Giáo án môn Lịch sử lớp 9 - Bài 22 - Tiết 27: Cao trào cách mạng tháng Tám tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945

.
Khi nhật nổ súng hất cẳng Pháp quân Pháp chống cự yếu ớt, chỉ vài giờ sau đã đầu hàng...
GV kết luận - chuyển ý
GV cung cấp nội dung kiến thức
HS nghe - ghi
? Tại sao đảng ta lại ra chỉ thị Nhật Pháp bắn nhau chỉ thị của chúng ta và phát động cao trào kháng nhật cứu nước? 
Học sinh thảo luận (NL) 
HS dựa vào ND đã học và hiểu biết
- Căn cứ vào tình hình thế giới thuận lợi và tình hình trong nước, đây chính là tời cơ CM đã đến, từ đó đảng phát động phong trào kháng nhật cứu nước, chuẩn bị những điều kiện tiến tới tổng khởi nghĩa.
HS đọc phần chữ in nhỏ.
?Em có nhận xét gì về PT đấu tranh từ giữa 3/1945 trở đi?
- HS dựa vào phần chữ in nhỏ SGK trả lời
GV nhận xét - kết luận
PT đấu tranh khởi nghĩa từng phần phát triển mạnh ở vùng thượng du và Trung Bắc bộ làm tê liệt và hoang tinh thần của địch ở một số địch phương.
GV cung cấp - HS nghe ghi
GV sử dụng lược đồ hình 38 SGK trang 91
? HS xác định trên lược đồ các tỉnh thuộc khu giải Việt Bắc?
HS xác định trên lược đồ
GV nhận xét - kết luận
GVMR và liên hệ thực tế.
II. Cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945.
1. Nhật đảo chính pháp (9/3/1945)
* Tình hình thế giới
- Châu Âu: Phát xít Đức bị thất bại liên tiếp - thủ đô Pa ri được giải phóng
- Châu á : phát xít Nhật vô cùng khốn đốn.
* Tại Đông Dương 
- ở ĐD thực dân pháp ráo riết hđ chờ đợi quân đồng minh -> tình thế trên buộc nhật phải đảo chính lật đổ pháp để độc chiếm ĐD.
2. Tiến tới tổng khởi nghĩa tháng tám 1945
 * Chủ trương của hội nghị ban thường vụ TƯ đảng mở rộng:
- Xác định kẻ thù cụ thể trước mắt
- Ra chỉ thị Nhật - Pháp bắn nhau, hành động của chúng ta.
- Phát động cao trào kháng nhật 
* Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa 
- 15/4/1945 hội nghị quân sự bắc kì họp ở hiệp hoà (Bắc giang) quyết định thống nhất các lực lượng vũ trang thành VN giải phóng quân.
- 4/6/1945 khu giải phóng Việt Bắc ra đời.
Củng cố
GV củng cố bằng bài tập trắc nghiệm
Bài 1: Hãy đánh dấu x vào ô trống trước ý không thuộc về chủ trương của hội nghị BCHTW ĐCS lần thứ 8
Phải giải phóng cho được các DT ĐD ra khỏi ách Pháp - Nhật
Tiếp tục tạm gác khẩu hiệu “Đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày thay bằng khẩu hiệu Tịch thu ruộng đất”...
Thành lập mặt trận VN độc lập đồng minh
Liên hợp hết thảy các giới đồng bào yêu nước tham gia vào đội cứu quốc quân
Thành lập đội quân CM tấn công vào chính quyền địch ở các địa phương.
Bài 2: GV sử dụng bảng phụ
Hãy hoàn thiện sơ đồ dưới đây để nói lên không khí chuẩn bị tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám
Có nhiệm vụ:
UB quân sự CM bắc kì đợc thành lập
UB lâm thời khu giải phóng việt bắc
Thi hành:
Hướng dẫn học bài
Học kĩ bài
Chú ý vào các câu hỏi SGK
Chuẩn bị lược đồ CM tháng Tám, tranh ảnh
------------------------------------------
Ngày soạn: 10.2.09
Ngày giảng: 12.2.09
Tiết 28- Bài 23 
 tổng khởi nghĩa tháng tám 1945 và sự thành lập nước việt nam dân chủ cộng hoà
Mục tiêu cần đạt.
Kiến thức:
Hiểu được hoàn cảnh lịch sử thế giới và trong nước thuận lợi đã dẫn đến thời cơ chín muồi - thời cơ “ngàn năm có một” cho cách mạng Việt Nam. Đảng ta đứng đầu là Hồ Chí Minh đã quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong toàn quốc.
Nắm được những nét chính về diễn biến cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.
Nắm được ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.
Tư tưởng:
- Giáo dục học sinh lòng kính yêu Đảng, lãnh tụ Hồ Chí Minh và niềm tin vào sự thắng lợi của cách mạng và niềm tự hào dân tộc.
Kĩ năng:
Rèn luyện HS các kĩ năng: Sử dụng tranh ảnh, tường thuật diễn biến của Cách mạng tháng Tám trên lược đồ, tập dượt phân tích, đánh giá sự kiện lịch sử.
Thiết bị dạy học:
Giáo viên:
Lược đồ Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945.
ảnh về cuộc mít tinh tại Nhà hát lớn Hà Nội, và sự kiện khởi nghĩa tháng Tám tại các địa phương.
Tranh về Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập.
Học sinh: Chuẩn bị nội dung bài học
Tiến trình tổ chức dạy học:
Tổ chức:
Kiểm tra bài cũ: 
? Đảng cộng sản Đông Dương đã có chủ trương và khẩu hiệu đấu tranh gì để tiến tới Tổng khởi nghĩa?
Bài mới:
Giới thiệu bài mới
Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đông Dương đứng đầu là Hồ Chí Minh nhân dân ta đã nổi dậy Tổng khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi trong cả nước, lập ra Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam á. Cuộc khởi nghĩa tháng Tám diễn ra trong hoàn cảnh lịch sử nào? ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi được thể hiện ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay để trả lời các câu hỏi trên.
Hoạt động của Thầy - Trò
Nội dung kiến thức cơ bản
Hoạt động 1: tìm hiểu về lệnh ...
Học sinh chú ý vào sgk 
? Lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố trong hoàn cảnh nào? 
Hs dựa vào sgk trả lời 
Gv nhận xét kết luận 
? Nhận xét về hoàn cảnh ban bố lệnh Tổng khởi nghĩa ? 
Học sinh trả lời – Gv kết luận 
Gv cung cấp – Hs nghe ghi 
.
? Tại sao Đảng quyết định giành chính quyền trước khi quân Đồng Minh kéo vào ? 
Học sinh trả lời – Gv nhận xét kết luận 
Vì nếu để quân Đông minh kéo vào thì cơ hội giành độc lập không còn , bởi quân Anh , Tưởng là đều là những tên đế quốc thực dân vì thế trong khi quân đội đông minh chưa kịp vào nước ta , Đảng phải lãnh đạo nhân dân giành chính quyền trong tư thế là nước chủ nhà đón quân Đồng minh. 
Gv cung cấp – Học sinh nghe ghi
Chiều ngày 16.8 thêo lệnh của Uỷ bản khởi nghĩa ....
Hoạt động 2 : Tìm hiểu giành chính quyền ...
Giáo viên Cung cấp – Học sinh nghe ghi 
Gv yêu cầu hs chú ý vào sgk từ “ ở Hà Nội ...tận gốc rễ”
? Không khí cách mạng ở Hà Nội diễn ra sôi nổi ntn? 
Hs dựa vào sgk trả lời – gv nhận xét kết luận 
G v tường thuật diễn biến khởi nghĩa ở Hà Nội 
Hs nghe ghi 
Gv yêu cầu học sinh chú ý vào kênh hình 39 sgk 
? Quan sát vào kênh hình 39 em thấy có những hình ảnh nào nổi bật ? 
Học sinh quan sát kênh hình miêu tả và nhận xét – đọc tư liệu 
? Hãy cho biết ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội?
Gv mở rộng : Hà Nội là trung tâm đầu não của cả Đông dương dưới thời Pháp thống trị , lại là thủ đô của nước VN sau khi cách mạng thành công, bởi vậy Hà Nội giành chính quyền có ảnh hưởng lớn đến phong trào cách mạng trong cả nước . Thắng lợi ở Hà Nội được lấy là ngày cách mạng tháng Tám thành công
Hoạt động 3 : Giành chính quyền trong cả nước 
Gv yêu cầu hs chú ý vào sgk ,điền tiếp vào niên biểu đã cho sau : 
Thời gian 
 Sự kiện 
14.->18 .8
Hà Nội giành chính quyền 
23 . 8
25 . 8
Tổng khởi nghĩa thành công trong cả nước 
 Hs điền xong Gv sử dụng lược đồ cách mạng tháng Tám tường thuật diễn biến cách mạng tháng Tám 
? Từ đó em hãy nêu nhận xét thời gian , lực lượng tham gia, hình thái giành chính quyền , qui mô khởi nghĩa ? 
