Giáo án Vật lý 7 Bài 2: Sự truyền ánh sáng

Tuần: 02
Tiết : 02
Ngày soạn: 22/ 08 /2014
Ngày dạy :25/ 08 / 2014
 BÀI 2: SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
I/ Mục tiêu:
1.Kiến thức:-Phát biểu được định luật truyền thẳng của ánh sáng
 2.Kỹ năng:-Biểu diễn được đường truyền của ánh sáng (tia sáng) bằng đoạn thẳng cĩ mũi tên.
 - Nhận biết được ba loại chùm sáng: song song, hội tụ và phân kì
 3.Thái độ: Biết hợp tác làm việc theo nhóm.
II/ Chuẩn bị: Đối với mỗi nhóm HS:1 đèn pin, 1 ống trụ thẳng Φ = 3mm, 1 ống trụ cong không trong suốt, 3 màn chắn có đục lỗ, 3 cái đinh ghim.
III/ Tổ chức các hoạt động dạy và học:
 1.Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số và vệ sinh lớp
 7a............ 7a.............. 7a.................. 7a................ 7a................ 7a............
 2. Kiểm tra bài cũ: Ta nhìn thấy một vật khi nào?Thế nào là nguồn sáng?Vật sáng?Cho vài ví dụ?
 3.Tiến trình:
GV tổ chức các hoạt động
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới
Bật đèn, ta thấy đèn sáng lên nhưng không nhìn thấy đường đi của ánh sáng.Vậy làm thế nào để biết được ánh sáng từ đèn phát ra truyền đến mắt ta theo con đường nào?
- Cĩ thể cĩ ý kiến , nĩi lên quan điểm của mình , sai cũng khơng sao
Hoạt động 2: Nghiên cứu tìm qui luật về đường truyền ánh sáng ( 10 ph )
- Cho HS tìm hiểu :dụng cụ TN, mục đích TN, cách tiến hành TN.
- Cho HS bố trí TN như H. 2.1 SGK và cho biết dùng ống cong hay thẳng sẽ nhìn thấy dây tóc đèn pin phát sáng?
- Ở TN này vì sao dùng ống cong lại không nhìn thấy ánh sáng từ đèn pin phát ra?
- Ánh sáng truyền đi như thế nào?
- Ngoài TN trên các em có thể làm TN khác để chứng tỏ ánh sáng truyền thẳng được không?
-GV giới thiệu TN H.2.2 SGK.
-Ghi kết quả TN vào phiếu và cử đại diện nhóm trả lời câu hỏi: Cho biết ánh 
sáng từ ngọn đèn, ngọn nến truyền đi trong không khí đến mắt ta theo đường thẳng hay đường cong?
-> GV kết luận: Người ta thấy nhận xét trên cũng đúng cho các môi trường trong suốt và đồng tính khác 
- GV cho HS lấy ví dụ trong môi trường trong suốt , đồng tính khác (là môi trường ømọi chỗ tính chất vật lí đều như nhau) thì ánh sáng truyền theo đường thẳng 
- Cho các nhóm thảo luận để đi đến định luật truyền thẳng ánh sáng.
-GV mở rộng: Nếu ánh sáng truyền đi từ môi trường trong suốt và đồng tính này sang môi trường trong suốt và đồng tính khác thì ánh sáng có truyền theo đường thẳng nữa không?
.Còn trong môi trường trong suốt nhưng không đồng tính , ánh sáng không truyền theo đường thẳng và có thể gây ra hiện tượng ảo ảnh (GV lấy ví dụ minh họa như vào buổi trưa trời nắng, trên mặt đường nhựa ở gần mặt đường không khí loãng và nóng ; ở cao hơn mặt đường không khí đậm đặc và nguội , ánh sáng sẽ truyền đi theo đường cong.
-Cả lờp lắng nghe.
- Quan sát SGK để làm theo hướng dẫn của GV.
- HS tiến hành làm TN và ghi kết quả vào phiếu.
- Đại diện nhóm trình bày kết quả TN trước lớp.
- Vì ánh sáng đi thẳng bị thành ống chặn lại.
- Aùnh sáng truyền thẳng.
