Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 4 - Nguyễn Hoàng Tuân

GVBM: Nguyễn Hoàng Tuân 	 	 Tuần: 04
Môn: Sinh học 8	 	 Tiết : 07	
Chương II: VẬN ĐỘNG
Bài 7: BỘ XƯƠNG
I . Mục tiêu
1 . Kiến thức
Học xong bài này HS biết:
_ Học sinh trình bày được các phần chính của bộ xương 
 	_ Xác định vị trí các xương chính ngay trên cơ thể 
 	_ Phân biệt các loại xương dài , xương ngắn , xương dẹt về hình thái và cấu tạo 
 	 _ Phân biệt các loại khớp xương 
2 . Kỹ năng 
Rèn kỹ năng quan sát , nhận biết 
3 . Thái độ
Biết vai trò của thể dục thể thao 
II . Đồ dùng dạy học 
GV:Tranh hình 7.1 , 7.2 ,7.3 ,7.4 /sgk, mô hình bộ xương người , xương đầu 
 HS : đọc trước bài
III. Hoạt động dạy - học 
1 .Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
+ Phản xạ là gì ? Nêu ví dụ về phản xạ?
+ Phân biệt cung phản xạ và vòng phản xạ?
3 . Vào bài mới
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1: I. CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA BỘ XƯƠNG 
Gv cho Hs quan sát hình 7.1,
7.2, 7.3 ž hỏi:
+ Bộ xương gồm mấy phần?
Gv yêu cầu Hs xác định lại các xương ngay trên cơ thể mình của xương đầu , xương thân và xương chi
Gv hỏi:
+ Bộ xương có chức năng gì 
+ Điểm giống nhau và khác nhau giữa xương tay và xương chân 
Gv cho Hs đọc thông tin SGK tr. 25.
Hs quan sát hình 7.1 ,7.2 ,7.3 ž nêu:
+ Xương đầu, xương thân, xương chi.
Hs xác định lại các xương ngay trên cơ thể mình của xương đầu , xương thân và xương chi
Hs nêu:
+ Bộ khung, cơ bám, bảo vệ
+ Giống nhau về kích thước và cấu tạo phù hợp về chức năng nhưng khác nhau về cấu tạo đai vai và đai hông, về sự sắp xếp và đặc điểm hình thái cử xương cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn chân ž Sự phân hoá tay và chân trong quá trình tiến hoá thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động.
Hs đọc thông tin SGK tr. 25.
Bộ xương người gồm nhiều xương và được chia làm 3 phần : Xương đầu, xương thân, xương chi.
Chức năng của xương :
+ Nâng đỡ
+ Bảo vệ cơ thể 
+ Nơi bám của các cơ
Hoạt động 2: II. PHÂN BIỆT CÁC LOẠI XƯƠNG
Gv cho Hs đọc thông tin SGK tr. 25 ž hỏi:
+ Có mấy loại xương cho ví dụ 
Lưu ý : trẻ em xương chứa tuỷ đỏ , người trưởng thành chứa tuỷ vàng. 
+ Xác đinh các loại xương trên trên cơ thể người hay trên mô hình.
Gv nhận xét
Hs đọc thông tin SGK tr. 25 ž nêu:
+ Có 3 loại xương : xương ngắn, xương dẹt, xương dài ( chứa tuỷ). 
+ Hs xác định các loại xương.
Hs nhận xét
Dựa vào hình dạng và cấu tạo chia 3 loại xương:
+ Xương dài : xương đùi , xương ống tay ( chứa tuỷ). 
+ Xương ngắn : xương đốt sống , xương cổ tay.
_ Xương dẹt : xương bả vai , xương cánh chậu 
Hoạt động 3: III. CÁC KHỚP XƯƠNG
Gv cho Hs đọc thông tin, quan sát hình 7.4 ž hỏi:
+ Có mấy loại khớp? 
+ Mô tả khớp đầu gối ( khớp động ) 
+ Điểm khác nhau về khả năng cử động của khớp động và khớp bán động 
+ Đặc điểm khớp bất động 
Gv nhận xét và chốt lại kiến thức
Hs đọc thông tin, quan sát hình 7.4 ž nêu:
+ Có 3 loại khớp:
 Khớp bất động : xương chậu, xương sọ. 
