)
	C©u 2.(3 ®iÓm)
	1 (1 ®iÓm). a, PTP¦ ®iÒu chÕ Cu tõ Cu(OH)2 vµ CO
 Cu(OH)2 ® CuO + H2O 
 CuO + CO ® CuO + CO2­ (0,25 ®iÓm)
	b, §iÒu chÕ CaOCl2 tõ CaCO3, NaCl vµ H2O.
	CaCO3 ® CaO + CO2
	2NaCl + 2 H2O ® 2 NaOH + Cl2 + H2 
	CaO + H2O ® Ca(OH)2 
	Ca(OH)2 + Cl2 ® CaOCl2 + H2O (0,75 ®iÓm)
	2. (1 ®iÓm)
	 E : Fe(OH)3 D: FeCl3 A: HCl
 	 F: NaCl C: FeCl2 B: Fe
	PTP¦: Fe + 2HCl ® FeCl2 + H2 (0,25 ®iÓm)
 	 2FeCl2 + Cl2 ® 2FeCl3 (0,25 ®iÓm) 
 	 FeCl3 + 3NaOH ® Fe(OH)3 + 3NaCl (0,25 ®iÓm)
 t0
 	 2Fe(OH)3 ® Fe2O3 + 3H2O (0,25 ®iÓm)
	3. (1 ®iÓm). TrÝch c¸c mÉu thuèc thö:
	Cho dung dÞch BaCl2 vµo 3 mÉu muèi. NÕu mÉu nµo cho kÕt tña tr¾ng th× mÉu ®ã lµ Fe2(SO4)3 , FeSO4. MÉu kh«ng cã hiÖn t­îng g× lµ FeCl3. (0,25 ®iÓm)
	Fe2(SO4)3 + 3 BaCl2 ® 3BaSO4 ¯ + 2 FeCl3
	FeSO4 + BaCl2 ® FeCl2 + BaSO4¯ (0,25 ®iÓm)
	Cßn 2 lä Fe2(SO4)3 vµ FeSO4 cho dung dÞch NaOH vµo lä nµo cho kÕt tña tr¾ng xanh lµ FeSO4, lä nµo cho kÕt tña n©u ®á lµ Fe2(SO4)3. (0,25 ®iÓm)
	Fe2(SO4)3 + 3NaOH ® 2Fe(OH)3 ¯ + 3Na2SO4 
 n©u ®á
	FeSO4 + 2NaOH ® Fe(OH)2 ¯ + Na2SO4 (0,25 ®iÓm)
 tr¾ng xanh
	C©u III (2 ®iÓm)
	a, (1,5 ®iÓm) PTP¦: 
	Fe + H2SO4 ® FeSO4 + H2 (0,25 ®iÓm)
	xmol xmol xmol
	A + H2SO4 ® ASO4 + H2 (0,25 ®iÓm)
	ymol ymol ymol
	n = 
	Theo bµi ra ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh:
	(a)
	Þ Ay - 56y = - 1,6
	0 < (1) (0,25 ®iÓm)
	2A + O2 ® 2AO (*) (0,25 ®iÓm)
	n
	Theo PTP¦ (*) : (do oxi d­)
	 2A > 38,4 A > 19,2 (2) (0,25 ®iÓm)
	(1) vµ (2) 19,2 < A < 40.
	Do A lµ kim lo¹i cã ho¸ trÞ II nªn A lµ Mg. (0,25 ®iÓm)
	b. (0,5 ®iÓm) Thay A vµo hÖ PT (a) 
	mFe = 0,05. 56= 2,8g
	mMg = 1,2g (0,25 ®iÓm)
	% Fe = 
	% Mg = 100% - 70% = 30% (0,25 ®iÓm)
	C©u IV (3 ®iÓm)
	a) (1 ®iÓm) C2H4 + O2 ® 2CO2 + 2H2O (1) (0,25 ®iÓm)
	C2H2 + O2 ® 2CO2 + H2O (2) (0,25 ®iÓm)
	C2H4 + Br2 ® C2H4Br2 (3) (0,25 ®iÓm)
	C2H2 + 2Br2 ® C2H2Br4 (4) (0,25 ®iÓm)
	b) (1 ®iÓm) 
	Gäi sè mol C2H4 lµ a mol
 C2H2 lµ b mol
Theo PT (3) vµ (4) ta cã hÖ PT: (0,25 ®iÓm)
	mtrong 0,0275 mol hçn hîp : 0,0125.28 = 0,35 g.
	mtrong 0,0275 mol hçn hîp : 0,015.26 = 0,39g.
	Tæng khèi l­îng = 0,35 + 0,39 = 0,74 g
	Tû lÖ 2,96g : 0,616 lÝt = 2,96 : 0,74 = 4:1 (0,25 ®iÓm)
	® Sè mol C2H4 vµ C2H2 trong 2,96 g hçn hîp lµ :
	 n
	 n
	% C2H4 theo V b»ng: 
	% C2H2 theo V b»ng 100%- 45,45% = 54,55% (0,25 ®iÓm)
	% C2H4 theo m b»ng 
	% C2H2 theo m b»ng 100%- 47,3%= 52,7% (0,25 ®iÓm)
	c, (1 ®iÓm) TÝnh m1, m2
	Theo PT (1) vµ (2) :
	n= 2n+ 2n = 0,1 + 0,12 = 0,22( mol)
	® m1 = 0,22.44= 9,68(g) (0,5 ®iÓm)
	n = 2n+ 2n = 2.0,05 + 0,06 = 0,16 (mol)
	® m2 = 0,16.18 = 2,88(g) (0,5 ®iÓm)
 Ghi chó: NÕu HS lµm c¸ch kh¸c mµ ®óng th× vÉn cho ®iÓm tèi ®a.