- HS suy nghĩ tìm TN khác để chứng tỏ á.sáng truyền thắng.
-Được sự trợ giúp của GV khi không suy nghĩ được.
-HS rút ra kết luận
-HS lấy ví dụ: thủy tinh, nước trong suốt, dầu hỏa
- Đại diện nhóm trả lời
-Một vài cá nhân phát biểu định luật khi được GV chỉ định
-HS trả lời: Bị gãy khúc tại mặt tiếp xúc giữa hai môi trường ( vẽ hình minh họa cho hs dễ hiểu)
[NB] Trong khơng khí ánh sáng truyền theo đường thẳng
[NB]. Trong một mơi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng
Hoạt động 3: Tìm hiểu thế nào là tia sáng, chùm sáng- Nhận biết ba loại chùm sáng 
-Liên hệ thực tế khi nhỏ các em vẽ ông Mặt Trời toả sáng, các em vẽ như thế nào?
-Cho HS thảo luận nhóm vừa tiến hành thí nghiệm vừa đọc mục II để có thể bố trí sao cho nhận biết được đâu là tia sáng, ba loại chùm sáng( phân kì, song song, hội tụ) với các dụng cụ thí nghiệm mà GV đã chuẩn bị sẵn 
- GV theo dõi từng nhóm ,hướng dẫn để hs nhận biết được đâu là tia sáng, chùm sáng 
-Các nhóm hoàn thành thí nghiệm để rút ra nhận xét cách biểu diễn tia sáng?
-GV thông báo: trong thực tế , ta không thể nhìn thấy một tia sáng mà chỉ nhìn thấy chùm sáng
- Thực tế nguồn sáng là chùm sáng gồm nhiều tia sáng.
- Nêu đặc điểm của mỗi loại chùm sáng trên?
-GV thông báo: Chùm sáng của các loại đèn pha xe ô tô, xe máy là chùm sáng phân kì , muốn tạo ra chùm sáng hội tụ thì phải qua một dụng cụ quang học khác (tìm hiểu ở lớp 9)
-Cho HS điền vào chỗ trống câu C3.
-Vẽ xung quanh ông Mặt Trời có những đường thẳng để biểu diễn sự phát sáng.
- HS làm TN theo nhóm 
- Chùm sáng gồm nhiều tia sáng hợp lại.
-Trả lời cá nhân:
-Chùm sáng phân kỳ là chùm sáng loe rộng ra 
-Chùm sáng hội tu là chùm sáng giao nhau.
- Chùm sáng // là chùm sáng không giao nhau
a.Không giao nhau
b.Giao nhau
c.Loe rộng ra
[NB].
- Biểu diễn đường truyền của ánh sáng (tia sáng) bằng một đường thẳng cĩ mũi tên chỉ hướng.
- Chùm sáng song song gồm các tia sáng khơng giao nhau trên đường truyền của chúng.
- Chùm sáng hội tụ gồm các tia sáng gặp nhau trên đường truyền của chúng.
+ Chùm sáng phân kì gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
Hoạt động 4: Vận dụng 
- Cho HS giải đáp thắc mắc cùa Hải nêu ra ở phần mở bài.
-Cho hs thảo luận C5
- HS tham gia câu trả lời nêu ra ở phần mở bài
- Nghe cơ chốt lại câu trả lời: ánh sáng từ đèn phát ra truyền đến mắt ta theo đường thẳng
C5:-Đặt mắt sao cho chỉ thấy kim gần mắt nhất không nhìn thấy hai kim còn lại
-Giải thích: Kim 1 là vật chắn sáng của kim 2,kim 2 là vật chắn sáng của kim 3.Do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2,kim 3 bị chắn không tới mắt.
[VD] Biết vận dụng kiến thức đã học để giải thích C5
IV. Củng cố:
-Hãy phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng?
-Tia sáng? Chùm sáng cĩ mấy loại?
Gọi HS đọc ghi nhớ SGK.
Gọi HS đọc “ cĩ thể em chưa biết”.
V.Hướng dẫn về nhà:
Làm tiếp 2.1→2.4SBT
Chuẩn bị bài 3.
VI.Rút kinh nghiệm:
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................