Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 3 - Nguyễn Hoàng Tuân

GVBM: Nguyeón Hoaứng Tuaõn 	Tuaàn: 03
Moõn: Sinh hoùc 8	Tieỏt: 05
Baứi 5: Thửùc haứnh: QUAN SAÙT TEÁ BAỉO VAỉ MOÂ
I . Muùc tieõu
1 . Kieỏn thửực
Hoùc xong baiứ naứy HS bieỏt:
	- Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời mô cơ vân.
	- Quan sát và vẽ các tế bào trong tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng (mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn. Phân biệt các bộ phận chính của tế bào gồm màng sinh chất, tế bào chất và nhân.
	- Phân biệt được điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.
2 . Kyừ naờng 
	Rèn kĩ năng sử dụng kính hiển vi, kĩ năng mổ, tách tế bào.
3 . Thaựi ủoọ
	Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng học sau khi làm.
II . ẹoà duứng daùy hoùc 
	GV : + Kính hiển vi, lam kính (2), lamen, bộ đồ mổ, khân lau, giấy thấm, kim mũi mác.
	 	 + 1 ếch đồng sống hoặc bắp thịt ở chân giò lợn.
	 + Dung dịch sinh lí 0,65% NaCl, côngtơhut, dung dịch axit axetic 1%.
	 + Bộ tiêu bản: mô biểu bì, mô sụn, mô xương, mô cơ trơn.
HS : ẹoùc trửụực baứi. Mỗi tổ 1 con ếch. 
III . Hoaùt ủoọng daùy hoùc 
1 .OÅn ủũnh lụựp
2. Kieồm tra baứi cuừ
	 - So sánh mô biểu bì, mô liên kết về vị trí và sự sắp xếp các tế bào trong 2 loại mô đó?
	 	 - Cơ vân, cơ trơn và cơ tim có gì khác nhau về cấu tạo, sự phân bố trong cơ thể và khả năng co dãn?
3 . Vaứo baứi mụựi
Hoaùt ủoọng cuỷa GV
Hoaùt ủoọng cuỷa HS
Noọi dung
Hoaùt ủoọng 1: I. MUẽC TIEÂU
Gv gọi 1 HS đọc phần I: Mục tiêu của bài thực hành.
Gv neõu phaàn chuaồn bũ
Gv nhấn mạnh yêu cầu quan sát và so sánh các loại mô.
HS đọc phần I: Mục tiêu của bài thực hành.
Hs nghe.
Hs chuự yự
SGK trang 18
Hoaùt ủoọng 2: II. NOÄI DUNG VAỉ CAÙCH TIEÁN HAỉNH THÍ NGHIEÄM
Gv treo bảng phụ viết sẵn nội dung các bước làm tiêu bản.
+ Nếu có điều kiện Gv hướng dẫn trước cho nhóm Hs yêu thích môn học các thao tác thực hiện.
+ Phân công các nhóm thí nghiệm.
Gv hướng dẫn cách đặt tế bào mô cơ vân lên lam kính và đặt lamen lên lam kính.
+ Nhỏ 1 giọt axit axetic 1% vào cạnh lamen, dùng giấy thấm hút bớt dd sinh lí để axit thấm dưới lamen.
Gv kiểm tra các nhóm, giúp đỡ nhóm yếu.
Gv yêu cầu các nhóm điều chỉnh kính hiển vi.
Gv kiểm tra kết quả quan sát của Hs, tránh nhầm lẫn hay mô tả theo SGK.
Gv phát tiêu bản cho các nhóm, yêu cầu Hs quan sát các mô và vẽ hình vào vở.
Gv treo tranh các loại mô để Hs đối chiếu.
Hs nghe vaứ chuự yự
Các nhóm tiến hành làm tiêu bản như hướng dẫn, yêu cầu:
+ Lấy sợi thật mảnh.
+ Không bị đứt.
+ Rạch bắp cơ phải thẳng.
+ Hs: Đậy lamen không có bọt khí.
+ Các nhóm nhỏ axit axetic 1%, hoàn thành tiêu bản đặt trên bàn để Gv kiểm tra.
Các nhóm điều chỉnh kính, lấy ánh sáng để nhìn rõ mẫu.
+ Đại diện các nhóm quan sát đến khi nhìn rõ tế bào.
+ Cả nhóm quan sát, nhận xét: Thấy được: màng, nhân, vân ngang, tế bào dài.
