Giáo án môn Sinh học Lớp 9 - Tiết 54+55+56 - Năm học 2009-2010

Ngày soạn: 10 tháng 03 năm 2009 
 Tuần 27– Tiết 54&55 
THỰC HÀNH :
HỆ SINH THÁI
 I. Mục tiêu : 
- Qua bài tập thực hành HS nêu được các thành phần của hệ sinh thái , chuỗi thức ăn 
à HS thêm yêu thiện nhiên và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường 
II. Chuẩn bị :- Dao con , dụng cụ đào đất , vợt bắt côn trùng , túi nilon nhặt mẫu , kính lúp , giấy , bút chì 
 - Băng hình : Mô hình VAC , hệ sinh thái rừng nhiệt đới , hệ sinh thái nước mặn  , phim trong in sẵn nội dung bảng 51.1 à 51.3 , máy chiếu 
III. Tiến hành : 
Ổn định : 
Kiểm tra : ( 10 phút ) - Hệ sinh thái là gì ? Hệ sinh thái bao gồm những thành phần nào ? 
 - Thế nào là chuỗi thức ăn , lưới thức ăn ? 
3) Thực hành : 
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Theo dõi băng hình về hệ sinh thái 
( 35 phút )
- Thông báo yêu cầu của bài thực hành : 
+ Điều tra các thành phần của hệ sinh thái 
+ Xác định thành phần của sinh vật trong khu vực quan sát 
- Cho HS xem băng hình 
- Hoàn thành bảng 51.1 và 51.3 
- Lưu ý : Đổi tên đề mục ở bảng 51.2 : Thành phần thực vật trong hệ sinh thái và bảng 51.3 : Thành phần động vật trong hệ sinh thái 
- Chiếu một vài phim trong của các nhóm 
- Theo dõi băng hình 
- Các nhóm tiến hành thảo luận và hoàn thành các bảng 51.1 à 51.3 
( Nếu các TV và ĐV không biết rõ tên à hỏi hoặc ghi lại các đặc điểm hình thái 
- Theo dõi phim trong của các nhóm , nhận xét , bổ sung 
Xây dựng chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
( 35 phút ) 
- Yêu cầu HS hoàn thành bảng 51.4 tr. 156 
- Gọi đại diện các nhóm lên viết trên bảng 
- Giúp HS hoàn thành bảng 51.4 
- Cho HS làm bài tập : 
+ Trong hệ sinh thái gồm các sinh vật : thực vật , sâu , ếch , dê thỏ , hổ , báo , đại bàng rắn , gà , chấu chấu , sinh vật phân hủy à Hãy thành lập lưới thức ăn ? 
- Sửa bài : 
 Châu chấu à Eách à Rắn 
Thực Sâu à Gà 
 vật Dê à Hổ 
 Thỏ à Cáo à Đại bàng 
 SV phân hủy
- Yêu cầu HS thảo luận theo chủ đề : Biên pháp bảo vệ hệ sinh thái rừng nhiệt đới 
- Cho thảo luận toàn lớp 
- Đánh giá kết quả của các nhóm 
- Giúp các nhóm viết thu hoạch nội dung tr. 156 SGK 
* Xây dựng chuỗi và lưới thức ăn : 
- Các nhóm thảo luận , điền vào bảng 51.4 
- Đại diện nhóm viết kết quả lên bảng , các nhóm khác theo dõi , bổ sung 
- HS viết chuỗi thức ăn lên bảng , các nhóm khác nhận xét , bổ sung 
- HS trao đổi và viết lưới thức ăn 
- Đại diện lên bảng viết , lớp bổ sung 
* Thảo luận : Đề xuất biện pháp để bảo vệ hệ sinh thái rừng nhiệt đới . Nêu được : 
- Số lượng sinh vật trong hệ sinh thái 
- Các loài sinh vật có bị tiêu diệt không ? 
- Hệ sinh thái này có được bảo vệ hay không ? 
