Giáo án môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 24: Vệ sinh hô hấp - Đặng Nguyễn Ngọc Hân

tham khảo.
-Máy vi tính, đèn chiếu, mạng Internet
-Các tranh, ảnh: về tác nhân gây hại, bảo vệ hệ hơ hấp, bảo vệ mơi trường, tập TDTT
-Các bài báo, tư liệu về vấn đề thuốc lá
-Hình ảnh các ứng dụng Cơng nghệ thơng tin (CNTT) ở các mơn học:
	+Sinh vật: Ảnh giải phẫu học cơ thể người, các bệnh trên cơ thể người do thuốc lá gây nên.
	+GDCD: Nghị định 1315/QĐ –TTg của Thủ tướng chính phủ, hình ảnh cảnh báo trên các bao thuốc lá, hình ảnh trẻ em phạm pháp, 
	+Các mơn xã hội khác: Hình ảnh hút thuốc lá, tờ bướm tuyên truyền về thuốc lá, hình ảnh cảnh báo về thuốc lá,
 2) Học sinh : - Đọc kỹ bài và trả lời câu hỏi sgk trang 72,73 
 - Sưu tầm những hình ảnh về tác hại thuốc lá.
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC :
 1) Ổn định lớp (1 phút)
 2) Kiểm tra bài cũ : (4 phút)
 HS quan sát tranh và trả lời câu hỏi:
 ?Xác định trên hình các cơ quan trong hệ hô hấp của người?
HS xác định, HS khác nhận xét
GV nhận xét và chấm điểm
 3) Giảng bài mới : 
 a) Giới thiệu bài : (1 phút) Từ nội dung phần trả bài GV đặt vấn đề vào bài mới: Trong cuộc sống có không ít người mắc các bệnh về đường hô hấp như lao phổi, viêm phổi, ung thư phổi Vậy để có một hệ hô hấp khỏe mạnh chúng ta cần làm gì. Đó chính là nội dung bài 22: “Vệ sinh hô hấp”à vào bài 
 b) Tổ chức hoạt động :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
NỘI DUNG 
*ĐVĐ vào I:Trước tiên ta cần tìm hiểu xem trong thực tế có những tác nhân nào gây hại cho HHH, từ đó chúng ta sẽ đề ra biện pháp bảo vệ HHH khỏi các tác nhân gây hại đó
HĐ 1 : Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại (16 phút)
* Mục tiêu : Nêu được các tác nhân gây hại cho hệ hô hấp à biện pháp bảo vệ . 
* Tiến hành hoạt động 
- GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng 22 à trả lời câu hỏi :
 ? Không khí có thể bị ô nhiễm và gây tác hại tới hoạt động hô hấp từ những loại tác nhân như thế nào ? 
- GV nhận xét , chốt lại theo 4 nhóm tác nhân chính à gọi HS nhắc lại : các tác nhân gây hại cho hệ hô hấp?
? Hãy nêu nguồn gốc của các tác nhân và chúng gây hại như thế nào đến sức khỏe của con người?
-GV minh họa bằng nhiều hình ảnh
*Liên môn địa lý:
-Núi lửa Ontake (Nhật) phun trào ngày 27/9/2014 làm khói bụi bao phủ 3km, hơn 250 người mắc kẹt trong khói bụi, 30 người bị tắt thở, nhiều chuyến bay qua khu vực này phải đổi hướng. Do là núi lửa dạng tầng, có hình thức phun trào ngầm.
-Các khu khai thác than đá, dầu mỏ cũng gây ra nhiều tác hại trong đĩ có gây hại cho hô hấp.
*Liên môn hóa học: 
-Chất khí cacbondioxit và hydrogen sulfide trào ra từ miệng núi lửa làm ngạt thở.
-Nito oxit (NOx): do nito tác động với oxi ảnh hưởng nghiêm trọng đến HHH.