Các nhóm đặt tiêu bản, điều chỉnh kính để quan sát rõ.
Các thành viên lần lượt quan sát, vẽ hình và đối chiếu với hình vẽ SGK và hình trên bảng.
- Các nhóm đổi tiêu bản cho nhau để lần lượt quan s
1. Laứm tieõu baỷn vaứ quan saựt teỏ baứo moõ cụ vaõn.
a. Cách làm tiêu bản mô cơ vân:
- Rạch da đùi ếch lấy 1 bắp cơ.
- Dùng kim nhọn rạch dọc bắp cơ ( thấm sạch máu).
- Dùng ngón trỏ và ngón cái ấn lên 2 bên mép rạch.
- Lấy kim mũi mác gạt nhẹ và tách 1 sợi mảnh.
- Đặt sợi mảnh mới tách lên lam kính, nhỏ dd sinh lí NaCl 0,65%.
- Đậy lamen, nhỏ dd axit axetic 1%.
Chú ý: ếch huỷ tuỷ để khỏi nhảy.
b. Quan sát tế bào:
Thấy được các thành phần chính: màng, tế bào chất, nhân, vân ngang.
2. Quan saựt tieõu baỷn caực loaùi moõ khaực.
- Mô biểu bì: tế bào xếp xít nhau.
- Mô sụn: chỉ có 2 đến 3 tế bào tạo thành nhóm.
- Mô xương: tế bào nhiều.
- Mô cơ: tế bào nhiều, dài.
Hoaùt ủoọng 3: III. THU HOAẽCH 
Gv yeõu caõu Hs vieỏt thu hoaùch theo noọi dung SGK tr. 19
Hs vieỏt thu hoaùch 
SGK trang 19
4. Cuừng coỏ
Gv cho Hs toựm taột laùi noọi dung baứi hoùc.
Gv nhắc nhở Hs thu dọn, vệ sinh ngăn nắp, trật tự.
5 . Daởn doứ
Veà nhaứ xem laùi baứi
ẹoùc trửụực baứi 6
	Ôn lại kiến thức về mô thần kinh.
GVBM: Nguyeón hoaứng Tuaõn 	Tuaàn: 03
Moõn: Sinh hoùc 8	Tieỏt: 06
Baứi 6: PHAÛN XAẽ
I . Muùc tieõu
1 . Kieỏn thửực
Hoùc xong baiứ naứy HS bieỏt:
- Moõ taỷ caỏu taùo 1 nụron ủieồm hỡnh 
- Trỡnh baứy chửực naờng cụ baỷn cuỷa nụron
- Trỡnh baứy ủửụùc 5 thaứnh phaàn cuỷa 1 cung phaỷn xaù vaứ ủửụứng daón truyeàn xung thaàn kinh trong 1 cung phaỷn xaù .
2 . Kyừ naờng 
- Quan saựt tranh ủeồ moõ taỷ caỏu taùo nụron vaứ caực thaứnh phaàn tham gia moọt cung phaỷn xaù .
- Qua sụ ủoà HS nhaọn bieỏt vaứ phaõn bieọt cung phaỷn xaù – Voứng phaỷn xaù .
	3 . Thaựi ủoọ
	Giáo dục ý thức hoùc taọp.
II . ẹoà duứng daùy hoùc 
GV : Tranh veừ 6.1 :Nụron vaứ hửụựng lan truyeàn xung thaàn kinh. Tranh 6. 2 ( Caõm ) : Cung phaỷn xaù . Sụ ủoà 6.3 : Sụ ủoà phaỷn xaù .
HS : ẹoùc trửụực baứi,
III . Hoaùt ủoọng daùy hoùc 
1 .OÅn ủũnh lụựp
2. Kieồm tra baứi cuừ
3 . Vaứo baứi mụựi
Hoaùt ủoọng cuỷa HS
Noọi dung
Hoaùt ủoọng 1: I. CAÁU TAẽO VAỉ CHệÙC NAấNG CUÛA NễRON
Gv hoỷi: Neõu thaứnh phaàn caỏu taùo cuỷa moõ thaàn kinh?
Gv treo tranh 6 . 1 à yeõu caàu:
+Moõ taỷ laùi caỏu taùo 1 nụron?
Lửu yự: Bao mieõlin taùo neõn nhửừng eo chửự khoõng phaỷi noỏi lieàn. 
