Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 4

nước đã thanh bình, nhà vua ngự trên thuyền rồng ở hồ Hoàn kiếm..
- Rùa Vàng đòi lại gươm báu.
* Ghi nhớ /sgk 43
Hoạt động 4: Luyện tập
- Mục tiêu: Củng cố, hệ thống kiến thức cơ bản
- Phương pháp: Thực hành
- Kĩ thuật: Động não
* Chi tiết nào trong truyện làm em thích nhất? Vì sao?
HỌC SINH HOẠT ĐỘNG NHÓM
- Đại diện nhóm trình bày bài tập.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung hoàn thiện bài tập.
- GV kết luận - cho điểm khuyến khích.
III. Luyện tập
- Đọc thêm Ấn kiểm Tây Sơn.
- Luyện đọc từng đoạn trong văn bản.
- Luyện kể truyền thuyết.
4. Củng cố 
	- Câu hỏi 6 (Sgk), ý nghĩa cách Long Quân cho mượn gươm thần.
	- Kể tóm tắt lại chuyện.
	- Nội dung và nghệ thuật của truyện.
5. Hướng dẫn HS tự học 
	- Học thuộc phần ghi nhớ.
	- Kể chuyện bằng ngôn ngữ của mình.
	- Làm bài tập 3, 4 (Sgk - T.43). Làm bài tập 1, 3 (SBT - T.20).
	- Chuẩn bị bài: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.
IV. Tự rút kinh nghiệm sau tiết dạy
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………
Ngày soạn: 24 / 8 / 2014
Ngày giảng 6A3………………………
6A4………………………
Tiết 14 - Bài 4
CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I. Mục tiêu
	1. Kiến thức: Hiểu thế nào là chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự. Những biểu hiện của mối quan hệ giữa chủ đề, sự việc trong văn tự sự. Bố cục của bài văn tự sự.
	2. Kĩ năng: Tìm hiểu chủ đề, làm dàn bài và viết được phần mở bài cho bài văn tự sự.
	3. Giáo dục: ý thức làm bài văn tự sự 
II. Chuẩn bị
	1. Thầy: SGK, SGV, TKBG.
	2. Trò: Đọc trước văn bản, soạn bài.
III. Tiến trinh tổ chức các hoạt động dạy - học
	1. Ổn định tổ chức: 6A3……………………………………………………..
	 6A4……………………………………………………...
	2. Kiểm tra bài cũ
	- Em hãy kể lại truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm. 
	3. Bài mới:
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
	- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS.
	- Phương pháp: Thuyết trình.
	Muốn hiểu bài văn tự sự trước hết người đọc cần nắm được chủ đề của nó, sau đó tìm hiểu bố cục của bài văn. Vậy, chủ đề là gì? Bố cục có phải là dàn ý không? Làm thế nào để xác định được chủ đề và dàn ý của tác phẩm văn học? Tiết học này giới thiệu bài tự sự hoàn chỉnh gồm chủ đề và dàn bài, Chuẩn bị cho các em làm bài viết thứ nhất.
Hoạt động 2: Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.	
	- Mục tiêu: HS nắm được hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.
	- Phương pháp: Thảo luận, vấn đáp, thuyết trình.
	- Kĩ thuật: Tư duy động não.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung 
- Hs đọc bài tập /44
* Bài văn nói về ai? Bài văn được chia thành mấy phần?
Bài văn nói về Tuệ Tĩnh và được chia thành 3 phần
* Phần thân bài của bài văn gồm mấy sự việc? Đó là những sự việc nào?
+ Phần thân bài của bài văn gồm 2 sự việc: (1)Tuệ Tĩnh từ chối chưa bệnh cho nhà quý tộc; (2) Tuệ Tĩnh chữa ngay cho con trai người nông dân
* Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa trị trước cho chú bé con nhà nông dân bị gãy đùi đã nói lên phẩm chất gì của người thầy thuốc?
- Danh y Tuệ Tĩnh đã phải đứng trước sự lựa chọn: chữa cho chú bé nhà nghèo bệnh hiểm trước hay nhà quý tộc bệnh nhẹ hơn trước.
- Và sự từ chối chữa cho ông nhà giầu trước mà để chữa ngay cho con trai người nông dân đã thể hiện thái độ hết lòng cứu giúp người bệnh với bản lĩnh, với tấm lòng - Ai nguy hiểm hơn thì lo chữa trước, không màng trả ơn.
* Vậy chủ đề là vấn đề chủ yếu, là ý chính mà người kể muốn thể hiện trong văn bản. Vậy theo em câu chuyện trên có chủ đề gì?
