Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 9

Tên phân môn 	: Đọc văn
Tiết 	 	: 9
Ngày soạn 	: 06/09/09
Tên bài mới : CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
 (Trích sử thi ĐĂM SĂN) 
A.Mục tiêu bài học: Giúp hs:
-Nhận thức được: lẽ sống & niềm vui của người anh hùng sử thi chỉ có được trong cuộc chiến đấu vì danh dự, hạnh phúc và sự thịn vượng cho cả cộng đồng
-Nắm được đặc điểm nghệ thuật của sử thi anh hùng về cách xây dựng nhân vật, nghệ thuật miêu tả và sử dụng ngôn từ
B.Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành dạy học
 1.Phương tiện thực hiện :
 -SGK, SGV, TLTK
 -Thiết kế bài học
 2.Cách thức tiến hành dạy học:
 -Tổ chức giờ dạy theo hình thức trao đổi, thảo luận, sử dụng phương pháp quy nạp
 -Tổ chức cho hs luyện tập củng cố, khắc sâu kiến thức.
 C.Tiến trình tổ chức dạy học:
 1.Ổn định lớp
 2.Kiểm tra bài cũ: Không
 3.Giới thiệu bài mới:
4.Tìm hiểu bài:
Hoạt động của GV & HS
Nội dung bài giảng:
HĐ 1: Tìm hiểu chung về sử thi & sử thi Đăm Săn
TT 1: Định nghĩa về sử thi?
TT 2: Phân loại sử thi?Đặc điểm của từng loại?
TT 3: Hs tóm tắt các sự kiện chính về sử thi Đăm Săn?
TT 4: Cho hs đọc phân vai
TT 5: Hs thảo luận, tóm tắt các sự kiện chính về cuộc chiến đấu của ĐS
-ĐS đến nhà Mt Mx
-ĐS gọi Mt Mx xuống đánh(khiêu chiến)
-Mt Mx múa khiên trước không đâm được ĐS
-ĐS múa khiên, đâm không thủng thịt Mt Mx
-Trời bày ĐS ném chày vào vành tai Mt Mx
-Mt Mx ngã, ĐS cắt đầu hắn cắm lên cọc
-Dân làng mang của cải đi theo ĐS
-ĐS tổ chức ăn mừng chiến thắng
HĐ 2: Tìm hiểu đoạn trích
TT 1: Hệ thống lại các nhân vật trong đoạn trích?-Nv trung tâm: ĐS
 -Nv đối thủ: Mt Mx
 -Nv trợ thủ cho ĐS: Ông Trời, Hơ Nhị
 -Nv quần chúng: dân làng, tôi tớ
TT 2: HS thảo luận so sánh về tính cách của 2 tù trưởng thông qua hành động, lới nói, cử chỉ khi ĐS khiêu chiến, giao chiến?
TT 3: So sánh cảnh múa khiên của 2 nhân vật? Từ đó nhận xét về cảnh ĐS giao chiến?
Mtao Mxây
Đăm Săn
-Múa trước, vụng về
-Khiên kêu lạch xạch, đâm trúng chão cột trâu →Chết thảm hại
-Nhường đối thủ
-Vượt đồi tranh, lồ ô...( hình ảnh hoành tráng)
→chiến thắng
TT 4: Theo em việc Hơ Nhị trao miếng trầu( vật thần kì) và ông trời giúp sức cho ĐS có ý nghĩa ntn?
→Quan niệm về cuộc chiến đấu chính nghĩa của nv anh hùng chống lại nv đối thủ
TT 5: Em nhận xét ntn về cuộc chiến đấu, về hình ảnh người anh hùng ĐS?
TT 6: Em nhận xét ntn về lời kêu gọi của ĐS? Qua đó cho thấy điều gì?
TT 7: Những chi tiết nào thể hiện sự giàu có, uy lực, danh tiếng của ĐS? Vai trò của tiếng chiêng, tiếng cồng đối với dân tộc Ê đê?
→Tiếng chiêng, tiếng cồng có vai trò quan trọng gắn bó lâu đời đối với cuộc sống của dân tộc Ê đê & dân tộc Tây Nguyên nói chung.Nó thể hiện sự giàu có, sung túc, sức mạnh, vẻ đẹp tinh thần & vật chất của tù trưởng.
