Giáo án môn Lịch sử lớp 9 - Tiết 7 - Bài 6: Các nước Châu Phi

Ngày soạn: 2.10.08
Ngày giảng 9 .10.08 
Tiết 7
Bài 6
Các nước châu phi
Mục tiêu cần đạt.
Kiến thức:
HS năm được tình hình chung của các nước Châu Phi sau chiến tranh TG thứ hai: cuộc đấu tranh giành độc lập và sự phát triển kinh tế, xã hội của các nước Châu Phi
Cuộc đấu tranh xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc
Tư tởng:
Giáo dục HS tinh thần đoàn kết, tương trợ giúp đỡ và ủng hộ nhân dân Châu Phi trong cuộc đấu tranh giành độc lập, chống đói nghèo
Kĩ năng:
Rèn luyện kỹ năng sử dụng lược đồ Châu Phi và bản đồ TG.
Hướng dẫn khai thác tài liệu để các em hiểu thêm về Châu Phi
Thiết bị dạy học:
Giáo viên:
+ Bản đồ Châu Phi
+ Tranh phóng to (hình 13)
+ Phiếu học tập
Học sinh: 
+ Bài soạn - SGK
+ Su tầm những mẩu chuyện hay những tư liệu về Châu Phi
Tiến trình tổ chức dạy học:
Tổ chức:
* Kiểm tra bài cũ: Trình bày hoàn cảnh ra đời và mục tiêu hoạt động của ASEAN?
Bài mới:
Giới thiệu bài mới.
Từ sau chiến tranh TG thứ hai đến nay, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Châu Phi phát triển mạnh, hầu hết các nước Châu Phi đã giành độc lập trên con đường phát triển, các nước Châu Phi còn gặp nhiều khó khăn, vấn đề chủ yếu của các nước hiện nay là chống đói nghèo, bệnh tật. Để hiểu rõ về Châu Phi ta sẽ học bài
Hoạt động của Thầy - Trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tìm hiểu về tình hình chung của châu phi 
GV sử dụng bản đồ chính trị thế giới yêu cầu HS dựa vào kiến thức địa lý đã học hãy giới thiệu về vị trí địa lý, tài nguyên của Châu Phi.
HS dựa vào kiến thức đã học trả lời
GV nhận xét kết luận
- Châu Phi đứng thứ 3 trên TG về diện tích (kém Châu á và Châu Mĩ).
- Đứng thứ tư về dân số
- Có tài nguyên khá phong phú (dầu mỏ, đá quý, kim loại).
GV cung cấp - ghi
HS nghe - ghi
GV yêu cầu HS chú ý vào SGK và trả lời câu hỏi.
? Phong trào đấu tranh chống CN thực dân đòi độc lập dân tộc ở Châu Phi diễn ra sôi nổi như thế nào?
HS dựa vào SGK trả lời
GV nhận xét - chốt - ghi bài
HS nghe
GVMR: Năm 1960 “Năm Châu Phi” với 17 nước tuyên bố độc lập, năm 1975 hệ thống thuộc địa của Bồ đào nha tan rã, sự ra đời của các quốc gia độc lập Ăng gô la, Mô dăm bich và cuộc thủ tiêu chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai làm tan rã hệ thống thuộc địa của CNĐQ.
? Vì sao sau chiến tranh TG thứ hai phong trào đấu tranh giải phóng DT ở Châu Phi diễn ra sôi nổi mạnh mẽ như  vậy?
HS hoạt động cá nhân trả lời
- Do ách thống trị của CN thực dân tàn bạo, nhân dân Châu Phi sống khổ cực, đói kém, bệnh tật, ngu dốt. Bởi vậy khi thời cơ đến họ sẵn sàng vùng lên đấu tranh giải phóng mình.
- PT đấu tranh giải phóng DT trên TG phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là Châu á tác động mạnh mẽ đến nhân dân các nước Châu Phi.
GV nhận xét - kết luận - chuyển ý
GV cung cấp - ghi
HS nghe - ghi
GV yêu cầu HS đọc phần chữ in nhỏ SGK Tr26 và trả lời câu hỏi.
? Nguyên nhân nào khiến cho Châu Phi gặp phải những khó khăn trên?
HS hoạt động, cá nhân trả lời
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đói nghèo, lạc hậu, nguyên nhân cơ bản là do các cuộc xung đột nội chiến, do mâu thuẫn sắc tộc và tôn giáo đã và đang làm cho Châu Phi lâm vào thảm cảnh đau thương (Sự tàn phá của CT, dịch bệnh, những chi phí lớn: mua sắm vũ khí, các nhu cầu quân sự).
GV nhận xét - kết luận - MR kiến thức
- Châu phi tỷ lệ tăng DS cao nhất TG
GV cung cấp - ghi
HS nghe - ghi
GV hỏi: Em đánh giá như  thế nào về công cuộc đấu tranh chống đói nghèo lạc hậu ở Châu Phi?
HS hoạt động cá nhân trả lời
Đây là công việc khó khăn phức tạp, lâu dài, gian khổ hơn công cuộc đấu tranh giải phóng DT.