- Chủ đề của văn bản: Ca ngợi lòng thương người của danh y Tuệ Tĩnh - Đó là ý chính của văn bản này.
* Hãy tìm xem, chủ đề đó được thể hiện trực tiếp trong những câu văn nào?
- Chủ đề được thể hiện cụ thể qua những câu văn: “……hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh”; “người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông lại nói chuyện ân huệ”.
- Nhan đề của bài văn thể hiện chủ đề của bài văn.
* Chọn nhan đề thích hợp và nêu lý do?
Nhan đề 1: Nêu lên tình huống buộc phải lựa chọn -> thể hiện phẩm chất cao đẹp của Tuệ Tĩnh.
Nhan đề 2,3: Nhấn mạnh “tấm lòng”, “y đức” đó là khía cạnh tình cảm, là đạo đức nghề y, đạo đức nghề nghiệp của Tuệ Tĩnh.
* Ngoài ra có thể đặt các nhan đề:
- Một lòng vì người bệnh.
- Bệnh hiểm chữa trước.
*Thế nào là chủ đề? 
GV: Chủ đề còn có thể được gọi là ý chủ đạo, ý chính của bài văn. Chủ đề có thể được bộc lộ trực tiếp ngay trong câu văn nằm ở phần nào đó trong văn bản, cũng có thể được toát ra từ toàn bộ nội dung của truyện mà không nằm trực tiếp ở câu nào).
* Chủ đề và sự việc có quan hệ với nhau như thế nào? Vì sao?
- Có quan hệ chặt chẽ với nhau: Sự việc thể hiện chủ đề, chủ đề thấm nhuần sự việc.
- Chủ đề bài văn tự sự thể hiện qua tính thống nhất giữa nhan đề, lời kể, nhân vật, sự việc....
* Bài văn trên chia làm mấy phần? Mỗi phần thực hiện những nhiệm vụ gì?
 Bài văn trên gồm 3 phần:
- Mở bài: Giới thiệu Tuệ Tĩnh và phẩm chất của ông(giới thiệu nhân vật và sự việc)
- Thân bài: Kể câu chuyện thể hiện phẩm chất của Tuệ Tĩnh (kể diễn biến sự việc)
- Kết bài: Kết thúc câu chuyện (kết cục của sự việc)
* Trong 3 phần đó của bài văn tự sự, có thể thiếu, bỏ qua một phần nào không? Vì sao?
 Dàn bài của bài văn tự sự không thể thiếu phần nào trong 3 phần đó vì thiếu một trong 3 phần người đọc khó theo dõi, khó thấy được diễn biến, kết thúc câu chuyên như thế nào?
=> Trong 3 phần, phần đầu và cuối thường ngắn gọn, phần thân bài dài hơn, chi tiết hơn.
* Vậy, dàn bài của bài văn tự sự có phải là bố cục của nó hay không?
I. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự 
1. Chủ đề của bài văn tự sự :
* Bài tập/sgk44
- Tuệ Tĩnh làm 2 việc:
(1)Tuệ Tĩnh từ chối chưa bệnh cho nhà quý tộc; 
(2) Tuệ Tĩnh chữa ngay cho con trai người nông dân
- Chủ đề của văn bản: Ca ngợi lòng thương người của danh y Tuệ Tĩnh
- Chủ đề: là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản.
2. Dàn bài của bài văn tự sự 
- MB: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc.
- TB: kể diễn biến của sự việc
- KB: kể kết cục của sự việc.
* Ghi nhớ/ sgk 45
4. Củng cố
	- Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.
5. Hướng dẫn HS tự học 
	- Học bài. BTVN
	- Chuẩn bị bài: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.
IV. Tự rút kinh nghiệm sau tiết dạy
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………
Ngày soạn: 24 / 8 / 2014
Ngày giảng 6A3………………………
6A4………………………
Tiết 15 - Bài 4 - Tiếp theo
CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I. Mục tiêu
	1. Kiến thức: Hiểu thế nào là chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự. Những biểu hiện của mối quan hệ giữa chủ đề, sự việc trong văn tự sự. Bố cục của bài văn tự sự.
	2. Kĩ năng: Tìm hiểu chủ đề, làm dàn bài và viết được phần mở bài cho bài văn tự sự.
	3. Giáo dục: ý thức làm bài văn tự sự 
II. Chuẩn bị
	1. Thầy: SGK, SGV, TKBG.
	2. Trò: Đọc trước văn bản, soạn bài.
III. Tiến trinh tổ chức các hoạt động dạy - học
	1. Ổn định tổ chức: 6A3……………………………………………………..
