Giáo án Ngữ văn 8 - Kỳ I - Tiết 22

Ngày Soạn: 21/ 09/ 2012
Ngày giảng: 26/ 09/ 2012
 Bài 6
Tiết 22 văn bản: Cô bé bán diêm
 An-đéc-xen
I. Mục tiêu bài học
1. Mục tiêu chung
	- Biết đọc- hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện.
	- Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An- đéc- xen qua một tác phẩm tiêu biểu.
	- Có tình yêu thương và biết chia sẻ với những hoàn cảnh đặc biệt.
2. Trọng tâm kiến thức kĩ năng
a. Kiến thức
	- Những hiểu biết bước đầu về “người kể chuyện cổ tích” An-đéc-xen
- Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm.
 	- Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh.
b. Kĩ năng
	- Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm.
II. Các kĩ năng cơ bản được giáo dục trong bài
1. Kĩ năng giao tiếp
2. Kĩ năng lắng nghe tích cực
3. Kĩ năng hợp tác
4. Kĩ năng quản lí thời gian
III.Đồ dùng dạy học. 
 Không
IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học
Đọc sáng tạo, thảo luận nhóm, nêu vấn đề/ Kĩ thuật động não, kĩ thuật đặt câu hỏi...
V. Các bước lên lớp
1. ổn định 8a...../ ....	8b..../..... 
2. Kiểm tra đầu giờ (5’)
H. Nêu ý nghĩa của văn bản
Trả lời
 Văn bản thể hiện phẩm giá của người nông dân không thể bị hoen ố cho dù phải sống trong cảnh khốn cùng
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động của thầy và trò
T/g
Nội dung
HĐ1 Khởi động 
H. Trong cuộc sống em đã gặp những hoàn cảnh khó khăn, em sẽ làm gì khi gặp những hoàn cảnh ấy?
- HS trả lời
- GV vào bài
 Có cảnh thương tâm nào lớn hơn cảnh 1 em bé chết cóng trong đêm giao thừa. Vì sao lại đến nông nỗi ấy? Câu chuỵên này liệu có thật và có thể xảy ra?
HĐ2. HDHS đọc và thảo luận chú thích
* Mục tiêu:
+ Đọc đúng các từ ngữ trong văn bản
+ Nhận biết những nét cơ bản về tác giả và tác phẩm.
+ Trình bày được nghĩa của các từ ngữ khó và quan trọng.
* Cách tiến hành:
Gv hướng dẫn đọc: Giọng chậm, cảm thông, cố gắng phân biệt những cảnh thực và ảo ảnh.
- Gv đọc mẫu
- Hs đọc
- Gv nhận xét, uốn nắn.
H. Em hãy kể tóm tắt câu chuyện ?
 Em bé mồ côi mẹ phải đi bán diêm trong đêm giao thừa rét buốt. Em chẳng dám về nhà vì sợ bố đánh, đành ngồi nép vào góc tường, liên tục quẹt diêm để sưởi ấm. Hết 1 bao diêm thì em bé chết cóng trong giấc mơ cùng bà nội lên trời. Sáng hôm sau- mồng 1 Tết, mọi người qua đường vẫn thảm nhiên nhìn cảnh tượng thương tâm.
H. Nêu những hiểu biết của em về tác giả văn bản này ?
- ông được mệnh danh là người kể chuyện cổ tích nổi tiếng thế giới ông đã đem lại cho độc giả cảm nhận về niềm tin và lòng yêu thương đối với con người.
H. Nêu xuất xứ của văn bản?
H. Theo em, chú thích nào khó và quan trọng trong văn bản ?
- HS thảo luận nhóm bàn 2’
- Các nhóm báo cáo, nhận xét, GV chốt:
HĐ 3. HDHS tìm bố cục
* Mục tiêu
- Nhận diện được các phần trong văn bản
- Nội dung của từng phần.
* Cách tiến hành
H. Xác định bố cục của văn bản ? Nêu nội dung của từng phần?
- Phần 1: Từ đầu -> "cứng đờ ra": hoàn cảnh của cô bé bán diêm
- Phần 2: "chà!....về chầu thượng đế": Những lần quẹt diêm và mộng tưởng của cô bé.
