Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 89, 90

 Phương án: Kiểm tra đầu giờ.(2HS)
1. Đọc thuộc lòng đoạn văn ( bài tập 1 - sgk ) trong văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”. Nêu luận điểm, luận cứ của bài. 
- Bài tập Bài văn đề cập đến lòng yêu nước của nhân dân ta trong lĩnh vực nào ?
A. Trong công cuộc chiến đấu chống kẻ thù xâm lược.
B. Trong sự nghiệp xây dựng đất nước
C. Trong việc giữ gìn sự giàu đẹp của Tiếng Việt
D. ý A và B đúng ( Đáp án : D )
2.?Em hóy nờu đặc sắc nghệ thuật của bài văn “ tinh thần yờu nước của nhõn dõn ta”?
- Xõy dựng luận điểm ngắn gọn, sỳc tớch, lập luận mạch lạc, dẫn chứng toàn diện, tiờu biếu , chọn lọc.
- Sử dụng từ ngữ gợi hỡnh ảnh, biện phỏp liệt kờ, so sỏnh độc đỏo, giàu sức thuyết phục .
?Nội dung , ý nghĩa văn bản núi lờn điều gỡ ?
 - VB thể hiện niềm tự hào dõn tộc, khớch lệ mọi người giữ gỡn kế thừa phỏt huy truyền thống tốt đẹp của dõn tộc.
 - Truyền thống yờu nước quý bỏu của nhõn dõn ta cần được phỏt huy trong hoàn cảnh LS mới để bảo vệ đất nước.
Bước 3: Tổ chức dạy và học bài mới
 Hoạt động 1: Tạo tâm thế
 Phương pháp : Thuyết trình
 Thời gian : 1phút
 Thầy
 Trò
- Thuyết trình : ẹoàng chớ Phaùm Vaờn ẹoàng laứ moọt trong nhửừng hoùc troứ xuaỏt saộc cuỷa chuỷ tũch HCM. ẹaởc bieọt, trong hụn 30 naờm giửừ cửụng vũ Thuỷ tửụựng chớnh phuỷ, coự ủieàu kieọn soỏng beõn caùnh Baực Hoà, oõng ủaừ vieỏt cuoỏn saựch vaứ baứi baựo veà Baực. Vieỏt veà Baực Hoà thuỷ tửụựng khoõng chổ noựớ veà cuoọc ủụứi hoaùt ủoọng Caựch Maùng vaứ tử tửụỷng maứ coứn raỏt chuự yự ủeỏn con ngửụứi, loỏớ soỏng, phaồm chaỏt ủaùo ủửực toỏt ủeùp cuỷa vũ laừnh tuù vú ủaùi maứ voõ cuứng giaỷn dũ .
- Ghi tên bài
-Lắng nghe
-Ghi tên bài
 Hoạt động 2: Tri giác( đọc, chú thích)
 - Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình.
 - Thời gian: 7’
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức cần đạt
Ghi chỳ
I HD học sinh đọc- chú thích
? Nêu những hiểu biết về tác giả, tác phẩm?
-Quê xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi
- Là nhà CM nổi tiếng, nhà văn hoá lớn
? Văn bản này đọc với giọng như thế nào?
- Đọc: to, rõ ràng, biểu hiện được tình cảm của tác giả.
- Gv đọc à hs đọc à nhận xột. 
? Hửụựng daón HS lửu yự caực chuự thớch SGK.
? Bài văn thuộc dạng nghị luận nào ?
?Xỏc định bố cục văn bản ?
- HS đọc
 văn bản.
- Cá nhân trả lời
I. Tỡm hiểu chung.
1. Tỏc giả ( SGK) 
 - PhạmVăn Đồng(1906_ 2000)
 - Là một trong những học trũ xuất sắc và là người cộng sự gần gũi của chủ tịch Hồ Chớ Minh.
2. Tỏc phẩm:
a. Đọc
b.Vị trớ đoạn trớch 
- Trớch từ bài Chủ tịch Hồ Chớ Minh tinh hoa khớ phỏch của dõn tộc, lương tõm của thời đại - diễn văn trong lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chớ Minh 1970).
c. Từ khú
d. Thể loại và PTBĐ
- Nghị luận chứng minh 
e. Boỏ cuùc: 2 phaàn. 
- Mở bài: ( từ đầu đến thanh bạch tuyệt đẹp) => sự nhất quỏn giữa cuộc đời hoạt động cỏch mạng và cuộc sống giản dị thanh bạch ở Bỏc Hồ.
- Thõn bài : ( đoạn cũn lại ) => chứng minh sự giản dị của Bỏc trong sinh hoạt,.lối sống việc làm.
 Hoạt động 3: Phân tích, cắt nghĩa
 - Phương pháp: vấn đáp, giải thích.
 - Kĩ thuật: động nóo, nhúm nhỏ
 - Thời gian:40’
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức cần đạt
Ghi chỳ
* Hướng dẫn HS tìm hiểu chung văn bản.
?Trong phần đầu tỏc giả đó xỏc định phạm vi vấn đề cần chứng minh là gỡ?
 - Bài viết khụng chỉ núi đến tớnh giản dị của Bỏc mà “ điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quỏn giữa cuộc đời hoạt động chớnh trị lay chuyển trời đất với đời sống vụ cựng giản dị và khiờm tốn của Hồ Chủ Tịch”
 ? Để làm rừ đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ, tỏc giả đó chứng minh ở những phương diện nào?
?Những chứng cứ tỏc giả đưa ra để chứng minh cú sức thuyết phục hay khụng?vỡ sao?
 Chứng cứ thuyết phục vỡ:
- ,Luận cứ toàn diện
- Dẫn chứng phong phỳ,cụ thể,xỏc thực.
- Hơn nữa tỏc giả là người cú quan hệ gần gũi,lõu dài,gắn bú với Hồ Chủ Tịch nờn những điều tỏc giả núi ra là đỏng tin
 Bỡnh luận của tỏc giả về ý nghĩa và giỏ trị của đức tớnh giản dị ở Bỏc Hồ
 Trong bài văn ngoài thành phần là cỏc luận điểm,lụõn cứ để chứng minh,cũn cú phần đỏnh giỏ,bỡnh luận của tỏc giả về đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ
 ( Hết tiết 89)
? Hóy tỡm những cõu văn nội dung đỏnh giỏ, bỡnh luận ở từng đoạn?
- Ở việc làm nhỏ đú……..người phục vụ.
- ………………..một đời sống như vậy……thanh bạch và tao nhó biết bao
- Nhưng chớ hiểu nhầm rằng…… trong thế giới ngày nay
->Ngoài việc nờu dẫn chứng cụ thể để chứng minh bài viết cũn bỡnh luận,giải thớch về giỏ trị,ý nghĩa của đức tớnh giản dị ở Bỏc Hồ?
?Vỡ sao tỏc giả gọi đú là cuộc sống thực sự văn minh ?
 - Vỡ đú là cuộc sống phong phỳ cao đẹp về tinh thần,tỡnh cảm,khụng màng đến hưởng thụ vật chất,khụng vỡ riờng mỡnh.
?Tỡm những đoạn thơ núi về đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ?
-Bỏc Hồ đú chiếc ỏo nõu giản dị
 Màu quờ hương bền bỉ đậm đà.
- Nhớ ụng cụ mắt sỏng ngời
Aú nõu tỳi vải đẹp tươi lạ thường
- Nơi Bỏc ở sàn mõy vỏch giú
Sớm nghe chim rừng hút quanh nhà.
Đờm trăng một ngọn đốn khờu nhỏ
HS cựng bàn luận suy nghĩ.
HS chia nhóm trả lời 
HS cựng bàn luận suy nghĩ
HS trả lời cá nhân,
.
HS cựng bàn luận suy nghĩ
HS trả lời cá nhân,
II. Tìm hiểu văn bản
1. Đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ
- Đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ thể hiện trờn nhiều phương diện:
+Bữa ăn: vài mún giản đơn,khi ăn khụng để rơi vói, ăn xong thu dọn sạch sẽ.
+Căn nhà: vài ba phũng hũa cựng thiờn nhiờn
+Việc làm: từ việc nhỏ đến việc lớn ớt cần ngừơi phục vụ.
+Đời sống sinh hoạt phong phỳ, cao đẹp
+Giản dị trong lời núi,bài viết.
à Chứng cứ thuyết phục
2. Bỡnh luận của tỏc giả
- Sự giản dị khụng phải là lối sống khắc khổ của nhà tu hành hay hiền triết.
- Giản dị về đời sống vật chất nhưng phong phỳ về đời sống tinh thần.
àĐú là một đời sống văn minh
 Hoạt động 4: Đánh giá khái quát
 - Phương pháp: vấn đáp
 - Thời gian: 5’
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức cần đạt
Ghi chỳ
III HD học sinh tổng kết
? Tỏc giả CM sự giản dị của Bỏc ở những phương diện nào ? Những dẫn chứng đú như thế nào ?
?Tỏc phẩm này thể hiện những điều gỡ ở Bỏc ?
- Gọi HS đọc ghi nhớ. 
- Cá nhân thực hiện
- Cá nhân thực hiện
- HS đọc
III Tổng kết
1.Nghệ thuật
- Cú dẫn chứng cụ thể, lớ lễ bỡnh luận sõu sắc, cú sức thuyết phục .
- Lập luận theo trỡnh tự hợp lớ.
2. Nội dung: 
- Đức tớnh giản dị của CTHCM được thể hiện trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời núi và bài viết. 
- Đức tớnh giản dị thể hiện phẩm chất cao đẹp của HCM với đời sống tinh thần phong phỳ, hiểu biết sõu sắc, quý trọng lao động, với tư tưởng và tỡnh cảm làm nờn tầm vúc văn húa của người.