GV kết luận - chuyển ý
Hoạt động 2 : Tìm hiểu về cộng hoà Nam Phi . 
GV: sử dụng bản đồ các nước Châu Phi yêu cầu HS giới thiệu về vị trí địa lý, DS của Cộng hào Nam Phi
HS dựa vào SGK - bản đồ trả lời
GV khái quát ghi bài
GV cung cấp kiến thức
HS nghe
- Năm 1662 người Hà Lan đặt chân lên Nam Phi
- Đầu TK XIX Anh chiếm Nam Phi
- 1961 cộng hoà Nam Phi ra đời
GV cung cấp - ghi
HS nghe - ghi
HS đọc phần chữ in nhỏ SGK và trả lời câu hỏi:
? Em hiểu gì về chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai?
HS dựa vào SGK - hiểu biết trả lời
GV khái quát rút ra khái niệm về chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai
GV cung cấp - ghi
? Tại sao cộng đồng quốc tế, kể cả LHQ lên án gay gắt CN Apacthai, ủng hộ cuộc đấu tranh của người da đen?
HS hoạt động cá nhân trả lời
- Đây là cuộc đấu tranh chính nghĩa của người dân nam Phi để đòi quyền sống của con người
- Chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai tàn bạo, phản động đi ngược lại đạo đức lối sống
GV yêu cầu HS quan sát kênh hình 13 SGK và kết hợp SGK trả lời câu hỏi
? Việc chính quyền người da trắng tuyên bố xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai và việc Nenxơn Mandêla được bầu làm tổng thống nước cộng hoà Nam Phi ý nghĩa như thế nào?
HS thảo luận (NL)
Đại diện các nhóm báo cáo kết quả
+ Chế độ phân biệt chủng tộc bị xoá bỏ hoàn toàn sau hơn 3 TK tồn tại
+ Hệ thống thuộc địa của CNĐQ bị sụp đổ hoàn toàn, lịch sử cộng hoà Nam Phi bước sang trang mới.
GV yêu cầu HS chú ý vào phần cuối SGK và trả lời
? Hiện nay nước CH Nam Phi phát triển như thế nào?
HS chú ý vào SGK trả lời
GV kết luận chốt lại kiến thức toàn bài
I. Tình hình chung
1. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Châu Phi
* Sau chiến tranh TG thứ hai phong trào đấu tranh chống CN thực dân diễn ra sôi nổi ở Châu Phi.
- PT nổ ra sớm nhất ở vùng Bắc Phi
- 18/6/1953 nước cộng hoà Ai Cập ra đời
- Cuộc đấu tranh vũ trang kéo dài của nhân dân Angiêri (1954 - 1962)
- Năm 1960, 17 nớc Châu Phi giành độc lập
=> hệ thống thuộc địa của các nước đế quốc lần lợt tan rã.
2. Công cuộc xây dựng đất nước
- Công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế XH đã đạt được nhiều thành tích, Châu Phi vẫn nằm trong tình trạng đói nghèo, lạc hậu.
Từ cuối những năm 80 của thế kỷ XX Châu Phi ngày càng gặp nhiều khó khăn.
- Trong những năm gần đây Châu Phi tích cực tìm các giải pháp khắc phục tình trạng trên
 Thành lập tổ chức thống nhất Châu Phi (liên minh Châu Phi AU)
II. Cộng hoà Nam Phi
1. Khái quát về nước cộng hoà Nam Phi
- Nước cộng hoà Nam Phi nằm ở cực Nam Châu Phi: S là 1,2 triệu km2, DS là 43,6 triệu ngời
2. Cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở cộng hoà Nam Phi
Trong hơn 3 TK chính quyền thực dân da trắng thực hiện chế độ phân biệt chủng tộc tàn bạo với người da đen và da màu.
- Dưới sự lãnh đạo của đại hội dân tộc Phi (ANC) ngời da đen đấu tranh kiên trì chống chủ nghĩa Apacthai
- Năm 1993 chính quyền người da trắng tuyên bố xoá bỏ chế độ Apacthai.
- Tháng 4/1994 Nenxơn Mandêla (da đen) được bầu làm tổng thống cộng hoà Nam Phi
- Hiện nay ở Nam Phi chính quyền mới đa ra chiến lược KT vĩ mô để cải thiện đời sống cho ND (6/1996)
Củng cố
Củng cố bằng bài tập (phiếu học tập)
Hãy xác định nguyên nhân dẫn đến tình hình Châu Phi gặp khó khăn trong cuộc phát triển KT - XH:
Sự xâm nhập của CN thực dân và sự vơ vét bóc lột về KT của các cường quốc phương tây.
Nợ nước ngoài, đói rét, bệnh tật và mù chữ
Sự bùng nổ về dân số
Xung đột giữa các bộ tộc phe phái khác nhau gây lên cụ diện không ổn định ở một số nớc.
Tất cả nguyên nhân trên
Hướng dẫn học bài
Soạn bài Các nước Mĩ La Tinh
Đọc trả lời các câu hỏi SGK