 Học sinh suy nghĩ trả lời 
Gv nhận xét kết luận .
Thời gian diễn ra khởi nghĩa nhanh ( 15 ngày ).
Lực lượng tham gia khởi nghĩa là đông đảo quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng với hình thái đấu tranh chính trị ,thị uy của quần chúng, có lực lợng vũ trang hỗ trợ bảo vệ giành chính quyền trong cả nước chỉ trong 15 ngày, qui mô khởi nghĩa rộng trải dài khắp các tỉnh thành phố.
? Khởi nghĩa ở Huế , Sài Gòn giành chính quyền có ý nghĩa như thế nào ? 
Học sinh suy nghĩ trả lời 
 Gv nhận xét kết kuận , mở rộng
- Huế là kinh đo của của nhà Nguyễn , là nơi làm việc của chính phủ bù nhìn Trần Trong Kim 
- Sài Gòn là trung tâm chính trị thứ hai đồng thời là trung tâm kinh tế lớn nhất Đông Dương . Khởi nghĩa thăng lợi ở ba thành phố có ý nghĩa quyết định đối với thắng lợi trong cả nước 
Gv cung cấp - Hs nghe ghi 
Gv tường thuật không khí ngày mùng 2.9 bằng bài thơ :
Pháp thua rồi Nhật bại 
Giành đất nước về ta 
Cờ bay lòng cũng bay 
Người hát đường cũng hát 
Già trẻ gái trai say 
Năm cộng hoà thứ nhất 
ở vờn hoa Ba Đình 
Chủ tịch Hồ Chí Minh 
Đọc Tuyên ngôn độc lập 
Đoàn kết và đấu tranh 
Vững tin ở sức mình 
Mở tương lai chiến thắng .
Học sinh chú ý vào tranh 
Gv đọc phần đầu của Tuyên ngôn độc lập .
“ Chúng tôi , chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà trịnh trọng tuyên bố thế giới rằng : 
 Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do độc lập và thực sự đã thành một nước tự do độc lập , toàn thể dân tộc VN quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng , tính mạng và của cải để giữ vững quyền độc lập tự do ấy” 
Hoạt động 4 : Tìm hiểu về ý nghĩa và nguyên nhân ... 
Trước hết, GV hướng dẫn HS phân tích ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Tám đối với trong nước và quốc tế.
HS dựa vào nội dung SGK và vốn kiến thức của mình để trả lời câu hỏi.
GV nhận xét, bổ sung và kết luận.
Gv yêu cầu học sinh đọc sgk và làm bài tập trắc nghiệm sau ? 
Nguyên nhân dẫn đến cách mạng tháng Tám thành công là do : 
A. Truyền thống yêu nước của dân tộc ta.
B. Sự lãnh đạo của Đảng.
C . Điều kiện quốc tế thuận lợi.
D . Nhân dân ta chuẩn bị chu đáo, toàn diện.
E . Tất cả các nguyên nhân trên 
Trong các nguyên nhân trên nguyên nhân nào là nguyên nhân cơ bản dẫn đến cách mạng tháng Tám thành công ? 
Hs thảo luận (NL)
Đại diện các nhóm báo cáo 
GV nhận xét kết luận 
? Sự lãnh đạo sáng suốt, kịp thời của Đảng và Hồ Chí Minh trong cách mạng tháng Tám thể hiện ở những điểm nào?
I. Lệnh Tổng khởi nghĩa đợc ban bố.
1 Hoàn cảnh 
- Tình hình thế giới : Phát xít đã đầu hàng quân Đồng minh vô điều kiện 
- Trong nước: Quân Nhật hoang mang cực độ . Tinh thần kháng Nhật lên cao 
2. Lệnh Tổng khởi nghĩa 
 Từ ngày 14 đến 15.8.1945 Hội nghị toàn quốc của Đảng cộng sản Đông Dương họp ở tại Tân Trào quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong nước.
-16.8 Đại hội Quốc dân họp ởTân nhất trí tán thành quyết định Tổng khởi nghĩa ,Thành lập Uỷ ban Dân tộc giải phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh là Chủ tịch . 
II. Giành chính quyền ở Hà Nội.
- Sau khi Nhật đảo chính Pháp không khí cách mạng đã sôi sục trong cả nước.
- Ngày 19-8 mít tinh tại nhà hát lớn biến thành cuộc biểu tình đánh chiếm các công sở chính quyền địch - khởi nghĩa thắng lợi.
- Thắng lợi ở Hà Nội có tác động đến khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.
III. Giành