- Thỏi độ của tỏc giả đối với đức tớnh giản dị của BH: cảm phục, ca ngợi chõn thành, nồng nhiệt.
3. í nghĩavăn bản:
- Ca ngợi phẩm chất cao đẹp, đức tớnh giản dị của chủ tịch HCM.
 - Bài học về việc học tập, rốn luyện noi theo tấm gương củ CT HCM.
* Ghi nhụự : SGK/55
 Hoạt động 5 : Luyện tập, áp dụng 
- Phương pháp : Vấn đáp 
- Thời gian : 5phút.
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày
Hoaùt ủoọng cuỷa troứ
Kiến thức cần đạt
Ghi chỳ
* Hướng dẫn HS phần luyện tập.
- Cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm.
1. Văn bản trên đã đề cập đến sự giản dị của Bác ở những phương diện nào ?
A. Bữa ăn, công việc
B. Đồ dùng, căn nhà
C. Quan hệ với mọi người và trong lời nói, bài viết.
D. Cả ba phương diện trên.
2. Sưu tầm những cõu thơ, cõu chuyện thể hiện đức tớnh giản dị của Bỏc.
3. Học sinh đọc phần “Đọc thêm”
-> Ghi nhận kiến thức GV bổ sung qua tư liệu , tranh ảnh về cuộc sống và hoạt động của Bác Hồ….
- Cho HS quan sát tranh ảnh , TL về Bác Hồ…
- Cá nhân làm
- HS đọc - sgk/ 56
-HS quan sỏt
IV Luyện tập
 * Bài tập1: Trắc nghiệm
 * Bài tập2: Sưu tầm
Bước 4. Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà (2’)
*VN : - Sưu tầm một số tỏc phẩm, bài viết về đức tớnh giản dị của CTHCM.
 - Học thuộc lũng những cõu văn hay trong văn bản.
................*****............
 Hướng dẫn đọc thờm: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
 ( Đặng Thai Mai)
 I/.Mức độ cần đạt:
-Thấy được những lớ lẽ, chứng cứ cú sức thuyết phục và toàn diện mà tỏc giả đó sử dụng để lập luận trong văn bản.
- Hiểu được sự giàu đẹp của Tiếng Việt ,
II/. Trọng tâm kiến thức kĩ năng
 1. Kiến thức:
 - Sơ giản về tác giả Đặng Thai Mai
 - Những đặc điểm của Tiếng Việt
 - Nắm được những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn
2. Kỹ năng :
 - Đọc -hiểu văn bản nghị luận
 - Nhận ra hệ thống luận điểm và cách trình bày luận điểm trong văn bản.
- Phõn tớch được lập luận thuyết phục của tỏc giả.
3. Thỏi độ: tỡnh yờu ngụn ngữ dõn tộc.
III. Chuẩn bị
 Chân dung tác giả ; bảng phụ, BTTN…
IV. Tổ chức dạy và học
Bước 1. :ổn định tổ chức. 
Bước2. Kiểm tra bài cũ ( 5P)
- Bài tập trắc nghiệm: 
H1? Để chứng minh sự giàu có và khả năng phong phú của tiếng Việt, trong bài văn của mình, Đặng Thai Mai đã sử dụng kiểu lập luận gì ?
A. Chứng minh
B. Giải thích
C. Kết hợp chứng minh, giải thích và bình luận vấn đề.
D. Kết hợp phân tích và chứng minh vấn đề
H2? Chứng cứ nào không được tác giả dùng để chứng minh “ cái hay ”của Tiếng Việt ?
Dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ và hình thức diễn đạt.
Ngữ pháp uyển chuyển chính xác.
Một thứ tiếng giàu chất nhạc.
Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm, ý nghĩ giữa người với người.
H3? Chứng cứ nào không được TG dùng để chứng minh “ cái đẹp ”của Tiếng Việt ?
Dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ và hình thức diễn đạt.
B. Rành mạch trong lối nói.
C. Một thứ tiếng giàu chất nhạc.
D.Hệ thống nguyên âm và phụ âm phong phú.
H4? Nhận xét nào không phải là ưu điểm trong nghệ thuật nghị luận của bài văn?
Kết hợp giải thích với chứng minh , bình luận.
Lập luận chặt chẽ.
Các dẫn chứng khá toàn diện , bao quát.
Sử dụng nhiều loại biện pháp tu từ.
 => ( Đáp án : 1 – D ; 2 – C ; 3 – A ; 4 – D )
Bước 3: Tổ chức dạy và học bài mới 
1.Gọi hs đọc văn bản.
2. Tỡm hiểu tỏc giả, tỏc phẩm.
- ẹaởng Thai Mai (1902-1984) queõ oỷ laứng Lửụng ẹieàn, xaừ Thanh xuaõn, huyeọn Thanh Chửụng, tổnh Ngheọ An. Trửụực CM daùy hoùc, sau CM oõng giửừ nhieàu troùng traựch trong boọ maựy chớnh quyeàn, laứm coõng taực vaờn ngheọ, vieỏt 1 soỏ ch