Giáo án Sinh học Lớp 9 - Bài 27: Thực hành: Quan sát thường biến

Tuần : Tiết :
Ngày soạn : Ngày dạy
Bài 27 . THỰC HÀNH : QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN 
I. Mục tiêu
- Học xong bài này, HS có khả năng :
- Nhận biết được một số thường biến ở một số đối tượng thường gặp.
- Phân biệt đươc thường biến với đột biến.
- Thấy được tính trạng chất lượng phụ thuột chủ yếu vào kiểu gen, tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường.
- Rèn luyện kĩ năng quán sát, phân tích, tranh ảnh, mẫu vật để rúc ra kiến thức. từ hình vẽ 
- Rèn luyện kĩ năng làm việc theo nhóm. 
II. Phương pháp
	Hoạt động nhóm, vấn đáp, quan sát ....
III. Phương tiện dạy học
a) Tranh ảnh
* Tranh ảnh minh họa thường biến
- Ảnh chụp các mầm khoai lang, khoai tây được tách ra cùng một củ được đặc trong tối và đặc ngoài sáng.
- Ảnh chụp 2 chậu gieo hạt thuần chủng của một giống lúa, một chậu đặc trong tối,môït chậu đặc ngoài sáng.
- Ảnh chụp cây rau dưà nước mọc từ mô đất cao, bò xuống bờ nước và trải trên mặc nước.
- Ảnh chụp riêng ruộng mạ mô tả các cây mạ ven bờ tốt hơn so với các cây mạ trong ruộng.
* Ảnh chụp minh họa thường biến là biến dị không di truyền 
- Ảnh chụp và sơ đồ minh họa sự giống nhau giữa các cây lúa mọc từ hạt bắt nguồn từ các cây mạ ven bờ và trong ruộng.
-Ảnh chụp và sơ đồ minh họa 2 đoạn thân dừa nước ( mọc ở mô đất cao và đất ẩm ven bờ nước ) Khi cho mọc trên bờ nước đều có thân, lá to vàthể biến thành phao.
* Ảnh minh họa ảnh hưởng khác nhau của cùng một điều kiện môi trường đối với tính trạng số lượng vàtính trạng chất lượng.
Ảnh chụp 2 luống su hào trồng từ một giống nhưng được bón phân, tưới nước khác nhau và 2 củ điển hình từ hai luống đó .
b) Mẫu vật 
- Mầm khoai lang hoặc khoai tây mọc trong bóng tối vàngoài sáng .
- Cây mạ mọc trong bóng tối và ngoài sáng.
- Một cây rau đừ nước mọc từ mô đất cao, bò xuống ven bò và trải trên mặt nước.
- Hai củ su hào của một giống nhưng được bón phân, tưới nước khác nhau. 
IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Không có
3. Giảng bài mới: 
Hoạt động 1
Tìm hiểu việc ngiên cứu phả hệ
* Mục Tiêu: HS nắm được phương pháp nghiên cứu phả hệ và ứng dụng nó trong việc nghiên cứu di truyền màu mắt
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
 GV cho HS quan sát tranh vàmẫu vật về các dạng thường biến để nhận biết được các dạng thường biến và nguyên nhân gây ra thường biến.
GV lưu ý HS.
- So sánh màu sắc của 2 loại mầm khoai và 2 chậu mạ ở trong tối và ngoài sáng.
- So sánh màu sắc của con thằn lằn khi ở ngoài sáng và trong bóng râm .
GV nhận xét, bổ sung và nêu kết luận.
HS quan sát tranh, mẫu vật về các dạng thường biến, trao đổi theo nhóm để nêu lên sự khác nhau của các dạng thường biến. 
Đại diện các nhóm trình bày ý kiến của nhóm 
Kết luận: 
* Màu sắc của các mầm khoai tây và chậu mạ để ngoài ánh sánh xanh hơn. Màu sắc con thằng lằn trong bóng râm thì sẫm (tối) hơn.
* Nguyên nhân của sự khác nhau trên là do sự tác động của môi trường khác nhau đến cơ thể sinh vật. 
Hoạt động 2
QUAN SÁT VÀ PHÂN TÍCH SƠ ĐỒ MINH HỌA 
THƯỜNG BIẾN KHÔNG DI TRUYỀN ĐƯỢC
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
GV hướng dẫn HS quan sát tranh về ruộng lúa gieo từ những hạt thóc bằng nguồn từ các cây mạ ven bờ và trong ruộng, rút ra nhận xét.
GV hướng dẫn HS hoạt động tương tự như trên đối với việc quan sát đoạn thân cây rau dừa nước ở trên cạn được chuyển sang sống trên môi trường nước
HS quan sát tranh, thảo luận theo nhóm, cử đại diện trình bày ý kiến nhóm.
Dưới sự hướng dẫn của GV các nhóm khác bổ sung và cùng đưa ra nhận xét:
Ruộng lúa bao gồm những cây lúa phát triển đồng đều (không có gì khác nhau nhiều)
- Thường biến (sự khác nhau từ đời trước) không di truyền được.
Hoạt động 3
Nhận biết những đặc điểm khác nhau của 
cùng một điều kiện môi trường đối với tính trạng
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
GV hướng dẫn HS quan sát tranh về hai lá su hào của cùng một nhưng được chăm sóc bón khác nhau để rút ra kết luận về sự ảnh hưởng của môi trường đến tính trạng chất lượng và số lượng
GV nhận xét, bổ sung và tính xác hóa ý kiến của nhóm, đưa ra kết luận.
HS quan sát tranh, thảo luận theo nhóm cử đại diện trình bày ý kiến của nhóm.
Đại diện một vài nhóm HS (do GV chỉ định) trình bày, các nhóm khác bổ sung và cùng đưa kết luận đúng.
* kích thước của các củ su hào ở luống được chăm sóc nhiều thì to hơn ở luống ích được chăm sóc. Điều đó chứng tỏ tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của điều kiện ngoại cảnh.
* Hình dạng của củ su hào ở hai luống là giống nhau. Đều đó chứng tỏ tính trạng chất lượng ít ảnh hưởng của điều kiện môi trường
V. Củng cố và hoàn thiện
Lập bảng so sánh thường biến và đột biến.
VI. Dặn dò
 Ôn tập kiến thức chương IV (Biến dị) trước khi đọc chương V (Di truyền học người).