Giáo án Sinh học Lớp 6 - Tiết 36+37: Thụ phấn - Năm học 2007-2008

Tuần: 18
Tiết: 36, 37
I. Mục tiêu bài học: 
 - Phát biểu được khái niệm thụ phấn
 - Kể những đặc điểm chính của hoa tự thụ phấn, phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
 - Kể được những đặc điểm chính thích hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ của 1 số hoa.
 - Biết quan sát hoạt động nhóm, tư duy.
 - Yêu và bảo vệ thiên nhiên.
II. Đồ dùng dạy học:
 Mẫu: hoa tự thụ phấn và hoa thụ phấn nhờ gió, sâu bọ, tranh.
III. Hoạt động dạy học: 
 1. Ổ n định
 2. Kiểm tra bài cũ
 3. Mở bài: quá trình sinh sản của cây được bắt đầu bằng sự thụ phấn . Vậy sự thụ phấn là gì? Có những cách thụ phấn nào?
 4. Bài mới:
* HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU HOA TỰ THỤ PHẤN VÀ HOA GIAO PHẤN
- Mục tiêu: phân biệt rõ đặc điểm hoa tự thụ phấn và phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
GV
HS
a. Hoa tự thụ phấn
- Gv hướng dẫn hs quan sát hình 30.1 hỏi:
+ Thế nào là hiện tượng thụ phấn?
+ Hoa tự thụ phấn cần những điều kiện gì?
- Gv chốt lại.
b. Hoa giao phấn
- Cho hs đọc thông tin và trả lời câu hỏi mục 1b trang 99.
- Yêu cầu thảo luận
+ Hoa giao phấn khác hoa tự thụ phấn điểm nào? Hiện tượng giao phấn của hoa thực hiện nhờ những yếu tố nào?
- Hs quan sát hình chú ý vị trí của nhị và nhụy.
- Hs thảo luận nhóm trả lời 2 câu hỏi, nhóm khác nhận xét bổ sung.
- Định nghĩa sgk.
- Nhị và nhụy chín cùng 1 lúc.
- Hs thảo luận trả lời các nhóm khác bổ sung.
- Giao phấn có nhị và nhụy không chín cùng 1 lúc: sâu bọ, gió, người.
* TIỂU KẾT: 
* Định nghĩa thụ phấn: là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
1/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
a. Hoa tự thụ phấn: là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
 * Đặc điểm: - Hoa lưỡng tính.
 - Nhị và nhụy chín cùng 1 lúc.
b. Hoa giao phấn: nhu]xng hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhụy của hoa khác là hoa giao phấn.
 * Đặc điểm: - Nhị và nhụy không chín cùng 1 lúc.
 - Hoa đơn hoặc lưỡng tính.
 - Nhờ sâu bọ, gió, người.
* HOẠT ĐỘNG 2: ĐẶC ĐIỂM CỦA HOA THỤ PHẤN NHỜ SÂU BỌ:
- Mục tiêu: nhận biết các đặc điểm hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
GV
HS
- Hướng dẫn hs quan sát mẫu và tranh trả lời 4 câu hỏi trang 100.
- Hoa có đặc điểm nào thu hút sâu bọ?
-Gv nhấn mạnh các đặc điểm chính của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
- Hs quan sát maawxu và tranh chú ý nhị và nhụy , màu hoa, suy nghĩ trả lời câu hỏi sgk.
- Đại diên nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung và tóm tắt các đặ c điểm chính của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
* TIỂU KẾT: 2/ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOA THỤ PHẤN NHỜ SÂU BỌ
 - Có màu sắc sặc sở, có mùi thơm.
 - Đĩa mật nằm dưới đáy hoa.
 - Hạt phấn và đầu nhụy có chất dinh.
* HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM CỦA HOA THỤ PHẤN NHỜ GIÓ
- Mục tiêu: giải thích được tác dụng của những đặc điểm thường có ở hoa thụ phấn nhờ gió.
GV
HS
- Gv hướng dẫn hs quan sát mẫu và hình 30.3, 30.4 hỏi:
- Nhận xét vị trí của hoa ngô đực và hoa ngô cái.
