Giáo án Sinh học 7 - Tuần 5, tiết 10

Tuần 5 Ngày soạn 14/09/2014
Tiết 10 Ngày dạy……/09/2014
Chương 3: CÁC NGÀNH GIUN
NGÀNH GIUN DẸP
Bài 11: SÁN LÁ GAN
I. MỤC TIÊUBÀI HỌC: Học xong bài nay HS phải:
1. Kiến thức :
- Nêu được đặc điểm chung của ngành giun dẹp là cơ thể đối xứng 2 bên 
- Nêu được hình thái, cấu tạo và các đặc điểm sinh lí của sán lá gan. 
2. Kĩ năng: Hình thành kĩ năng quan sát, so sánh và kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, phòng chống giun sán kí sinh cho vật nuôi 
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY VÀ HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên: - Tranh sán lông và sán lá gan
- Tranh vòng đời của sán lá gan
2. Chuẩn bị của học sinh: Học bài cũ và kẻ phiếu học tập vào vở bài tập
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: 7A1……………………….……………....;7A2:……………………………..…..; 7A3:………………………………………..….….;7A4…………..………………………………..; 7A5:……………………………………………....;7A6:……………………………………..…….;
2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Nêu đặc điểm chung và vai trò thực tiễn của ngành ruột khoang?
3. Hoạt động dạy - hoc:
* Mở bài: Nghiên cứu 1 nhóm động vật đa bào, cơ thể có cấu tạo phức tạp hơn so với thủy tức đó là giun dẹp.
Hoạt động 1: Tìm hiểu về nơi sống, cấu tạo và di chuyển sán lông và sán lá gan
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu học sinh quan sát hình trong SGK trang 40, 41 
- Đọc các thông tin trong SGK, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập 
- Quan sát các nhóm, giúp đỡ nhóm học yếu
- Kẻ phiếu học tập lên bảng để học sinh chữa bài 
- Gọi nhiều nhóm lên chữa bài
- Cho HS theo dõi phiếu kiến thức chuẩn
- Cá nhân tự quan sát tranh và hình SGK kết hợp thông tin về cấu tạo dinh dưỡng, sinh sản 
- Trao đổi nhóm hoàn thành phiếu học tập 
Yêu cầu nêu được:
+ Cấu tạo của cơ quan tiêu hóa, di chuyển giác quan 
+ Cách di chuyển 
+ Ý nghĩa thích nghi 
+ Cách sinh sản 
- Đại diện các nhóm lên ghi kết quả vào phiếu học tập.
- Nhóm khác theo dõi nhận xét và bổ sung 
- Tự theo dõi và sửa chữa nếu cần
Phiếu học tập: Tìm hiểu sán lông và sán lá gan
 Đặc điểm 
Đại diện
Cấu tạo
Di chuyển
Sinh sản
Thích nghi
Mắt
Cơ quan tiêu hóa
Sán lông 
2 mắt ở đầu
- Nhánh ruột 
- Chưa có hậu môn 
- Bơi nhờ lông bơi xung quanh cơ thể 
- Lưỡng tính 
- Đẻ kén có chứa trứng 
- Lối sống bơi lội tự do trong nước 
Sán lá gan 
Tiêu giảm 
- Nhánh ruột phát triển 
- Chưa có lỗ hậu môn
- Cơ quan di chuyển tiêu giảm 
- Giác bám phát triển 
- Thành cơ thể có khả năng chun giản 
- Lưỡng tính 
- Cơ quan sinh dục phát triển 
- Đẻ nhiều trứng 
- Kí sinh 
- Bám chặt vào gan mật 
- Luồn lách trong môi trường kí sinh 
- Yêu cầu HS nghiên cứu kĩ các đặc điểm của Sán lông: nơi sống, đời sống, cấu tạo ngoài và trong của Sán lông?
+ Sán lông thích nghi với đời sống bơi lội trong nước như thế nào? 
- GV cho HS hoạt động nhóm: Sán lá gan thích nghi với đời sống như thế nào? Chính vì vậy nên các bộ phận phù hợp như thế nào với đời sống đó?
