Giáo án môn Sinh học Lớp 9 - Tiết 28: Thực hành: Quan sát thường biến

Tiết 28 - Thực hành : Quan sát thường biến .
1. Mục tiêu.
a. Kiến thức: - Học sinh nhận biết một số thường biến phát sinh ở một số đối tượng thường gặp qua tranh, ảnh và mẫu vật sống.
- Qua tranh, ảnh HS phân biệt sự khác nhau giữa thường biến và đột biến.
- Qua tranh ảnh và mẫu vật sống rút ra được:
+ Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen, không hoặc rất ít chịu tác động của môi trường.
+ Tính trạng số lượng thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường.
b. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, kĩ năng thực hành.
c. Thái độ: HS có ý thức học tập nghiêm túc
2. Chuẩn bị của GV và HS
a. Chuẩn bị của GV
- Tranh ảnh minh hoạ thường biến.
- ảnh chụp thường biến.
- Mẫu vật: 	+ Mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng.
	+ 1 thân cây rau dừa nước từ mô đất bò xuống ven bờ và trải trên mặt nước.
b. Chuẩn bị của HS: Nghiên cứu kỹ bài trước khi lên lớp
3. Tiến trình bài dạy :
 a. Kiểm tra bài cũ : ( Không
 b. Giảng bài mới : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của HS
Ghi bảng
* Hoạt động 1 : Quan sát nhận biết các thường biến trên tranh minh họa :
- GV cho HS quan sát tranh và mẫu vật về các dạng thường biến để nhận biết được các dạng thường biến và nguyên nhân gây ra thường biến .
- GV lưu ý HS :
+ So sánh màu sắc của 2 loại mầm khoai và 2 chậu mạ ở trong tối và ngoài ánh sáng .
+ So sánh màu sắc của con thằn lằn khi ở ngoài nắng và trong bóng râm .
- GV nhận xét , bổ sung và nêu kết luận .
* Hoạt động 2 : Quan sát và phân tích sơ đồ minh họa thường biến không di truyền được :
- GV hướng dẫn HS quan sát tranh về ruộng lúa gieo từ những hạt thóc bắt nguồn từ các cây mạ ven bờ và trong ruộng , rút ra nhận xét .
- GV hướng dẫn HS hoạt động tương tự như trên đối với việc quan sát đoạn thân cây rau dừa nước ở trên cạn được chuyển sang sống trong môi trường nước .
* Hoạt động 3 : Nhận biết những ảnh hưởng khác nhau của cùng một điều kiện đối với tính trạng số lượng và chất lượng :
- GV hướng dẫn HS quan sát tranh về hai luống su hào của cùng một giống nhưng được chăm bón khác nhau để rút ra kết luận về sự ảnh hưởng của môi trường đến tính trạng chất lượng và số lượng .
- GV nhận xét , bổ sung và chímh xác hoá ý kiến của các nhóm , đưa ra kết luận .
- HS quan sát tranh , mẫu vật về các dạng thường biến , trao đổi theo nhóm để nêu lên sự khác nhau và nguyên nhân của các dạng thường biến .
- Đại diện các nhóm trình bày ý kiến của nhóm .
-HS:TL
- HS quan sát tranh , thảo luận theo nhóm , cử đại diện trình bày ý kiến của nhóm .
- Dưới sự hướng dẫn của GV , các nhóm khác bổ sung và cùng đưa ra nhận xét .
- HS quan sát tranh , thảo luận theo nhóm , cử đại diện trình bày ý kiến của nhóm .
- Đại diện một vài nhóm HS ( do GV chỉ định ) trình bày , các nhóm khác bổ sung và cùng đưa ra kết luận đúng .
1 . Nhận biết một số thường biến phát sinh dưới ảnh hưởng của ngoại ảnh :(13’)
- Màu sắc của các mầm khoai tây và chậu mạ để ngoài ánh sáng xanh hơn .
- Màu sắc con thằn lằn trong bóng râm thì sẫm ( tối ) hơn .
- Nguyên nhân của sự khác nhau trên là do sự tác động của môi trường khác nhau đến cơ thể sinh vật .
2 . Nhận biết và phân biệt sự khác nhau giữa thường biến và đột biến :
(10’)
- Ruộng lúa bao gồm những cây lúa phát triển đồng đều ( không có gì khác nhau nhiều ) .
- Thường biến ( sự khác nhau từ đời trước ) không di truyền được .
3 . Nhận biết ảnh hưởng khác nhau của cùng một điều kiện môi trường đối với tính trạng số lượng và chất lượng : (12’)
- Kích thước của các củ su hào ở luống được chăm sóc nhiều thì to hơn ở luống ít được chăm sóc . Điều đó chứng tỏ tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của điều kiện ngoại cảnh .
- Hình dạng các củ su hào ở hai luống là giống nhau . Điều đó chứng tỏ tính trạng chất lượng ít chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường . 
c . Thu hoạch: (10’)
 Cho HS viết thu hoạch 2 câu hỏi sau :
 - Ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng .
 - Sự khác nhau giữa thường biến và đột biến .
D. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ :
 - Ôn tập kiến thức chương IV - Biến dị .
 - Nghiên cứu bài mới : Phương pháp nghiên cứu di truyền người .