	 6A4……………………………………………………...
	2. Kiểm tra bài cũ
	* Em hiểu như thế nào về sự việc và nhân vật trong văn tự sự ?
	* Dàn bài văn tự sự ?
	Dàn bài văn tự sự: Thường có 3 phần
	- Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc.
	- Thân bài: Kể diễn biến của sự việc.
	- Kết bài: Nêu lên kết cục của sự việc.
	3. Bài mới:
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
	- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS.
	- Phương pháp: Thuyết trình.
	Muốn hiểu bài văn tự sự trước hết người đọc cần nắm được chủ đề của nó, sau đó tìm hiểu bố cục của bài văn. Vậy, chủ đề là gì? Bố cục có phải là dàn ý không? Làm thế nào để xác định được chủ đề và dàn ý của tác phẩm văn học? Tiết học này giới thiệu bài tự sự hoàn chỉnh gồm chủ đề và dàn bài, Chuẩn bị cho các em làm bài viết thứ nhất.
Hoạt động 2: Luyện tập
	- Mục tiêu: Củng cố, hệ thống kiến thức cơ bản
	- Phương pháp: Thực hành
	- Kĩ thuật: Động não.
Hoạt động 2: Luyện tập
- Mục tiêu: Củng cố, hệ thống kiến thức cơ bản
- Phương pháp: Thực hành
- Kĩ thuật: Động não
- Gọi hs đọc bài tập.
* Cho biết yêu cầu của bài tập ?
HỌC SINH HOẠT ĐỘNG NHÓM
- Đại diện nhóm trình bày bài tập.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung hoàn thiện bài tập.
- GV kết luận - cho điểm khuyến khích.
Luyện tập
Bài tập 1/ 45
a. Chủ đề: 
- Ca ngợi trí thông minh và lòng trung thành đối với vua của người nông dân.
- Tố cáo, chế giễu thói tham lam của tên cận thần.
* Nhan đề: Phần thưởng có 2 nghĩa: Một nghĩa thực và một nghĩa chế giễu, mỉa mai. 
+ Đối với người nông dân, thưởng là khen thưởng.
+ đối với cận thần, thưởng là phạt.
- Chủ đề: Toát lên từ toàn bộ nội dung của truyện. Thể hiện tập trung ở sự việc: người nông dân xin được thưởng 50 roi và đề nghị chia đều phần thưởng đó (không thể hiện ở câu cụ thể nào).
b. 3 phần của truyện
Mở bài: Câu đầu.
Thân bài: Các câu tiếp theo.
Kết bài: Câu cuối.
c. So sánh: Truyện về Tuệ Tĩnh và Phần thưởng giống nhau về bố cục có 3 phần. Kết bài cả hai bài đều hay.
- Khác nhau:
+ Mở bài bài Tuệ Tĩnh nói rõ ràng chủ đề.
+ Mở bài Phần thưởng chỉ giới thiệu tình huống, toát lên từ toàn bộ nội dung truyện.
+ Kết bài bài Tuệ Tĩnh có sức gợi bài hết rồi mà thầy thuốc lại bắt đầu một cuộc đời chữa bệnh mới.
+ Kết bài Phần thưởng là viên quan bị đuổi ra, còn người nông dân được thưởng.
à Sự việc ở hai truyện có kịch tính, gây bất ngờ. Truyện Tuệ Tĩnh bất ngờ ở đầu. Truyện Phần thưởng bất ngờ ở cuối truyện.
d. Câu chuyện thú vị ở chỗ: Lời cầu xin phần thưởng lạ lùng và kết thúc bất ngờ, ngoài dự kiến của tên quan và của người đọc, nhưng nói lên sự thông minh, tự tin, hóm hỉnh của người nông dân.
4. Củng cố 
	- Chủ đề trong văn tự sự là gì?
	- Bài văn tự sự thường có mấy phần?- Nhiệm vụ của từng phần?.
	- Mối quan hệ giữa sự việc, chủ đề, nhan đề của bài băn tự sự.
5. Hướng dẫn HS tự học 
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 2 (Sgk - Trang 46) và bài tập 3, 4 (SBT - Trang 21).
- Chuẩn bị bài: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự.
IV. Tự rút kinh nghiệm sau tiết dạy
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………
Ngày soạn: 26 / 8 / 2014
Ngày giảng 6A3………………………
6A4………………………
Tiết 16 - Bài 4
TÌM HIỂU ĐỀ VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN TỰ SỰ
I. Mục tiêu