Giáo án môn Lịch sử lớp 9 - Bài 26 - Sinh sản của vi sinh vật

Tuần : 
Tiết : 
Ngày soạn : / /
Người soạn:
Bài 26 - SINH SẢN CỦA VI SINH VẬT
I. Mục tiêu 
	Học xong bài này, HS cần phải đạt:
 1. Kiến thức
 - Nêu được các hình thức sinh sản chủ yếu ở VSV nhân sơ (phân đôi, bào tử, nảy chồi).
 - Mô tả được sự sinh sản phân đổi ở vi khuẩn (bắt đầu từ sự hình thành hạt mêzôxôm, ADN phân chia và hình thành vách ngăn).
 - Nêu được các hình thức sinh sản ở VSV nhân thực (phân đôi, bào tử vô tính hoặc hữu tính).
 2. Kĩ năng 
 - Rèn luyện một số kỷ năng phân tích so sánh, khái quát.
 - Vận dụng lí thuyết vào thực tiễn.
 3. Thái độ
 - Thấy được quá trình sinh sản của VSV diễn ra rất phức tạp, từ đó có những hướng điều khiển sự sinh sản của VSV áp dụng vào thực tế đời sống, giải thích được một số hiện tượng sinh lí trong tự nhiên.
II. Phương tiện 
 1. Giáo viên: Hình 26.1 ; 26.2 ; 26.3 phóng to (nếu có), SGK Sinh học 10 CB, phiếu học tập.
 2. Học sinh: SGK Sinh học 10 CB, phiếu học tập.
III. Phương pháp 
 - Hỏi đáp 
 - Diễn giảng - minh họa 
 - Thảo luận nhóm,
IV. Nội dung dạy học 
 1. Ổn định lớp.
 2. Kiểm tra bài cũ 
 Câu 1 : Nêu đặc điểm của 4 pha sinh trưởng của vi khuẩn trong nuôi cấy không liên tục.
 Câu 2 : Vì sao trong nuôi cấy không liên tục VSV tự phân hủy ở pha suy vong, còn trong nuôi cấy liên tục thì hiện tượng này không xảy ra ?
 3. Bài mới 
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Tìm hiểu hoạt động 1: Sinh sản của VSV nhân sơ
Hỏi:Hình thức phân đôi thường gặp ở nhóm đối tượng nào ?
Hỏi: Dựa vào hình 26.1 và ảnh phóng to, hãy mô tả quá trình phân đôi ở vi khuẩn?
Hỏi: Sinh sản bằng bào tử thưòng gặp ở đối tượng nào?
Hỏi: Có mấy loại bào tử? Chúng được hình thành như thế nào?
Hỏi: Dựa vào hình 26.2 và nội dung SGK cho biết sự khác biệt cơ bản của nội bào tử và bào tử đốt?
Cho HS thực hiện lệnh SGK trang 103
- HS dựa vào SGK trả lời
- HS dựa vào SGK trả lời
- HS dựa vào SGK trả lời
- HS dựa vào nội dung SGK trả lời
- HS trả lời: Nội bào tử khác bào tử đốt ở chỗ có vỏ dày, có hợp chất canxi đipicôlinat,chịu nhiệt và chịu hạn, không phải là cơ quan sinh sản.
- HS trả lời: VK có thể sinh sản bằng ngoại bào tử, bào tử đốt, nảy chồi, phân đôi.
I. Sinh sản của vi sinh vật nhân sơ 
 1. Phân đôi
 - Đối tượng: chủ yếu ở vi khuẩn.
 - Diễn biến: 
+ Tế bào hấp thụ các chất và tăng kích thước, màng sinh chất gấp nếp gọi là các mêzôxôm.
+ Vòng ADN nhân đôi dựa trên điểm tựa là hạt mêzôxôm.
+ Hình thành vách ngăn để tạo ra 2 vi khuẩn mới.
 2. Nảy chồi và tạo thành bào tử 
- Nảy chồi: Vi khuẩn tía sinh sản bằng hình thức nảy chồi và phân nhánh.
 - Tạo thành bào tử
+ Ngoại bào tử: hình thành bên ngoài tế bào dinh dưỡng như vi sinh vật dinh dưỡng mêtan
+ Bào tử đốt: hình thành bằng cách phân đốt của sợi sinh dưỡng như ở xạ khuẩn. Bào tử chỉ có lớp màng, không có vỏ, không có canxiđipicôlinat.
+ Nội bào tử: VK sinh dưỡng hình thành bên trong một nội bào tử khi gặp điều kiện bất lợi.