+Vụựi caỏu taùo nhử vaọy thỡ nụron thửùc hieọn chửực naờng gỡ ?
Gv yeõu caàu 1 Hs ủoùc thoõng tin trong SGK.
+ Theỏ naứo laứ caỷm ửựng ?
+ Theỏ naứo laứ daón truyeàn ?
Gv dửùa vaứo hỡnh veừ ủeồ laứm roừ chửực naờng caỷm ửựng vaứ daón truyeàn
Gv chuyeồn yự : Caực xung thaàn kinh ủửụùc daón truyeàn theo 1 chieàu nhaỏt ủũnh vaứ caờn cửự vaứo hửụựng daón truyeàn ngửụứi ta phaõn bieọt 3 loaùi nụron.
Gv cho HS hoaùt ủoọng nhoựm hoaứn thaứnh phieàu hoùc taọp .
Hs neõu: Goàm : Nụron vaứ Tb thaàn kinh ủeọm 
Hs quan saựt àneõu:
+ Cấu tạo nơron gồm:
Thân: chứa nhân, xung quanh có tua ngắn (sợi nhánh).
Tua dài (sợi trục): có bao miêlin, tận cùng phân nhánh có cúc ximáp.
+ Chức năng
- Cảm ứng (SGK)
- Dẫn truyền (SGK
Hs ủoùc thoõng tin trong SGK.
+ Caỷm ửựng laứ .....
+ Daón truyeàn laứ ...... 
Hs chuự yự
Hs hoaùt ủoọng nhoựm laứm phieỏu hoùc taọp
a. cấu tạo nơron gồm:
- Thân: chứa nhân, xung quanh có tua ngắn (sợi nhánh).
- Tua dài (sợi trục): có bao miêlin, tận cùng phân nhánh có cúc ximáp.
b. Chức năng
- Cảm ứng (SGK)
- Dẫn truyền (SGK)
Các loại nơron
Vị trí
Chức năng
Nơron hướng tâm
(nơron cảm giác)
- Thân nằm bên ngoài TW thần kinh
- Truyền xung thần kinh từ cơ quan đến TW thần kinh (thụ cảm).
Nơron trung gian
(nơron liên lạc)
- Nằm trong trung ương thần kinh.
- Liên hệ giữa các nơron.
Nơron li tâm
(nơron vận động)
- Thân nằm trong trung ương thần kinh, sợi trục hướng ra cơ quan phản ứng.
- Truyền xung thần kinh từ trung ương tới cơ quan phản ứng.
Gv nhaọn xeựt
Gv ủaởt caõu hoỷi : 
+ Coự nhaọn xeựt gỡ veứ hửụựng daón truyeàn xung thaàn kinh ụỷ nụron hửụựng taõm vaứ Nụron li taõm ?
Gv choỏt laùi yự chớnh .
ẹaùi dieọn nhoựm trỡnh baứy 
Caực nhoựm khaực nhaọn xeựt 
Hs neõu:
+ Traựi ngửụùc nhau
Hs ghi baứi
c. Caực loaùi nụron:
Nụron coự 2 chửực naờng cụ baỷn laứ caỷm ửựng vaứ daón truyeàn
Coự 3 loaùi nụron : hửụựng taõm, lieõn laùc , ly taõm
Hoaùt ủoọng 2: II. CUNG PHAÛN XAẽ 
Gv yeõu caàu Hs ủoùc thoõng tin 1 trang 21 SGK àhoỷi :
+ Phaỷn xaù laứ gỡ ? Cho vớ duù ?
Gv ủaởt vaỏn ủeà : Khi tay chaùm vaứo caõy trinh nửừ thỡ hieọn tửụùng gỡ xaỷy ra ? à ẹoự coự phaỷi laứ phaỷn xaù hay khoõng ?
Gv nhaọn xeựt
Gv cho HS tửù ủoùc thoõng tin vaứ quan saựt hỡnh 6.2 trang 21 à thaỷo luaọn traỷ lụứi caõu hoỷi :
+ Coự maỏy loaùi nụron taùo neõn 1 cung phaỷn xa?ù 
+ Neõu caực thaứnh phaàn cuỷa 1 cung phaỷn xaù?
+ Cung phaỷn xaù laứ gỡ?
+ Cung phaỷn xaù coự vai troứ nhử theỏ naứo?
