Giáo án môn Hóa học Lớp 9 - Tiết 42: Bài thực hành 4: Tính chất hóa học của phi kim và các hợp chất của chúng

Ngày soạn:
9/01/2012
Ngày giảng:
Hóa
9
A
10/01/2012
Hóa
9
B
13/01/2012
Hóa
9
C
11/01/2012
Hóa
9
D
13/01/2012
Hóa
9
E
12/01/2012
Tiết 42 BÀI THỰC HÀNH 4:
TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA PHI KIM
VÀ CÁC HỢP CHẤT CỦA CHÚNG
1 - Mục tiêu:
a. Kiến thức: 
	Biết được: 
Mục đích, các bước tiến hành, kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm:
- Cacbon khử đồng (II) oxit ở nhiệt độ cao
- Nhiệt phân muối NaHCO3
- Nhận biết muối cacbonat và muối clorua cụ thể
b. Kỹ năng:
- Sử dụng dụng cụ và hoá chất để tiến hành an toàn, thành công các thí nghiệm trên
- Quan sát, mô tả, giải thích hiện tượng thí nghiệm và viết được các phương trình hoá học.
- Viết tường trình thí nghiệm.
c. Thái độ: 
	- Rèn luyện tinh thần hợp tác làm việc trong nhóm, tính cẩn thận.
2 - Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Chuẩn bị của GV 
	Chuẩn bị theo nhóm HS:
+. Thí nghiệm 1:
	ống nghiệm, nút cao su kèm ống dẫn thuỷ tinh, đèn cồn, giá thí nghiệm, bột CuO, bột than, nước vôi trong.
+. Thí nghiệm 2:
	ống nghiệm, nút cao su có ống dẫn thuỷ tinh, đèn cồn, giá thí nghiệm, NaHCO3 dạng bột, dung dịch Ca (OH)2
+. Thí nghiệm 3:
	ống nghiệm, giá ống nghiệm, ống nhỏ giọt, các chất rắn dạng bột: NaCl , Na2CO3, CaCO3.
	Dung dịch HCl, AgNO3, nước cất.
b. Chuẩn bị của HS
3. Tiến trình bài giảng:
	GV kiểm tra sĩ số, giao dụng cụ hoá chất thí nghiệm về cho các nhóm, ổn định vị trí thực hành của các nhóm.
a. Kiểm tra bài cũ: 
	Không kiểm tra, dành thời gian cho thực hành thí nghiệm.
b. Giảng bài mới: 
Hoạt động 1(3’)
Kiểm tra sự chuẩn bị dụng cụ hoá chất của nhân viên phòng TN
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
-GV: Yêu cầu HS các nhóm tự kiểm tra dụng cụ hoá chất theo danh mục các TN.
-HS: Các nhóm tự kiểm tra sau đó báo cáo cho GV. Nếu nhóm nào thiếu GV bổ sung ngay
+. Thí nghiệm 1:
	ống nghiệm, nút cao su kèm ống dẫn thuỷ tinh, đèn cồn, giá thí nghiệm, bột CuO, bột than, nước vôi trong.
+. Thí nghiệm 2:
	ống nghiệm, nút cao su có ống dẫn thuỷ tinh, đèn cồn, giá thí nghiệm, NaHCO3 dạng bột, dung dịch Ca (OH)2
+. Thí nghiệm 3:
	ống nghiệm, giá ống nghiệm, ống nhỏ giọt, các chất rắn dạng bột: NaCl , Na2CO3, CaCO3.
	Dung dịch HCl, AgNO3, nước cất.
Hoạt động 2: (3’)
Lưu ý về an toàn thí nghiệm:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
-GV: Yêu cầu HS Khi vào buổi thực hành phải để sách vở, đồ dùng vào ngăn bàn.
-?: Trong buổi thực hành có hóa chất nguy hiểm nào?
-?: Khi đun nóng các ống nghiệm chúng ta phải chú ý an toàn ntn?
-HS: Tiến hành theo yêu cầu của GV
-HS: TL→ 
-HS: TL→
- DD HCl là axit bay hơi mạnh vì vậy khi tiến hành TN với axit này xong ta phải đậy nhanh lọ đựng axit này tránh để bay hơi ra phòng TN
- Khi mới đun chúng ta phải đun nóng đều sau đó mới đun tập trung tránh vỡ ống nghiệm
Hoạt động 3 (9’)
Hướng dẫn cách tiến hành TN
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
-?: Hãy nêu cách tiến hành TN 1 và TN2?
-HS: Các nhóm trình bày theo sự chuẩn bị bài ở nhà. Nhóm khác theo dõi bổ sung.
