Giáo án Sinh học 7 - Chương trình cả năm - Năm học 2010-2011

ườn cá mới gỡ bỏ được phần thịt cá.
 - Không làm chết cá → dễ quan sát tim cá.
GV: treo tranh H32.3, yêu cầu HS đọc lệnh ▼ sgk/106
Lưu ý: - phải xác định ruột trước khi gỡ ruột, không để mật bị vỡ.
 - Quan sát, xác định các nội quan trước
HS: tách nội quan, xác định, quan sát.
GV: Hướng dẫn các nhóm chưa thực hiện tốt.
Treo tranh bộ xương cá, yêu cầu HS quan sát tranh vẽ cùng mẫu vật nổ, thực hiện phiếu học tập theo nhóm.
HS: Thảo luận → hoàn thành phiếu học tập
Đại diện nhóm trình bày trước lớp, các nhóm nộp kết quả về cho GV
GV: Củng cố trên mẫu mổ
KT trình bày 1 phút.
Yêu cầu HS vệ sinh bộ đồ mổ, bàn mổ sạch sẽ.
I. Yêu cầu: sgk
II. Chuẩn bị: sgk
III. Nội dung:
1. Cách mổ cá
2. Quan sát cấu tạo trong trên mẫu mổ
IV. Thu hoạch
Hoàn thiện bảng sgk/107
2. Dặn dò:
- Hoàn thành bảng thu hoạch vào vở
- Nghiên cứu trước bài mới
IV. RÚT KINH NGHIỆM
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 
 ****************************
Ngày soạn : 10 / 1 / 2011
Ngày dạy : / 1 / 2011 (7A,B)
Tuần: 19 Tiết: 37 
LỚP LƯỠNG CƯ
 Bài 35 ẾCH ĐỒNG
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức:
 - HS nắm được đặc điểm đời sống của ếch đồng
 - HS giải thích được các đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước
- Phân biệt được quá trình sinh sản và phát triển qua biến thái.
 2. Kĩ năng:
 - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp.
 - Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm
 3. Thái độ:
 - Yêu thích bộ môn
II.PHƯƠNG PHÁP/KTDH:
Hoạt động nhóm
Nêu vấn đề
III. CHUẨN BỊ
 1. GV: - Chuẩn bị tranh vẽ, mô hình ếch đồng, bảng phụ
 2. HS: - Kẻ phiếu học tập vào vở
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
 1. Trình tự các hoạt đông :
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
Hoạt động 1: 
Mục tiêu : Tìm hiểu đời sống ếch đồng
GV: yêu cầu HS đọc thông tin, thảo luận:
? Ếch đồng sống ở đâu?
? Thức ăn của chúng là gì. Kiếm ăn vào lúc nào
? Tại sao nói ếch đồng là ĐV biến nhiệt(Vì nhiệt độ cơ thể thay đổi theo nhiệt độ môi trường)
? Vì sao ếch có hiện tượng trú đông(Vì nó là động vật biến nhiệt)
 HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận.
GV: hoàn thiện kiến thức cho HS 
Hoạt động 2: 
Mục tiêu : Tìm hiểu cấu tạo ngoài và sự di chuyển
+ Tìm hiểu di chuyển của ếch
GV: yêu cầu HS quan sát cách di chuyển của ếch trong tranh vẽ, thảo luận:
? Mô tả động tác di chuyển của ếch ở trên cạn và ở dưới nước
 HS: quan sát, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận 
+ Tìm hiểu cấu tạo ngoài
GV: yêu cầu HS quan sát mô hình, tranh vẽ thảo luận hoàn thành bảng: “Các đặc điểm thích nghi với đời sống của ếch”
HS: quan sát, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận
GV: hoàn thiện kiến thức cho HS
Hoạt động 3: 
Mục tiêu : Tìm hiểu sinh sản và phát triển của ếch đồng
GV: yêu cầu HS quan sát H35.4, đọc thông tin, thảo luận:
? Trình bày đặc điểm sinhsản của ếch
? Trứng ếch có đặc điểm gì
? Vì sao cùng là thụ tinh ngoài mà số lượng trứng ếch lại ít hơn cá(Trứng được bảo vệ trong lớp chất nhầy nên các loài động vật khác không ăn được)
?Phân biệt quá trình sinh sản và phát triển qua biến thái(Sinh sản thể hiện mặt bên ngoài, phát triển thể hiện mặt bên trong)
HS: quan sát, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận
GV hoàn thiện kiến thức cho HS: Trong quá trình phát triển, nòng nọc có những đặc điểm giống cá chứng tỏ nguồn gốc của ếch
GV: yêu cầu HS đọc kết luận chung
I. Đời sống
 - Môi trường sống: vừa sống ở cạn vừa sống ở nước
 - Đời sống: Kiếm ăn vào ban đêm , có hiện tượng trú đông
 - Là động vật biến nhiệt
II. Cấu tạo ngoài và di chuyển
1. Di chuyển
 - Khi ngồi, chi sau gấp hình chữ Z, lúc nhảy chi sau bật thẳng: hình thức nhảy cóc
 - Dưới nước, chi sau đẩy nước, chi trước bẻ lái: hình thức bẻ lái 
2. Cấu tạo ngoài 
 - Nội dung ghi như phiếu học tập sgk/114
III. Sinh sản và phát triển
 - Sinh sản: vào cuối mùa xuân, có tập tính ghép đôi, thụ tinh ngoài, trứng được bảo vệ trong chất nhày
 - Vòng đời: 
Trứng được thụ tinh → giai đoạn nòng nọc ở dưới nước →Ếch con →Ếch trưởng thành.
