Giáo án Sinh học 9 - Tiết 32: Ứng dụng di truyền học - Năm học 2009-2010

CHƯƠNG VI: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC.
Ngày dạy: 3/12/09
MỤC TIÊU :
 Kiến thức : 
- Trình bày được công nghệ tế bào gồm những công đoạn chủ yếu nào , ưu điểm của nhân giống vô tính trong ống nghiệm . 
- Trình bày được những khâu của kĩ thuật gen , các lĩnh vực chính của công nghệ sinh học .Các phương pháp gây đột biến nhân tạo trong chọn giống .Các phương pháp chọn lọc. 
- Nêu được một số thành tựu chọn giống ở Việt Nam . Tập dượt thao tác giao phấn
 Kỹ năng: 
- Rèn cho HS kĩ năng quan sát, nhận biết, học tập theo nhóm
- Rèn kĩ năng thực hành, biết giải thích 1 số hiện tượng có liên quan
 Tiết 32 Bài 31 CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I.Mục tiêu:
1/ Kiến thức : 
- HS Nhận biết được công nghệ tế bào là gì ? 
- Trình bày được công nghệ tế bào gồm những công đoạn chủ yếu nào , ưu điểm của nhân giống vô tính trong ống nghiệm và phương hướng ứng dụng phương pháp nuôi cấy mô và tế bào trong chọn giống 
2/ Kỹ năng : Phát triển kỹ năng hợp tác nhóm , quan sát , phân tích 
3/ Thái độ: Giáo dục HS triển vọng của phương pháp nhân giống vô tính chữa bệnh cho người 
II.Chuẩn bị:
GV: Sơ đồ nhân giống mía bằng nuôi cấy mô 
HS: Đọc trước bài. Quan sát sơ đồ H31. Xem lại Sinh 6 bài: Sinh sản sinh dưỡng do người . ( Nhân giống vô tính trong ống nghiệm )
III.Phương pháp dạy học
Phương pháp quan sát , thuyết trình, đàm thoại, giảng giải. Phương pháp dạy học hợp tác nhóm 
IV. Tiến trình:
1.Ổn định tổ chức: GV KT xỉ số HS .
 2.KTBC: Câu 1: Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống (4đ)
 a. Do làm cho các đột biến lặn có hại được biểu hiện trên cơ thể đồng hợp ở đời con 
 b. Do con cái sinh ra mang cặp gen dị hợp với tỉ lệ cao
 c. Do bố mẹ không thích ứng với điều kiện sống .( Chọn câu trả lời đúng : a )
	Câu 2: Tại sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35 ? Tại sao cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường ( 6đ)
 3.Giảng bài mới : 
Giới thiệu bài mới : Di truyền học có vai trò rất quan trọng đối với con người . Những ứng dụng di truyền học đã giúp cho con nguời thành công ở nhiều lĩnh vực trồng trọt và chăn nuôi và ngay cả trong y học . Để hiểu rỏ vấn đề này chúng ta cùng tìm hiểu ở tiết học ngày hôn nay 
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm công nghệ tế bào 
Mục tiêu: Nhận biết được công nghệ tế bào là gì ? gồm những công đoạn chủ yếu nào ? 
- GV y/c hs ng/cứu thông tin và thực hiện lệnh q sgk ( T89).
- HS: + Khái niệm
 + Công nghệ TB gồm 2 giai đoạn.
 + Cơ thể hoàn chỉnh có kiểu gen như kiểu gốc vì ở cơ thể hoàn chỉnh được sinh ra từ 1TB của dạng gốc có bộ gen nằm trong nhân TB và được sao chép.
- GV y/c hs trả lời, lớp bổ sung.
- GV giúp hs hoàn thiện kiến thức.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu ứng dụng công nghệ tế bào 
Mục tiêu : Trình bày được những ưu điểm của nhân giống vô tính trong ống nghiệm và phương hướng ứng dụng phương pháp nuôi cấy mô và tế bào trong chọn giống 
- GV y/c hs nghiên cứu thông tin và trả lời: ? Hãy cho biết thành tựu công nghệ tế bào trong sản xuất.