 Khớp bán động : đốt sống
 Khớp động : xương đầu gối , khuỷu tay.
+ Có 2 đầu khớp giữa có dịch khớp . Hai đầu x tròn và lớn có sụn trơn bóng có dây chằng 
+Khớp đông có diện khớp 2 đầu xương tròn lớn . Khớp bán động có diện khớp phẳng và hẹp 
+ Có đường nối giữa 2 xương là hình răng cưa khít với nhau nên không cử động được
Hs nhận xét và ghi bài
Khíp x­¬ng lµ n¬i hai hay nhiỊu ®Çu x­¬ng tiÕp gi¸p víi nhau.
- Cã 3 lo¹i khíp x­¬ng:
+ Khíp ®éng: 2 ®Çu x­¬ng cã sơn, gi÷a lµ dÞch khíp (ho¹t dÞch), ngoµi cã d©y ch»ng giĩp c¬ thĨ cã kh¶ n¨ng cư ®éng linh ho¹t.
+ Khíp b¸n ®éng: gi÷a 2 ®Çu x­¬ng cã ®Ưm sơn giĩp cư ®éng h¹n chÕ.
+ Khíp bÊt ®éng: 2 ®Çu x­¬ng khíp víi nhau bëi mÐp r¨ng c­a hoỈc xÕp lỵp lªn nhau, kh«ng cư ®éng ®­ỵc. 
4. Cũng cố
	Gv cho Hs tóm tắt lại nội dung bài học.
Gv cho Hs đọc ghi nhớ, em có biết.
5 . Dặn dò
Về nhà học bài
Đọc trước bài 7.
Chuẩn bị: mẩu xương đùi ếch.
GVBM: Nguyễn Hoàng Tuân	 	 Tuần: 04
Môn: Sinh học 8	 	 	 Tiết : 08	
Bài 8: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG
I . Mục tiêu
1 . Kiến thức
Học xong bài này HS biết:
+ Học sinh nắm được cấu tạo chung của một xương dài ž giải thích sự lớn lên của xương và khả năng chịu lực của xương
+ Thành phần hoá học của xương ž giúp xương đàn hồi và vững chắc 
2 . Kỹ năng 
Rèn kỹ năng nhận biết , liên hệ thực tế .
3 . Thái độ
	Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ và giữ gìn xương theo hướng phát triển tốt nhất.
II . Đồ dùng dạy học 
GV : Tranh 8.1 ,8.2 ,8.3 ,8.4; Bảng phụ cấu tạo và chức năng xương dài, mẩu xương đùi ếch
HS : đọc trước bài, mẩu xương đùi ếch
III. Hoạt động dạy - học 
1 .Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3 . Vào bài mới
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 .I. CẤU TẠO CỦA XƯƠNG 
Gv cho Hs đọc thông tin, quan sát hình 8.1, 8.2 , bảng 8.1ž thảo luận:
+ Xương dài có cấu tạo như thế nào?
+ Mục q SGK?
Gv giảng: Xương hình ống có tác dụng làm cho xương nhẹ và vững chắc , còn nan xương xếp vòng cung có tác dụng phân tán lực làm tăng khả năng chịu lực .
Dựa vào cấu tạo hình ống của xương và cấu trúc hình vòm . Con người đã đưa vào kỹ thuật xây dựng đảm bảo độ bền vững mà tiết kiệm được nhiều nguyên liệu làm cột trụ , vòm cửa 
Gv giảng chức năng của xương dài theo bảng 8.1 SGK. 
Gv yêu cầu Hs thông tin và quan sát hình 8.3 ž hỏi:
+ Hãy quan sát hình và nhận xét xương dẹt và xương ngắn khác với xương dài như thế nào .
Gv nhận xét và chốt lại kiến thức
Hs đọc thông tin, quan sát hình 8.1, 8.2 , bảng 8.1ž thảo luận:
+ Bảng 8.1SGK
+ Sức chịu đựng lớn.