Tìm hiểu hoạt động 2: Sinh sản của Vi sinh vật nhân thực
Hỏi: Sinh sản bằng bào tử ở SV nhân thực gồm những đại diện nào?
Hỏi: Ở nấm sinh sản bằng bào tử có mấy hình thức? Hãy mô tả sự hình thành của chúng?
Hỏi: Tại sao sự sinh sản bằng bào tử ở nấm lại tồn tại cả 2 hình thức SS VT và HT?
Hỏi: Dựa vào hình 26.3, hãy so sánh sự khác biệt giữa bào tử kín và bào tử trần ở nấm mốc?
Hỏi: Sinh sản bằng hình thức nảy chồi thường gặp ở đối tượng nào?
Hỏi: Hình thức sinh sản bằng phân đôi gặp ở đối tượng nào? Ngoài phân đôi ra ở các đối tượng này còn có hình thức sinh sản nào khác?
- HS dựa vào SGK trả lời
- HS trả lời: Có 2 hình thức VT và HT
- Dựa vào kiến thức và sự hiểu biết của mình để trả lời
-HS dựa vào SGK trả lời
- HS dựa vào SGK trả lời
- HS trả lời dựa vào nội dung SGK.
II. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực 
 1. Sinh sản bằng bào tử
 - Sinh sản vô tính : 
+ Bào tử kín : bào tử được hình thành trong túi như nấm Mucor
+ Bào tử trần : bào tử được đính trên cuống bào tử như nấm Penicillium.
 - Sinh sản hữu tính: nấm Penicillin.
2. Sinh sản bằng cách nảy chồi và phân đôi
 - Nảy chồi : nấm men rượu, nấm men rượu rum, 
- Phân đôi : tảo lục, tảo mắt, trùng giày,..và chúng có thể sinh sản hữu tính bằng cách tiếp hợp.
 4. Củng cố 
 Cho HS hoàn thành phiếu học tập với nội dung sau:
Hình thức SS
Đặc điểm
Đại diện
Sinh sản của SV nhân sơ
Phân đôi
Tạo thành bào tử
Phân nhánh và nảy chối
Sinh sản của SV nhân thực
SS bằng bào tử vô tính
SS bằng bào tử hữu tính
Nảy chối và phân đôi
Vừa SSVT vừa SSHT
 5. Hướng dẫn về nhà tự học
	- Học thuộc bài đã học.
	- Xem mục : Em có biết ?
	- Đọc trước bài 27 trang 105, SGK Sinh học 10 – cơ bản, sưu tầm tên một số hóa chất ở gia đình và bệnh viện thường dùng để diệt VSV có hại.
Đáp án phiếu học tập
Hình thức SS
Đặc điểm
Đại diện
Sinh sản của SV nhân sơ
Phân đôi
Tế bào hấp thụ và đồng hóa chất dinh dưỡng, tăng kích thước dẫn đến sự phân đôi: AND nhân đôi, đồng thời thành tế bào hình thành vách ngăn tạo thành 2 tế bào con
Vi khuẩn và VSV cổ
Tạo thành bào tử
Bằng 2 phương thức:
- Ngoại bào tử: hình thành bên ngoài tế bào dinh dưỡng như vi sinh vật dinh dưỡng mêtan
- Bào tử đốt: hình thành bằng cách phân đốt của sợi sinh dưỡng như ở xạ khuẩn. Bào tử chỉ có lớp màng, không có vỏ, không có canxiđipicôlinat.
VSV dinh dưởng mêtan
Xạ khuẩn
Phân nhánh và nảy chối
Một phần nhỏ của cơ thể mẹ lớn nhanh hơn các vùng lân cận để trở thành cơ thể mới
VK quang dưỡng màu tía
Sinh sản của SV nhân thực
SS bằng bào tử vô tính
Cơ thể mới được hình thành từ các bào tử trần do cơ thể mẹ sinh ra
Nấm Mucor, nấm penicillium,..
SS bằng bào tử hữu tính
Hợp tử tạo thành do sự kết hợp 2 tế bào, trong hợp tử diễn ra quá trình giảm nhiễm để hình thành bào tử kìn đựng trong túi bào tử
Nhiều loại nấm
Nảy chối và phân đôi
Giống VSV nhân sơ, tế bào phân chia bằng hình thành vách ngăn hoặc thắt lại ở giữa.
Nấm men rượu, nấm men rượu rum, 
Vừa SSVT vừa SSHT
Sinh sản vô tính phân đôi, sinh sản hữu tính hình thành bào tử chuyển động hoặc hình thành hợp tử.
Tảo lục, tảo mắt, trùng đế giày.