- HS: + Nhân giống vô tính ở cây trồng.
+ Nuôi cấy TB và mô trong chọn giống cây trồng.
+ Nhân bản vô tính ở động vật.
- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk và qs hình 31 ( T90) trả lời: ? Cho biết các công đoạn nhân giống vô tính trong ống nghiệm.
? Nêu ưu điểm và triển vọng của phương pháp nhân giống vô tính trong ống nghiệm.
? Cho ví dụ minh hoạ.
- GV y/c các nhóm trình bày và cả lớp bổ sung.
- Có thể hs hỏi: ? Tại sao trong nhân giống vô tính ở TV, người ta không tách TB già hay mô đã già. 
- GV thông báo các khâu chính trong tạo giống cây trồng: 
? Tạo vật liệu mới để chọn lọc.
? Chọn lọc, đánh giá ¦ tạo giống mới.
- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk và trả lời
? Người ta đã tiến hành nuôi cấy mô tạo vật liệu mới cho chọn giống cây trồng bằng cách nào. Cho ví dụ.
- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk & trả lời câu hỏi: ? Nhân bản vô tính thành công ở động vật có ý nghĩa ntn.
? Cho biết những thành tựu nhân bản ở VN & thế giới.
- GV cho đại diẹn các nhóm trình bày.
- GV thông báo thêm: + Đại học Texas ở Mỹ nhân bản thành công ở hươu sao, lợn
+ Italy nhân bản thành công ở ngựa
+ T.Quốc tháng 8/2001 dê nhân bản đã đẻ sinh đôi.
I. Khái niệm công nghệ tế bào
- Công nghệ TB là ngành kĩ thuật về quy trình ứng dụng phương pháp nghiên cứu TB hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.
- Công nghệ TB gồm 2 giai đoạn: 
+ Tách TB từ cơ thể rồi nuôi cấy ở môi trường dinh dưỡng để tạo ra mô sẹo.
+ Dùng hooc môn sinh trưởng kích thích mô sẹo phân hoá thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.
II. Ứng dụng công nghệ tế bào .
 1. Nhân giống VT trong ống nghiệm ở câ cây trồng.
- Quy trình nhân giống vô tính ( SGK T89) 
- Ưu điểm: 
 + Tăng nhanh số lượng cây trồng.
 + Rút ngắn thời gian tạo cây con.
 + Bảo tồn 1 số nguồn gen thực vật quí hiếm
- Thành tựu: Nhân giống ở cây khoai tây, mía, hoa phong lan, cây gỗ quí. 
2. Ứng dụng nuôi cấy TB và mô trong chọn giống cây. 
- Tạo giống cây trồng mới bằng cách chọn TB xôma biến dị.
- Ví dụ: + Chọn dòng TB chịu nóng và khô từ TB phôi của giống CR 203.
+ Nuôi cấy để tạo ra giống lúa mới cấp quốc gia DR2 có năng suất và độ thuần chủng cao, chịu hạn, chịu nóng tốt.
3. Nhân bản vô tính ở động vật. 
- Ý nghĩa:
+ Nhân nhanh nguồn gen động vật quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng.
+ Tạo cơ quan nội tạng của ĐV đã được chuyển gen người để chủ động cung cấp cơ quan thay thế cho các bệnh nhân bị hỏng cơ quan.
 + Ví dụ: Nhân bản ở cừu, bò
4.Củng cố và luyện tập :
Câu 1: Ứng dụng công nghệ tế bào vào lĩnh vực: 
a. Nhân bản vô tính ở Động vật b. Chọn trong dòng tế bào Xôma
c. Vi nhân giống d. a,b,c ( Chọn câu trả lời đúng : Đáp án :d )
Câu 2: Công nghệ tế bào gốm những công đoạn thiết yếu nào 
 Câu 3: Ưu điểm của nhân giống vô tính trong ống nghiệm ?
5.Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
- Học bài trả lời câu hỏi SGK . Đọc mục em có biết 
- Chuẩn bị bài mới : Đọc bài Công nghệ gen. Quan sát sơ đồ H32. 	
V. Rút kinh nghiệm :