- Cách tiến hành TN1:
+ Lấy một ít bột CuO (bằng hạt ngô) và một ít bột than gỗ(mỗi chất một lượngbằng hạt ngô) cho vào một ống nghiệm
+ Lắp đặt dụng cụ như hình 3.9 trang 83 SGK
+ Đun nóng đáy ống nghiệm bằng ngọn lửa đèn cồn
+ Mô tả hiện tượng xảy ra và viết PTPƯ
- Cách tiến hành TN2:
+ Lẫy một thìa nhỏmuối NaHCO3 cho vào ống nghiệm
+ Lắp dụng cụ như hình 3.16 trang 89 SGK
+ Đun nóng đáy ống nghiệm bằng ngọn lửa đèn cồn.
+ Mô tả hiện tượng xảy ra và viết PTPƯ
Hoạt động 4 (15’)
Tiến hành TN1 + TN2
HƯỚNG DẪN CỦA GV
THỰC HÀNH CỦA HS
NỘI DUNG
-GV: Yêu cầu HS tiến hành các TN 1+2theo hướng dẫn trên. GV theo dõi HS tiến hành TN và chú ý HS cách lắp ráp TN và cách đun ống nghiệm cho an toàn 
.
-GV: Yêu cầu đại diện 2 nhóm lần lượt mang kết quả TN lên bảng trình bày hiện tượng xảy ra giải thích và viết PTPƯ. Nhóm khác theo dõi bổ sung
-?: Qua 2 TN trên em rút ra kết luận gì về tính chất HH của C và của muối Hiđro cacbonat?
-HS: Các nhóm tiến hành các TN theo các hướng dẫn trên(15’). Ghi rõ các hiện tượng xảy ra của các TN. Giải thích hiện tượng xảy ra và viết các PTPƯ xảy ra.
-HS: Các nhóm làm theo yêu cầu của GV
-HS: 
+ C có tính khử
+ Các muối Hiđro cacbonat bị nhiệt phân tạo ra muối cácbonat H2O và CO2
1. Thí nghiệm 1: C khử 
CuO ở nhiệt cao.
- Hiện tượng: Hỗn hợp rắn trong ống nghiệm từ đen® đỏ. Nước vôi trong vẫn 
đục.
- Giải thích: Đồng oxit màu đenbị khử thành đồng màu đỏ và phản ứng sinh ra CO2 làm vẩn đục nước vôi trong
C + 2CuO 2Cu + CO2
CO2 + Ca(OH)2 ® CaCO3 + H2O
2. Thí nghiệm 2: Nhiệt
phân muối NaHCO3.
- Hiện tượng: Nước vôi trong bị vẩn đục
- Giải thích: Khi đun nóng NaHCO3 sinh ra khí CO2 làm vẩn đục nước vôi trong
- PTPƯ
2NaHCO3 Na2CO3+H2O + CO2
Hoạt động 5 (10’)
Tiến hành nhận biết 3 chất rắn NaCl, Na2CO3, CaCO3
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
-GV: Hướng dẫn HS thảo luận nhóm để lập sơ đồ nhận biết
-GV: Yêu cầu các nhóm treo sơ đồ nhận biết của nhóm mình lên bảng, nhóm khác nhận xét bổ sung.
-GV: Yêu cầu HS các nhóm tiến hành nhận biết 3 chất theo sơ đồ nhóm mình vừa lập ra?
-HS: Các nhóm thảo luận để lập sơ đồ nhận biết
-HS: Các nhóm làm theo yêu cầu của GV
-HS: Các nhóm làm theo yêu cầu của GV
3. Thí nghiệm 3: Nhận biết 
muối cacbonat và muối
clorua.
- Sơ đồ nhận biết: (Các nhóm có thể có các sơ đồ khác nhau)
c. Hoàn thành tường trình thưc hành:(4’)
	- GV y/c mỗi HS hoàn thành tường trình cá nhân của mình.
 -GV: Nhận xét buổi thực hành tuyên dương các nhóm có ý thức tốt và nhắc nhở các nhóm có ý thức chưa tốt
	- Cuối buổi thực hành, GV y/c các nhóm cử người đi thu dọn và rửa khay thí nghiệm.
d. Hướng dẫn học ở nhà và chuẩn bị bài sau:(1’)
Bài tường trình này không thu lấy điểm, GV yêu cầu HS kẹp vào vở ghi hoặc vở bài tập.
Nội dung phiếu tường trình thực hành:
STT
Tên thí nghiệm
Thao tác chính
Hiện tượng
Giải thích và PTHH
1
Cacbon khử Đồng (II) oxit ở nhiệt độ cao
.............................................................. ..........................................................................................................................................................................................
...............................
........................................................................................................ ..........................
.........................
..............................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
2
Nhiệt phân muối NaHCO3
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................
........................................................................................................
.........................
........................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................................
.........................................
..................................................................................
3
Nhận hiểu muối cacbonat và muối clorua
..........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................
* RÚT KINH NGHIỆM:
- Thời gian giảng toàn bài: 
- Thời gian dành cho từng phần: 
.
.........................................................................................................................
- Phương pháp giảng dạy: .
- Nội dung: .