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
 LÂM ĐỒNG
 ĐỀ CHÍNH THỨC
KỲ thi chän Häc Sinh Giái VÒNG TỈNH líp 9 tHCS
Năm học 2007 - 2008
MÔN : HÓA HỌC 
 Thời gian làm bài: 150 phút
 ( Không kể thời gian phát đề)
Bài 1: (1,75 điểm)
Thực hiện sơ đồ phản ứng sau (ghi rõ điều kiện nếu có).
 B E C2H5OH 
A
 	D F CH3OCH3
Biết khí (A) có tỷ khối đối với hidro là 8.
Bài 2: (1,75 điểm)
Dẫn luồng hơi nước lần lượt qua 4 bình đặt nối tiếp lần lượt như sau: 
	- Bình (A) chứa than nung đỏ.
	- Bình (B) chứa hỗn hợp 2 oxit Al2O3 và CuO nung nóng.
	- Bình (C) chứa khí H2S đốt nóng.
	- Bình (D) chứa dung dịch NaOH.
Viết các phương trình phản ứng có thể xảy ra.
Bài 3: ( 2, 0 điểm )
Cho hỗn hợp gồm khí clo, etilen và metan vào một ống nghiệm, sau đó đem úp ngược ống vào một chậu nước muối ( trong đó có để sẵn một mẩu giấy quỳ tím) rồi đưa ra ánh sáng khếch tán. Viết các phương trình hóa học và giải thích các hiện tượng xảy ra.
Cho dung dịch (A) chứa a gam H2SO4 tác dụng với dung dịch (B) cũng chứa a gam NaOH. Hỏi dung dịch thu được sau phản ứng làm giấy quỳ tím biến thành màu gì, tại sao?
Bài 4: (3, 0 điểm)
Từ một miếng hợp kim Al-Mg, hãy trình bày cách tiến hành điều chế Al2O3 với hiệu suất cao nhất và tương đối tinh khiết.Viết phương trình phản ứng minh họa . 
Nguyên tố (B) có thể tạo với nhôm thành hợp chất AlxBy mà phân tử gồm 5 nguyên tử. Khối lượng phân tử của hợp chất là 150 đvC. Tìm công thức phân tử của hợp chất.
Bài 5: (3, 0 điểm)
Có 7 chất rắn dạng bột, màu sắc tương tự nhau: CuO, FeO, MnO2, Fe3O4 , Ag2O, FeS, hỗn hợp ( FeO và Fe). Chỉ dùng thêm 1 thuốc thử nhận biết từng chất trên bằng phương pháp hoá học . Viết các phương trình phản ứng xảy ra. 
Bài 6: (4, 0 điểm)
Hỗn hợp A gồm các chất: Al2O3, CuO, MgO, Fe(OH)3, BaCO3. Nung nóng (A) ở nhiệt độ cao rồi dẫn luồng khí CO dư đi qua hỗn hợp rắn thu được khí (B) và chất rắn (C). Cho (C) vào nước dư thu được dung dịch (D) và phần không tan (E), cho phần không tan (E) vào dung dịch HCl dư thu được khí (F) và chất rắn không tan (G) và dung dịch (H)
Viết các phương trình phản ứng xảy ra, cho rằng các phản ứng xảy ra đồng thời.
Xác định thành phần (A), (B), (C), (D), (E), (F), (G), (H).
Bài 7: (2, 0 điểm)
Hoà tan 1 muối cacbonat của kim loại M bằng 1 lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 9,8% thu được dung dịch muối sunfat 14,18 % . Xác định kim loại M.
Bài 8: ( 2, 5 điểm)
	Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp (X) gồm CH4 và C2H4 thu được khí CO2 và hơi H2O theo tỉ lệ thể tích là 5 : 8. Đem đốt cháy hoàn toàn 7,6 gam hỗn hợp (X) rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm thu được vào dung dịch chứa 29,6 gam Ca(OH)2. Sau khi hấp thụ, khối lượng dung dịch tăng hay giảm bao nhiêu gam.
Cho: C = 12	 S =32 O = 16 H = 1 Fe = 56	 Na = 23 Al = 27
.Hết.
Họ và tên thí sinh.Số báo danh.
Chữ kí giám thị 1.Chữ kí giám thị 2
 HƯỚNG DẪN CHẤM thi chän Häc Sinh Giái VÒNG TỈNH líp 9 tHCS
Năm học 2007 - 2008
M«n: HÓA HỌC 
Câu
Điểm
Câu 1: Mỗi pư 0,25 điểm; tính d cho 0,25điểm 
1,75 điểm
d = 8 MA = 16 CH4 
2CH4 C2H2 + 3H2
C2H2 + H2 C2H4 	
C2H4 + H2O C2H5OH 	
 CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl
 CH3Cl + NaOH ® CH3OH + NaCl
 2CH3OH CH3OCH3 + H2O
Câu 2: Mỗi pt cho 0,25 điểm, riêng pt (4); nếu HS viết pt với Al2O3, trừ 0,25 đ
1.75 điểm
C + H2O(h) CO + H2
CO + CuO Cu + CO2
H2 + CuO Cu + H2O
CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
CO2 + NaOH NaHCO3 
H2S + 2NaOH Na2S + H2O
H2S + NaOH NaHS + H2O 
Câu 3:
2, 0 điểm
1. Màu vàng lục của khí clo trong ống nghiệm nhạt dần, nước dâng lên ống nghiệm, dung dịch có màu đỏ do phản ứng của quỳ tím với axit (HCl). 
CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl
(Có thể xảy ra phản ứng thế 2 nguyên tử H, 3 nguyên tử H và cả 4 nguyên tử H)
 	H2