Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 22: Vệ sinh hô hấp

I. Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- HS nªu ®­ỵc c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho ®­êng h« hÊp, qua ®ã HS nhËn biÕt ®­ỵc c¸c vÊn ®Ị m«i tr­êng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh h« hÊp.
- HS hiĨu râ ®­ỵc t¸c dơng cđa c©y xanh trong viƯc t¹o m«i tr­êng kh«ng khÝ trong lµnh.
- HS ®Ị ra mét sè biƯn ph¸p b¶o vƯ vµ luyƯn tËp ®Ĩ cã mét hƯ h« hÊp kháe m¹nh.
2. Kü n¨ng, hµnh vi:
- HS rÌn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm
- HS cã hµnh vi cơ thĨ trong cuéc sèng: ch¨m sãc c©y xanh, sèng ng¨n n¾p, vƯ sinh; gi÷ vƯ sinh cho b¶n th©n vµ cho mäi ng­êi xung quanh.
3. Th¸i ®é:
- HS cã ý thøc vµ hµnh ®éng tÝch cùc ®Ĩ b¶o vƯ hƯ h« hÊp, b¶o vƯ qu¸ tr×nh h« hÊp.
- HS cã ý thøc tù gi¸c gi÷ g×n vƯ sinh m«i tr­êng, ®Ỉc biƯt lµ m«i tr­êng kh«ng khÝ.
II. ChuÈn bÞ:
1. Gi¸o viªn:
- M¸y chiÕu, m¸y tÝnh. B¶ng phơ, bĩt d¹.
- C¸c ®o¹n b¨ng h×nh vỊ c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hƯ h« hÊp, « nhiƠm m«i tr­êng khÝ,
- Tranh ¶nh vỊ c¸c bƯnh h« hÊp.
2. Häc sinh:	
- §äc tr­íc néi dung bµi häc.
- ¤n l¹i kiÕn thøc líp 6: Vai trß cđa thùc vËt.
- S­u tÇm tµi liƯu, tranh ¶nh vỊ b¶o vƯ m«i tr­êng vµ c¸c bƯnh h« hÊp,
III. TiÕn tr×nh tiÕt häc:
1. Tỉ chøc líp:
- KiĨm tra sÜ sè, ỉn ®Þnh trËt tù.
- KiĨm tra t×nh h×nh chuÈn bÞ bµi cđa häc sinh.
2. TiÕn tr×nh tiÕt d¹y:
* Vµo bµi: (1’)
- KĨ tªn mét sè bƯnh vỊ ®­êng h« hÊp mµ em biÕt?
à HS tr¶ lêi. 
- GV: Tõng giê, tõng phĩt, chĩng ta ®Ịu ph¶i h« hÊp ®Ĩ duy tr× sù sèng. Nh­ng kh«ng khÝ cã thĨ bÞ « nhiƠm, lµm cho chĩng ta m¾c mét sè bƯnh vỊ ®­êng h« hÊp. VËy, nh÷ng t¸c nh©n nµo ®· g©y h¹i cho hƯ h« hÊp vµ chĩng ta nªn ®Ị ra nh÷ng biƯn ph¸p g× ®Ĩ cã ®­ỵc mét hƯ h« hÊp kháe m¹nh? Bªn c¹nh ®ã, häc sinh chĩng ta cã thĨ vµ sÏ lµm g× ®Ĩ gãp phÇn b¶o vƯ m«i tr­êng, h¹n chÕ t×nh tr¹ng « nhiƠm?
à GV ghi b¶ng ®Ị bµi:
TiÕt 24 – Bµi 22. VƯ sinh h« hÊp
Ho¹t ®éng d¹y cđa gv
Ho¹t ®éng häc cđa hs
Néi dung
* Ho¹t ®éng 1: (25’) T×m hiĨu c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho ®­êng h« hÊp; ®Ị ra c¸c biƯn ph¸p b¶o vƯ hƯ h« hÊp
- Yªu cÇu HS t×m hiĨu b¶ng 22 trang 72 SGK, quan s¸t b¨ng h×nh SGK, tr¶ lêi 2 c©u hái sau:
- HS ghi bµi.
- HS tr¶ lêi.
I. CÇn b¶o vƯ hƯ h« hÊp khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i:
+ Nªu c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hƯ h« hÊp?
+ Chĩng g©y nªn nh÷ng bƯnh g× vỊ h« hÊp?
à GV chèt l¹i.
- HS ghi bµi.
* C¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hƯ h« hÊp:
- Bơi
- C¸c khÝ ®éc (NOX, SOX, CO)
- C¸c chÊt ®éc h¹i (nic«tin, nic«zamin,)
- Vi sinh vËt g©y bƯnh, à g©y nªn c¸c bƯnh: viªm ®­êng h« hÊp, viªm phỉi, ung th­ phỉi, 
- Tỉ chøc cho HS diƠn kÞch. Yªu cÇu HS theo dâi vµ t×m th«ng ®iƯp tõ ®o¹n kÞch. à VÊn ®¸p.
- HS theo dâi. 
- VÊn ®¸p c¸ nh©n: 
+ Cã nh÷ng biƯn ph¸p nµo ®Ĩ b¶o vƯ hƯ h« hÊp khái nh÷ng t¸c nh©n cã h¹i?
+ §èi víi vƯ sinh c¸ nh©n th× em ®· lµm nh÷ng viƯc g×?
à GV chèt l¹i, ghi b¶ng.
- HS tr¶ lêi.
* C¸c biƯn ph¸p b¶o vƯ hƯ h« hÊp tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i:
- VƯ sinh c¸ nh©n: 
+ §eo khÈu trang chèng bơi 
+ Rưa mịi, xĩc miƯng b»ng n­íc muèi sinh lý
- Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm trong thêi gian 2’, viÕt ra b¶ng nhãm: Nªu c¸c biƯn ph¸p b¶o vƯ m«i tr­êng kh«ng khÝ?
à GV ®¸nh gi¸, chèt l¹i.
- HS ho¹t ®éng nhãm. §¹i diƯn nhãm b¸o c¸o. Nhãm kh¸c bỉ sung.
- B¶o vƯ m«i tr­êng kh«ng khÝ: 
+ Trång vµ b¶o vƯ c©y xanh 
+ Kh«ng hĩt thuèc l¸
+ Kh«ng vøt r¸c bõa b·i
- Yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc líp 6: C©y xanh cã vai trß nh­ thÕ nµo trong viƯc b¶o vƯ m«i tr­êng?
- HS tr¶ lêi. (C©y xanh cã t¸c dơng lµm trong s¹ch kh«ng khÝ, t¨ng nång ®é khÝ oxi,)
- Thùc tÕ, c¸c em ®· lµm ®­ỵc nh÷ng g× ®Ĩ gi÷ g×n vƯ sinh c¸ nh©n vµ b¶o vƯ m«i tr­êng?
- HS tr¶ lêi th«ng qua b¸o c¸o. 
à GV chèt l¹i: Hy väng r»ng c¸c em sÏ tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng b¶o vƯ m«i tr­êng, ®ång thêi trë thµnh nh÷ng tuyªn truyỊn viªn tÝch cùc t¹i ®Þa ph­¬ng vµ tr­êng, líp kªu gäi mäi ng­êi cïng tham gia b¶o vƯ m«i tr­êng; ®Ĩ chĩng ta cã ®­ỵc mét m«i tr­êng sèng trong s¹ch, lµnh m¹nh, b¶o vƯ søc kháe con ng­êi vµ b¶o vƯ mµu xanh cđa tr¸i ®Êt.
* Ho¹t ®éng 2: (12’) §Ị ra c¸c biƯn ph¸p tËp luyƯn ®Ĩ cã 
Mét hƯ h« hÊp kháe m¹nh
- Theo c¸c em, nÕu chØ ¸p dơng nh÷ng biƯn ph¸p b¶o vƯ th× chĩng ta cã thĨ cã ®­ỵc hƯ h« hÊp kháe m¹nh kh«ng? Hay chĩng ta cÇn ph¶i lµm g× thªm n÷a?
