Giáo án môn Tin học 10 - Bài 1: Tin học là một ngành khoa học

Equation Chapter 1 Section 1SỞ GD&ĐT TỈNH PHÚ YÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN CÔNG TRỨ
...™&˜..
Họ tên giáo viên: TRẦN VĂN TÚ. Môn dạy: TIN HỌC 10.
Ngày soạn: 20/8/2013. 
Tiết dạy: Tiết 1.
CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA TIN HỌC
BÀI DẠY: § 1. TIN HỌC LÀ MỘT NGÀNH KHOA HỌC
I.	MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU:
1. Kiến thức trọng tâm:	
- Biết tin học là 1 ngành khoa học: có đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu riêng.
- Biết được sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của tin học do nhu cầu xã hội.
- Biết các đặc tính ưu việt của máy tính.
- Biết được một số ứng dụng của tin học và máy tính điện tử trong các hoạt động của đời sống.
2. Kỹ năng:
- Biết máy tính vừa là đối tượng nghiên cứu, vừa là công cụ.
- Nhận biết được các bộ phận của máy tính: màn hình, chuột, bàn phím
3. Tư tưởng, thực tế:
- Tích cực tham gia xây dựng bài.
- Có thái độ nghiêm túc trong việc học tập và nghiên cứu về máy tính cũng như ngành khoa học Tin học.
- Có hứng thú đối với môn học, ham thích môn học, có tinh thần kỉ luật cao.
II.	PHƯƠNG PHÁP:
Phương pháp thuyết trình, vấn đáp, phân tích và giảng giải.
III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên: Sách giáo khoa, giáo án, tài liệu tham khảo, máy tính, máy chiếu Projecter. 
2. Chuẩn bị của học sinh: Vở ghi chép, sách giáo khoa.
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
1. Ổn định tình hình lớp: (2ph) Kiểm tra sĩ số lớp.
Số HS vắng:................... 
Có lý do:...................... Tên HS:...........................
Không lý do:................ Tên HS:...........................
2. Kiểm tra bài cũ: Không
3. Giảng bài mới: (38ph)
Nội dung bài học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1. Sự hình thành và phát triển của tin học.
- Tin học là một nghành khoa học mới hình thành nhưng có tốc độ phát triển mạnh mẽ và động lực cho sự phát triển đó là do nhu cầu khai thác tài nguyên thông tin của con người.
- Tin học dần hình thành và phát triển trở thành một nghành khoa học độc lập, với nội dung, mục tiêu và phương pháp nghiên cứu mang đặc thù riêng.
2. Đặc tính và vai trò của máy tính điện tử.
* Vai trò
- Ban đầu máy tính ra đời chỉ với mục đích tính toán đơn thuần, dần dần nó không ngừng được cải tiến và hỗ trợ cho rất nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Ngày nay thì máy tính đã xuất hiện ở khắp nơi, chúng hỗ trợ hoặc thay thế hoàn toàn con người.
* Một số tính năng (đặc tính) giúp máy tính trở thành công cụ hiện đại và không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta:
- MT có thể làm việc 24/24 mà không mệt mỏi.
- Tốc độ xử lý thông tin nhanh.
- Độ chính xác cao.
- MT có thể lưu trữ một lượng thông tin lớn trong một không gian hạn chế.
- Các máy tính cá nhân có thể liên kết với nhau thành một mạng và có thể chia sẻ dữ liệu giữa các máy với nhau.
- MT ngày càng gọn nhẹ, tiện dụng và phổ biến.
- Giá thành máy tính ngày càng hạ.
3. Thuật ngữ “Tin học”.
* Một số thuật ngữ Tin học được sử dụng là:
- Pháp: Informatique.
- Anh: Informatics.
- Mĩ: Computer science.
Vậy: Tin học là một ngành khoa học có mục tiêu là phát triển và sử dụng máy tính điện tử để nghiên cứu cấu trúc, tính chất của thông tin, phương pháp thu thập, lưu trữ, tìm kiếm, biến đổi, truyền thông tin và ứng dụng vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
Dẫn dắt vấn đề: Chúng ta nói nhiều đến Tin học nhưng nó thực chất là gì thì ta chưa được biết hoặc những hiểu biết về nó là rất ít. 
- Khi ta nói đến Tin học là nói đến máy tính cùng các dữ liệu trong máy được lưu trữ và xử lý phục vụ cho các mục đích khác nhau trong mỗi lĩnh vực của đời sống xã hội (như nghành y tế thì cần lưu trữ thông tin về bệnh nhân và bệnh án của người bệnh, thư viện thì cần lưu trữ thông tin của sách, người mượn...).
- Vậy Tin học là gì? Hôm nay thầy trò chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài 1: “Tin học là một ngành khoa học”.
Trước tiên ta đi xem sự phát triển của Tin học trong một vài năm gần đây.
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự hình thành và phát triển của Tin học:
- Thực tế cho thấy Tin học là ngành ra đời chưa được bao lâu nhưng những thành quả mà nó đem lại cho con người thì vô cùng lớn lao. Cùng với Tin học, hiệu quả công việc được tăng lên rõ ràng nhưng cũng chính từ nhu cầu khai thác thông tin của con người đã thúc đẩy cho Tin học phát triển.