-Cacbon oxit (CO): do CO ngăn cản oxi kết hợp với hồng cầu trong máuà gây chóng mặt, nhức đầu, xỉu
-GV nhấn mạnh tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, tính mạng con người và gây hậu quả lớn đến toàn xã hội
*Liên hệ thực tế- giáo dục HS:
-Bệnh về hô hấp ở trẻ em rất cao nên rất cần chú ý giữ ấm cho trẻ khi trời lạnh. Khi trẻ có biểu hiện ho kèm theo sốt cao phải đi khám ngay có thể do viêm đường hô hấp 
? Dựa vào các tác nhân gây hại hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các tác nhân có hại ?
-GV chia thành những câu hỏi nhỏ:
+Biện pháp bảo vệ HHH tránh tác nhân bụi?
+Biện pháp bảo vệ HHH tránh các chất, khí độc hại?
+Biện pháp bảo vệ HHH tránh các vi sinh vật gây bệnh?
- GV : gọi HS nhắc lại các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp ? à cho ghi
*Liên hệ thực tế- giáo dục HS:
-Không chỉ có lợi cho HHH, cây xanh còn có vai trò to lớn đối với đời sống và sản xuất của con người: 
? Là HS phải làm gì để bảo vệ cây xanh?
-Tập thói quen đeo khẩu trang khi đi học, nơi nhiều khói bụi, bệnh viện
-Sử dụng các nguồn năng lượng một cách hợp lí, hiệu quả không lãng phí để tránh gây ô nhiễm môi trường không khí và gây tác hại tới hoạt động hô hấp của con người. VD: sử dụng năng lượng mặt trời ở các nước và Việt Nam đem lại nguồn lợi lớn mà không gây ô nhiễm.
(giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm)
-Trồng rau sạch ngay tại gia đình
-Cảnh báo HS không hút thuốc lá bằng những hình ảnh đáng sợ trên bao bì gói thuốc. Việc hưởng ứng phong trào hạn chế khói thuốc lá tại trường THCS Tân Aân
*Liên môn GDCD: 
+Luật phòng chống thuốc lá: Phạt hành chính người hút thuốc không đúng nơi qui định; ghi nhãn, in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá (chiếm 50% diện tích trưng bày của vỏ bao thuốc),cấm quảng cáo, khuyến mãi, tài trợ, quản lý và hạn chế trưng bày thuốc lá tại các điểm bán thuốc lá, nộp tiền phạt vào Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá,
+Công văn số 729/LT-PGDĐT-CĐGD v/v phát động cuộc vận động “Ngành giáo dục nói không với thuốc lá” ngày 25/10/2013
*Liên môn văn học: Văn bản: “Oân dịch thuốc lá” của Nguyễn Khắc Viện (Ngữ Văn 8) đã chỉ ra tác hại của thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc lá.
*Vận dụng kiến thức xã hội:
-Chất thải trong quá trình sản xuất thuốc lá gây ô nhiễm đất, nước; hút thuốc lá gây cháy, nhất là cháy rừng; khói thuốc gây ô nhiễm không khí;
-Việt Nam là một trong những nước hút thuốc lá cao nhất thế giới. Mỗi giờ có 5 ca tử vong do hút thuốc lá, cao gấp 4 lần số người chết do tai nạn giao thông.
- GV hỏi thêm : 
?Để góp phần tham gia bảo vệ HHH của cộng đồng tránh các tác nhân có hại thì mỗi HS cần phải làm gì?
-GV: Môi trường xung quanh ngày càng bị ô nhiễm do nhiều nguyên nhân là HS cần chung tay bảo vệ môi trường từ những việc làm nhỏ nhất đơn giản nhất tại trường, tại gia đình
(giáo dục môi trường) 
*Chuyển ý vào II: Để có được HHH khỏe mạnh, sức khỏe tốt bản thân mỗi người cần phải làm gì?--> vào nội dung II 
HĐ 2 : Cần tập luyện để có hệ hô hấp khoẻ mạnh (16 phút)
* Mục tiêu : HS thấy được ích lợi của việc luyện tập hít thở sâu. Xây dựng cho mình phương pháp luyện tập phù hợp có hiệu quả .
* Tiến hành hoạt động :
- GV : yêu cầu HS tự nghiên cứu thông tin sgk / 72, 73 thảo luận nhóm trả lời 3 câu hỏi (tránh mất thời gian mỗi nhóm 1 câu)
? 1.Giải thích vì sao khi tập TDTT đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lý tưởng?
? 2.Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?
GV đưa ra VD dùng kiến thức môn toán giải thích rõ vấn đề
*Liên môn toán:
? 3.Hãy để ra các biện pháp luyện tập để có thể có một HHH khỏe mạnh?
-GV giải thích rõ nội dung đáp ánàghi bài
*Liên môn thể dục:
-GV: Đa số chúng ta thường sai lầm là khi tập TDTT hít thở nhanh và cạn cho nên cơ bắp rất dễ mệt mõi, bị chuột rútàdễ chán. Vì vậy phải tập luyện hít thở đúng cách: hít vào bằng mũi, thở ra bằng miệng. Hít sâu để tăng lượng oxi giảm cacbon oxit (khí đầu độc cơ) vào các múi cơ. Chúng ta sẽ có thêm năng lượng, luyện tập hăng say hơn
?Luyện tập TDTT phải đảm bảo yêu cầu gì?
* Tích hợp giáo dục hướng nghiệp : 
-GV : Liên hệ với nghề bác sĩ chuyên khoa hô hấp, các nhà nghiên cứu về môi trường. Giới thiệu về nhà khoa học người Đức và thành tựu trong việc phát hiện và phòng ngừabệnh lao 
( một thời được coi là tứ chứng nan y ) 
- Cá nhân nghiên cứu bảng 22 à trả lời câu hỏi 
- HS trả lời 
- HS khác nhận xét 
- HS nhắc lại à ghi bài 
-HS lần lượt nêu nguồn gốc và tác hại (dựa vào bảng 22 và những hiểu biết của bản thân)
-HS lắng nghe, quan sát hình minh họa
-HS ghi nhớ
- HS dựa vào các tác nhân gây hại đề ra biện pháp:
+Trồng cây xanh
+Đeo khẩu trang
+Không dùng thiết bị có khí độc
+Không hút thuốc.
+.. 
- HS khác nhận xét . 
- HS nhắc lại à ghi bài 
-Trồng, chăm sóc bồn hoa của lớp, không bứt lá bẻ cành, không xả rác vào bồn hoa, tuyên truyền nhắc nhở các bạn bảo vệ cây xanh
- HS : không xả rác bừa bãi, xé giấy trong lớp hay sân trường . Trồng cây xanh . Không khạc nhổ bừa bãi và tuyên truyền các bạn cùng tham gia
- HS trả lời 
- HS khác nhận xét 
- HS tự nghiên cứu thông tin à trao đổi nhóm hoàn thành nội dung thảo luận.
 -Các nhóm lần lượt trình bày 
- Nhóm khác nhận xét 
-N1:Tập TDTT đúng cách, từ bé làm hệ cơ xương phát triển cân đối, khỏe mạnhà dung tích sống lớn.
-N2: giải thích theo ý hiểu của nhóm
-N3: trả lời
-Các nhóm khác bổ sung 
-HS lắng nghe, ghi bài
-Ghi nhớ
-Tập TDTT phải vừa sức, tập từ từ
I / Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại 
*Các tác nhân có hại cho đường hô hấp :
- Bụi 
- Các chất, khí độc hại : nitơ oxit , lưu huỳnh oxit, cacbon oxit, nicôtin 
- Vi sinh vật gây bệnh à gây nên những bệnh lao phổi , viêm phổi, ung thư phổi 
*Các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp :
- Cần tích cực xây dựng môi trường sống và làm việc có bầu không khí trong sạch, ít ô nhiễm bằng các biện pháp như: 
+Trồng nhiều cây xanh
+Không xả rác bừa bãi
+Không hút thuốc lá .
+Đeo khẩu trang chống bụi khi làm vệ sinh và khi hoạt động ở môi trường có nhiều bụi .
+Hạn chế sử dụng các thiết bị co