Giáo án môn Sinh học Khối 7 - Chương trình cả năm

uẩn bị bài 23: Thực hành: Mổ và quan sát tôm sông .
- Chuẩn bị tôm sông còn sống.
Tiết 24 :
THựC HàNH: Mổ Và QUAN SáT TôM SôNG
I. MụC TIêU:
-Mổ và quan sát cấu tạo mang: Nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang.
-Nhận biết một số nội quan như: hệ tiêu hóa, hệ thần kinh.
-Viết thu hoạch: Chú thích đúng các hình câm
-Củng cố kỹ thuật mổ ĐVKXS
II. Đồ DùNG DạY HọC:
 -Tranh hình SGK.
 -Dụng cụ: Kính lúp, bộ đồ mổ, khay, chậu thủy tinh.
 -Mẫu vật: Tôm sông.
III. HOạT ĐộNG DạY HọC
Tổ CHứC: 7A: 7C:
 7B: 7D:
KIểM TRA: 1. TRình bày cấu tạo ngoài và di chuyển của tôm sông? 
 2. Tôm dinh dưỡng và sinh sản như thế nào ?
bài mới: 
*Hoạt động 1: Tổ chức thực hành.
-GV nêu yêu cầu tiết thực hành.
-Phân chia nhóm và kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
*Hoạt động II: Tiến trình thực hành.
 HOạT ĐộNG CủA GV
 HOạT ĐộNG CủA HS
Bước 1: Hướng dẫn nội dung quan sát.
a. Mổ và quan sát mang tôm
 -GV hướng dẫn cách mổ như hướng dẫn ở hình 23.1 A,B (SGK tr. 77).
-Dùng kính lúp quan sát 1 chân ngực kèm lá mang "Nhận biết các bộ phận " chú thích vào hình 23.1 thay các số 1,2,3,4.
b.Mổ tôm:
*Cách mổ:SGK
- ổ nước ngập cơ thể tôm.
-dùng kẹp nâng tấm lưng vừa cắt ra ngoài.
* Quan sát cấu tạo hệ cơ quan:
 + Hệ tiêu hóa: Đối chiếu mẫu mổ đối chiếu hình vẽ nhận biết các bộ phận tiêu hóa.
 +Hệ thần kinh: Dùng kéo, kẹp gỡ bỏ toàn bộ nội quan " thấy chuỗi hạch thần kinh màu sẫm gồm: 2 hạch não với 2 dây nối với hạch dưới hầu tạo nên vòng thần kinh hầu, khối hạch ngực, chuỗi thần kinh bụng " Quan sát và chú thích vào hình 23.3 C.
c-Quan sát mẫu mổ:
-GV đi đến các nhóm kiểm tra việc thực hiện của HS, hỗ trợ những nhóm mổ chưa chính xác, sửa chữa sai sót.
Bước 2 : Hướng dãn HS viết thu hoạch: GV yêu cầu HS thu hoạch bằng cách điền bảng ( trang 70 SGK).
a. Mổ và quan sát mang tôm
* HS làm việc theo nhóm và quan sát theo sự hướng dẫn của GV .
-Quan sát 
-Quan sát.
-Chú thích hình vẽ sau khi quan sát.
b.Mổ tôm
-HS cử đại diện mổ tôm theo hướng dẫn của GV
-HS chú thích vào hình vẽ.
c. Quan sát mẫu mổ 
-HS quan sát. Chú ý quan sát đến đâu ghi chép đến đó.
* Chú thích vào hình 23.1B,23.3B,C.
* HS viết thu hoạch g điền bảng ( tr. 78).
4. Củng cố –kiểm tra Đ áNH GIá: 
- GV nhận xét đánh giá kết quả của giờ thực hành.
- Gv nêu kết quả đúng g HS sửa bài.
- Yêu cầu HS thu dọn vệ sinh phòng học.
5. HDVN:
 -HS hoàn thành phần thu hoạch.
 -Chuẩn bị bài 24: Đa dạng và vai trò của giáp xác.
 - Sưu tầm tranh ảnh một số đại diện giáp xác.
Tiết 25:
 ĐA DạNG Và VAI TRò CủA LớP GIáP XáC
I. MụC TIêU:
-Nắm được một số đặc điểm về cấu tạo và lối sống của các đại diện giáp xác.
-Vai trò thực tiễn của giáp xác. 
-Rèn kỹ năng quan sát tranh , tìm kiến thức
-GD học sinh có ý thức bảo vệ giáp xác có lợi
II. Đồ DùNG DạY HọC:
-Tranh hình 24.1 " 24.7 phóng to SGK.
-Bảng phụ (Trang 81 SGK) .
-Mẫu vật: Một số giáp xác
III. HOạT ĐộNG DạY HọC
1. tổ chức : 7a : 7c :
 7b : 7d :
2. kiểm tra: Bài thu hoạch của học sinh
3. bài mới: 
-Gv giới thiệu đặc điểm của giáp xác: Có khoảng 20.000 loài, sống ở hầu hết ao, hồ, sông, biển. Một số ở cạn, một số nhỏ sống kí sinh.
I . Một số giáp xác:
*Hoạt động I: Một số giáp xác
Mục tiêu: Trình bày đặc điểm về cấu tạo và lối sống của giáp xác. Thấy được sự đa dạng của giáp xác.
 HOạT ĐộNG CủA GV
 HOạT ĐộNG CủA HS
-GV yêu cầu HS quan sát hình 24.1"24.7, đọc thông tin dưới hình "Hoàn thành phiếu học tập.
-GV gọi HS lên bảng điền.
-GV chốt lại kiến thức.
-Từ bảng GV cho HS thảo luận:
 +Trong các đại diện loại nào có ở địa phương? Số lượng nhiều hay ít?
 +Nhận xét sự đa dạng của giáp xác.
-Gv cho HS rút ra kết luận.
.
-Các nhóm quan sát hình 24.1"24.7, đọc thông tin SGK tr.79-80 " Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến.
- Đại diện nhóm phát biểu " Nhóm khác phát biểu " Nhóm khác bổ sung, rút ra đặc điểm.
* Kết luận:
- Giáp xác có số lượng loài lớn (20.000), sống ở các môi trường khác nhau, có lối sống phong phú.
- HS kẻ phiếu học tập vào vở (SGK T. )
II. Vai trò thực tiễn:
*Hoạt động II: Vai trò thực tiễn
*Mục tiêu: Nắm được ý nghĩa thực tiễn của giáp xác, kể tên các đại diện có ở địa phương.
-GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK " Hoàn thành bảng 2.
-GV kẻ bảng gọi HS lên điền
-GV bổ sung.
-GV yêu cầu HS rút ra kết luận.
+ Lớp giáp xác có vai trò như thế nào ?
-HS kết hợp SGK và hiểu biết của bản thân
 " Điền vào bảng tr.81.
-Từ thông tin bảng " Hãy nêu vai trò của giáp xác.
* Kết luận:
 +ích lợi: Là thức ăn cho người và cá và là nguồn xuất khẩu.
 +Tác hại: Gây hại cho giao thông đường thủy, làm cá chết và truyền bệnh giun sán.
4. củng cố- KIểM TRA Đ áNH GIá:
-HS đọc kết luận sgk
-Bài tập trắc nghiệm:
1-Những động vật có đặc điểm như thế nào được xếp vào lớp giáp xác:
a-Mình có một lớp vỏ bằng kitin và đá vôi.
b-Phần lớn đều sống ở nước và thở bằng mang..
c- ầu có hai đôi râu, chân có nhiều đốt khớp với nhau..
d- ẻ trứng, ấu trùng lột xác nhiều lần.
2-Trong những động vật sau, con nào thuộc lớp giáp xác:
a-Tôm sông	g-Mối
b-Tôm sú	 h-Kiến
c-Cua biển	i- Rận
d-Nhện	 k-Rệp
e-Cáy	l-Hà
5- HDVN : 
- Học và trả lời các câu hỏi trong SGK. .
- Chuẩn bị bài 25: 1 nhóm 1 con nhện
 - Đọc mục: Em có biết.
Tiết 26:
LớP HìNH NHệN
NHệN Và Sự ĐA DạNG CủA LớP HìNH NHệN
I. MụC TIêU:
-Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện và một số tập tính của chúng.
-Sự đa dạng và ý nghĩa thực tiễn của chúng 
II. Đồ DùNG DạY HọC:
-Tranh hình phóng to SGK.
-Bảng phụ.
-Mẫu vật: Nhện và một số đại diện hình nhện.
III. HOạT ĐộNG DạY HọC
1. Tổ chức : 7a : 7b :
 7c : 7d :
2. Kiểm tra: 1. Sự đa dạng của động vật giáp xác thể hiện như thế nào? 
 2. Vai trò của lớp giáp xác? 
3. Bài mới : 
-Gv giới thiệu đặc điểm của hình nhện, là động vật có kìm, chân khớp, ở cạn đầu tiên với sự xuất hiện của phổi và ống khí, hoạt động chủ yếu về đêm.
I- nhện:
*Hoạt động I :Trình bày vị trí, cấu tạo, chức năng từng bộ phận cấu tạo ngoài và các tập tính của nhện : 
 HOạT ĐộNG CủA GV
 HOạT ĐộNG CủA HS
a/ Đặc điểm cấu tạo:
Mục tiêu: Trình bày đặc điểm về cấu tạo và lối sống của nhện.
 -GV yêu cầu HS quan sát mẫu nhện và đối chiếu 25.1, 
-Quan sát gHoàn thành phiếu học tập (bảng 1 tr.82).
-GV gọi HS lên bảng điền.
-GV chốt lại kiến thức, bằng cách treo bảng đáp án
-Gv cho HS rút ra kết luận.
b-Tập tính:
*Chăng lưới:
-GV yêu cầu HS quan sát hình 25.2 SGK, đọc chú thích "Hãy sắp xếp quá trình chăng lưới theo thứ tự.
-Gv chốt lại đáp án đúng.
*Bắt mồi:
-GV yêu cầu đọc thông tin tập tính săn mồi "Sắp xếp theo thứ tự cho đúng.
-Gv đưa ra đáp án đúng, 4,1,2,3.
-Nhên chăng tơ vào thời gian nào trong ngày?
 -Gv có thể cung cấp thêm thông tin: Có 2 loại lưới đó là lưới hình phễu (Thảm) chăng từ mặt đất, hình tấm chăng ở trên không.
-Các nhóm quan sát hình 25.1, đọc thông tin SGK tr.82" Xác định mẫu con nhện trên từng bộ phận.
*Yêu cầu:
 +Cơ thể gồm 2 phần.
 + ầu ngực: Đ ôi kì m, Đ ôi chân xúc giá c, 4 đôi chân bò.
 +Bụng: Khe thở, lỗ sinh dục, núm tuyến tơ.
-Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến.
-Đại diện nhóm phát biểu " Nhóm khác nhận xét " Nhóm khác bổ sung, rút ra đặc điểm.
-Các nhóm thảo luận, đánh số vào ô trống theo thứ tự.
- ại diện nhóm nêu đáp án, nhóm khác bổ sung. -HS nhắc lại thao tác chăng lưới đúng.
-HS nghiên cứu thông tin, đánh số thứ tự vào ô trống.
-Thống kê số nhóm làm đúng.
*Kết luận: a. Cấu tạo: 
+ Phần đầu ngực :- 1 đôi kìm có tuyến độcà Bắt mồi và tự vệ 
 - 1 đôi chân xúc giác ( phủ đày lông) à Cảm giác về khứu giác , xúc giác
 - 4 đôi chân bòà Di chuyển, chăng lưối
 + Phần bụng : - Đôi khe thở phía trướcà Hô hấp
 - ở giữa là 1 lỗ sinh dục à Sinh sản
 - Phía sau là các núm tơà Sinh ra tơ nhện 
 b. Tập tính : Chăng lưới, bắt mồi
II. Sự đa dạng của lớp hình nhện:
*Hoạt động II: Thông qua các đại diện thấy được sự đa dạng của lớp hình nhện và ý nghĩa thực tiễn của chúng.
-GV yêu cầu HS quan sát tranh và hình 25.3,4,5 SGK "Nhận biết một số đại diện của hình nhện.
 -Gv thông báo thêm một số đại diện hình nhện: Nhện đỏ hại bông, ve, mò, mạt, nhện lông, đuôi roi.
-GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 2 (tr.85).
 -GV chốt lại bảng chuẩn.
-Từ bảng 2 yêu cầu HS nhận xét:
 +Sự đa dạng của lớp hình nhện.?
 +ý nghĩa thực tiễn của lớp hình nhện?
-GV kẻ bảng gọi HS lên điền
-GV bổ sung.
-GV yêu cầu HS rút ra kết luận.
-Yêu cầu HS đọc kết luận chung SGK.
-HS năm được một số đại diện: Cái ghẻ, ve bò, mạt, 
-Các nhóm hoàn thành bảng.
Đ ại diện nhóm đọc kết qua, lớp bổ sung.
-HS rút ra nhận xét sự đa dạng về:
Số lượng loài, lối sống, cấu tạo cơ thể.
* Kết luận:
 -Lớp hình nhện đa dạng có tập tính phong phú một số có lợi, một số gây hại cho người, động vật, thực vật.
4 – Củng cố-. KIểM TRA, Đ áNH GIá:
* HS đọc kết luận SGK
*Đ ánh dấu vào câu trả lới đúng:
1-Số đôi chân phần phụ của nhện là:
 a/ 2 đôi
 b/ 5 đôi
 c/ 6 đôi
5. HDVN:
- Học và trả lời các câu hỏi trong SGK. .
- Chuẩn bị bài 26: Lớp sâu bọ - Châu chấu.
 LớP SâU Bọ
Tiết 27: CHâU CHấU
I. MụC TIêU:
-Mô tả cấu tạo ngoài, cấu tạo trong của châu chấu, đại diện cho lớp sâu bọ.
-Qua học cấu tạo, giải thích cách di chuyển, dinh dưỡng và sinh sản ở châu chấu. 
- Rèn kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật
II. Đồ DùNG DạY HọC:
-Tranh hình 26.1,2,3, 4 phóng to SGK (tr.86-87).
-Bảng phụ.
-Mẫu vật: Châu chấu, 
III. HOạT ĐộNG DạY HọC
1. tổ chức : 7a : 7c :
 7b : 7d :
2. kiểm tra: 1. Cơ thể hình nhện có mấy phần? Vai trò của mỗi phần cơ thể?
 2. Nêu tập tính thích nghi với lối sống của nhện?
3. Bài mới: 	
Châu chấu có cấu tạo tiêu biểu, dễ gặp ngoài thiên nhiên lại có kích thước lớn dễ quan sát, nên từ lâu được chọn làm đại diện cho lớp sâu bọ.
I- Cấu tạo ngoài, di chuyển,
*Hoạt động1: 
Mục tiêu: Mô tả cấu tạo ngoài chấu chấu, các đặc điểm cấu tạo liên quan đến sự di chuyển.
 HOạT ĐộNG CủA GIáO VIêN
 HOạT ĐộNG CủA HS
-GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, quan sát hình 26.1" Trả lời câu hỏi:
 + Cơ thể châu chấu gồm mấy phần?
 + Mô tả mỗi phần cơ thể châu chấu?
-GV yêu cầu HS quan sát mẫu con châu chấu hoặc mô hình, nhận biết các bộ phận ở trên mẫu.
-Gọi HS mô tả