- Phần 3: Còn lại: cái chết của cô bé bán diêm
HĐ4. HDHS tìm hiểu văn bản
* Mục tiêu
- Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm.
 	- Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh.
* Cách tiến hành
H. Gia cảnh của cô bé bán diêm ntn?
 - Mẹ chết, sống với bố, bà nội cũng đã qua đời; nhà nghèo, sống "chui rúc trong một xó tối tăm", "trên gác sát mái nhà", bố khó tính
H. Gia cảnh ấy đã đẩy em bé đến tình trạng ntn ?
- Gia cảnh của em bé bán diêm: Cô đơn, đói rét, luôn bị bố đánh, phải tự mình đi bán diêm.
H. Cô bé cùng những bao diêm xuất hiện trong thời điểm đặc biệt nào ?
- Đêm giao thừa
H. Thời điểm ấy tác động ntn đến con người ?
- Thường nghĩ đến gia đình sum họp, đầm ấm; con người tràn ngập niềm vui HP.
H. Cảnh tượng những gia đình như vậy được tác giả giới thiệu ntn ?
Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ... sực nức mùi ngỗng quay.
H. Hình ảnh của em hiện ra ntn ?
+Em bé bán diêm mồ côi cha mẹ đi bán diêm suốt ngày 30 và đêm giao thừa. 
 +Em lang thang, đầu trần, chân đất, đói khát trong trời gió rét, tuyết rơi.
 +Đêm vẫn không bán được bao diêm nào, vẫn không dám về nhà.
H. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa được tác giả khắc hoạ bằng biện pháp nghệ thuật gì ?
Nghệ thuật đối lâp- tương phản được thể hiện trong đoạn 1:
+ Trời đông rét mướt tuyết rơi > < cô bé thì "đầu trần, chân đi đất, bụng đói, đang dò dẫm trong bóng tối".
+ Ngoài đường thì lạnh buốt và tối đen > < nhưng "cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn".
+ Em bé "bụng đói", cả ngày chưa ăn uống gì > < mà "trong phố sực nức mùi ngỗng quay".
H. Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó ?
- Nổi bật tình cảnh hết sức tội nghiệp (rét, đói, khổ) của em bé - đã rét lại càng rét hơn khi thấy "mọi nhà đều sáng rực ánh đèn"; đã đói lại càng đói hơn khi "trong phố sực nức mùi ngỗng quay".
Gv: Ngoài ra còn có sự tương phản giữa hình ảnh "cái xó tối tăm" em sống chui rúc với bố hiện nay và "ngôi nhà xinh xắn có dây trường xuân bao quanh" năm xưa khi bà nội em còn sống. -> Hình ảnh tương phản này không chỉ làm nổi bật nỗi khổ về vật chất mà cả sự mất mát về chỗ dựa tinh thần của em bé vì chỉ có bà nội là người thương em.
2
17
I. Đọc, thảo luận chú thích.
1. Đọc, tóm tắt
2. Thảo luận chú thích.
a.Tác giả: 
 An - đéc – xen (1805-1875) là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
b. Tác phẩm
 Trích từ truyện ngắn cô bé bán diêm.
c. Các chú thích khác.
(2), (3), (5), (7), (8), (12).
II. Bố cục.
3 phần
III. Tìm hiểu văn bản.
1. Hình ảnh em bé bán diêm trong đêm giao thừa.
 Bằng biện pháp nghệ thuật đối lập, tương phản, tác giả đã làm nổi bật nỗi khổ cực của cô bé bán diêm: nhỏ nhoi, cô độc, đói rét, bị đầy đoạ, không ai đoái hoài - Một em bé hết sức khốn khổ và đáng thương.
4. Củng cố( 1’)
H. Hình ảnh của em bé bán diêm trong đêm giao thừa ntn ?
- HS trả lời
 - Gv hệ thống kiến thức bài
5. HDHT ( 1’)
- Học bài theo nội dung học tập trên lớp
- chuẩn bị bài phần còn lại của văn bản
(?) Tìm hiểu về những lần quẹt diêm và các mộng tưởng của em bé ? Kết quả của những việc làm đó ra sao ?
(?) Trình bày nội dung bức tranh trong SGK ?