- Biện pháp bảo vệ : 
 + Nghiêm cấm chặt phá rừng bừa bãi 
 + Nghiêm cấm săn bắt động vật , đặc biệt là loài quí 
 + Bảo vệ những loài TV và ĐV có số lượng ít 
 + Tuyên truyền ý thức bảo vệ rừng đến từng người dân 
4) Kiểm tra , đánh giá : ( 5 phút ) Nhân xét ý thức học tập của lớp trong tiết thực hành 
5) Hướng dẫn học ở nhà : ( 5 phút )
 - Hoàn thành báo cáo thực hành 
 - Chuẩn bị sưu tầm các nôi dung : 
 + Tác động của con người tới môi trường trong xã hôi công nghiệp 
 + Tác động của con người làm suy thoái môi trường tự nhiên 
 + Hoạt động của con người để bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên 
Ngày soạn: 19 tháng 03 năm 2009 
 Tuần 28– Tiết 56 
CHƯƠNG III :
CON NGƯỜI , DÂN SỐ VÀ MÔI TRƯỜNG
TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I. Mục tiêu : 
Kiến thức : - HS chỉ ra được các hoạt động của con người làm thay đổi thiên nhiên à Từ đó có ý thức trách nhiêm của bản thân , cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường cho hiện tại và tương lai 
Kĩ năng : - Rèn kĩ năng thu thập thông tin từ sách báo 
 - Kĩ năng hoạt động nhóm và khả năng khái quát hóa kiến thức 
Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường 
II. Chuẩn bị : - Tư liệu về môi trường , hoạt động của con người tác động đén môi trường 
III. Tiến trình : 
Ổn định : 
Kiểm tra : 
Bài dạy : 
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
NỘI DUNG
* HOẠT ĐỘNG I : Tìm hiểu tác động của con người tới môi trường qua các thời kì phát triển của xã hội : ( 10 phút )
- Yêu cầu các nhóm trình bày nội dung chuẩn bị ở nhà 
- Cho các nhóm thảo luận 
- Đánh giá , thông báo đáp án đúng 
@ Mở rộng : 
+ Con người đốt lửa à cháy rừng à dồn thú dữ à thú bị nướng chín , từ đó con người chuyển sang ăn thịt chín . Điều đó có ý nghĩa gì ? 
+ Việc hình thành khu dân cư , khu sản xuất nông nghiệp có nhất thiết phải chặt phá rừng hay không ? 
+ Thời kì công nghiệp hóa gây hậu quả mất diện tích đất trồng , vậy nếu không tiến hành công nghiệp hóa thì sao ? 
- Cho HS tóm tắt một số ý chính 
* HOẠT ĐỘNG II : Tác động của con người làm suy thoái tự nhiên : ( 10 phút ) 
+ Những hoạt động nào của con người làm phá hủy môi trường tự nhiên ? 
+ Hậu quả từ những hoạt động của con người là gì ? 
+ Ngoài những hoạt động của con người trong bảng 53.1 , em hãy cho biết còn hoạt động nào của con người gây suy thoái môi trường ? 
+ Trình bày hậu quả của việc chặt phá rừng bừa bãi và gây cháy rừng ? 
- Cho thảo luận nhóm , khái quát : 
 Cây rừng : + Đất 
 + Nước ngầm 
 + Đời sống 
- Liên hệ : Em hãy cho biết tác hại của việc chặt phá rừng và đốt rừng trong những năm gần đây ? 
* HOẠT ĐỘNG III : Tìm hiểu vai trò của con người trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên : ( 5 phút )
+ Con người đã làm gì để bảo vệ và cải tạo môi trường ? 
+ Cho biết thành tựu con người đã đạt được trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường ? 
- Đại diện nhóm trình bày . Các nhóm khác theo dõi , bổ sung 
- Nghiên cứu bảng 53.1 SGK tr. 159 , thảo luận nhóm và hoàn thành bảng 
- Đại diện nhóm trình bày , các nhóm khác bổ sung 
- Kể thêm : Xây dựng nhà máy lớn , chất thải công nghiệp nhiều 
- Lũ quét ở Hà giang , lở đất , sạt lở bờ sông Hồng 
- Nghiên cứu SGK tr. 159 , thảo luận nhóm , đại diện nhóm trình bày 
+ Phủ xanh đồi trọc 
+ Xây dựng khu bảo tồn 
+ Xây dựng nhà máy thủy điện 
I. Tác động của con người tới môi trường qua các thời kì phát triển của xã hội : 
- Thời kì nguyên thủy : Đốt rừng , đào hố săn bắt thú dữ à giảm diện tích rừng 
- Xã hội nông nghiệp : 
 + Trồng trọt , chăn nuôi 
 + Phá rừng làm khu dân cư , khu sản xuất à thay đổi đất và tầng nước mặt 
- Xã hội công nghiệp : 
 + Khai thác tài nguyên bừa bãi , xây dựng nhiều khu công nghiệp à đất càng thu hẹp 
 + Rác thải rất lớn 
II. Tác động của con người làm suy thoái tự nhiên : 
Nhiều hoạt động của con người đã gây hậu quả rất xấu : 
- Mất cân bằng sinh thái 
- Xói mòn đất à gây lũ lụt diện rông , hạn hán kéo dài , ảnh hưởng mạch nước ngầm 
- Nhiều loài sinh vật bị mất , đặc biệt nhiều loài động vật quí hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng 
III. Vai trò của con người trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên : 
- Hạn chế sự gia tăng dân số 
- Sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên 
- Pháp lệnh bảo vệ sinh vật 
- Phục hồi trồng rừng 
- Xử lí rác thải 
- Lai tạo giống có năng suất và phẩm chất tốt 
Củng cố : ( 7 phút ) Trình bày nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trường do hoạt động của con người 
Hướng dẫn học ở nhà : - Học bài , làm BT số 2 tr. 160 SGK 
 ( 3 phút ) - Tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường