Giáo án môn Lịch sử 8 - Tiết 14 - Bài 8: Sự phát triển của kĩ thuật khoa học văn học và nghệ thuật thế kỷ XVIII – XIX

Ngày soạn : Ngày dạy :..Dạy lớp: 8A
 Ngày dạy :..Dạy lớp: 8B 
Tiết : 14
BÀI 8
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KĨ THUẬT KHOA HỌC VĂN HỌC VÀ NGHỆ THUẬT THẾ KỶ XVIII – XIX
1. Mục tiêu 
 a. Kiến thức : Hs hiểu sau thắng lợi của CMTS , giai cấp TS đã tiến hành các cuộc Cm công nghiệp làm thay đổi toàn bộ kinh tế của xã hội CNTB chỉ có thể thắng chế độ phong kiến . Thành tựu chủ yếu trong kỹ thuật , tự nhiên khoa học xã hội văn hoạ nghệ thuật 
 b Kỹ năng : Hiểu được “ CM công nghiệp ” , “ cơ khí hoá ” biết phân tích vai trò của kỹ thuật .
 c. Thái độ:- Nhận thức rõ yếu tố năng động tích cực của khoa học kỹ thuật đối với sự tiến bộ của XH . Xây dựng niềm tin vào sự nghiệp CN hoá hiện đại hoá nước ta 
2 . Chuẩn bị của GV và HS 
a. GV: Tranh ảnh về những thành tựu khoa học kỹ thuật .
Tài liệu LSTG cận đại .
b. HS : (đọc trước bài trong Sgk )
3.Tiến trình bài dạy
* Ổn định tổ chức : 
 8A 
 8B 
 a . Kiểm tra bài cũ : 5’ 
Câu hỏi : Trình bày những điểm chứng tỏ Đảng công nhân XHDC nga là Đảng vô sản kiểu mới .
Trả lời : 
Đảng do giai cấp VS lãnh đạo , theo đường lối học thuyết Mác .
Đấu tranh vì quyền lợi của giai cấp công nhân mang tính giai cấp , tính chiến đấu triệt để , chống chủ nghĩa cơ hội , tuân theo nguyên lý cơ bản CN Mác ( Đánh đổ CNTB thưc hiện c2 cô sản XDCN cộng sản , dựa vào quần chúng ND , LĐND đấu tranh CM .
b. dạy bài mới 
* Vào bài 1’ : Mác , Ăng nghen nhận định : “ Giai cấp TS không thể tồn tại được nếu không luôn luôn CM công cụ lao động ” . Vì sao Mác Ăng nghen nhận định như vậy thế kỷ XVIII – XIX là thế kỷ của những phát minh khoa học kỹ thuật vĩ đại về tự nhiên , XH VH và nghệ thuật .
Gv
?
HS
Gv
?
GV
?
HS
?
?
HS
GV
GV
?
HS
?
GV
Chúng ta đã được học cuộc CMTS Châu Âu và Bắc Mĩ , để hoàn toàn chiến thắng chế độ phong kiến về kinh tế giai cấp TS phải tiến hành cuộc CM thứ hai sau CMTS.
Đó là cuộc CM gì ? Yêu cầu của cuộc CM đó ? Tại sao ?
 Phát minh ra máy móc .
Tạo ra năng xuất LĐ cao thay thế LĐ tay chân bằng LĐ máy móc .
Đó là cuộc CM công nghiệp ở thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX tiếp đó là CM khoa học kỹ thuật vì do nhu cầu ngày càng cao của cuộc sống con người , là động lực thường xuyên thúc đẩy kĩ thuật khoa học phát triển Þ chúng ta đã được học CM công nghiệp và tìm hiểu những thành tựu về kỹ thuật .
Hãy nêu những thành tựu chủ yếu của kĩ thuật ở thế kỷ XVIII – XIX
( dựa vào Sgk để trả lời )
xuất hiện các lò luyện kim kiểu mới với nhiệt năng cao ( lò Mác tanh , lò Pét-xơ-ma) giúp choviệc sản xuất thép nhanh , phương thức sản xuất nhôm nhanh , rẻ 
- Sắt trở thành nhuyên liệu chủ yếu để chế tạo máy móc , xây dựng đường sắt 
Năm 1874 Giêm Oát phát minh ra động cơ hơi nước , máy hơi nước được sử dụng rộng rãi , đặc biệt là trong giao thông liên lạc 
Những nguyên liệu mới được sử dụng: (Than đá ( nửa sau thế kỷ XVIII ) dầu mỏ 
( giữa thế kỷ XIX )
Vì sao thế kỷ XIX được gọi là thế kỷ của sắt, máy móc và động cơ hơi nước ?
CNTB vào thế kỷ này phát triển mạnh mẽ nhất là công nghiệp cơ khí 
Em hãy cho biết có phải công nghiệp cơ khí là cơ sở vật chất kĩ thuật của XHTB không ? Hãy giải thích .
Em hãy nêu những thành tựu chủ yếu trong giao thông liên lạc ?
( dựa vào đoạn chữ nhỏ trong SGK để trả lời)
Trước đã có tàu thuỷ chạy trên đại dương 
( tàu buồm, Lợi dụng sức gió) nhưng còn nhiều hạn chế ( đi lại chậm )
+ năm 1807 Phơn Tơn , Một kỹ sư người Mĩ đã đóng tàu thuỷ chạy bằng máy hơi nước đầu tiên , có nhiều ưu điểm , đi lại nhanh chóng , không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết -> thúc đẩy hoạt động thương mại trên đường biển trở nên nhộn nhịp , nước Anh dẫn đầu về hoạt động trên đường biển với số lượng tàu chạy khắp đại dương
( cho H quan sát hình 67 : tàu thuỷ Phơn tơn)
+ Năm 1844 đoạn đường sắt đầu tiên được xây dựng ở Anh nối liền 2 trung tâm Li-vơ-pun và Man - che-xtơ -> năm 1870 cả thế giới có khoảng 200.000 km đường sắt , đạt tốc độ 5 km/giờ 
Trong nông nghiệp , quân sự có tiến bộ gì ?
Nông nhiệp : có nhiều tiến bộ về kỹ thuật và phương thức canh tác  sử dụng rộng rãi .
( thảo luận ) các phát minh kỹ thuật đã ảnh hưởng đến đời sống xã hội như thế nào ?
- máy móc ra đời là cơ sở Kt vật chất cho sự chuyển biến từ công trường thủ công lên công nghiệp cơ khí 
- Làm giảm sức lao động cơ bắp , tăng năng suất lao động , của cải vật chất làm ra nhanh hơn , do vậy mà đời sống xã hội được nâng cao hơn.
- khẳng định vai trò của Kt, khoa học trong việc thúc đẩy sự phát triển của lịch sử 
 cơ khí được áp dụng vào trong chiến tranh ( gây chiến tranh XL thuộc địa ) 
I. Những thành tựu chủ yếu về kỹ thuật .18’
1. Công nghiệp 
- Nửa sau TK XVIII , cách mạng công nghiệp nổ ra ở Anh rồi lan ra các nước Âu - Mĩ , Tạo ra cách mạng công nghiệp .
+ Kỹ thuật luyện kim được cải tiến 
+ nhiều máy chế tạo công cụ ra đời 
+Nhiều Nguồn nguyên liệu mới được sử dụng : than đá , dầu mỏ .
+Máy hơi nước sử dụng rộng rãi .
2. Giao thông liên lạc 
-Tiến bộ nhanh chóng nhờ có động cơ hơi nước : Tàu thuỷ , xe lửa.
- máy điện tín và bảng chữ cái cho điện tín được phát minh 
3. Nông nghiệp : Sử dụng máy móc, phân hoá học .
4. Quân sự : Nhiều vũ khí mới : đại bác súng trường bắn nhanh và xa chiến hạm vỏ thép , ngư lôi khí cầu .
?
HS 
GV
?
HS
Những phát minh lớn về khoa học tự nhiên trong các thế kỷ XVIII – XIX
( trả lời theo Sgk ) 
Niu-tơn ( 1643-1727) nhà vật lý , nhà toán học nước Anh được cả thế giới biết đến là 
“ Người sáng lập ra vật lý học cổ điển ” Niu-tơn xuất thân trong một gia đình quí tộc , cha mất sớm , khi còn nhỏ , Niu-tơn thường ốm yếu , năm 12 tuổi ông mới được đi học và thường bị bắt nạt , ông nghĩ chỉ có học giỏi mới “ trả thù ” được cánh bạn bè , Năm 17 tuổi là học sinh trương đại học Cam-brít, Năm 27 tuổi là giáo sư của trường và trở thành chủ tịch hội đồng khoa học hoàng giaÂnh , Niu-tơn là người phát minh nhiều định luật trong Vật Lý và toán học , tiêu biểu là thuyết “ Vạn vật hấp dẫn ” Một lần , niu tơn nhìn thấy quả táo rụng tưừtrên cây xuống , ông thường nghĩ đến nguyên nhân của sự rơi và tìm ra sức hút của trái đất 
Những phát minh lớn về khoa học tự nhiên ra đời có ý nghĩa ntn ?
 chứng tỏ vạn vật biến chuyển vận động theo quy luật Þđòn tấn công mạnh vào giáo lí thần học cho rằng thượng đế sinh ra muôn loài 
các phát minh khoa học được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống -> chuyển biến to lớn về đời sống kinh tế , xã hội. 
II . Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và KHXH 17’
1. Khoa học tự nhiên 6’
- Niu Tơn ( Anh ) : tìm ra Thuyết vạn vật hấp dẫn .
- Lô-Mô-Nô-Xốp ( Nga ) : Phát minh ra Định luật bảo toàn vật chất và năng lượng .
- Puốc-Kin-Giơ (cộng hoà Séc ) khám phá bí mật về sự phát triển của thực vật và đời sống của mô động vật 
- Đác- uyn ( Anh )phát minh thuyết tiến hoá và di truyền .
H
?
Hs
GV
?
HS
( đọc Sgk phần 2)
Em hãy nêu những học thuyết Khxã hội tiêu biểu ?
Ở dức , chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng được xây dựng tương đối hoàn chỉnh với các đại biểu là Phoi-ơ-Bách và Hê-ghen 
CNXHKH của Mác và ăng ghen là cuộc cách mạng trong lịch sử tư tưởng loài người, chỉ rõ qui luật vận động , đấu tranh giai cấp là tất yếu thúc đẩy xã hội phát triển - nội dung chủ yếu là đấu tranh phá bỏ ý thức hệ phong kiến , đề xướng tư tưởng xây dựng một xã hội tiến bộ 
Những học thuyết khoa học xã hội có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển xã hội 
Vai trò của KHXH đối với đời sống XH loài người trong các thế kỷ XVIII – XIX 
Đả phá ý thức hệ phong kiến tấn công vào nhà thờ giải thích rõ qui luật vận động của thế giới và thúc đẩy XH phát triển .
2.Khoa học xã hội 5’
- chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng của Phoi-ơ-Bách, Hê-Ghen 
- XMít , Ri-Các-Đô : xây dựng chính trị kinh tế học tư sản .
- Xanh-Đi-Mông , Phu- Riê 
( Pháp ) Ô-oen ( Anh ) đề ra CNXH không tưởng .
- Mác , Ăng nghen phát minh ra CNXH khoa học .
?
HS 
?
? 
Hs
?
Kể tên những tác giả và tác phẩm tiêu biểu ở thế kỷ XVIII – XIX
( dựa vào đoạn in nhỏ trong Sgk để trả lời )
Em hãy nêu những thành tựu nổi bật về nghệ thuật ?
Xuất hiện các nhạc sĩ thiên tài : Mô da , sô panh ,bét-tô-ven.
Nêu vai trò của văn học nghệ thuật trong cuộc đấu tranh vì quyền sống và hạnh phúc của nhân dân ?
Những nhà thơ , nhà văn , nhạc sĩ tiêu biểu trên đã dùng ngòi bút của mình kịch liệt phê phán CĐPK lỗi thời , châm biếm bọn thống trị phản động , ca ngợi cuộc đấu tranh vì tự do của nhân dân 
- Thế kỷ XVIII-XIX , Kĩ thuật , Kh, văn học nghệ thuật đạt dược những thành tựu to lớn , thực sự là một cuộc cách mạng thúc đẩy khoa học kỹ thuật phát triển , có ý nghĩa về nhiều mặt cả về vật chất và tinh thần 
Quan sát H39 , H40 ÞThảo luận 3’ 
Hãy chọn 1 vĩ nhân ( Theo em là tiêu biểu nhất ) trong lĩnh vực khoa học thế kỷ XVIII-XIX và giải thích vì sao
2. Sự phát triển của văn học nghệ thuật .6’
“ Triết học ánh sáng ” của Vôn Te , Mông-Te-Xkiơ , Xút Xô ( Pháp ) .
- Văn hoá hiện thực phê phán với các đại diện ưu tú : Ban-Dắc ( Pháp ), Gô-Gôn , Lép Tôn –XTôi ( Nga ) .
- các nhạc sĩ thiên tài : Mô-Da ( Áo ) Bét Tôven ( Đức ) , Sô-Panh ( Ba Lan ) .
- các danh hoạ : Đa-Vít , Đơ-La-CRoa .
- Văn học, nghệ thuật phục vụ cuộc đấu tranh chống PK , giải phóng các dân tộc bị áp bức 
	c.Củng cố, luyện:
 	Sự phát triển của kĩ thuật văn học nghệ thuật nó góp phần đẩy mạnh sx giáo dục con người đấu tranh chống các thế lực phản động .
	* Bài tập : Bằng những kiến thức đã học hãy giới thiệu vài nét về 1 tác giả , hay 1 tác phẩm văn học tiêu biểu trong các thế kỷ XVIII – XIX .
d . Hướng dẫn học sinh học , chuẩn bị bài : 1’
Học thuộc bài , làm bài tập 1, 2 .
Đọc bài 9 Þ quan sát H41 miêu tả . 
============= * * * ==============