Giáo án Sinh học Lớp 9 - Tiết 22: Đột biến gen - Năm học 2009-2010

Ngày soạn: 30 tháng 11 năm 2009 
 Tuần 11 – Tiết 22 
 CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
 ĐỘT BIẾN GEN
I. Mục tiêu :
a) Kiến thức : - Trình bày được khái niệm và nguyên nhân phát sinh đột biến gen 
 - Trình bày được tính chất biểu hiện và vai trò của đột biến gen đối với sinh vật và con người 
b) Kĩ năng : - Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình 
 - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm 
II. Chuẩn bị : - Tranh phóng to các dạng đột biến cấu trúc của gen 
- Các tranh minh họa : Đột biến có hại cho bản thân sinh vật và đột biến có lợi cho cả sinh vật và con người 
 	 	- Phiếu học tập : Tìm hiểu các dạng đột biến gen 
III. Tiến trình : 
Ổn định : 2) Bài dạy : 
* Mở bài : Thế nào là hiện tượng biến dị ? 
 Biến dị có thể di truyền được hoặc không di truyền . Biến dị di truyền có các biến đổi trong nhiễm sắc thể và ADN ( 3 phút )
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐÔNG HỌC
NỘI DUNG
* HOẠT ĐỘNG I ; Tìm hiểu khái niệm đột biến gen : ( 12 phút ) 
- Yêu cầu HS quan sát hình 21.1 , thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập 
- Kẻ phiếu trên bảng , gọi HS lên làm 
 Phiếu học tập 
Tìm hiểu các dạng đột biến gen 
a) Đoạn ADN ban đầu : Có 5 cặp Nu : -A –X –T –A -G-
 -T- G- A- T- X- 
b) Đoạn ADN bị biến đổi : 
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
4
Mất cặp G-X
Mất 1 cặp Nu
c
6
Thêm cặp T-A
Thêm 1 cặp Nu
d
5
Thay cặp T-A bằng cặp G-X
Thay cặp Nu này bằng cặp Nu khác
- Hoàn chỉnh kiến thức 
+ Vậy đột biến gen là gì ? Gồm những dang nào ? 
* HOẠT ĐỘNG II : Nguyên nhân phát sinh đột biến gen :(10 phút )
+ Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen ? 
- Trong điều kiện tự nhiên do sao chép nhầm của phân tử ADN dưới tác động của môi trường
* HOẠT ĐỘNG III : Tìm hiểu vai trò của đột biến gen : ( 10 phút )
- Yêu cầu HS quan sát các hình 21.2 , 21.3 , 21.4 và các tranh ảnh sưu tầm : 
+ Tại sao đột biến gen gây biến đổi kiểu hình ? 
+ Những đột biến nào có lợi cho con người ? 
+ Đột biến nào có hại cho sinh vật? 
- ĐBG tạo ra các gen lặn . Chúng chỉ biểu hiện ra ở kiểu hình khi ở thể đồng hợp và trong môi trường thích hợp . Qua giao phối , nếu gặp tổ hợp gen thích hợp , một đột biến vốn có hại sẽ trơ thành có lợi
+ Nêu vai trò của đột biến gen ? 
- Quan sát hình , chú ý về trình tự và số cặp Nu 
- Thảo luận nhóm , hoàn thành phiếu học tập 
- Đại diện nhóm lên hoàn thành BT , các nhóm khác bổ sung 
- Tự rút ra kết luận 
- Tự nghiên cứu thông tin , nêu : 
+ Do ảnh hưởng của môi trường 
+ Do con người gây đột biến nhân tạo 
- Vài HS phát biểu , lớp hoàn chỉnh , bổ sung kiến thức 
+ Biến đổi ADN à thay đổi trình tự các Axit Amin à biến đổi kiểu hình
- Nêu được : 
+ Đột biến có lợi : cây cứng , nhiều bông ở lúa 
+ Đột biến có hại : Lá mạ màu trắng , đầu và chân sau của lợn bị dị dạng 
I. Khái niệm đột biến gen : 
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến 1 hoặc một số cặp nucleotit
- Các dạng đột biến gen : 
 + Mất cặp Nucleotit 
 + Thêm cặp Nucleotit 
 + Thay thế cặp Nucleotit 
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen 
- Môi trường trong cơ thể : do những rối loạn trong quá trình tự sao chép phân tử ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể 
-Môi trường noài cơ thể : do con người gây ra các đột biến nhân tạo bằng các tác nhân lí hóa học 
III. Hậu quả và ý nghĩa của đột biến gen : 
- Đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trình tự các cặp nucleotit trên ADN, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp Prôtêin 
- Đôi khi ĐBG làm tăng khả năng thích ứng của SV với các điều kiện ngoại cảnh , tăng năng suất trong chăn nuôi và trồng trọt.
4) Củng cố : ( 7 phút ) - Đột biến gen lá gì ? Kể tên các dạng đột biến gen ? 
- Tại sao Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân 
 sinh vật ? 
 - Nêu vài ví dụ đột biến gen có lợi cho con người ? 
5) Hướng dẫn học ở nhà : ( 3 phút ) - Học bài theo nội dung SGK 
 - Làm câu hỏi 2 vào vở BT 
 - Đọc trước bài 22 
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi
b
c
d
Đoạn ADN
Số cặp Nu
Điểm khác so với đoạn a
Tên dạng biến đổi