* ChuyĨn ®o¹n: VËy tËp luyƯn nh­ thÕ nµo lµ ®ĩng c¸ch vµ khoa häc? T×m hiĨu trong phÇn II cđa bµi.
- HS tr¶ lêi.
- HS ghi bµi.
II. CÇn tËp luyƯn ®Ĩ cã mét hƯ h« hÊp kháe m¹nh:
- GV chiÕu slide h×nh ¶nh minh häa: Dung tÝch sèng phơ thuéc vµo dung tÝch phỉi. Dung tÝch phỉi phơ thuéc vµo thĨ tÝch lång ngùc. ThĨ tÝch lång ngùc l¹i phơ thuéc vµo sù ph¸t triĨn cđa khung x­¬ng s­ên vµ tÝnh ®µn håi cđa c¸c c¬ h« hÊp. Do ®ã, ë ®é tuỉi c¬, x­¬ng cßn ph¸t triĨn, chĩng ta tËp luyƯn thĨ dơc thĨ thao ®ĩng c¸ch vµ ®Ịu ®Ỉn th× khung x­¬ng s­ên ®­ỵc më réng, tÝnh ®µn håi cđa c¸c c¬ h« hÊp cịng ®­ỵc t¨ng lªn. DÉn ®Õn cã thĨ ®¹t ®­ỵc dung tÝch sèng lý t­ëng.
- HS quan s¸t.
 - GV h­íng dÉn HS tËp hÝt thë s©u (tËp thë ngùc vµ tËp thë bơng). 
- 3 HS lµm mÉu. Hs d­íi líp lµm theo.
- H·y ®Ị ra c¸c biƯn ph¸p luyƯn tËp ®Ĩ cã thĨ cã mét hƯ h« hÊp kháe m¹nh?
à GV chèt l¹i.
- HS tr¶ lêi.
- Liªn hƯ: Tuy nhiªn, víi t×nh tr¹ng « nhiƠm m«i tr­êng kh«ng khÝ nh­ hiƯn nay, chĩng ta cÇn ¸p dơng hai biƯn ph¸p luyƯn tËp trªn trong ®iỊu kiƯn nh­ thÕ nµo?
- TËp luyƯn thĨ dơc thĨ thao ®ĩng c¸ch, ®Ịu ®Ỉn vµ võa søc.
- TËp thë s©u vµ gi¶m nhÞp thë. 
à GV l­u ý:
+ TËp TDTT ë c«ng viªn cã kh«ng khÝ tho¸ng ®·ng, trong lµnh,
+ ë tr­êng, c¸c em cã giê tËp thĨ dơc gi÷a giê – lµ thêi gian giĩp c¸c em gi¶m c¨ng th¼ng sau nh÷ng tiÕt häc, ®ång thêi gãp phÇn giĩp c¸c em luyƯn tËp c¬ thĨ. C« mong r»ng c¸c em sÏ tham gia ®Ịu ®Ỉn, tËp ®ĩng ®éng t¸c ®Ĩ n©ng cao søc kháe cđa m×nh, tham gia häc tËp ®­ỵc tèt h¬n.
* Cđng cè: (6’)
- Tỉ chøc trß ch¬i ghÐp h×nh. 
à Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy tãm t¾t kiÕn thøc cđa bµi.
* DỈn dß: (1’)
	Yªu cÇu HS:
- Hoµn thµnh b¶n ®å t­ duy vỊ kiÕn thøc ch­¬ng IV. H« hÊp. à TiÕt sau nép, khuyÕn khÝch cã tranh ¶nh, h×nh minh häa.
- HS ®äc phÇn “Em cã biÕt” trang 74 SGK.
	- §äc tr­íc néi dung bµi 23 vµ t×m hiĨu vỊ h« hÊp nh©n t¹o.