- Vậy thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và những hiểu biết của các em. Hãy kể tên những ngành trong thực tế có dùng đến sự trợ giúp của Tin học?
- Trong vài thập niên gần đây sự phát triển như vũ bão của Tin học đã đem lại cho loài người một kỉ nguyên mới “kỉ nguyên của công nghệ thông tin” với những sáng tạo mang tính vượt bậc đã giúp đỡ rất lớn cho con người trong cuộc sống hiện đại. 
- Câu hỏi đặt ra là vì sao nó lại phát triển nhanh và mang lại nhiều lợi ích cho con người đến thế? Để trả lời cho câu hỏi đó chúng ta qua phần 2: “Đặc tính và vai trò của máy tính điện tử” để tìm hiểu rõ hơn.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu về Đặc tính và vai trò của máy tính điện tử
- Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và những hiểu biết của các em về máy tính. Hãy cho biết máy tính có thể làm được những gì?
- Trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, con người muốn làm việc và sáng tạo đều cần thông tin. chính vì nhu cầu cấp thiết ấy mà máy tính cùng với những đặc trưng riêng biệt của nó đã ra đời. Qua thời gian, Tin học ngày càng phát triển và nhập vào nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống ( y tế, giao thông, truyền thông...)
- Ban đầu máy tính ra đời với mục đích giúp đỡ cho việc tính toán thuần tuý. Song thông tin ngày càng nhiều và càng đa dạng đã thúc đẩy con người không ngừng cái tiến máy tính để phục vụ cho nhu cầu mới.
- Trước sự bùng nổ thông tin hiện nay máy tính được coi như là một công cụ không thể thiếu của con người. Trong tương lai không xa một người không biết gì về máy tính có thể coi là không biết đọc sách. Vì vậy càng nhanh tiếp xúc với máy tính nói riêng và Tin học nói chung thì càng có nhiều cơ hội hoà nhập với cuộc sống hiện đại.
- Em hãy cho biết một số đặc tính ưu việt của máy tính?
Một máy tính đơn giản
- Vd: ví dụ 1 đĩa mềm đường kính 8,89cm có thể lưu nội dung một quyển sách dày 400 trang.
- Vd: Điều này dễ thấy nhất là mạng Internet mà các em đã được biết.
- Giới thiệu một số bộ phận chính của máy tính: màn hình, chuột, bàn phím
* Hoạt động 3: Tìm hiểu về Thuật ngữ “Tin học”
- Từ những tìm hiểu ở trên ta có thể rút ra được khái niệm Tin học là gì?
- Phân tích và nhận xét: Tin học là một ngành khoa học có:
+ Đối tượng nghiên cứu: Thông tin
+ Công cụ nghiên cứu: MTĐT
- Tóm tắt lại ý chính và ghi lên bảng.
 * Khái niệm về Tin học: 
- Tin học là một ngành khoa học dựa trên máy tính điện tử.
- Nó nghiên cứu cấu trúc, tính chất chung của thông tin
- Nghiên cứu các qui luật, phương pháp thu thập, biến đổi, truyền thông tin và ứng dụng của nó trong đời sống xã hội.
- Học sinh chú ý nghe dẫn dắt vấn đề.
? Học sinh nghe giảng, ghi chép bài.
? Học sinh nghe giảng, ghi chép bài.
B - Tin học có ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực hoạt động xã hội của loài người.
? Học sinh nghe giảng, ghi chép bài.
- HS trả lời: Nghe nhạc, games, soạn thảo văn bản.
? Học sinh nghe giảng, ghi chép bài.
I Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và trả lời câu hỏi.
? Học sinh nghe giảng, ghi chép bài.
- Học sinh quan sát.
I Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và trả lời câu hỏi.
? Học sinh nghe giảng, ghi chép bài.
4. Củng cố kiến thức: (3ph) 
Nhắc lại những nội dung đã học cho học sinh: Qua tiết học ngày hôm nay các em cần phải nắm vững những nội dung sau:
- Tin học là một nghành khoa học độc lập có nội dung, mục tiêu và phương pháp nghiên cứu riêng.
- Các đặc tính của máy tính điện tử:
+ Có thể làm việc không 24/24 mà không mệt mỏi.
+ Tốc độ xử lý thông tin nhanh và ngày càng được nâng cao.
+ Xử lý với độ chính xác cao.
+ Có thể lưu trữ một lượng lớn thông tin trong một không gian hạn chế.
+ Giá thành máy tính ngày càng hạ.
+ Máy tính ngày càng gọn nhẹ và tiện dụng.
+ Các máy tính có thể liên kết với nhau thành mạng máy tính.
- Định nghĩa “Tin học”.
5. Dặn dò học sinh, bài tập về nhà: (2ph)
- Về nhà học bài và làm bài tập 1, 2, 3, 4, 5 trong sách giáo khoa, trang 6.
- Xem trước bài 2: “Thông tin và dữ liệu” trang 7, sách giáo khoa.
V. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 Ngày ... tháng ... năm 2013	 Ngày 20 tháng 8 năm 2013
 Tổ trưởng 	Người soạn
	 (Ký, ghi rõ họ tên)
Trần Văn Tú