PHIẾU HỌC TẬP: CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI VỚI ĐỜI SỐNG CỦA ẾCH
Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài
Thích nghi với đời sống
Ý nghĩa thích nghi
Ở nước
Ở cạn
Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trước
x
Giảm sức cản của nước
Mắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu(mũi ếch thông với khoang miệng và phổi vừa để ngửi vừa để thở)
x
Khi bơi vừa thở vừa quan sát
Da trần, phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khí
x
Giúp hô hấp trong nước
Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ
x
Bảo vệ mắt, giữ cho mắt không bị khô, nhận biết âm thanh
Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạt
x
Thuận lợi cho việc di chuyển
Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón
x
Tạo chân bơi để đẩy nước
2. Củng cố:
 ? Trình bày cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước
 ? Trình bày sự sinh sản và phát triển của ếch
 ? Vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và bắt mồi về đêm
3. Hướng dẫn: 
 - Học bài
 - Nghiên cứu trước bài mới
IV. RÚT KINH NGHIỆM
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
	 ****************************
Ngày soạn : 10 / 1 / 2011
Ngày dạy : / 1 / 2011 (7A,B)
Tuần: 19 Tiết: 38 
Bài 36 THỰC HÀNH
QUAN SÁT CẤU TẠO TRONG CỦA ẾCH ĐỒNG
I. MỤC TIÊU
* Chuẩn kiến thức kĩ năng
 1. Kiến thức:
 - HS nhận dạng được các cơ quan trên mẫu mổ, mô hình
 - HS tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn(Vừa ở nước vừa ở cạn)
 2. Kĩ năng:
 -Kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát được.
 -Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin khi đọc SGK, quan sát hình ảnh trên tiêu bản để tìm hiểu cấu tạo ngoài và cấu tạo trong cảu ếch đồng, quản lý thời gian và đảm nhận trách nhiệm được phân công.
 3. Thái độ:
 - Yêu thích bộ môn
* Nâng cao: Nêu được sự tiến hóa của ếch đồng so với cá: Tuần hoàn, thần kinh, hô hấp.
II.PHƯƠNG PHÁP/KTDH:
- Thực hành- quan sát.
- Trực quan.
- Trình bày 1 phút
II. CHUẨN BỊ
 - GV: Tranh vẽ cấu tạo trong, mô hình ếch đồng
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
 1. Kiểm tra bài cũ: 
? Trình bày cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước
? Trình bày sự sinh sản và phát triển của ếch
 2. Trình tự các hoạt động: 
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
* Hoạt động 1: Quan sát bộ xương ếch
GV: hướng dẫn HS quan sát H36.1 SGK để nhận biết các xương trong bộ xương ếch sau đó xác định chúng trên mẫu mỗ (mô hình)
HS: quan sát và xác định trên mẫu mỗ (mô hình) sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung 
GV: yêu cầu HS thảo luận:
? Bộ xương ếch có chức năng gì
 HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận 
GV: hoàn thiện kiến thức cho HS 
* Hoạt động 2: Quan sát da và các nội quan trên mẫu mổ(mô hình)
+ Quan sát da
GV: yêu cầu HS quan sát H36.2 thảo luận:
 ? Da có vai trò gì
 HS: quan sát, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận 
+ Quan sát các nội quan
GV: yêu cầu HS quan sát H36.3, đối chiếu mô hình để xác định các cơ quan của ếch
HS: quan sát, thảo luận sau đó lên bảng chỉ từng cơ quan trên mô hình
GV: yêu cầu HS thảo luận sau khi nghiên cứu bảng “Đặc điểm cấu tạo trong của ếch”
? Hệ tiêu hóa của ếch có gì khác so với cá?(Rõ ràng hơn)
? Vì sao ếch đã xuất hiện phổi mà vẫn trao đổi khí qua da (Phổi hô hấp trên cạn còn da để hô hấp trong nước) 
? Tim ếch khác cá ở điểm nào. Trình bày sự tuần hoàn máu của ếch(3 ngăn: 2TN; 1TT)
?Thần kinh của ếch có gì tiến hóa hơn cá?(Phát triển hơn)
? Trình bày những đặc điểm thích nghi với đời sống trên cạn ở cấu tạo trong của ếch (Miệng có lưỡi phóng ra bắt mồi; Dạ dày lớn, gan-mật lớn; Phổi xuất hiện; 2vòng tuần hoàn, máu nuôi cơ thể là máu pha;có ống dẫn nước tiểu; Thần kinh phát triển hơn)
HS: thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận
KT trình bày 1 phút
GV: yêu cầu HS đọc lại nội dung bảng “Đặc điểm cấu tạo trong của ếch” sau đó viết thu hoạch
GV: nhận xét tinh thần học tập của HS, nhận xét kết quả, cho điểm 
I. Bộ xương
 - Gồm xương đầu(sọ ếch), xương cột sống, xương đai hông, xương đai vai, xương chi trước và xương chi sau
 - Chức năng: tạo khung nâng đỡ cơ thể, là nơi bám của các cơ, tạo khung bảo vệ nội quan
II. Các nội quan
 1. Da
 - Da ếch trần, trơn, ẩm ướt, mặt trong có nhiều mạch máu để trao đổi khí
 - Dưới nước, chi sau đẩy nước, chi trước bẻ lái: hình thức bẻ lái 
 2. Các nội quan 
 - Nội dung như bảng “Đặc điểm cấu tạo trong của ếch”
 3. Củng cố:
 ? Trình bày những đặc điểm thích nghi với đời sống trên cạn thể hiện ở cấu tạo trong của ếch
 4. Hướng dẫn: 
 - Học bài
 - Soạn bài mới
IV. RÚT KINH NGHIỆM
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................