Giáo án môn Sinh học 7 - Chương trình cả năm theo chuẩn kiến thức kỹ năng

. Chó ý vÞ trÝ cña tim vµ ®­êng ®i cña m¸u.
- Th¶o luËn t×m c¸c tõ cÇn thiÕt ®iÒn vµo chç trèng.
- §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
KÕt luËn: 
TuÇn hoµn:
- Tim 2 ng¨n: 1 t©m nhÜ vµ 1 t©m thÊt.
- 1 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u ®á t­¬i.
- Ho¹t ®éng nh­ trong SGK.
c. HÖ bµi tiÕt
- HÖ bµi tiÕt n»m ë ®©u? cã chøc n¨ng g×?
- HS nhí l¹i kiÕn thøc bµi thùc hµnh vµ tr¶ lêi.
KÕt luËn: 
- Hai d¶i thËn mµu ®á, n»m s¸t sèng l­ng cã t¸c dông läc tõ m¸u c¸c chÊt ®éc ®Ó th¶i ra ngoµi. 
Ho¹t ®éng 2: ThÇn kinh vµ gi¸c quan cña c¸
Môc tiªu: 	- HS n¾m ®­îc cÊu t¹o, chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh.
- N¾m ®­îc thµnh phÇn cÊu t¹o bé n·o c¸ chÐp.
- BiÕt ®­îc vai trß c¸c gi¸c quan cña c¸. 
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 33.2; 33.3 SGK vµ m« h×nh n·o, tr¶ lêi c©u hái:
- HÖ thÇn kinh cña c¸ gåm nh÷ng bé phËn nµo?
- Bé n·o c¸ chia lµm mÊy phÇn? Mçi phÇn cã chøc n¨ng nh­ thÕ nµo?
- Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy cÊu t¹o n·o c¸ trªn m« h×nh.
- Nªu vai trß cña c¸c gi¸c quan?
- V× sao thøc ¨n cã mïi l¹i hÊp dÉn c¸?
- HÖ thÇn kinh:
+ Trung ­¬ng thÇn kinh: n·o, tuû sèng
+ D©y thÇn kinh: ®i tõ trung ­¬ng thÇn kinh ®Õn c¸c c¬ quan.
- CÊu t¹o n·o c¸: 5 phÇn
+ N·o tr­íc: kÐm ph¸t triÓn
+ N·o trung gian
+ N·o gi÷a: lín, trung khu thÞ gi¸c
+ TiÓu n·o: ph¸t triÓn phèi hîp ho¹t ®éng c¸c cö ®éng phøc t¹p.
+ Hµnh tuû: ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng néi quan.
- Gi¸c quan:
+ M¾t: kh«ng cã mÝ nªn chØ nh×n gÇn.
+ Mòi: ®¸nh h¬i, t×m måi.
+ C¬ quan ®­êng bªn: nhËn biÕt ¸p lùc tèc ®é dßng n­íc, vËt c¶n.
4. Cñng cè
- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái:
1. Nªu c¸c c¬ quan bªn trong cña c¸ thÓ hiÖn sù thÝch nghi víi ®êi sèng ë n­íc?
2. Lµm bµi tËp sè 3
+ Gi¶i thÝch hiÖn t­îng ë thÝ nghiÖm h×nh 33.4 trang 109 SGK
+ §Æt tªn cho c¸c thÝ nghiÖm.
5. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
- VÏ s¬ ®å cÊu t¹o c¸ chÐp.
- S­u tÇm tranh, ¶nh vÒ c¸c loµi c¸.
 ngµy duyÖt
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y: 
TiÕt 33: §a d¹ng vµ ®Æc ®iÓm chung cña c¸
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
- HS n¾m ®­îc sù ®a d¹ng cña c¸ vÒ sè loµi , lèi sèng, m«i tr­êng sèng.
- Tr×nh bµy ®­îc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ph©n biÖt líp c¸ sôn vµ líp c¸ x­¬ng.
- Nªu ®­îc vai trß cña c¸ trong ®êi sèng con ng­êi.
- Tr×nh bµy ®­îc ®Æc ®iÓm chung cña c¸.
2. KÜ n¨ng
- RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, so s¸nh ®Ó rót ra kÕt luËn.
- KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm.
II. §å dïng d¹y vµ häc
- Tranh ¶nh 1 sè loµi c¸ sèng trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau.
- B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 111.
III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. KiÓm tra bµi cò
3. Bµi míi
Ho¹t ®éng 1: Sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi 
vµ ®a d¹ng vÒ m«i tr­êng sèng
Môc tiªu: 
- HS thÊy ®­îc sù ®a d¹ng cña c¸ vÒ sè loµi vµ m«i tr­êng sèng.
- ThÊy ®­îc do thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau nªn c¸ cã cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng sèng kh¸c nhau.
a. §a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi
- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin hoµn thµnh bµi tËp sau:
DÊu hiÖu so s¸nh	Líp c¸ sôn	Líp c¸ x­¬ng
N¬i sèng	
§Æc ®iÓm dÔ ph©n biÖt	
§¹i diÖn	
- ThÊy ®­îc do thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau nªn c¸ cã cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng sèng kh¸c nhau.
- GV chèt l¹i ®¸p ¸n ®óng
- GV tiÕp tôc cho th¶o luËn:
- §Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt ®Ó ph©n biÖt líp c¸ sôn vµ líp c¸ x­¬ng?
- Mçi HS tù thu nhËn th«ng tin hoµn thµnh bµi tËp.
- C¸c thµnh viªn trong nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ®¸p ¸n.
- §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- C¨n cø vµo b¶ng, HS nªu ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ph©n biÖt 2 líp lµ : Bé x­¬ng.
KÕt luËn: 
- Sè l­îng loµi lín.
- C¸ gåm:
	+ Líp c¸ sôn: bé x­¬ng b»ng chÊt sôn.
	+ Líp c¸ x­¬ng: bé x­¬ng b»ng chÊt x­¬ng.
b. §a d¹ng vÒ m«i tr­êng sèng
- GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 34 (1-70 vµ hoµn thµnh b¶ng trong SGK trang 111.
- GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn b¶ng ch÷a bµi.
- GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn.
- HS quan s¸t h×nh, ®äc kÜ chó thÝch vµ hoµn thµnh b¶ng.
- HS ®iÒn b¶ng, líp nhËn xÐt, bæ sung.
- HS ®èi chiÕu, söa ch÷a sai sãt nÕu cã.
TT
§Æc ®iÓm m«i tr­êng
Loµi ®iÓn h×nh
H×nh d¸ng th©n
§Æc ®iÓm khóc ®u«i
§Æc ®iÓm v©y ch©n
B¬i: nhanh, b×nh th­êng, chËm, rÊt chËm
1
TÇng mÆt th­êng thiÕu n¬i Èn n¸u
C¸ nh¸m
Thon dµi
KhoÎ
B×nh th­êng
Nhanh
2
TÇng gi÷a vµ tÇng ®¸y
C¸ vÒn, c¸ chÐp
T­¬ng ®èi ng¾n
YÕu
B×nh th­êng
B×nh th­êng
3
Trong c¸c hang hèc
L­¬n
RÊt dµi
RÊt yÕu
Kh«ng cã
RÊt chËm
4
Trªn mÆt ®¸y biÓn
C¸ b¬n, c¸ ®uèi
DÑt, máng
RÊt yÕu
To hoÆc nhá
ChËm
- GV cho HS th¶o luËn:
- §iÒu kiÖn sèng ¶nh h­ëng ®Õn cÊu t¹o ngoµi cña c¸ nh­ thÕ nµo?
- HS tr¶ lêi.
KÕt luËn:
- §iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau ®· ¶nh h­ëng ®Õn cÊu t¹o vµ tËp tÝnh cña c¸.
Ho¹t ®éng 2: §Æc ®iÓm chung cña c¸
Môc tiªu: HS n¾m ®­îc c¸c ®Æc ®iÓm chung cña c¸. 
- Cho HS th¶o luËn ®Æc ®iÓm cña c¸ vÒ:
+ M«i tr­êng sèng
+ C¬ quan di chuyÓn
+ HÖ h« hÊp
+ HÖ tuÇn hoµn
+ §Æc ®iÓm sinh s¶n
+ NhiÖt ®é c¬ thÓ
- GV gäi 1-2 HS nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm chung cña c¸.
- C¸ nh©n nhí l¹i kiÕn thøc bµi tr­íc, th¶o luËn nhãm.
- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ®¸p ¸n, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- HS th«ng qua c¸c c©u tr¶ lêi vµ rót ra ®Æc ®iÓm chung cña c¸.
KÕt luËn: 
- C¸ lµ ®éng vËt cã x­¬ng sèng thÝch nghi víi ®êi sèng hoµn toµn ë n­íc:
+ B¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang.
+ Tim 2 ng¨n: 1 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u ®á t­¬i.
+ Thô tinh ngoµi.
+ Lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt.
Ho¹t ®éng 3: Vai trß cña c¸
Môc tiªu: HS n¾m ®­îc vai trß cña c¸ trong tù nhiªn vµ ®êi sèng.
- GV cho HS th¶o luËn:
- C¸ cã vai trß g× trong tù nhiªn vµ ®êi sèng con ng­êi?
+ Mçi vai trß yªu cÇu HS lÊy VD ®Ó chøng minh
- GV l­u ý HS 1 sè loµi c¸ cã thÓ g©y ngé ®éc cho ng­êi nh­: c¸ nãc, mËt c¸ tr¾m
- §Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi c¸ ta cÇn ph¶i lµm g×?
- HS thu thËp th«ng tin GSK vµ hiÓu biÕt cña b¶n th©n vµ tr¶ lêi.
- 1 HS tr×nh bµy c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
KÕt luËn: 
- Cung cÊp thùc phÈm.
- Nguyªn liÖu chÕ thuèc ch÷a bÖnh.
- Cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp.
- DiÖt bä gËy, s©u bä h¹i lóa.
4. Cñng cè
Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau:
- Nªu vai trß cña c¸ trong ®êi sèng con ng­êi?
	§¸nh dÊu X vµo c©u tr¶ lêi em cho lµ ®óng.
C©u 1: Líp c¸ ®a d¹ng v×:
a. Cã sè l­îng loµi nhiÒu
b. CÊu t¹o c¬ thÓ thÝch nghi víi c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau
c. C¶ a vµ b
C©u 2: DÊu hiÖu c¬ b¶n ®Ó ph©n biÖt c¸ sôn vµ c¸ x­¬ng:
a. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm bé x­¬ng
b. C¨n cø vµo m«i tr­êng sèng.
c. C¶ a vµ b.
§¸p ¸n: 1c, 2a.
5. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
- §äc môc “Em cã biÕt”.
- ChuÈn bÞ: 	+ Õch ®ång
	+ KÎ b¶ng SGK trang 114.
TiÕt 34: Thùc hµnh mæ c¸
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
- HS x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ vµ nªu râ vai trß mét sè c¬ quan cña c¸ trªn mÉu mæ.
2. KÜ n¨ng
- RÌn kÜ n¨ng mæ trªn ®éng vËt cã x­¬ng sèng.
- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy mÉu mæ.
3. Th¸i ®é
- Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, cÈn thËn, chÝnh x¸c.
II. §å dïng d¹y vµ häc
- GV: MÉu c¸ chÐp 
	Bé ®å mæ, khay mæ, ®inh ghim.
	Tranh phãng to h×nh 32.1 vµ 32.3 SGK.
	M« h×nh n·o c¸ hoÆc mÉu n·o mæ s½n.
- HS: 	+ 1 con c¸ chÐp (c¸ giÕc)
+ Kh¨n lau, xµ phßng.
III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. KiÓm tra bµi cò
3. Bµi míi
Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc thùc hµnh
- GV ph©n chia nhãm thùc hµnh
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm.
- Nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh (nh­ SGK).
Ho¹t ®éng 2: TiÕn tr×nh thùc hµnh (4 b­íc)
B­íc 1: GV h­íng dÉn quan s¸t vµ thùc hiÖn viÕt t­êng tr×nh
a. C¸ch mæ:
- GV tr×nh bµy kÜ thuËt gi¶i phÉu (nh­ SGK trang 106) chó ý vÞ trÝ ®­êng c¾t ®Ó nh×n râ néi quan cña c¸).
- BiÓu diÔn thao t¸c mæ (dùa vµo h×nh 32.1 SGK).
- Sau khi mæ cho HS quan s¸t vÞ trÝ tù nhiªn cña c¸c néi quan ch­a gì.
b. Quan s¸t cÊu t¹o trong trªn mÉu mæ
- H­íng dÉn HS x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c néi quan
- Gì néi quan ®Ó quan s¸t râ c¸c c¬ quan (nh­ SGK).
- Quan s¸t mÉu bé n·o c¸ vµ nhËn xÐt mµu s¾c vµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c.
c. H­íng dÉn viÕt t­¬ng tr×nh
- H­íng dÉn HS c¸ch ®iÒn vµo b¶ng c¸c néi quan cña c¸
+ Trao ®æi nhãm nhËn xÐt vÞ trÝ, vai trß c¸c c¬ quan
+ §iÒn ngay vµo b¶ng kÕt qu¶ quan s¸t cña mçi c¬ quan
+ KÕt qu¶ b¶ng 1 ®ã lµ b¶n t­êng tr×nh bµi thùc hµnh.
B­íc 2: Thùc hµnh cña häc sinh
- HS thùc hµnh theo nhãm 4-6 ng­êi
- Mçi nhãm cö ra:
	+ Nhãm tr­ëng: ®iÒu hµnh chung
	+ Th­ kÝ: ghi chÐp kÕt qu¶ quan s¸t.
- C¸c nhãm thùc hµnh theo h­íng dÉn cña GV:
	+ Mæ c¸: l­u ý n©ng mòi kÐo ®Ó tr¸nh c¾t ph¶i c¸c c¬ quan bªn trong
	+ Quan s¸t cÊu t¹o trong: quan s¸t ®Õn ®©u ghi chÐp ®Õn ®ã.
- Sau khi quan s¸t c¸c nhãm trao ®æi, nªu nhËn xÐt vÞ trÝ vµ vai trß cña tõng c¬ quan, ®iÒn b¶ng SGK trang 107.
B­íc 3: KiÓm tra kÕt qu¶ quan s¸t cña HS:
- GV quan s¸t viÖc thùc hiÖn nh÷ng sai sãt cña HS khi x¸c ®Þnh tªn vµ vai trß cña tõng c¬ quan.
- GV th«ng b¸o ®¸p ¸n chuÈn, c¸c nhãm ®èi chiÕu, söa ch÷a sai sãt.
B¶ng 1: C¸c c¬ quan bªn trong cña c¸
Tªn c¬ quan
NhËn xÐt vÞ trÝ vµ vai trß
- Mang (hÖ h« hÊp)
N»m d­íi x­¬ng n¾p mang trong phÇn ®Çu gåm c¸c l¸ mang gÇn c¸c x­¬ng cung mang – cã vai trß trao ®æi khÝ.
- Tim (hÖ tuÇn hoµn)
N»m phÝa tr­íc khoang th©n øng víi v©y ngùc, co bãp ®Ó ®Èy m¸u vµo ®éng m¹ch – gióp cho sù tuÇn hoµn m¸u.
- HÖ tiªu ho¸ (thùc qu¶n, d¹ dµy, ruét, gan)
Ph©n ho¸ râ rÖt thµnh thùc qu¶n, d¹y dµy, ruét, cã gan tiÕt mËt gióp cho sù tiªu ho¸ thøc ¨n.
- Bãng h¬i
Trong khoang th©n, s¸t cét sèng, gióp c¸ ch×m næi dÔ dµng trong n­íc.
- ThËn (hÖ bµi tiÕt)
Hai d¶i, s¸t cét sèng. Läc tõ m¸u c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt ®Ó th¶i ra ngoµi.
- TuyÕn sinh dôc (hÖ sinh s¶n)
Trong khoang th©n, ë c¸ ®ùc lµ 2 d¶i tinh hoµn, ë c¸ c¸i lµ 2 buång trøng ph¸t triÓn trong mïa sinh s¶n.
- N·o (hÖ thÇn kinh)
N·o n»m trong hép sä, ngoµi ra cßn tuû sèng n»m trong c¸c cung ®èt sèng, ®iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ ho¹t ®éng cña c¸.
B­íc 4: Tæng kÕt
- GV nhËn xÐt tõng mÉu mæ: mæ ®óng, néi quan gì kh«ng bÞ n¸t, tr×nh bµy ®Ñp.
- Nªu sai sãt cña tõng nhãm cô thÓ.
- NhËn xÐt tinh thÇn, th¸i ®é häc tËp cña c¸c nhãm.
- Cho c¸c nhãm thu dän vÖ sinh.
- KÕt qu¶ b¶ng ph¶i ®iÒn sÏ lµ kÕt qu¶ t­êng tr×nh
- GV ®¸nh gi¸ ®iÓm cho 1 sè nhãm.
4. KiÓm tra - ®¸nh gi¸
- GV ®¸nh gi¸ viÖc häc cña HS
- Cho HS tr×nh bµy c¸c néi dung ®· quan s¸