Hs nghe
Hs thông tin và quan sát hình 8.3 ž nêu:
+Xương ngắn và xương dẹt cấu tạo không có hình ống . 
Hs nhận xét và ghi bài
1. Cấu tạo và chức năng của xương dài 
Kẻ bảng 8.1 SGK 
2.Cấu tạo của xương ngắn và xương dẹt 
+Ngoµi lµ m« x­¬ng cøng (máng).
+Trong toµn lµ m« x­¬ng xèp, chøa tủ ®á.
Hoạt động 2 .II. SỰ TO RA VÀ DÀI RA CỦA XƯƠNG 
Gv cho Hs đọc thông tin, quan sát hình 8.4,8.5 ž hỏi:
+ Xương to ra là nhờ đâu 
+ Xương dài ra là nhờ vào xương nào 
+Quan sát hình 8.5 SGK mô tả lại thí nghiệm và chứng minh vai trò của sụn tăng trưởng?
Gv thông báo: Tuổi trưởng thành sự phân chia sụn tăng trưởng không còn nên không cao . Tuy nhiên màng xương vẫn có khả năng sinh ra tế bào xương để bồi đắp phía ngoài của thân xương nên xương lớn lên . Trong khi đó các tế bào huỷ xương , tiêu huỷ thành trong của ống xương làm cho khoang xương ngày càng rộng ra 
Hs đọc thông tin, quan sát hình 8.4,8.5 ž nêu:
+ Các tế bào màng xương phân chia. 
+ Là do sự phân hoá của sụn tăng trưởng ở hai đầu thân xương 
+ B ,C , nằm phía trong sụn tăng trưởng 
A,D phía ngoài sụn tăng trưởng 
Hs nghe
Xương to bề ngang nhờ sự phân chia của các tế bào xương .
Xương dài ra nhờ sự phân chia các tế bào lớp sụn tăng trưởng .
Hoạt động 3 .III. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG 
Gv biểu diễn thí nghiệm: Thả thêm 1 xương đùi ếch vào cốc đựng axit HCl 10 % ž yêu cầu:
+ Hs quan sát có hiện tượng xảy ra? 
Gv giảng: Bọt khí đó chính là khí cacbonic điều đó chứng tỏ trong thành phần của xương có muối cacbonat , khi tác dụng với axit sẽ giải phóng khí cacbonic. 
Gv tiếp tục thí nghiệm:
*Rửa xương trong cốc nước lả đưa cho học sinh kiểm tra độ mềm dẻo của xương 
*Đốt xương trên ngọn lửa đèn cồn , khi hết khói đưa cho học sinh bóp rồi thả vào axit HCl 
ž Quan sát có hiện tương gì xảy ra?
+ Ngâm xương trong axit để làm gì?
+ Đốt xương thì phần nào bị cháy 
+ Tại sao người già xương dễ gãy và giòn 
Gv nhận xét và chốt lại kiến thức 
Hs quan sát và theo dõi thí nghiệm: 
+ Có bọt khí nổi lên 
+ Xương mềm và dẻo 
+ Xương dòn và gãy vụn 
+ Làm tan lượng muối khoáng có trong xương 
+ Cốt giao cháy hết. 
+ Xương người già nhiều muối khoáng nhưng ít cốt giao 
Hs nhận xét và ghi bài
+Xương gồm 2 thành phần chính là cốt giao “chất hữu cơ” 
 ( xương mềm , dẻo ) và muối khoáng “chất vô cơ”: ( xương cứng , rắn )
+Sù kÕt hỵp 2 thµnh phÇn nµy lµm cho x­¬ng cã tÝnh chÊt ®µn håi vµ r¾n ch¾c.
+Thành phần hoá học của xương thay đổi theo tuổi . 
4. Cũng cố
	Gv cho Hs tóm tắt lại nội dung bài học
	Gv cho Hs đọc ghi nhớ và mục em có biết
5 . Dặn dò
Ngày: 
TT
Về nhà học bài 
Đọc trước bài 9.