- Yêu cầu rút ra kết luận 
- Sống tự do ở vùng nước biển, hình lá, dài, dẹp theo hướng lưng bụng, cấu tạo gồm thùy khứu giác, ở giữa là 2 mắt đen, đuôi hơi nhọn, miệng ở mặt bụng, sau miệng là nhánh ruột, chưa có hậu môn
- Thích nghi với đời sống ký sinh
- Mắt, lông bơi tiêu giảm và các giác bám phát triển
*Tiểu kết: 
- Sán lá gan: Thích nghi với đời sống kí sinh: Cơ thể hình lá, dẹp, đối xứng 2 bên. 
+ Mắt và lông bơi tiêu giảm, các giác bám phát triển, nhờ cơ dọc, cơ vòng và cơ lưng bụng phát triển nên sán lá gan có thể chui rúc và luồn lách dễ dàng trong môi trường ký sinh.
- Sán lông: Cơ thể hình lá, dẹp, có 2 mắt, di chuyển nhờ lông bơi, đẻ nhiều trứng, sống bơi lội tự do 
Hoạt động 2: Dinh dưỡng
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Cho HS nghiên cứu thông tin SGK 
+ Sán lá gan lấy chất dinh dưỡng như thế nào? 
+ Thức ăn đó đi đến đâu? Cấu tạo ra sao?
- GV tổng kết.
- HS thực hiện và hoạt động nhóm.
+ Đại diện trình bày ý kiến.
+ Các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
- Rút ra kết luận.
*Tiểu kết: 
- Sán lá gan dùng 2 giác bám phát triển bám chặt vào nội tạng vật chủ. Miệng hút chất dinh dưỡng vào trong ruột phân nhánh (Ruột nhánh). Chưa có lỗ hậu môn.
Hoạt động 3: Cơ quan sinh sản
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
- Cho HS đọc thông tin SGK với sự hướng dẫn của GV.
+ Cấu tạo cơ quan sinh dục của Sán la gan như thế nào?
GV giải thích thêm .
- HS hoạt động độc lập và thực hiện theo yêu cầu của GV.
+ Đại diện trình bày và các bạn khác nhận xét bổ sung.
- Rút ra kết luận.
*Tiểu kết: Sán lá gan lưỡng tính.
Hoạt động 4: Tìm hiểu vòng đời sán lá gan
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 11.2 trang 42 .Thảo luận nhóm:
+ Viết sơ đồ biểu diễn vòng đời của sán lá gan.
+ Muốn tiêu diệt sán lá gan ta làm như thế nào?
- Gọi các nhóm chữa bài 
- Ghi tóm tắt ý kiến và gọi hai nhóm lên chữa bài 
- Tóm tắt ý đúng, giải thích ý chưa đúng 
- Liên hệ với thực tế 
- Gọi 2 HS lên bảng trình bày vòng đời của sán lá gan trên tranh 
- Cá nhân đọc thông tin quan sát hình 11.2 trang 42 SGK ghi nhớ kiến thức 
 + Dựa vào hình 11.2 trong SGK viết theo chiều mũi tên chú ý các giai đoạn ấu trùng và kén.
+ Trứng phát triển ngoài môi trường thông qua vật chủ.
+ Diệt ốc, xử lí phân diệt trứng, xử lí rau diệt kén.
- Đại diện các nhóm trình bày đáp án nhóm khác bổ sung. 
*Tiểu kết: Trâu bò à trứng à ấu trùng à ốcà ấu trùng có đuôi à môi trường nước 
 	â
	Bám vào rau bèo ß Kết kén
IV. CỦNG CỐ – DẶN DÒ:
1. Củng cố: GV goi 1 HS đọc kết luận trong SGK
a. Cấu tạo sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh như thế nào?
b. Vì soa trâu bò nước ta mắc bệnh sán lá gan nhiều?
c. Hãy trình bày vòng đời của sán lá gan? 
2. Dặn dò:
- Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK
- Đọc mục “Em có biết”
- Tìm hiểu các bệnh do sán gây nên ở người và động vật 
- Kẻ bảng trang 45 vào vở 
*Rút kinh nghiệm: