Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tuần 2

Giãng lËp tøc nhæ tõng bôi tre, vung lªn thay gËy quËt tói bôi vµo giÆc cã ý nghÜa g× ?
HS : Trao ®æi nhãm,tr×nh bµy 
GV : NhËn xÐt, kÕt luËn
à Chi tiÕt nµy rÊt cã ý nghÜa : Giãng kh«ng chØ ®¸nh giÆc b»ng vò khÝ vua ban mµ cßn b»ng c¶ vò khÝ tù t¹o bªn ®­êng. Trªn ®Êt n­íc nµy, c©y tre ®»ng ngµ, ngän tÇm v«ng còng cã thÓ thµnh vò khÝ ®¸nh giÆc
à ChØ cã nh©n vËt cña truyÒn thuyÕt thÇn tho¹i míi cã sù t­ëng t­îng kú diÖu nh­ vËy.
§o¹n kÓ, t¶ c¶nh Giãng ®¸nh giÆc thËt hµo høng. Giãng ®· cïng d©n ®¸nh giÆc, chñ ®éng t×m giÆc mµ ®¸nh
- C¸ch kÓ, t¶ cña d©n gian thËt gän gµng, râ rµng, nhanh gän mµ cuèn hót.
- C¶nh giÆc thua th¶m h¹i
- C¶ n­íc mõng vui, chµo ®ãn chiÕn th¾ng
GV treo tranh HS nh×n tranh kÓ phÇn kÕt cña truyÖn?
HS : 
GV: NhËn xÐt, kÕt luËn
? C¸ch kÓ truyÖn nh­ vËy cã dông ý g× ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i kh«ng ®Ó Giãng vÒ kinh ®« nhËn t­íc phong cña vua hoÆc chÝ Ýt còng vÒ quª chµo mÑ giµ ®ang mái m¾t chê mong ?
HS : Trao đổi nhóm,nêu ý kiến
GV : NhËn xÐt, kÕt luËn
- Chøng tá Giãng ®¸nh giÆc lµ tù nguyÖn kh«ng gîn chót c«ng danh. Giãng lµ con cña thÇn th× nhÊt ®Þnh ph¶i vÒ trêi.... à nh©n d©n yªu mÕn, tr©n träng muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh ng­êi anh hïng, à Giãng trë vÒ câi v« biªn bÊt tö. H×nh ¶nh :
Cói ®Çu tõ biÖt mÑ
Bay khuÊt gi÷a m©y hång
 (Huy CËn)
®Ñp nh­ mét giÊc m¬
?H·y nªu ý nghÜa cña h×nh t­îng Th¸nh Giãng?
HS : Trao ®æi , tr×nh bµy .
GV : NhËn xÐt, kÕt luËn
- Lµ ng­êi anh hïng mang trong m×nh søc m¹nh cña c¶ céng ®ång ë buæi ®Çu dùng n­íc. Søc m¹nh cña tæ tiªn thÇn th¸nh, cña tËp thÓ céng ®ång, cña thiªn nhiªn v¨n hãa, kü thuËt.
- Cã h×nh t­îng Th¸nh Giãng míi nãi ®­îc lßng yªu n­íc, kh¶ n¨ng vµ søc m¹nh quËt khëi cña d©n téc ta trong cuéc ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m
Ho¹t ®éng 3 :Tổng kết
? Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö nµo cßn sãt l¹i ®Õn nay, chøng tá c©u chuyÖn trªn kh«ng hoµn toµn lµ 100% truyÒn thuyÕt
- Tre ®»ng ngµ vµng ãng, ®Çm, hå... ë ngo¹i 
? nét đặc sắc về nghệ thuật trong văn bản?
?Ý nghĩa của văn bản?
Häc sinh ®äc phÇn ghi nhí
Hoạt động 4 : Luyện tập.
? Theo em chi tiÕt nµo trong truyÖn ®Ó l¹i trong t©m trÝ em nh÷ng Ên t­îng s©u ®Ëm nhÊt ? V× sao ?
HS : 
? Hình ảnh nào của Gióng là hình ảnh đẹp nhất trong tâm trí em ?
Quan sát hình tr23.
?2 tg24
GV: NhËn xÐt, kÕt luËn
I.Tìm hiểu chung:
Tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết thời đại Hùng Vương.
Hình tượng nhân vật trung tâm là người anh hùng giữ nước.
* Bè côc : 4 ®o¹n
a. Sù ra ®êi kú l¹ cña Giãng
b. Giãng gÆp sø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng.
c. Giãng cïng nh©n d©n chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng giÆc ¢n
d. Giãng bay vÒ trêi
II. Tìm hiểu văn bản :
1 H×nh t­îng nh©n vËt Th¸nh Giãng
a.Sự ra ®êi.
Xuất thân bình dị nhưng cũng rất thần kì.
b. C©u nãi ®Çu tiªn
Đòi đi đánh giặc.
Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc, cøu n­íc trong h×nh t­îng Giãng à Giãng lµ h×nh ¶nh nh©n d©n à t¹o ra kh¶ n¨ng hµnh ®éng kh¸c th­êng thÇn kú.
c. C¶ lµng, c¶ n­íc nu«i nÊng, gióp ®ì Giãng chuÈn bÞ ra trËn :
- Giãng ¨n kháe, bao nhiªu còng kh«ng ®ñ
- C¸i v­¬n vai kú diÖu cña Giãng. Lín bæng dËy gÊp tr¨m ngµn lÇn, chøng tá nhiÒu ®iÒu :
+ Søc sèng m·nh liÖt, kú diÖu cña d©n téc ta mçi khi gÆp khã kh¨n
+ Søc m¹nh dòng sü cña Giãng ®­îc nu«i d­ìng tõ nh÷ng c¸i b×nh th­êng, gi¶n dÞ
+ §ã còng lµ søc m¹nh cña t×nh ®oµn kÕt, t­¬ng th©n t­¬ng ¸i cña c¸c tÇng líp nh©n d©n mçi khi tæ quèc bÞ ®e däa.
d. Giãng cïng toµn d©n chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m.
Lập nên chiến công phi thường.
đ. KÕt truyÖn :
Giãng bay lªn trêi tõ ®Ønh Sãc S¬n,trở về cõi vô biên ,bất tử.
- Ra ®êi phi th­êng , ra ®i còng phi th­êng
2.ý nghÜa cña h×nh t­îng Th¸nh Giãng
- Giãng lµ h×nh t­îng tiªu biÓu, rùc rì cña ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc gi÷ n­íc
Dấu tích của những chiến công còn mãi
Hïng V­¬ng phong Giãng lµ Phù Đæng Thiªn V­¬ng.
III.Tổng kết :
1. Nghệ thuật :
-Xây dựng người anh hùng cứu nước mang màu sắc thần kì với những chi tiết nghệ thuật kì ảo , phi thường-hình tượng biểu hiện cho ý chí, sức mạnh của cộng đồng người Việt trước hiểm họa xâm lăng.
-Cách thức xâu chuỗi những sự kiện lịch sử trong quá khứ với những hình ảnh thiên nhiên đất nước : ao hồ. núi Sóc, tre ngà .
2. Ý nghĩa văn bản: "Thánh Gióng " ca ngợi hình tượng người anh hùng chống giặc ngoại xâm tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, đoàn kết, tinh thần anh dũng kiên cường của dân tộc ta.
( ghi nhớ :SGK-23).
IV.Luyện tập.
 4.Củng cố: GV nhắc lại nội dung bài học .
5. Hướng dẫn tự học: Tìm hiểu thêm về lễ hội làng Gióng.
-Sưu tầm một số tác phẩm nghệ thuật (tranh, truyện, thơ,...) hoặc vẽ tranh về hình tượng Thánh Gióng.
- Soạn bài "Từ mượn ".
IV.Rút kinh nghiệm:
....................................................................................................................................
Ngày soạn: 24/08/2012
Ngày dạy: 31/08/2012
Tiết 7: Tiếng Việt: TỪ MƯỢN
I.Mục tiêu: Giúp HS
1.Kiến thức: Hiểu được thế nào là từ mượn :
-Khái niệm từ mượn.
-Nguồn gốc của từ mượn trong tiếng Việt.
-Nguyên tắc mượn từ trong tiếng Việt.
-Vai trò của từ mượn trong hoạt động giao tiếp và tạo lập văn bản.
 2.Kĩ năng : 
 a..Kĩ năng chuyên môn 
-Nhận biết được các từ mượn trong văn bản.
-Xác định đúng nguồn gốc của các từ mượn.
-Viết đúng những từ mượn.
-Sử dụng từ điển dể hiểu nghĩa từ mượn.
-Sử dụng từ mượn trong nói và viết.
b..Kĩ năng sống :
- Ra quyết định : lựa chọn cách sử dụng từ mượn, trong thực tiễn giao tiếp của bản thân.
- Giao tiếp : Trình bày suy nghĩ, ý tưởng , thảo luận và chia sẻ những cảm nhận cá nhân về cách sử dụng từ mượn trong tiếng việt.
3.Thái độ: Sử dụng từ mượn khi cần thiết ,không lạm dụng.
II.Chuẩn bị:
1.Giáo viên:.Tích hợp với văn bài “ Thánh Gióng “ với tập làm văn “ tìm hiểu chung về văn tự sự
2. Học sinh:. Soạn bài 
III.Tiến trình bài dạy:
1.Ổn định lớp: Kiểm diện sỉ số
2.Kiểm tra bài cũ: Phân biệt từ đơn và từ phức ? Cho ví dụ ? 
 -Cấu tạo của từ ghép và từ láy có gì giống nhau và khác nhau ? cho ví dụ ? 
 3.Bài mới: Là người Việt Nam, chúng ta tự hào về sự giàu đẹp của Tiếng Việt, song để giúp ngôn ngữ chúng ta phong phú hơn, ta phải mượn mà chủ yếu là từ Hán Việt. Đó là nội dung của bài học 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức
Hoạt động I: GV hướng dẫn HS tìm hiểu Từ thuần Việt và từ mượn
* GV cho HS giải thích từ “Tráng sĩ, trượng” trong văn bản “Thánh Gióng” 
Chú bé vùng dậy  biến thành một tráng sĩ, mình cao hơn trượng” 
* GV hướng dẫn xác định nguồn gốc của từ. 
HS thảo luận trên sự gợi ý của GV.
Em thường nghe những từ này trên phim ảnh của nước nào? – Từ gốc Hán
Những từ còn lại trong VD là từ thuần Việt? Vậy từ thuần Việt là gì? Cho VD 
HS xác định VD SGK, từ nào được mượn từ các ngôn ngữ khác (Ti vi, xà phòng, mít tinh, rađi ô, in tơ nét,gan điện, bơm, xô viết, ga ) 
* HS thảo luận nhận xét gì về số lượng từ mượn Hán Việt 
+ Những từ mượn được việt hoá như thế nào? 
Các từ mượn chưa được việt hoá khi viết ta phải làm thế nào? 
 => GV chốt ghi nhớ: từ mượn là gì?
Bộ phận qua trọng nhất trong vốn từ mượn TV có nguồn gốc từ tiếng nước nào? 
Ngoài từ mượn gốc Hán ra, từ mượn có nguồn gốc từ tiếng nước nào khác? 
Các từ mượn từ các thứ tiếng Ấn – Âu: Anh, Pháp, Nga cho mấy cách viết? Cho VD 
*HS đọc to đoạn trích ý kiến của Hồ Chủ Tịch 
Theo em mặt tích cực của việc từ mượn là gì? Mặt tiêu cực của việc lạm dụng từ mượn là gì? 
=> GV chốt ý: khi cần thiết thì phải mượn. Khi TV đã có thì không nên mượn tuỳ tiện
HS đọc ghi nhớ 2 (SGK/25) 
Hoạt động II: GV hướng dẫn HS Luyện tập
Phần bài tập tổ chức theo nhóm 
HS làm BT. GV nhận xét bổ sung, sửa chữa
Gv giải thích : có thể dùng các từ mượn ấy trong hoàn cảnh giao tiếp thân mật, với bạn bè, người thân. Cũng có thể viết trong các tin trên báo. Ưu điểm của các từ này là ngắn gọn. Nhược điểm của chúng là không trang trọng, không phù hợp trong giao tiếp chính thức.
I. Từ thuần Việt và từ mượn: 
1. Từ thuần Việt: là những từ do nhân dân ta sáng tạo ra
VD: thần núi, thần nước 
2.Từ mượn : là những từ chúng ta vay mượn của tiếng nước ngoài, chủ yếu là tiếng Hán
VD: Giang sơn
+ Mượn tiếng Hán: sứ giả, gan
+ Mượn tiếng Pháp: xà bông, bơm, ra-đi-ô
+ Mượn tiếng Anh: ti vi, mít tinh, ga, in tơ nét
+ Mượn tiếng Nga: xô viết 
- Cách viết từ mượn
Ÿ Từ mượn được việt hoá viết như từ thuần Việt 
Ÿ Từ mượn chưa được việt hoá thì dùng dấu gạch nối để nối các từ với nhau.
VD: In-tơ-nét
* Ghi nhớ 1: (SGK/25)
3. Nguyên tắc mượn từ: 
- Mượn từ là cách làm giàu Tiếng Việt 
Lạm dụng việc mượn từ sẽ làm cho Tiếng Việt kém trong sáng 
* Ghi nhớ 2 (SGK/25)
II Luyện tập
Bài 1/26 
a) Từ mượn Hán Việt: vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiên, sính lễ 
b) Từ mượn Hán Việt = gia nhân 
c) Từ mượn Tiếng anh: Pốp, Mai Cơn Giắc Sơn, In tơ nét 
Người xem 
Bài 2/26. Xét nghĩa từng tiếng tạo thành từ Hán Việt 
a) Khán giả: Khán: Xem 
 Giả : Người 
Người đọc 
 Độc giả: Độc : Đọc 
 Giả : Người 
b) Yếu điểm: Yếu: Quan trọng ; Điểm: Chỗ 
Yếu lược: Yếu = Quan trọng;lược =Tóm tắt
Yếu nhân = người quan trọng 
Bài 3/26 
a) Tên gọi các đơn vị đo lường: Mét, milimét, lít, kilôgam, 
b) Tên gọi các bộ phân xe đạp: Ghi đông, Gác đờ bu, Pê đan
c) Tên gọi một số đồ vật: Ra đi ô, vi ô lông, sa lông, xích 
Bài 4. Các từ mượn – hoàn cảnh dùng và đối tượng giao tiếp. 
a) Phôn: từ mượn tiếng Anh :dùng trong hoàn cảnh giao tiếp với bạn bè, người thân 
b) Fan: Từ mượn tiếng Anh: Dùng thông thường với người yêu thích thể thao
c) Nốc ao: Từ mượn tiếng Anh: Dùng với người yêu thích võ thuật
 4.Củng cố: Từ mượn là gì? Nguyên tắc mượn từ như thế nào? 
 5.Hướng dẫn tự học : Tra từ điển để xác định ý nghĩa của một số từ Hán Việt thông dụng. Học thuộc ghi nhớ. Làm BT5/27
 Xem bài: Nghĩa của từ 
IV.Rút kinh nghiệm:
...................................................................................................................................
Ngày soạn: 24/08/2012
Ngày dạy: 31/08/2012
Tiết 8: Tập làm văn: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ
I.Mục tiêu: Giúp HS
 1.Kiến thức: Có hiểu biết bước đầu về văn tự sự : đặc điểm của văn bản tự sự.
2.Kĩ năng: Nhận biết được văn bản tự sự.
-S