+ Lieõn heọ: Haừy giaỷi thớch phaỷn xaù: kim chaõm vaứo tay thỡ giaọt laùi.
Gv nhaọn xeựt
Gv cho Hs ủoùc thoõng tin vaứ quan saựt sụ ủoà 6 . 3 SGK ž traỷ lụứi caõu hoỷi muùc q SGK tr.22
Gv ủaởt vaỏn ủeà : Baống caựch naứo trung ửụng thaàn kinh coự theồ bieỏt ủửụùc phaỷn ửựng cuỷa cụ theồ ủaừ ủaựp ửựng ủửụùc kớch thớch hay chửa ?
à Gv giaỷi thớch sụ ủoà
+ Vaọy voứng phaỷn xaù laứ gỡ?
Gv choỏt laùi kieỏn thửực
Hs ủoùc thoõng tin trang 21 SGKà neõu:
+ Phaỷn xaù laứ phaỷn ửựng cuỷa cụ theồ traỷ lụứi caực kớch thớch moõi trửụứng thoõng qua heọ thaàn kinh .
VD: khi baỏt chụùt coự ai la lụựn thỡ ta giaọt mỡnh.
+ Hieọn tửụùng laự cuùm laùi. Khoõng. vỡ ụỷ caõy trinh nửừ chổ laứ phaỷn ửựng vỡ khoõng coự sửù ủieàu khieồn cuỷa heọ thaàn kinh
Hs nhaọn xeựt
HS tửù ủoùc thoõng tin vaứ Quan saựt tranh à thaỷo luaọn nhoựm :
+ Coự 3 loaùi nụron
+ Moọt cung phaỷn xaù goàm 5 yeỏu toỏ : cụ quan thuù caỷm , Nụron hửụựng taõm , Nụron trung gian , Nụron li taõm vaứ cụ quan phaỷn ửựng .
+ Cung phaỷn xaù laứ ủửụứng daón truyeàn xung thaàn kinh tửứ cụ quan thuù caỷm qua trung ửụng thaàn kinh tụựi cụ quan phaỷn ửựng 
+ Laứ con ủửụứng daón truyeàn xung thaàn kinh.
+ Kim (kớch thớch)ž cụ quan thuù caỷm da tuyỷ soỏng (phaõn tớch)cụ quan ngoựn tay ž co tay giaọt laùi.
Hs nhaọn xeựt
Hs ủoùc thoõng tin vaứ quan saựt sụ ủoà 6 . 3 SGKž neõu:
+ khi tay chaùm vaứo vaọt noựng thỡ giaọt ra.
Hs chuự yự
+ Voứng phaỷn xaù bao goàm cung phaỷn xaù vaứ ủửụứng lieõn laùc ngửụùc.
Hs nhaọn xeựt vaứ ghi baứi
1. Phaỷn xaù
Phaỷn xaù laứ phaỷn ửựng cuỷa cụ theồ traỷ lụứi caực kớch thớch moõi trửụứng thoõng qua heọ thaàn kinh .
2. Cung phaỷn xaù
+ Moọt cung phaỷn xaù goàm 5 yeỏu toỏ : cụ quan thuù caỷm , Nụron hửụựng taõm , Nụron trung gian , Nụron li taõm vaứ cụ quan phaỷn ửựng .
+ Cung phaỷn xaù laứ ủửụứng daón truyeàn xung thaàn kinh tửứ cụ quan thuù caỷm qua trung ửụng thaàn kinh tụựi cụ quan phaỷn ửựng .
3. Voứng phaỷn xaù
Trong phaỷn xaù luoõn coự luoàng thoõng tin ngửụùc baựo veà trung ửụng thaàn kinh ủieàu chổnh phaỷn ửựng cho thớch hụùp .
Luoàng thaàn kinh bao goàm : Cung phaỷn xaù vaứ ủửụứng phaỷn hoài taùo neõn voứng phaỷn xaù 
4. Cuừng coỏ
Gv cho Hs toựm taột laùi noọi dung baứi hoùc.
Gv cho Hs ủoùc ghi nhụự 
5 . Daởn doứ
Veà nhaứ hoùc baứi, ủoùc muùc em coự bieỏt
ẹoùc trửụực baứi 7
OÂn laùi caỏu taùo boọ xửụng cuỷa thoỷ.
Ngaứy: 
TT