TT 8: Sức mạnh, vẻ đẹp dũng mãnh của Đăm Săn được miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh nào?
HĐ 3: Tổng kết
TT 1: Động lực nào thôi thúc ĐS chiến đấu & chiến thắng kẻ thù?→Trọng danh dự
 Gắn bó với hạnh phúc gia đình
 Muốn bvệ, đem lại cs bình yên, thịnh vượng cho cộng đồng
TT 2: Những biện pháp nghệ thuật tạo nên thành công cho đoạn trích(tp)?
I.Giới thiệu:
 1.Định nghĩa sử thi: sgk
 2.Phân loại:
 a)Sử thi thần thoại:
Kể về sự hình thành TG, loài vật, con người...
 b)Sử thi anh hùng:
Kể về cuộc đời & chiến công của những anh hùng
 3.Tóm tắt:
-Theo tục nối dây, ĐS lấy Hơ Nhị & Hơ Bhị
-ĐS chiến thắng 2 tù trưởng Mtao & Mxây bảo vệ gia đình & bộ tộc
-ĐS chặt cây thần, hỏi NTMTrời làm vợ
-ĐS chết , cháu ĐS tiếp tục sự nghiệp của ĐS
II.Đọc hiểu:
 1.Cảnh giao chiến giữa 2 tù trưởng
 a) Đăm Săn khiêu chiến:
-Mtao Mxây: bị động, sợ hãi nhưng lại trêu tức Đăm Săn
-Đăm Săn: chủ động khiêu chiến, thách đấu quyết liệt, tinh thần thượng võ ( nhường Mt Mx đánh trước)
 b) Đăm Săn giao chiến:
-Mtao Mxây múa khiên trước nhưng lại vụng về, chủ quan, chém trượt, cuối cùng bị đâm chết
-Đăm Săn: Nhường đối thủ, tài giỏi, hình ảnh hoành tráng, được thần linh giúp sức và chiến thắng kẻ thù.
 →Khí thế dữ dội, hào hùng, hình ảnh kì vĩ
Người anh hùng mang vẻ đẹp thần kì, tài năng phi thường
 2.Cảnh chiến thắng:
 a) Đăm Săn chiêu dụ tôi tớ:
Đăm Săn gọi 3 lần đều được dân làng đáp lại, họ kéo theo chàng, mang theo của cải...→lòng mến phục, tin tưởng đối với anh hùng ĐS
 b) Đăm Săn mừng chiến thắng:
-Rượu 7 ché, trâu 7 con, lợn thiến 7 con
Tiếng chiêng âm vang cả núi rừng, sân nhà đông nghịt người→Sự giàu có, uy lực, danh tiếng của ĐS
-Bắp chân to bằng xà ngang...nằm ngửa gãy xà dọc...→Nghệ thuật phóng đại, so sánh
→Hình ảnh người anh hùng tài ba, dũng mãnh, uy danh vang khắp núi rừng.
Chàng đem lại sự giàu có, thịnh vượng & cuộc sống no đủ cho cả cộng đồng.
III.Tổng kết:
-Ca ngợi chiến công của người anh hùng bảo vệ gia đình, đem lại cuộc sống bình yên , thịnh vượng cho cả cộng đồng
-Ngôn ngữ trang trọng, giàu định ngữ, giàu hình ảnh so sánh, thủ pháp phóng đại.
D.Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài mới:
 +Tìm những chi tiết thể hiện sự giàu có, danh tiếng của ĐS? Tiếng cồng, chiêng có vai trò ntn?
 +Sức mạnh, vẻ đẹp dũng mãnh của ĐS thể hiện qua chi tiết hình ảnh nào?
 +Động lực nào đã thôi thúc ĐS chiến đấu, chiến thắng kẻ thù?
 + Những biện pháp nghệ thuật góp phần đem đến thành công cho đoạn trích(tp)?
 +Vì sao sử thi anh hùng được gọi là anh hùng ca?Đặc điểm ND + NT của loại sử thi này?
-Nắm : Hình ảnh Đăm Săn khi khiêu chiến & giao chiến
 Sức mạnh, vẻ đẹp của người anh hùng Đăm Săn thể hiện qua đoạn trích?
 Nghệ thuật xây dựng nhân vật của sử thi.
-Soạn bài: Văn bản(TT): Làm các bài tập 1,2,3,4 sgk / 37, 38