Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 10

Ngày soạn: 06/ 9/ 2013
Ngày giảng: 09/ 9/ 2013
Bài 2
Tiết 10: Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả
Trong văn bản thuyết minh
I.Mục tiêu cần đạt
1. Mục tiêu chung
	- Có ý thức và biết sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong việc tạo lập văn bản thuyết minh.
	- Có thái độ đúng đắn trong viêc vận dụng yếu tố miêu tả vào trong quá trình tạo lập văn bản thuyết minh.
2.Trọng tâm kiến thức kĩ năng
a. Kiến thức
- Nhận biết những yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh.
- Hiểu vai trò của yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh.
b. Kĩ năng
 	 Vận dụng viết đoạn văn thuyết minh, bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên: bảng phụ
2. Học sinh: đọc và trả lời các câu hỏi trong sgk.
IV. Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học
Phân tích ngôn ngữ, nêu vấn đề ( Động não, đặt câu hỏi) Thảo luận( chia nhóm, giao nhiệm vụ)
V. các bước lên lớp
1. ổn định tổ chức (1’)
2. Kiểm tra đầu giờ ( 5’)
 H. Vai trò và tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh?
Trả lời
- Các yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh là hiện lên đặc điểm, tính chất nổi bật về hình dáng, kích thước, cách sắp xếp, bài trí…
- Yếu tố miêu tả có tác dụng là cho việc t huyết minh về tượng thêm cụ thể, sinh động, hấp dẫn, làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn tượng.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động
HĐ 1. Khởi động ( 1’)
 GV nêu nhiệm vụ của tiết học- vào bài
Hoạt động của thầy và trò
T/g
Nội dung
Hoạt động 2. HDHS ôn tập
* Mục tiêu
- Những yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh.
- Vai trò của yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh.
* Cách tiến hành
H. Tác dụng của những yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh?
H.trong bài văn thuyết minh người ta câu văn miêu tả, đoạn văn miêu tả dề làm gì?
H.Vai trò của yếu t ố miêu tả trong bài văn thuyết minh?
Hoạt động 3. Luyện tập
* Mục tiêu
- Tìm đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả.
- Tìm chi tiết của đối tượng trong bài văn thuyết minh cần miêu tả.
- Viết câu văn miêu tả cho những chi tiết cần thiết của đối tượng trong bài văn thuyết minh.
- Viết lại một đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả.
* Cách tiến hành
- GV chép đề lên bảng
- HS đọc đề bài
H.Đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì?
H. Vấn đề đó có vai trò như thế nào?
H. Với vấn đề này cần trình bày những ý nào?
- HS thảo luận nhóm (6’)
- Các nhóm báo cáo→ GV bổ sung → HS ghi vào vở.
Dựa vào phần tìm ý – HS lập dàn ý
H.Mở bài của bài văn này cần giới thiệu như thế nào?
H. Phần thân bài cần triểm khai như thế nào?
H. Phần kết bài cần nêu vấn đề gì?
GV yêu cầu học sinh xây dựng đoạn mở bài 
H. Nội dung cần thuyết minh trong đoạn mở bài? yếu tố miêu tả cần được sử dụng là gì?
 - Có thể mở bài bằng cách giới thiệu: ở Việt Nam đến bất kì miền quê nào đều thấy hình bóng con trâu trên đồng ruộng
- Hoặc: mở bài bằng cách nêu ra mấy câu tục ngữ
- Hoặc: bắt đàu bằng cảnh trẻ em chăn trâu, cho trâu tắm…
→ dẫn vào vị trí của con trâu trong đời sống người dân.
- HS viết→ HS trình bày→ HS nhận xét→ GV sửa chữa
H. HS viết đoạn thân bài
 - GV yêu cầu HS cần phải thuyết minh từng loại việc cụ thể và có sự miêu tả trong từng việc đó.
- 1 HS trình bày→HS nhận xét→GV bổ sung và sửa chữa.
H. Kết thúc vănbản thuyết minh cần nêu ý gì? cần miêu tả hình ảnh gì?
- HS viết → trình bày → G V nhận xét bổ sung
- Sau khi HS trình bày → GV đọc đoạn văn mẫu cho học sinh tham khảo.
10’
26’
I. Lí thuyết
- Miêu tả có t hể làm cho sự vật, hiện tượng, con người hiện lên cụ thể, sinh động, hấp dẫn.
- Có thể sử dụng câu văn, đoạn văn miêu tả trong bài văn thuyết minh để giới thiệu đặc điểm từng bộ phận hoặc những điểm riêng độc đáo của đối tượng cần thuyết minh.
- Các yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh phải thực hiện nhiệm vụ của thuyết minh là cung cấp những thông tin chính xác, những đặc diểm, lợi ích…của đối tượng.
II. Luyện tập
 Đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam. 
1. Tìm hiểu đề.
- Giới thiệu về con trâu ở làng quê Việt Nam.
- Vai trò và vị trí của con trâu trong đời sống của người nông dân Việt Nam.
2. Tìm ý, lập dàn ý
* Tìm ý:
- Con trâu là sức kéo chủ yếu
- Con trâu là tài sản lớn nhất.
- Con trâu trong lễ hội, đình đám truyền thống.
- Con trâu đối với tuổi thơ.
- Con trâu đối với việc cung cấp thực phẩm và chế biến đồ mĩ nghệ.
*Lập dàn ý:
+ Mở bài: Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruộng Việt Nam.
+Thân bài:
- Con trâu trong nghề làm ruộng: Là sức kéo, cày bừa, trục lúa, kéo xe…
- Con trâu trong lễ hội đình đám.
- Con trâu- nguồn cung cấp thịt, da để thuộc, sừng trâu dùng làm đồ mĩ nghệ.
- Con trâu là tài sản lớn nhất của người dân Việt Nam.
- Con trâu và trẻ chăn trâu, việc chăn nuôi trâu.
+Kết bài:Con trâu trong tình cảm của người nông dân.
3. Viết bài
a.Viết phần mở bài.
 Bao đời nay, hình ảnh con trâu lầm lũi kéo cày trên đồng ruộng là hình ảnh rất quen thuộc, gần giũ đối với người nông dân Việt Nam. Vì thế, đôi khi con trâu đã trở thành người bạn tâm tình của người nông dân:
 Trâu ơi, ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.
 Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây, trâu đấy ai mà quản công…
b. Viết đoạn thân bài
 Giới thiệu về con trâu trong việc làm ruộng
c. Viết đoạn kết bài:
 Chiều chiều, khi một ngày lao động đã tạm dừng, con trâu được tháo cày và đủng đỉnh bước trên đường làng, miệng luôn nhai trầu bỏm bẻm. Khi ấy, cái dáng đi khoan thai, chậm rãi của con trâu khiến người ta có cảm giác không khí của làng quê Việt Nam sao mà thanh bình và thân quen quá đỗi!
4. Củng cố( 1’)
GV hệ thống lại bài theo nội dung luyện tập trên lớp .
5. Hướng dẫn học tập ( 1’)
 - HS về nhà tiếp tục hoàn thiện phần thân bài
 - Về nhà chuẩn bị bài: tuyên bố thế giới về sự sống còn …
* yêu cầu : đọc và trả lời các câu hỏi sgk