ĐẶC ĐIỂM CỦA HOA
TÁC DỤNG
- Hoa tập trung ở ngọn cây
?
- Bao hoa thường tiêu giảm
?
- chỉ nhị dài bao phấn treo lủng lẳng
?
- Hạt phấn nhiều, nhỏ , nhẹ
?
- Đầu nhụy daiø có nhiều lông
?
-Gv sữa bài tập cho các nhóm.
- Yêu cầu so sánh hoa thụ phấn nhờ gió và nhờ sâu bọ.
- Hs quan sát mẫu và hình tìm câu trả lời.
- Hoa đực: ở trên đễ tung hạy phấn.
- Các nhóm thảo luận hoàn thàng phiếu học tập.
- Dêõ tung hạy phấn
- Dễ rơi khi gặp gio
- Bay xa
- Hứng hạt phấn
- 1, 2 nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.
* TIỂU KẾT: 3/ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOA THỤ PHẤN NHỜ GIÓ
- Bao hoa thường tiêu giảm.
- Hoa nằm ở ngọn cây.
- Chỉ nhị dài bao phấn treo lủng lẳng.
- Hạt phấn nhiều nhỏ nhẹ.
- Đầu nhụy dào có nhiều lông dính
* So sánh:
ĐẶC ĐIỂM
HOA THỤ PHÁN NHỜ SÂU BỌ
HOA THỤ PHẤN NHỜ GIÓ
1. Bao hoa
- Đầy đủ hoặc có cấu tạo phức tạp, màu sắc sặc sở.
- Đơn giản hoặc tiêu biến, không có màu sắc sặc sở.
2. Nhị
- Hạt phấn to dính có gai
- Chỉ nhị dài bao phấn treo lủng lẳng.
3. Nhụy
- Đầu nhụy có chất dính
- Đầu nhụy dài bề mặt tiếp xúc lớn , có lông quét.
4. Đặc điểm khác
- Có hương tơm, mật ngọt
- Hoa mọc ở ngọn cây, đầu cành.
* HOẠT ĐỘNG 4: ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ THỤ PHẤN
Gv
Hs
- Yêu cầu đọc thông tin trả lời câu hỏi
+ Kể những ứng dụng về sự thụ phấn của con người?
+ Khi nào hoa cần thụ phấn bổ sung?
+ Con người đã làm gì để hoa thụ phấn?
- Gv nhận xét.
- Con người chủ động tợ thụ phấn cho hoa nhằm tăng sản lượng tạo ra các giống lai mới.
- Hs đọc thông tin tìm câu trả lời
- Yêu cầu nêu:
+ Khi thụ phấn tự nhiên gặp khó khăn.
+ Nuôi ong trực tiếp thụ phấn cho hoa.
- Hs rút ra ứng duing về sự thụ phấn của con người.
* TIỂU KẾT: 4/ ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ THỤ PHẤN
Con người có thể chủ động giúp hoa giao phấn làm tăng sản lượng quả và hạt, tạo được những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng xuất cao.
5/ Kiểm tra đánh giá:
Hãy khoanh tròn câu đúng nhất
1/ Thụ phấn là hiện tượng tiếp xúc giữa hạt phấn với:
(a.) Đầu nhụy	b. Vòi nhụy	c. Bầu nhụy	d. Nhị
2/ Hiện tượng hạt phấn của nhị rơi trên đầu nhụy cùng 1 hoa gọi là:
 (A). giao phấn	b. Tự thụ phấn	c. Giao phấn hoặc tự thụ phấn	d. cả a, b, c đúng
3/ Đặc điểm không phải của hoa tự thụ phấn là: 
 a. Hoa lưỡng tính	(b). Nhị và nhụy chín 1 lúc	c. cả a, b đúung
4/ Hoa giao phấn có ở cây:
 a. Bắp	b. Mướp	c. Bí đỏ	(d.) Tất cả
6/ Dặn dò: 
- Học bài trả lời câu hỏi sgk
- Tập thụ phấn cho hoa.
- Soạn bài mới chú ý quá trình thụ tinh